قرآن
«[اى پیامبر!] بگو: زیورهایى را که خدا براى بندگانش پدید آورده و [نیز] روزى هاى پاکیزه را چه کسى حرام گردانیده؟ بگو: این [نعمت ها] در زندگى دنیا، براى کسانى است که ایمان آورده اند و در روز قیامت [نیز] به آنان اختصاص دارد. این گونه، آیات [خود] را براى گروهى که مى دانند، به روشنى بیان مى کنیم».
«و اگر مردم شهرها ایمان آورده بود و به تقوا گراییده بودند، قطعاً برکاتى از آسمان و زمین، برایشان مى گشودیم؛ ولى تکذیب کردند. پس به [کیفر] دستاوردشان، [گریبان] آنان را گرفتیم».
«هر کس، چه مرد و چه زن، کار شایسته کند و مؤمن باشد، قطعاً او را با زندگىِ پاکیزه اى، حیات مى بخشیم و مسلّماً به آنان، بهتر از آنچه انجام مى دادند، پاداش خواهیم داد».
حدیث
391. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: پنج چیز است که جز در مؤمنِ راستین، گرد نمى آیند و خداوند به سبب آنها بهشت را بر او واجب مى گرداند: روشنایى در دل، فهم در اسلام، پارسایى در دین، دوست داشتن مردم، و خوش سیمایى.
392. امام على علیه السلام- در نامه ی ایشان به محمّد بن ابى بکر و مردم مصر-: بر شما باد پروامندى از خداوند؛ چرا که پروامندى (تقوا)، چنان خیرى را گرد هم مى آورد که چیزى جز آن، گرد هم نمى آورد و خیرى را با آن مى توان به دست آورد که با غیر آن، به دست نمى آید؛ یعنى خیر دنیا و آخرت. خداوند عز و جل مى فرماید: «و به آنان که پرهیزگار بوده اند، گفته مى شود: پروردگارتان چه چیزى فرو فرستاد؟ مى گویند: «خوبى». براى آنان که در این دنیا نیکى کرده باشند، [پاداش] نیکویى است، و قطعا سراى آخرت، بهتر است، و چه نیکوست سراى پرهیزگاران!». بدانید- اى بندگان خدا- که مؤمن، براى سه [نوع] پاداش، کار مى کند: یا براى خیر دنیا؛ زیرا خداوند براى کار او، در همین دنیا نیز پاداشش مى دهد. خداوند سبحان در باره ی ابراهیم علیه السلام فرمود: «و مزدش را در دنیا به او دادیم. در آخرت نیز از نیکان است». پس هر که براى خداوند متعال، کار کند، مزد او را در دنیا و آخرت، عطایش مى فرماید و در هر دو جا، گرفتارى هاى او را بر طرف مى سازد. خداوند عز و جل، خود فرموده است: «اى بندگان من که ایمان آورده اید! از پروردگارتان پروا کنید. براى آنان که در این دنیا خوبى کرده اند، نیکى اى خواهد بود، و زمین خدا فراخ است. بى تردید، شکیبایان، پاداش خود را بى حساب و به تمام، خواهند یافت». پس آنچه خداوند در دنیا به ایشان بدهد، در آخرت بابت آن، از ایشان حساب نمى کشد. خداوند عز و جل فرموده است: «براى کسانى که نیکى کنند، نیکى اى است و افزونى». [مقصود از] «نیکى»، بهشت است و «افزونى»، همان دنیاست.
و یا براى خیر آخرت [کار مى کند]؛ چرا که خداوند عز و جل با هر کار نیک، یک کار بد [و گناه] را مى زداید. خداى عز و جل فرموده است: «همانا کارهاى نیک، گناهان را مى برند. این، پندى است براى پندآموزان». حتّى [از این بالاتر،] به گونه اى است که چون رستاخیز شود، کارهاى نیکشان به حساب آنان منظور مى گردد و سپس به ازاى هر یک کار، ده برابر تا هفتصد برابر، به ایشان عطا مى کند. خداوند عز و جل فرموده است: «این [اضافات]، پاداشى است از جانب پروردگار تو و دِهِشى است حساب شده» و فرموده است: «آنان اند که براى آنچه انجام داده اند، پاداش دو برابر خواهند داشت و آنها در غرفه ها [ى بهشتى] آسوده خاطر خواهند بود». پس- خدایتان رحمت کند- به چنین چیزى رغبت ورزید و براى آن، کار کنید و به چنین پاداشى، یکدیگر را تشویق کنید.
[نوع سوم از پاداش، ویژه ی پرهیزگاران است.] بدانید- اى بندگان خدا- که پرهیزگاران، به خیر دنیا و آخرت دست مى یابند. با اهل دنیا در دنیایشان شریک اند؛ امّا اهل دنیا با آنان در آخرتشان شریک نیستند. خداوند از دنیا چندان که ایشان را بسنده کند و بى نیازشان گرداند، براى ایشان روا ساخته است. خداوند- که نامش ارجمند باد- فرموده است: «بگو: چه کسى زیورهاى خدا را که براى بندگانش پدید آورده و روزى هاى پاک را حرام کرده است؟ بگو: اینها در زندگى دنیا، از آنِ کسانى است که ایمان آورده اند و در روز قیامت [نیز] اختصاص به آنان دارد. این گونه، آیات [خود] را براى مردمانى که مى دانند، به روشنى بیان مى کنیم».
در دنیا به بهترین وجه، سکونت مى کنند و به بهترین گونه، از آن مى خورند. با اهل دنیا در دنیایشان شریک اند؛ [یعنى] همراه با آنان، از خوراک هاى پاک و پاکیزه ی دنیا مى خورند، از نوشیدنى هاى پاک مى نوشند، از بهترین جامه ها مى پوشند، در بهترین منزل ها مى نشینند، با بهترین همسران ازدواج مى کنند، و بر بهترین مرکب ها سوار مى شوند. [خلاصه] همراه با اهل دنیا، از لذّت دنیا بهره مند مى شوند و فردا نیز در جوار خدایند. نزد او آرزو مى کنند و خداوند هم آرزوهایشان را بر مى آورد و هیچ دعا [و درخواستى] از ایشان را رد نمى کند و هیچ بهره اى را از خوشى هاى آنان نمى کاهد.
پس- اى بندگان خدا- هر آن کس که خِردى داشته باشد، به چنین چیزى شوق مى ورزد، و براى دستیابى به آن، پروامندى از خداوند را در پیش مى گیرد. و البتّه هیچ نیرو و توانى نیست، مگر از سوى خداوند.
393. امام على علیه السلام: با [نردبانِ] ایمان است که مى توان تا اوج خوش بختى و نهایت شادمانى، بالا رفت.
394. امام على علیه السلام: ایمان، میانجىِ کارآمدى است.
395. امام على علیه السلام: هیچ وسیله اى کارآمدتر از ایمان نیست.
396. امام على علیه السلام: کسى که به خدا ایمان آورَد، به او پناه مى برد.
397. امام على علیه السلام: ثمره ی ایمان، رستگار شدن در نزد خداوند است.
ر. ک: توسعه ی اقتصادى بر پایه ی قرآن و حدیث: ج 1 ص 37 (بخش یکم / فصل یکم: اهمّیت پیشرفت اقتصادى / خوش بختى دنیا و آخرت).
