[قُسّ بن ساعده ی ایادى، از نسل اِیاد بن اَدّ بن مَعد، و از فرزانگان عرب بود و به رستاخیز، باور داشت. عرب ها به فرزانگى و خردمندى او مَثَل ها زده اند.]
355. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: خدا رحمت کند قُس را! او در روز رستاخیز، به تنهایى به صورت یک امّت، محشور مى شود.
356. پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: خدا رحمت کند قسّ بن ساعده را! من امید دارم که او در روز رستاخیز، به تنهایى به صورت یک امّت بیاید.
357. الأمالى، مفید ـ به نقل از ابن عبّاس ـ: زمانى که هیئت نمایندگى بنى ایاد به نزد پیامبر صلی الله علیه وآله آمدند، به آنان فرمود: «از قُسّ بن ساعده، چه خبر؟».
گفتند: او از دنیا رفته است، اى پیامبر خدا!
پیامبر خدا فرمود: «خدا رحمت کند قسّ بن ساعده را! گویا هم اینک، او را مى بینم که در بازار عُکاظ بر شترى خاکسترى سوار است و سخنى شیرین بر زبان مى راند که اکنون، آن را از حفظ ندارم».
مردى از میان جمع گفت: من از حفظ دارم، اى پیامبر خدا! در بازار عُکاظ از او شنیدم که مى گفت: اى مردم! بشنوید و فرا گیرید و حفظ کنید: هر که زیست، مُرد و هر که مُرد، رفت و هر آنچه آمدنى است، مى آید. شبى تار، و آسمانى داراى برج ها، و دریاهایى موّاج، و اخترانى تابناک، و بارانى و گیاهى، و پدرانى و مادرانى، و رونده اى و آینده اى، و روشنایى و تاریکى اى، و نیکى اى و گناهانى، و جامه اى و زیورى، و مَرکوبى و خوردنى اى و نوشیدنى اى! [این همه، حاکى از آن است که] در آسمان، خبرى است و در زمین، مایه هاى عبرت! چرا مردمان را مى بینم که مى روند و باز نمى گردند؟ آیا به ماندن در آن جا دل خوش کرده اند و از این رو مانده اند، یا رها شده اند و خفته اند؟ قسّ بن ساعده، به خداوند، سوگندى پاک و بى آلایش مى خورَد که بر روى زمین، نزد خداوند، دینى محبوب تر از دینى نیست که زمان آن، فرا رسیده و دورانش به شما نزدیک شده است. خوشا به حال آن کس که صاحب آن دین را درک کند و پیروى اش نماید و بدا به حال آن کس که او را درک کند و از وى جدایى گزیند!
سپس این ابیات را خواند:
در آنان که رفتند از نسل هاى
نخستین، براى ما عبرت ها و بینش هاست.
چون دیدم براى مرگ، آبشخورهایى است
که هر که به آنها درآمد، باز نیامد.
و چون دیدم قوم خود را سوى آنها
همى روند از خُرد و کَلان.
آن که رفت، سوى تو باز نیامد
و از گذشتگان، کسى نمانْد.
یقین کردم که لاجَرَم، من نیز
آن جا روم که قوم رفتند.
آن گاه پیامبر خدا صلی الله علیه وآله فرمود: «خدا رحمت کند قُسّ بن ساعده را! من امیدوارم که او در روز رستاخیز، به تنهایى به صورت یک امّت وارد شود».
