345. مجمع البیان ـ به نقل از بَراء بن عازب ـ: مُعاذ بن جَبَل، در خانه ی ابو ایّوب انصارى، کنار پیامبر خدا نشسته بود. معاذ گفت: اى پیامبر خدا! این فرموده ی خداوند متعال: (روزى که در صور دمیده شود، و گروه گروه بیایید) و بقیّه ی آیات به چه معناست؟
فرمود: «اى مُعاذ! از موضوع بزرگى پرسیدى». سپس اشک ریخت و آن گاه فرمود: «ده گروه از امّت من، جداگانه، در حالى که خداوند، آنان را از مسلمانان جدا کرده و شکلشان را تغییر داده است، محشور مى شوند: برخى به شکل بوزینه اند؛ برخى به شکل خوک اند؛ برخى سرنگون اند، در حالى که پاهایشان به طرف بالا و صورت هایشان به زیر است و کِشان کِشان بُرده مى شوند؛ برخى کور و در تردید (/ در حال آمد و شد) هستند؛ برخى کَر و لال و فاقد عقل اند؛ برخى زبان هایشان را مى جَوَند و از دهانشان چِرکابه اى سرازیر است که اهل محشر از دیدن آن، حالشان به هم مى خورَد؛ برخى دست و پایشان بُریده است؛ برخى به شاخه هایى آتشین، به دار آویخته شده اند؛ برخى بدبوتر از مُردارند؛ و برخى جُبّه هایى به تن دارند که بلند و مِسى و چسبیده به پوست بدن آنان است.
امّا آنان که به شکل بوزینه اند سخن چینان اند. آنها که به شکل خوک هایند، حرام خواران اند. سرنگونان، رباخواران هستند. کوران، جَفا کنندگان در حکم اند. کران و لالان، مغروران به اعمالشان اند. آنان که زبانشان را مى جوند، عالمان و قاضیانى هستند که گفتارشان با کِردارشان یکى نیست. دست و پا بریدگان، همسایه آزاران اند. به دارآویختگانِ بر شاخه هاى آتشین، سعایت کنندگان از مردم در نزد پادشاه اند. بدبوتر از مردار، شهوترانان و لذّت طلبان اند، و کسانى که حقوق خدا را از اموالشان نمى پردازند. و جُبّه پوشان، اهل تکبّر و نخوت اند».
