قرآن
(و بدین گونه، شما را امّتى میانه قرار دادیم تا بر مردم، گواه باشید، و پیامبر، بر شما گواه باشد. و قبله اى را که [چندى] بر آن بودى، مقرّر نکردیم، جز براى آن که کسى را که از پیامبر پیروى مى کند، از آن کس که از عقیده ی خود برمى گردد، باز شناسیم. و البتّه [این کار] جز بر کسانى که خدا [آنها را] هدایت کرده، سخت گران بود. و خدا بر آن نبود که ایمان شما را ضایع گرداند؛ زیرا خدا [نسبت] به مردم، دلسوز و مهربان است).
حدیث
202. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله ـ درباره ی این سخن خداوند متعال: (و بدین گونه شما را امّتى میانه قرار دادیم) ـ: یعنى معتدل.
توضیح
برخى روایاتی (1) که ناظر به این آیه ی شریف هستند، مقصود از امّت میانه (وسط) و نیز گواهان بر مردم (شهداء على الناس) را ائمّه علیهم السلام دانسته اند؛ امّا این مطلب، با عمومیت آیه و ناظر بودن آن به کل جامعه ی اسلامى، منافاتى ندارد؛ زیرا ائمّه علیهم السلام خود از زمره ی این امّت و نمونه ی کامل آن هستند و تطبیق آیه بر آنان، کاملاً شایسته و به جاست و به اصطلاح مفسّران، از مقوله ی «جَرْى» است و به عنوان یک مصداق، هر چند کامل ترین مصداق، مطرح شده اند، نه آن که آیه، منحصر به آنان باشد و آنها تنها مصداقش باشند.
1) ر. ک: الکافى: ج 1 ص 191 ح 4، تفسیر العیاشى: ج 1 ص 63 ح 114، دعائم الإسلام: ج 1 ص 35 و.
