31 / 1
قاعِدَةُ الغُرْمِ
11732.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : الزَّعیمُ غارِمٌ .(1)
31 / 2
قاعِدَةُ التَّسَلُّطِ
11733.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : النّاسُ مُسَلَّطونَ على أموالِهِم .(2)
31 / 3
قاعِدَةُ الخِلقَةِ
11734.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : کلُّ ما کانَ فی أصلِ الخِلْقةِ فَزَادَ أو نَقُصَ فهو عَیْبٌ .(3)
31 / 1
قاعده غرامت
11732.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : کفیل ، ضامن است.
31 / 2
قاعده تسلّط
11733.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : همانا مردم بر اموال خویش ، مسلّط اند .
31 / 3
قاعده خلقت
11734.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر آنچه از اصل خلقت ، زیاد یا کم شود ، عیب است.
31 / 4
قاعِدَةُ الشُّروط
11735.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : المُسلمونَ عندَ شُروطِهم .(4)
31 / 5
قاعِدَةُ الحُکم
11736.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : حُکْمِی على الواحِدِ حُکْمی على الجَماعةِ .(5)
31 / 6
قاعِدَةُ الاضطِرار
الکتاب
» إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةَ وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنزِیرِ وَ مَآ أُهِلَّ بِهِ لِغَیْرِ اللهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَ لَا عَادٍ فَلَا إِثْمَ عَلَیْهِ إِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ » .(6)
الحدیث
11737.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : کُلُّ ما اضطُرَّ إلَیهِ العَبدُ فقد أحَلَّهُ اللّه ُ لَهُ، وأباحَهُ إیّاهُ .(7)
31 / 4
قاعده شروط
11735.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : مسلمانان، بر سرِ شروط خود هستند.
31 / 5
قاعده حُکم
11736.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : فرمان من براى یک نفر ، [همان] فرمان من براى جماعت است.
31 / 6
قاعده اضطرار
قرآن
«[خداوند،] تنها مُردار و خون و گوشت خوک و آنچه را که [هنگام سر بُریدن] نام غیرِ خدا بر آن بُرده شده، بر شما حرام گردانیده است ؛ [ولى] کسى که [براى حفظ جان خود به خوردن آنها] ناچار شود، در صورتى که ستمگر و متجاوز نباشد ، بر او گناهى نیست ؛ زیرا خدا ، آمرزنده و مهربان است».
حدیث
11737.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر چیزى را که انسان [براى حفظ جان خود]ناچار به [استفاده از] آن شود، به تحقیق ، خداوند ، آن را براى او (مضطر) ، حلال گردانید و آن را مباح کرد.
31 / 7
قاعِدَةُ الیَد
11738.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : على الیَدِ ما أخَذَت حَتّى تُؤَدِّی(8) (9)
31 / 8
قاعِدَةُ الإقرار
11739.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : إقرارُ العُقَلاءِ على أنفُسِهِم جائزٌ .(10)
31 / 7
قاعده ید
11738.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بر کسى که چیزى را گرفته [و بر آن تسلّط دارد ، تکلیفِ ضمانت است]تا باز گردانَد .
31 / 8
قاعده اِقرار
11739.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : اعتراف عُقلا بر ضرر خودشان ، جایز (نافذ) است.
1) عوالی اللآلی : ج 2 ص 257 ح 3.
2) عوالی اللآلی : ج 3 ص 208 ح 49 ، بحار الأنوار : ج 2 ص 272 ح 7.
3) الکافی : ج 5 ص 216 ح 12 عن محمّد بن مسلم عن الإمام الباقر عن آبائه علیهم السلام ، بحار الأنوار : ج 2 ص 275 ح 24.
4) کتاب من لا یحضره الفقیه : ج 4 ص 379 ح 5804 ، بحار الأنوار : ج 2 ص 277 ح 30.
5) عوالی اللآلی : ج 1 ص 456 ح 197 ، بحار الأنوار : ج 2 ص 272 ح 4.
6) البقرة : 173.
7) بحار الأنوار : ج 75 ص 413 ح 64 عن الإمام علیّ علیه السلام.
8) فی مستدرک الوسائل : ج 17 ص 88 ح 20819 نقلاً عن الشیخ أبی الفتوح الرازی فی تفسیره : «تُؤَدِّیَهُ» بدل «تُؤَدِّی».
9) سنن أبی داوود : ج 3 ص 296 ح 3561 عن سمرة.
10) وسائل الشیعة : ج 16 ص 111 ح 2 نقلاً عن جماعة من علمائنا فى کتب الاستدلال.
