30 / 1
مَدحُ الفَأل
11714.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : نِعمَ الشَّیءُ الفَألُ ؛ الکَلِمَةُ الحَسَنةُ یَسمَعُها أحَدُکُم .(1)
11715.عنه صلى الله علیه و آله : لاطِیَرَةَ ، وخَیرُها الفَألُ ؛ الکَلِمَةُ الصالِحَةُ یَسمَعُها أحَدُکُم .(2)
11716.عنه صلى الله علیه و آله : لا عَدوى ولا طِیَرَةَ ، ویُعجِبُنِی الفَألُ الصالِحُ ، والفَألُ الصالِحُ : الکَلِمَةُ الحَسَنةُ .(3)
11717.صحیح مسلم عن أبی هریرة : سمعت النبیّ صلى الله علیه و آله یقول : لاطِیَرةَ ، وخَیرُها الفَألُ . قیلَ : یارسولَ اللّه ِ ، وما الفَألُ ؟ قالَ : الکَلِمَةُ الصالِحَةُ یَسمَعُها أحَدُکُم .(4)
11718.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : أصدَقُ الطِّیَرَةِ الفَألُ .(5)
11719.عنه صلى الله علیه و آله : أحسَنُ الطِّیَرَةِ الفَألُ .(6)
30 / 1
ستایش فال نیک زدن
11714.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : چه خوبْ چیزى است فال خوب زدن؛ سخن نیکى که فردى از شما آن را مى شنود!
11715.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : فالِ بد [و شومى] وجود ندارد. بهترین آن، فال خوب زدن است ؛ جمله شایسته اى که فردى از شما ، آن را مى شنود.
11716.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : فال گیرى و فال بد، حقیقت ندارد. من ، از فال خوب زدن ، خوشم مى آید و فال خوب زدن، همان سخنِ نیکوست.
11717.صحیح مسلم ـ به نقل از ابو هُرَیره ـ: شنیدم که پیامبر خدا مى فرماید : «فال بد زدن، سود و زیانى ندارد و بهترین فال، فال خوب زدن است». گفته شد : اى پیامبر خدا! فال خوب زدن چیست؟ فرمود : «جمله خوبى که فردى از شما ، آن را مى شنود».
11718.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : راست ترین فال ، فال خوب است .
11719.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : نیکوترین فال ، فال خوب است .
30 / 2
النَّهیُ عَن التَطَیُّرِ
الکتاب
» قَالُواْ إِنَّا تَطَیَّرْنَا بِکُمْ لَـئِن لَّمْ تَنتَهُواْ لَنَرْجُمَنَّکُمْ وَ لَیَمَسَّنَّکُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِیمٌ » .(7)
الحدیث
11720.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : الطِّیَرَةُ شِرکٌ .(8)
11721.عنه صلى الله علیه و آله : مَن رَدَّتهُ الطِّیَرَةُ عَن حاجَتِهِ فَقَد أشرَکَ .(9)
11722.عنه صلى الله علیه و آله : مَن خَرَجَ یُریدُ سَفَرا فَرَجَعَ مِن طَیرٍ فقد کَفَرَ بما اُنزِلَ على محمّدٍ .(10)
11723.عنه صلى الله علیه و آله : لیسَ مِنّا مَن تَطَیَّرَ أو تُطُیِّرَ لَهُ .(11)
11724.عنه صلى الله علیه و آله : العِیافَةُ(12) والطِّیَرَةُ والطَّرْقُ مِن الجِبتِ.(13)
11725.عنه صلى الله علیه و آله : لا طِیَرَةَ . . . ولا شُؤمَ .(14)
30 / 2
نهى از فال بد زدن
قرآن
«[به فرستادگان خدا] پاسخ دادند: «ما [حضور] شما را به شگونِ بد گرفته ایم. اگر دست بر ندارید، سنگسارتان مى کنیم و قطعاً عذاب دردناکى از ما به شما خواهد رسید»» .
حدیث
11720.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : فال بد زدن ، شرک است .
11721.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که فال بد زدن، او را از کارش باز دارد ، شرک ورزیده است .
11722.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که براى سفر، خانه اش را ترک کند و بر اثر فال بد زدنْ بازگردد ، به آنچه بر محمّد نازل شده، کفر ورزیده است .
11723.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : از ما نیست کسى که فال بد بزند یا برایش فال بد زده شود (به فال بدِ دیگران نسبت به خود، اعتقاد داشته باشد) .
11724.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : فال زدن از روى پریدنِ پرندگان و فال بد زدن و رمّالى، [جزئى] از بت پرستى (کهانت) است .
11725.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : نه فال بد ، درست است… و نه شومى .
30 / 3
ما یَنبَغی عِندَ التَّطَیُّرِ
11726.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : کَفّارَةُ الطِّیَرَةِ التَّوَکُّلُ .(15)
11727.عنه صلى الله علیه و آله : إذا تَطَیَّرتَ فَامضِ ، وإذا ظَنَنتَ فلا تَقضِ ، وإذا حَسَدتَ فلا تَبغِ .(16)
11728.مکارم الأخلاق : إنّ النبیَّ صلى الله علیه و آله کانَ یُحِبُّ الفَألَ الحَسَنَ ویَکرَهُ الطِّیَرَةَ ، وکانَ صلى الله علیه و آله یَأمُرُ مَن رَأى شَیئا یَکرَهُهُ ویَتَطَیَّرُ مِنهُ أن یقولَ : اللّهُمّ لایُؤتِی الخَیرَ إلّا أنتَ، ولا یَدفَعُ السَّیّئاتِ إلّا أنتَ ، ولا حولَ ولاقُوَّةَ إلّا بکَ .(17)
30 / 4
ما فیهِ الشُّؤْمُ
11729.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : إن کانَ فی شَیءٍ شُؤمٌ ففِی اللِّسانِ .(18)
11730.عنه صلى الله علیه و آله ـ لمّا سُئلَ عنِ الشُّؤْمِ ـ: سُوءُ الخُلُقِ .(19)
11731.عنه صلى الله علیه و آله : الرِّفْقُ یُمنٌ، والخُرقُ شُؤمٌ .(20)
30 / 3
آنچه در مواجهه با فال بد ، سزاوار است
11726.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : کفّاره فال بد ، توکّل است .
11727.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هرگاه فال بدى زدى ، کارت را انجام بده [و به آن فال، اعتنا مکن] . هر گاه گمان بردى ، [تا یقین پیدا نکرده اى،] داورى مکن و هر گاه حسّ حسادت در تو به وجود آمد ، آن را دنبال نکن .
11728.مکارم الأخلاق : پیامبر صلى الله علیه و آله فال خوب زدن را دوست داشت و فال بد زدن را خوش نداشت و مى فرمود: «هر کس چیز ناخوشایندى دید که به نظرش بدشُگون مى آید ، بگوید : «خدایا! خوبى را کسى جز تو نمى دهد و بدى ها را کسى جز تو ، دفع نمى کند و هیچ دگرگونى و نیرویى نیست، مگر به [یارى] تو» .
30 / 4
چیزهاى شوم
11729.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : اگر در چیزى شومى وجود داشته باشد ، در زبان است .
11730.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ در پاسخ این سؤال که: چه چیز ، شوم است؟ ـ: بدخویى .
11731.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : نرم خویى ، یُمن (برکت) است و تندخویى ، شوم .
1) کنز العمّال : ج 10 ص 117 ح 28593 نقلاً عن الدیلمی عن أبی هریرة.
2) کنز العمّال : ج 10 ص 117 ح 28590 عن أبی هریرة.
3) کنز العمّال : ج 10 ص 118 ح 28597 عن أنس.
4) صحیح مسلم : ج 4 ص 1745 ح 2223.
5) کنز العمّال : ج 10 ص 116 ح 28584 نقلاً عن ابن السنی عن عقبة بن عامر.
6) کنز العمّال : ج 10 ص 115 ح 28583 عن عروة بن عامر القرشی.
7) یس : 18.
8) کنز العمّال : ج 10 ص 111 ح 28556 عن ابن مسعود.
9) کنز العمّال : ج 10 ص 113 ح 28566 عن ابن عمر.
10) کنز العمّال : ج 10 ص 114 ح 28570 نقلاً عن الدیلمی عن أبی ذرّ.
11) الترغیب والترهیب : ج 4 ص 33 ح 4 عن عمران بن حصین.
12) العِیافة : زجر الطیر والتفاؤل بأسمائها وأصواتها وممرّها، وهو من عادة العرب کثیرا (النهایة : ج 3 ص 330).
13) کنز العمّال : ج 10 ص 112 ح 28562 عن قبیصة.
14) الکافی : ج 8 ص 196 ح 234 عن النضر بن قرواش الجمال عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحارالأنوار : ج 55 ص 318 ح 9.
15) الکافی : ج 8 ص 198 ح 236 عن السکونیّ عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحارالأنوار : ج 55 ص 322 ح 10.
16) تحف العقول : ص 50 ، بحار الأنوار : ج 77 ص 153 ح 122.
17) مکارم الأخلاق : ج 2 ص 153 ح 2374 و 2375 ، بحار الأنوار : ج 95 ص 2 ح 2 وراجع: کنز العمّال : ج 7 ص 136.
18) الکافی : ج 2 ص 116 ح 17 عن السکونی عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحارالأنوار : ج 71 ص 305 ح 81.
19) تنبیه الخواطر : ج 1 ص 89 ، بحارالأنوار : ج 71 ص 393 ح 63.
20) الکافی : ج 2 ص 119 ح 4 عن معاذ بن مسلم عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحار الأنوار : ج 75 ص 59 ح 23.
