3 / 1
الزِّیُّ والتَّجَمُّلُ
الکتاب
«یَـبَنِىءَادَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَیْکُمْ لِبَاسًا یُوَ رِى سَوْءَ تِکُمْ وَرِیشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَ لِکَ خَیْرٌ ذَ لِکَ مِنْ ءَایَـتِ اللهِ لَعَلَّهُمْ یَذَّکَّرُونَ» .(1)
«قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللهِ الَّتِى أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَ الطَّیِّبَـتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِىَ لِلَّذِینَ ءَامَنُواْ فِى الْحَیَوةِ الدُّنْیَا خَالِصَةً یَوْمَ الْقِیَـمَةِ کَذَ لِکَ نُفَصِّلُ الأَْیَـتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ» .(2)
الحدیث
11399.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : إنّ اللّه َ تَعالى جمیلٌ یُحِبُّ الجَمالَ ، ویُحِبُّ أنْ یَرى أثَرَ نِعمَتِهِ على عَبدِهِ ، ویُبغِضُ البُؤْسَ والتَّباؤسَ .(3)
11400.عنه صلى الله علیه و آله : إنّ اللّه َ یُحِبُّ إذا خَرَجَ عَبدُهُ المؤمنُ إلى أخیهِ أن یَتَهَیَّأ لَهُ وأن یَتَجَمَّلَ .(4)
3 / 1
پوشش و آرایش
قرآن
«اى فرزندان آدم! در حقیقت، ما براى شما لباسى فرو فرستادیم که عورت هاى شما را پوشیده مى دارد و [براى شما]زینتى است ؛ ولى بهترین جامه، [لباس] پرهیزگارى است . این ، از نشانه هاى [قدرت] خداست، باشد که متذکّر شوند» .
«[اى پیامبر !] بگو: «زیورهایى را که خدا براى بندگانش پدید آورده، و [نیز] روزى هاى پاکیزه را چه کسى حرام گردانیده؟» . بگو: «این [نعمت ها] در زندگى دنیا ، براى کسانى است که ایمان آورده اند و روز قیامت [نیز] ، ویژه آنان است . این گونه ، آیات [خود] را براى گروهى که مى دانند ، به روشنى بیان مى کنیم» .
حدیث
11399.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خداوند متعال ، زیباست، زیبایى را دوست دارد و دوست دارد اثر نعمت خود را در بنده اش ببیند. او فقر و فقرنمایى را دشمن مى دارد.
11400.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خداوند ، دوست دارد وقتى بنده مؤمنش نزد برادرش مى رود ، خودش را براى او آماده کند و بیاراید .
11401.عنه صلى الله علیه و آله : إنَّ اللّه َ تعالى جمیلٌ یُحِبُّ الجَمالَ ، ویُحِبُّ مَعالیَ الأخْلاقِ ، ویَکْرَهُ سَفْسافَها .(5)
11402.عنه صلى الله علیه و آله : إنَّ اللّه َ یُحِبُّ مِن عَبدِهِ إذا خَرجَ إلى إخْوانِهِ أنْ یَتَهیّأَ لَهُم ویَتَجَمّلَ .(6)
11403.عنه صلى الله علیه و آله : أحْسِنوا لِباسَکُم ، وأصْلِحوا رِحالَکُم، حتّى تَکونوا کأنَّکُم شامَةٌ فیالنّاسِ .(7)
11404.عنه صلى الله علیه و آله : لِیَأخُذْ أحدُکُم مِن شارِبهِ والشَّعْرِ الّذی فی أنْفِهِ، ولْیَتَعاهَدْ نَفْسَهُ ، فإنَّ ذلک یَزیدُ فی جمَالِهِ .(8)
3 / 2
ما یَحرُمُ مِنَ التَّجَمُّلِ
11405.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : الذَّهَبُ والحَرِیرُ حِلٌّ لإناثِ اُمّتی وحَرامٌ على ذُکُورِها .(9)
11406.عنه صلى الله علیه و آله : الذَّهَبُ حِلیَةُ المُشرکینَ ، والفِضَّةُ حِلیَةُ المُسلمینَ .(10)
11407.عنه صلى الله علیه و آله : مَن أحَبَّ أن یُحَلِّقَ حَبِیبَهُ حَلْقَةً مِن نارٍ فَلْیُحَلِّقْهُ حَلقَةً مِن ذَهَبٍ ، ومَن أحَبَّ أن یُطَوِّقَ حَبیبَهُ طَوقا من نارٍ فَلْیُطَوِّقْهُ طَوقا مِن ذَهَبٍ .(11)
3 / 3
الصُّورَةُ الجَمِیلَةُ
11408.عنه صلى الله علیه و آله : خَیرُ ما اُعْطِیَ الرّجُلُ المؤمنُ خُلقٌ حَسَنٌ، وشَرُّ ما اُعْطِیَ الرّجُل قلبُ سوءٍ فی صُورةٍ حَسَنةٍ .(12)
11401.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خداوند متعال ، زیباست و زیبایى را دوست دارد. خوى هاى والا را دوست دارد و خصلت هاى پَست را ناخوش مى دارد.
11402.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خداوند ، دوست دارد وقتى بنده اش نزد برادران خود مى رود ، خود را براى آنها آماده کند و بیاراید .
11403.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : لباس خوب بپوشید و خانه هایتان را آباد کنید ، تا در میان مردم ، مانند خالِ رُخساره باشید.
11404.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر کس باید سبیل و موهاى بینىِ خود را کوتاه کند و به خودش برسد؛ زیرا این کارها بر زیبایى او مى افزاید.
3 / 2
زیورهاى حرام
11405.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : [پوشیدن] طلا و ابریشم ، براى زنان امّت من ، حلال است و براى مردان آنها ، حرام .
11406.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : طلا ، زیور مشرکان است و نقره ، زیور مسلمانان .
11407.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر [مردى] که دوست دارد انگشترى از آتش در انگشتِ دوست خود کند، انگشتر طلا در انگشت او کند. و هر که دوست دارد گردنبندى آتشین در گردن دوست خود بیندازد، گردنبند طلا به گردنش بیاویزد .
3 / 3
چهره زیبا
11408.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بهترین چیزى که به مرد مؤمن داده شده ، خوى نیکوست و بدترین چیزى که به انسان داده شده ، دلِ بد در [وراىِ] چهره زیباست.
3 / 4
حُسنُ الوَجهِ وحُسنُ الإسمِ
11409.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : إذا بَعَثتُم إلَیَّ رَسُولاً فابعَثُوهُ حَسَنَ الوَجهِ ، حَسَنَ الاسمِ .(13)
3 / 5
اطلُبوا الخَیرَ عِندَ حِسانِ الوُجوهِ
11410.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : اطلُبوا الخیرَ عِند حِسانِ الوُجوهِ .(14)
11411.عنه صلى الله علیه و آله : اطلُبوا الخَیرَ عِندَ حِسانِ الوُجوهِ ،فإنَّ فِعالَهُم أحْرى أنْ تکونَ حُسْنا .(15)
11412.عنه صلى الله علیه و آله : اطلُبوا حَوائجَکُم عِند حِسانِ الوُجوهِ ، فإنْ قَضى حاجَتَکَ قَضاها بِوَجهٍ طَلیقٍ، وإنْ رَدّکَ رَدّکَ بِوَجهٍ طَلیقٍ ، فرُبَّ حَسَنِ الوَجهِ دَمیمُهُ عِندَ طلَبِ الحاجَةِ ، ورُبَّ دَمیمِ الوَجهِ حسَنُهُ عِندَ طلَبِ الحاجَةِ .(16)
3 / 6
إکرامُ الشَّعرِ
11413.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : الشَّعرُ الحَسَنُ مِن کِسْوَةِ اللّه ِ فأکْرِموهُ .(17)
3 / 4
نیکویى سیما و نیکویى نام
11409.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر گاه فرستاده اى نزد من مى فرستید ، فرستاده اى باشد خوش سیما و خوش نام .
3 / 5
خوبى را نزد خوب رویان بجویید
11410.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خوبى را نزد خوب رویان بجویید.
11411.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خوبى را نزد خوش رویان بجویید ؛ زیرا کردارهاى آنان ، به زیبایى زیبنده تر است.
11412.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : نیازهاى خود را از خوش رویان بخواهید؛ زیرا [خوش رو] اگر نیاز تو را برآورده کند، با گشاده رویى مى کند و اگر دست رد به سینه ات بزند، باز با گشاده رویى مى زند . بسا خوش رویى که در هنگام نیازخواهى از او، زشتْ رو مى شود، و بسا زشتْ رویى که در هنگام نیازخواهى از او ، خوش رو مى شود !
3 / 6
رسیدگى به مو
11413.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : موىِ زیبا ، پوششى خدایى است . پس به آن ، رسیدگى کنید.
11414.عنه صلى الله علیه و آله : مَنِ اتَّخذَ شَعرا فلیُحْسِنْ وَلایَتَهُ، أو لِیَجُزَّهُ .(18)
3 / 7
إعفاءُ اللِّحیَّةِ
11415.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : أحفُوا الشَّوارِبَ ، وأعفوا اللِّحى ، ولا تَتَشبَّهوا بالیَهودِ .(19)
11416.عنه صلى الله علیه و آله : إنّ المَجوسَ جَزُّوا لِحاهُم ووَفَّروا شَوارِبَهُم ، وإنّا نَحنُ نَجُزُّ الشَّوارِبَ ونُعفی اللِّحى ، وهِیَ الفِطرَةُ .(20)
11417.عنه صلى الله علیه و آله : خالِفوا المُشرِکینَ ؛ أحفوا الشَّوارِبَ ، وأوفوا اللِّحى .(21)
3 / 8
جَمالُ الباطِنِ
11418.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : الجَمالُ فی اللِّسانِ .(22)
11419.عنه صلى الله علیه و آله : جَمالُ المَرءِ فَصاحَةُ لِسانِهِ .(23)
11420.عنه صلى الله علیه و آله : الجَمالُ فی الرّجُلِ اللِّسانُ .(24)
11421.عنه صلى الله علیه و آله ـ وَقَد سُئِلَ عَنِ الجَمالِ بالرَّجُلِ ـ: صَوابُ القَولِ بالحقِّ .(25)
11414.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر کس مو بگذارد، باید خوب به آن برسد ؛ و گر نه ، کوتاهش کند .
3 / 7
گذاشتن ریش
11415.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : سبیل ها را کوتاه کنید و ریش بگذارید و خود را شبیه یهود نسازید.(26)
11416.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : مجوسیان، ریش هاى خود را مى تراشیدند و سبیل هایشان را انبوه مى گذاشتند؛ ولى ما سبیل ها را مى زنیم و ریش مى گذاریم و این، مطابق سرشت [آدمى] است.
11417.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بر خلاف مشرکان باشید: سبیل ها را کوتاه کنید و ریش ها را بلند بگذارید.
3 / 8
زیبایى درون
11418.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : زیبایى ، در زبان است.
11419.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : زیبایىِ انسان ، شیوایىِ زبان اوست.
11420.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : زیبایى مرد، به زبان [او] است.
11421.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ در پاسخ به این که: زیبایىِ مرد به چیست؟ ـ: به داشتن عقیده درست .
11422.عنه صلى الله علیه و آله : الجَمالُ صَوابُ القَولِ بالحقِّ ، والکَمالُ حُسنُ الفِعالِ بالصِّدقِ .(27)
11423.عنه صلى الله علیه و آله : آفَةُ الجَمالِ الخُیَلاءُ .(28)
11422.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : زیبایى، داشتن عقیده درست است؛ و کمال، داشتن کردارِ درست .
11423.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : آفت زیبایى، غرور است .
1) الأعراف : 26.
2) الأعراف : 32.
3) کنز العمّال : ج 6 ص 639 ح 17166 عن أبی سعید.
4) مکارم الأخلاق : ج 1 ص 218 ح 640 عن الإمام الباقر عن أبیه علیهماالسلام ، بحار الأنوار : ج 79 ص 307 ح 23.
5) کنز العمّال : ج 6 ص 640 ح 17168 عن جابر.
6) مکارم الأخلاق : ج 1 ص 85 ح 1 ، بحارالأنوار : ج 16 ص 249.
7) کنز العمّال : ج 6 ص 639 ح 17164 عن سهل بن الحنظلیة.
8) قرب الإسناد : ص 67 ح 215 عن مسعدة بن صدقة عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام ، بحارالأنوار : ج 76 ص 109 ح 1.
9) کنز العمّال : ج 6 ص 675 ح 17357 عن زید بن أرقم وعن واثلة.
10) کنز العمّال : ج 6 ص 675 ح 17358 نقلاً عن الزمخشری فی جزئه عن أنس.
11) کنز العمّال : ج 6 ص 676 ح 17365 عن أبی هریرة.
12) کنز العمّال : ج 3 ص 8 ح 5170 عن رجل من جهینة.
13) کنز العمّال : ج 6 ص 80 ح 14927 عن أبی هریرة.
14) مسند الشهاب : ج 1 ص 384 ح 661 عن ابن عمر.
15) عیون أخبار الرضا علیه السلام : ج 2 ص 74 ح 344 عن دارم بن قبیصة عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام ، بحارالأنوار : ج 74 ص 187 ح 9.
16) کنز العمّال : ج 6 ص 520 ح 16810 عن عمرو بن دینار.
17) مکارم الأخلاق : ج 1 ص 164 ح 460 عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحارالأنوار : ج 76 ص 83 ح 1.
18) کتاب من لا یحضره الفقیه : ج 1 ص 129 ح 326 ، بحارالأنوار : ج 76 ص 83 ح 1 نقلاً عن مکارم الأخلاق عن الإمام الصادق علیه السلام.
19) مکارم الأخلاق : ج 1 ص 156 ح 421 ، بحار الأنوار : ج 76 ص 112 ح 14.
20) مکارم الأخلاق : ج 1 ص 157 ح 422 ، بحار الأنوار : ج 76 ص 112 ح 14.
21) صحیح مسلم : ج 1 ص 222 ح 54 عن ابن عمر.
22) تحف العقول : ص 37 ، بحارالأنوار : ج 77 ص 141 ح 24.
23) جامع الأحادیث للقمّی : ص 70.
24) کنز العمّال : ج 3 ص 8 ح 5164 عن علیّ بن الحسین.
25) الأمالی للطوسی : ص 497 ح 1092 عن جابر بن عبداللّه ، بحار الأنوار : ج 71 ص 390 ح 48.
26) ظاهرا مقصود ، یهود روزگار پیامبر صلى الله علیه و آله است ؛ چرا که سنّت غالب در یهودیان امروز ، دقیقا مطابق توصیه این حدیث است . م.
27) کنز العمّال : ج 10 ص 152 ح 28776 نقلاً عن الحکیم عن الجابر.
28) مکارم الأخلاق : ج 2 ص 335 ح 2656 عن الإمام الصادق عن أبیه عن جده عن الإمام علیّ علیهم السلام ، بحار الأنوار : ج 77 ص 59 ح 3.
