4 / 1
کَمالُ الإِیمانِ
9377.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : ثَلاثٌ مَن کُنَّ فیهِ وَجَدَ طَعمَ الإِیمانِ : مَن کانَ یُحِبُّ المَرءَ لا یُحِبُّهُ إلّا للّه ِ ، ومَن کانَ اللّه ُ ورَسولُهُ أحَبَّ إلَیهِ مِمّا سِواهُما ، ومَن کانَ أن یُلقى فِی النّارِ أحَبَّ إلَیهِ مِن أن یَرجِعَ فِی الکُفرِ بَعدَ أن أنقَذَهُ اللّه ُ مِنهُ .(1)
9378.عنه صلى الله علیه و آله : مَن سَرَّهُ أن یَجِدَ حَلاوَةَ الإِیمانِ فَلیُحِبَّ المَرءَ لا یُحِبُّهُ إلّا للّه ِ عز و جل .(2)
9379.عنه صلى الله علیه و آله : لا یَحِقُّ العَبدُ حَقَّ صَریحِ الإِیمانِ حَتّى یُحِبَّ للّه ِ تَعالى ویُبغِضَ للّه ِ ، فَإِذا أحَبَّ للّه ِ تَبارَکَ وتَعالى وأبغَضَ للّه ِ تَبارَکَ وتَعالى فَقَدِ استَحَقَّ الوَلاءَ مِنَ اللّه ِ .(3)
9380.الإمام العسکریّ علیه السلام عَن آبائِهِ علیهم الس : قالَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله لِبَعضِ أصحابِهِ ذاتَ یَومٍ : یا عَبدَاللّه ِ ، أحبِب فِی اللّه ِ ، وأبغِض فِی اللّه ِ ، ووالِ فِی اللّه ِ ، وعادِ فِی اللّه ِ فَإِنَّهُ لا تُنالُ وِلایَةُ اللّه ِ إلّا بِذلِکَ ، ولا یَجِدُ الرَّجُلُ طَعمَ الإِیمانِ ـ وإن کَثُرَت صَلاتُهُ وصِیامُهُ ـ حَتّى یَکونَ کَذلِکَ . وقَد صارَت مُؤاخاةُ النّاسِ یَومَکُم هذا أکثَرُها فِی الدُّنیا ؛ عَلَیها یَتَوادّونَ ، وعَلَیها یَتَباغَضونَ ، وذلِکَ لا یُغنی عَنهُم مِنَ اللّه ِ شَیئا . فَقالَ الرَّجُلُ : یا رَسول اللّه ِ ، فَکَیفَ لی أن أعلَمَ أنّی قَد والَیتُ وعادَیتُ فِی اللّه ِ ؟ ومَن وَلِیُّ اللّه ِ عز و جلحَتّى اُوالِیَهُ ، ومَن عَدُوُّهُ حَتّى اُعادِیَهُ ؟ فَأَشارَ لَهُ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله إلى عَلِیٍّ علیه السلام ، فَقالَ : أتَرى هذا ؟ قالَ : بَلى . قالَ : وَلِیُّ هذا وَلِیُّ اللّه ِ ؛ فَوالِهِ ، وعَدُوُّ هذا عَدُوُّ اللّه ِ ؛ فَعادِهِ ، ووالِ وَلِیَّ هذا ولَو أنَّهُ قاتِلُ أبیکَ ووَلَدِکَ ، وعادِ عَدُوَّ هذا ولَو أنَّهُ أبوکَ ووَلَدُکَ .(4)
4 / 1
کمال ایمان
9377.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که داراى سه صفت باشد ، طعم ایمان را دریافته است : آن که دیگرى را دوست دارد، ولى تنها براى خدا دوست مى دارد؛ آن که خدا و پیامبرش، نزد او محبوب تر از هر چیز دیگرى باشند ؛ و آن که اگر او را در آتش اندازند ، برایش خوشایندتر از آن باشد که پس از آن که خداوندْ او را از کفر نجات داده است ، به کفر باز گردد .
9378.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : کسى که دوست دارد شیرینىِ ایمان را بیابد ، باید جز براى خدا کسى را دوست نداشته باشد .
9379.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هیچ بنده اى حقیقتِ محض ایمان را درنمى یابد ، تا آن که براى خدا دوست بدارد و براى خدا دشمن بدارد ، و چون براى خدا دوست داشت و براى خدا دشمن داشت ، شایستگىِ دوستى از سوى خدا را به دست خواهد آورد .
9380.امام عسکرى علیه السلام ـ به نقل از پدرانش علیهم السلام ـ: پیامبر خدا ، روزى به یکى از یارانش فرمود : «اى بنده خدا ! در راه خدا دوست بدار ، در راه خدا دشمن بدار ، در راه خدا دوستى بورز و در راه خدا دشمنى بورز ؛ زیرا ولایت خدا ، جز از این راه به دست نمى آید و انسان ، گرچه نماز و روزه اش بسیار باشد ، طعم ایمان را درنمى یابد ، مگر آن که چنین باشد؛ لیکن امروز ، بیشتر دوستى ها و برادرى هایتان براى دنیا و در راه آن است . بر اساس آن ، با یکدیگر دوستى مى کنند و براى آن با یکدیگر دشمنى مى ورزند؛ حال آن که این دوستى و دشمنى ، در برابر خداوند ، هیچ سودى برایشان ندارد» . آن مرد گفت : اى پیامبر خدا ! چگونه بدانم که در راه خدا دوستى و دشمنى کرده ام ؟ دوست خدا کیست تا با او دوستى کنم؟ دشمن خدا کیست تا با او دشمنى ورزم ؟ پیامبر خدا به على علیه السلام اشاره کرد و به آن مرد فرمود : «آیا او را مى بینى ؟». گفت : آرى . فرمود : «دوست او ، دوست خداست ؛ پس با او دوستى کن . و دشمن او، دشمن خداست ؛ پس با او دشمنى کن . با دوست او دوستى کن ؛ گرچه قاتل پدر و پسرت باشد ، و با دشمن او دشمنى کن ؛ گرچه پدرت یا پسرت باشد» .
4 / 2
قَطعُ دابِرِ الشَّیطانِ
9381.الإمام الصادق علیه السلام عن آبائه علیهم السلام : إنَّ النَّبِیَّ صلى الله علیه و آله قالَ لِأَصحابِهِ : ألا اُخبِرُکُم بِشَیءٍ إن أنتُم فَعَلتُموهُ تَباعَدَ الشَّیطانُ مِنکُم کَما تَباعَدَ المَشرِقُ مِنَ المَغرِبِ ؟ قالوا : بَلى . قالَ : الصَّومُ یُسَوِّدُ وَجهَهُ ، وَالصَّدَقَةُ تَکسِرُ ظَهرَهُ ، وَالحُبُّ فِی اللّه ِ وَالمُوازَرَةُ عَلَى العَمَلِ الصّالِحِ یَقطَعُ دابِرَهُ ، وَالاِستِغفارُ یَقطَعُ وَتینَهُ .(5)
4 / 3
بَقاءُ المَحَبَّةِ إلى یَومِ القِیامَةِ
الکتاب
» الْأَخِلَاءُ یَوْمَئِذِ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَا الْمُتَّقِینَ » .(6)
4 / 2
رهایى از سُلطه شیطان
9381.امام صادق علیه السلام ـ به نقل از پدرانش علیهم السلام ـ: پیامبر صلى الله علیه و آله به یارانش فرمود : «آیا شما را از کارى خبر ندهم که اگر انجامش دهید ، شیطان از شما دور مى شود، آن گونه که مشرق از مغرب ، دور شده است ؟!». گفتند : آرى . فرمود : «روزه ، شیطان را روسیاه مى کند . صدقه ، پشتش را مى شکند . دوستى در راه خدا و یارى یکدیگر در انجام دادن کارهاى شایسته ، دنباله[ى سُلطه]اش را قطع مى کند و استغفار ، رگ گردنش را مى بُرَد» .
4 / 3
بقاى دوستى تا روز قیامت
قرآن
«دوستان در آن روز، دشمن یکدیگرند، جز پرهیزگاران» .
الحدیث
9382.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : إذا کانَ یَومُ القِیامَةِ انقَطَعَتِ الأَرحامُ ، وقَلَّتِ الأَنسابُ، وذَهَبَتِ الاُخُوَّةُ إلَا الاُخُوَّةَ فِی اللّه ِ ، وذلِکَ قَولُهُ : «الْأَخِلَاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَا الْمُتَّقِینَ » .(7)
9383.عنه صلى الله علیه و آله : جَعَلَ اللّه ُ خُلَّتَنا ووُدَّنا خُلَّةَ المُتَّقینَ ووُدَّ المُخلِصینَ .(8)
9384.حلیة الأولیاء عن أنس : سَمِعتُ رَسول اللّه ِ صلى الله علیه و آله یَقولُ لِعَلِیِّ بنِ أبی طالِبٍ علیه السلام : یا عَلِیُّ ، اِستَکثِر مِنَ المَعارِفِ مِنَ المُؤمِنینَ ؛ فَکَم مِن مَعرِفَةٍ فِی الدُّنیا بَرَکَةٌ فِی الآخِرَةِ . فَمَضى عَلِیٌّ علیه السلام ، فَأَقامَ حینا لا یَلقى أحَدا إلَا اتَّخَذَهُ لِلآخِرَةِ ، ثُمَّ جاءَ مِن بَعدُ فَقالَ لَهُ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : ما فَعَلتَ فیما أمَرتُکَ ؟ فَقالَ : قَد فَعَلتُ یا رَسول اللّه ِ . فَقالَ لَهُ علیه السلام : اِذهَب فَابلُ أخبارَهُم . فَأَتى عَلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله وهُوَ مُنَکِّسٌ رَأسَهُ ، فَقالَ لَهُ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله وهُوَ یَتَبَسَّمُ : ما أحسِبُ ـ یا عَلِیُّ ـ ثَبَتَ مَعَکَ إلّا أبناءُ الآخِرَةِ ؟ فَقالَ لَهُ عَلِیٌّ علیه السلام : لا وَالَّذی بَعَثَکَ بِالحَقِّ . فَقالَ لَهُ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله : «الْأَخِلَاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَا الْمُتَّقِینَ » ، یا عَلِیُّ ، أقبِل عَلى شَأنِکَ وَاملِک لِسانَکَ وَاعقِل مَن تُعاشِرُهُ مِن أهلِ زَمانِکَ تَکُن سالِما غانِما .(9)
حدیث
9382.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : چون روز قیامت شود ، پیوندهاى خویشى بُریده مى شود ، تبار و نسبتِ خویشى کاسته مى گردد و برادرى ها ، جز برادرىِ خدایى ، از میان مى روند ، و این است مقصود گفته خداوند متعال : «دوستان در آن روز ، دشمن یکدیگرند ، جز پرهیزگاران» .
9383.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خداوند ، دوستىِ ما را دوستىِ پرهیزگاران، و محبّت ما را محبّت مخلصان قرار داده است .
9384.حلیة الأولیاء ـ به نقل از اَنَس ـ: شنیدم که پیامبر صلى الله علیه و آله به على بن ابى طالب علیه السلام مى فرمود : «اى على ! بر شمار آشنایانِ با ایمان بیفزاى، که بسى شناخت ها در دنیا ، مایه برکت در آخرت است» . در نتیجه ، على علیه السلام مدّتى را به سر برد که در آن ، هر کس را مى دید ، براى ذخیره آخرت به دوستى مى گرفت . پس از مدّتى ، نزد پیامبر خدا آمد و ایشان به او فرمود : «در باب فرمانم چه کردى ؟». على علیه السلام پاسخ داد : اى پیامبر خدا ! آنچه فرمودى ، به جاى آوردم . پیامبر صلى الله علیه و آله به او فرمود : «برو و آنان را بیازماى». على علیه السلام نیز [پس از آزمودنشان] سرافکنده بازگشت. پیامبر صلى الله علیه و آله لبخندزنان به او فرمود : «اى على ! گمان نکنم که جز اهل آخرت ، کسى با تو مانده باشد!» . على علیه السلام پاسخ داد : سوگند به آن که تو را برانگیخت، همین طور است ! پس از آن ، پیامبر صلى الله علیه و آله به او فرمود : » «دوستان در آن روز ، دشمن یکدیگرند ، جز پرهیزگاران» . اى على ! به خودت بپرداز ، زبانت را نگه دار و درباره کسانى از اهل روزگارت که با آنان معاشرت دارى ، بیندیش ، تا ایمن بمانى و سود ببرى» .
4 / 4
الحَشرُ مَعَ المَحبوب
9385.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : مَن أحَبَّ قَوما حُشِرَ مَعَهُم .(10)
9386.عنه صلى الله علیه و آله : مَن أحَبَّ قَوما عَلى أعمالِهِم حُشِرَ یَومَ القِیامَةِ فی زُمرَتِهِم ، فَحوسِبَ بِحِسابِهِم وإن لَم یَعمَل أعمالَهُم .(11)
9387.عنه صلى الله علیه و آله : العَبدُ عِندَ ظَنِّهِ بِاللّه ِ عز و جل ، وهُوَ مَعَ أحبابِهِ یَومَ القِیامَةِ .(12)
9388.عنه صلى الله علیه و آله : یَابنَ مَسعودٍ ، أحِبَّ الصّالِحینَ ؛ فَإِنَّ المَرءَ مَعَ مَن أحَبَّ ، فَإِن لَم تَقدِر عَلى أعمالِ البِرِّ فَأحِبَّ العُلَماءَ ، فَإِنَّهُ یَقولُ : «وَمَن یُطِعِ اللهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللهُ عَلَیْهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَآءِ وَالصَّــلِحِینَ وَحَسُنَ أُوْلَئِکَ رَفِیقًا «(13) .(14)
9389.صحیح البخاری عن عبداللّه بن مسعود : جاءَ رَجُلٌ إلى رَسول اللّه ِ صلى الله علیه و آله فَقالَ : یا رَسول اللّه ِ ، کَیفَ تَقولُ فی رَجُلٍ أحَبَّ قَوما ولَم یَلحَق بِهِم ؟ فَقالَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : المَرءُ مَعَ مَن أحَبَّ .(15)
9390.مسند ابن حنبل عن ثابت البنانیّ عن أنس : جاءَ رَجُلٌ إلى رَسول اللّه ِ صلى الله علیه و آله فَقالَ : یا رَسول اللّه ِ ، الرَّجُلُ یُحِبُّ الرَّجُلَ ولا یَستَطیعُ أن یَعمَلَ کَعَمَلِهِ ؟ فَقالَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : المَرءُ مَعَ مَن أحَبَّ . فَقالَ أنَسٌ : فَما رَأَیتُ أصحابَ رَسول اللّه ِ صلى الله علیه و آله فَرِحوا بِشَیءٍ قَطُّ إلّا أن یَکونَ الإِسلامَ ما فَرِحوا بِهذا مِن قَولِ رَسول اللّه ِ صلى الله علیه و آله .(16)
4 / 4
برانگیخته شدن با محبوب
9385.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر کس مردمى را دوست بدارد ، [در روز قیامت] با آنان برانگیخته خواهد شد .
9386.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر کس مردمى را به سبب کردارشان دوست بدارد ، روز قیامت ، جزو آنان گرد خواهد شد و مانند آنان محاسبه خواهد شد ؛ اگرچه کردارش چون کردار آنان نباشد .
9387.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بنده ، در گرو گمانش درباره خداوند عز و جل است و در روز قیامت ، کنار کسانى قرار مى گیرد که دوستشان دارد .
9388.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ به ابن مسعود ـ: اى پسر مسعود! صالحان را دوست بدار که انسان ، همراه کسى است که دوستش مى دارد . اگر توان نیکوکارى ندارى ، پس عالمان را دوست بدار که [خداوند] مى فرماید : «هر که از خدا و پیامبرش اطاعت کند ، همراه کسانى خواهد بود که خدا نعمتشان داده است ؛ یعنى انبیا و صدّیقان و شهیدان و صالحان . و اینان ، چه نیکو رفیقانى هستند !» .
9389.صحیح البخارى ـ به نقل از عبد اللّه بن مسعود ـ: مردى نزد پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و گفت : اى پیامبر خدا! درباره کسى که مردمى را دوست دارد ، امّا به آنان نپیوسته است ، چه مى گویى ؟ پیامبر خدا فرمود : «انسان ، همراه کسى است که دوستش مى دارد» .
9390.مسند ابن حنبل ـ به نقل از ثابت بنانى، از اَنَس ـ: مردى نزد پیامبر خدا آمد و گفت : اى پیامبر خدا! مردى ، دیگرى را دوست مى دارد ؛ امّا نمى تواند کارهایى همچون او انجام دهد . پیامبر خدا فرمود : «انسان ، همراه کسى است که دوستش مى دارد» . انس گفت : جز به اسلام آوردن ، هرگز ندیدم یاران پیامبر خدا به چیزى همچون این سخن ، شادمان شده باشند .
9391.صحیح البخاری عن أنس : بَینَما أنَا وَالنَّبِیُّ صلى الله علیه و آله خارِجانِ مِنَ المَسجِدِ ، فَلَقِیَنا رَجُلٌ عِندَ سُدَّةِ المَسجِدِ . فَقالَ : یا رَسول اللّه ِ ، مَتَى السّاعَةُ ؟ قالَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله : ما أعدَدتَ لَها ؟ فَکَأَنَّ الرَّجُلَ استَکانَ ، ثُمَّ قالَ : یا رَسول اللّه ِ ، ما أعدَدتُ لَها کَبیرَ صِیامٍ ولاصَلاةٍ ولا صَدَقَةٍ ، ولکِنّی اُحِبُّ اللّه َ ورَسولَهُ . قالَ : أنتَ مَعَ مَن أحبَبتَ .(17)
9392.الإمام الباقر علیه السلام : إنَّ رَجُلاً أتَى النَّبِیَّ صلى الله علیه و آله فَقالَ : یا رَسول اللّه ِ ، اُحِبُّ المُصَلّینَ ولا اُصَلّی ، واُحِبُّ الصَّوّامینَ ولا أصومُ ؟ فَقالَ لَهُ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : أنتَ مَعَ مَن أحبَبتَ ، ولَکَ مَا اکتَسَبتَ .(18)
9393.الأمالی للطوسی عن عبداللّه بن الحسن عن آبائه علیه أتى رَجُلٌ النَّبِیَّ صلى الله علیه و آله فَقالَ : یا رَسول اللّه ِ ، رَجُلٌ یُحِبُّ مَن یُصَلّی ولا یُصَلّی إلَا الفَریضَةَ ، ویُحِبُّ مَن یَتَصَدَّقُ ولا یَتَصَدَّقُ إلّا بِالواجِبِ ، ویُحِبُّ مَن یَصومُ ولا یَصومُ إلّا شَهرَ رَمَضانَ ؟ فَقالَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : المَرءُ مَعَ مَن أحَبَّ .(19)
9391.صحیح البخارى ـ به نقل از اَنَس ـ: من و پیامبر صلى الله علیه و آله بیرون از مسجد بودیم که مردى در کنار درِ مسجد ، ما را دید و گفت : اى پیامبر خدا ! روز قیامت ، کى است ؟ پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود : «چه براى آن آماده کرده اى ؟» . گویى آن مرد ، [اظهار]فروتنى کرد و سپس گفت : اى پیامبر خدا ! براى آن ، روزه و نماز و صدقه فراوانى آماده نکرده ام ؛ لیکن خدا و پیامبرش را دوست مى دارم . پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود : «تو همراه کسى هستى که دوستش مى دارى» .
9392.امام باقر علیه السلام : مردى نزد پیامبر خدا آمد و گفت : اى پیامبر خدا ! نمازگزاران را دوست دارم ؛ امّا خودْ نماز نمى خوانم . روزه گیران را دوست دارم ؛ امّا خودْ روزه نمى گیرم . پیامبر خدا به او فرمود : «تو همراه کسى هستى که دوستش دارى و بهره ات همان است که به دست آورده اى» .
9393.الأمالى ، طوسى ـ به نقل از عبد اللّه بن حسن، از پدرانش علیهم الس: مردى نزد پیامبر خدا آمد و گفت : اى پیامبر خدا ! کسى نمازگزاران را دوست مى دارد ؛ امّا خود ، جز نمازهاى واجب را نمى گزارد . صدقه دهندگان و زکات دهندگان را دوست مى دارد ؛ امّا خود ، جز زکات واجب را نمى پردازد . روزه گیران را دوست مى دارد ؛ امّا جز ماه رمضان را روزه نمى گیرد . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود : «انسان ، همراه کسى است که دوستش مى دارد» .
9394.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : مَن أحَبَّنا کانَ مَعَنا یَومَ القِیامَةِ ، ولَو أنَّ رَجُلاً أحَبَّ حَجَرا لَحَشَرَهُ اللّه ُ مَعَهُ .(20)
9395.الفردوس عن جابر : قال رسول اللّه صلى الله علیه و آله : یا أبا دُجانَةَ ، أما عَلِمتَ أنَّ مَن أحَبَّنا وَامتُحِنَ فی مَحَبَّتِنا أسکَنَهُ اللّه ُ مَعَنا ؟! ثُمَّ تَلا هذِهِ الآیَةَ : «فِى مَقْعَدِصِدْقٍ عِندَ مَلِیکٍ مُّقْتَدِر»(21) .(22)
9396.سنن أبی داوود عن أبی ذرّ : [قالَ أبو ذَرٍّ :] یا رَسول اللّه ِ ، الرَّجُلُ یُحِبُّ القَومَ ولا یَستَطیعُ أن یَعمَلَ کَعَمَلِهِم . قالَ : أنتَ یا أبا ذَرٍّ مَعَ مَن أحبَبتَ . قالَ : فَإِنّی اُحِبُّ اللّه َ ورَسولَهُ . قالَ : فَإِنَّکَ مَعَ مَن أحبَبتَ . قالَ : فَأَعادَها أبو ذَرٍّ فَأَعادَها رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله .(23)
9397.الأمالی للطوسی عن عبداللّه بن الصّامت : حَدَّثَنی أبو ذَرٍّ ـ وکانَ صَغوُهُ وَانقِطاعُهُ إلى عَلِیٍّ وأهلِ هذا البَیتِ علیهم السلام ، قال : قلت : یا نَبِیَّ اللّه ِ ، إنّی اُحِبُّ أقواما ما أبلُغُ أعمالَهُم . قالَ : فَقالَ : یا أبا ذَرٍّ ، المَرءُ مَعَ مَن أحَبَّ ، ولَهُ مَا اکتَسَبَ . قُلتُ : فَإِنّی اُحِبُّ اللّه َ ورَسولَهُ وأهلَ بَیتِ نَبِیِّهِ . قالَ : فَإِنَّکَ مَعَ مَن أحبَبتَ .(24)
9394.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هرکه ما را دوست بدارد ، در روز قیامت ، همراه ما خواهد بود ، و اگر شخصى سنگى را دوست بدارد ، خداوند ، او را با آن ، گِرد خواهد آورد .
9395.الفردوس ـ به نقل از جابر ـ: پیامبر خدا فرمود : «اى ابو دجانه! آیا نمى دانى هر که ما را دوست بدارد و در راه دوستىِ ما آزموده شود [و بلا ببیند]، خداوند او را کنار ما ساکن خواهد ساخت؟!» . سپس این آیه را تلاوت نمود: » «در جایگاهى راست ، نزد فرمان روایى توانا» » .
9396.سنن أبى داوود ـ درباره ابو ذر ـ: [ابو ذر گفت :] اى پیامبر خدا ! کسى مردمى را دوست دارد ؛ امّا نمى تواند کارهایى همچون آنان انجام دهد . فرمود : «تو اى ابوذر ! همراه کسى هستى که دوستش مى دارى» . ابوذر گفت : من خدا و پیامبرش را دوست مى دارم . فرمود : «پس تو همراه آنانى که دوستشان مى دارى» . ابو ذر ، گفته خود را تکرار کرد و پیامبر خدا نیز پاسخ خود را باز گفت .
9397.الأمالى ، طوسى ـ به نقل از عبد اللّه بن صامت ـ: ابو ذر ـ که دل بسته و پیوسته على علیه السلام و اهل بیت علیهم السلام بود ـ گفت : [به پیامبر صلى الله علیه و آله]گفتم : اى پیامبر خدا! من مردمى را دوست دارم ؛ امّا به پایه کردارشان نمى رسم . پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود : «اى ابو ذر! انسان ، همراه کسى است که دوستش مى دارد و بهره اش همان است که به دست آورده است» . گفتم : من خدا و پیامبر او و اهل بیت پیامبرش را دوست مى دارم . فرمود : «پس تو همراه کسانى هستى که دوستشان مى دارى» .
9398.اُسد الغابة عن عبدالرحمن بن صفوان : هاجَرَ أبی صَفوانُ إلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله وهُوَ بِالمَدینَةِ ، فَبایَعَهُ عَلَى الإِسلامِ ، فَمَدَّ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله یَدَهُ ، فَمَسَحَ عَلَیها ، فَقالَ صَفوانُ : إنّی اُحِبُّکَ یا رَسول اللّه ِ . فَقالَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله : المَرءُ مَعَ مَن أحَبَّ .(25)
9399.بشارة المصطفى عن جابر بن عبداللّه الأنصاریّ ـ لِعَطِیَّةَ العَوفِیِّ ـ: یا عَطِیَّةُ ، سَمِعتُ حَبیبی رَسولَ اللّه ِ صلى الله علیه و آله یَقولُ : «مَن أحَبَّ قَوما حُشِرَ مَعَهُم ، ومَن أحَبَّ عَمَلَ قَومٍ اُشرِکَ فی عَمَلِهِم» ، … یا عطیّة … أحبِب مُحِبَّ آلِ مُحَمِّدٍ صلى الله علیه و آله ما أحَبَّهُم ، وأبغِض مُبغِضَ آلِ مُحَمَّدٍ ما أبغَضَهُم وإن کانَ صَوّاما قَوّاما ، وَارفَق بِمُحِبِّ مُحَمِّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ ؛ فَإِنَّهُ إن تَزِلَّ لَهُ قَدَمٌ بِکَثرَةِ ذُنوبِهِ ثَبَتَت لَهُ اُخرى بِمَحَبَّتِهِم ، فَإِنَّ مُحِبَّهُم یَعودُ إلَى الجَنَّةِ ومُبغِضَهُم یَعودُ إلَى النّارِ .(26)
4 / 5
شَفاعَةُ رَسولِ اللّه ِ
9400.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : أنَا شَفیعٌ لِکُلِّ رَجُلَینِ اتَّخَیا فِی اللّه ِ مِن مَبعَثی إلى یَومِ القِیامَةِ .(27)
9401.درر الأحادیث عن یحیى بن الحسین : بَلَغَنا عَن رَسول اللّه ِ صلى الله علیه و آله أنَّهُ کانَ یَقولُ : أنَا شَفیعٌ لِکُلِّ أخَوَینِ تَحابّا فِی اللّه ِ مِن مَبعَثی إلى یَومِ القِیامَةِ .(28)
9398.اُسد الغابة ـ به نقل از عبد الرحمان بن صفوان ـ: پدرم ، صفوان ، به سوى پیامبر صلى الله علیه و آله که در مدینه بود ، هجرت کرد و به عنوان پذیرش اسلام ، با او بیعت کرد . پیامبر صلى الله علیه و آله دستش را دراز کرد و بر دست صفوان کشید. پس از آن ، صفوان گفت : اى پیامبر خدا! تو را دوست مى دارم . پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود : «انسان، همراه کسى است که دوستش مى دارد» .
9399.بشارة المصطفى ـ به نقل از جابر بن عبد اللّه انصارى ، خطاب به عط: اى عطیّه! از محبوبم ، پیامبر خدا ، شنیدم که مى گفت : «هر که مردمى را دوست داشته باشد ، با آنان محشور خواهد شد و هر که کردار مردمى را دوست داشته باشد ، شریک کردارشان خواهد بود … . اى عطیّه!… دوستدار خاندان محمّد را تا هنگامى که دوستشان مى دارد ، دوست بدار و دشمن خاندان محمّد را تا هنگامى که دشمنشان مى دارد ، دشمن بدار ؛ گر چه بسیار روزه گیر و شب زنده دار باشد . با دوستدار محمّد و خاندان محمّد ، نرمى کن ؛ زیرا اگر بر اثر گناهان بسیارش یک گام او بلغزد ، بر اثر محبّتشان گام دیگرش استوار مى ماند . در حقیقت ، بازگشتِ دوستدارشان ، به بهشت است و بازگشت دشمنشان ، به دوزخ» .
4 / 5
شفاعت پیامبر خدا
9400.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : از هنگام بعثتم تا روز قیامت ، هر آن دو تنى که در راه خدا با یکدیگر دوستى و برادرى کنند، من شفیعشان هستم .
9401.دُرَر الأحادیث ـ به نقل از یحیى بن حسین ـ: برایمان گفته اند که پیامبر خدا مى فرمود : «از هنگام بعثتم تا روز قیامت، هر آن دو برادرى که در راه خدا با یکدیگر دوستى کنند، من شفیعشان هستم».
4 / 6
کَثرَةُ الشُّفَعاءِ
الکتاب
» فَمَا لَنَا مِن شَـفِعِینَ – وَ لَا صَدِیقٍ حَمِیمٍ » .(29)
الحدیث
9402.رسول اللّه صلى الله علیه و آله ـ لِأَنَس ـ: یا أنَسُ ، أکثِر مِنَ الأَصدِقاءِ ؛ فَإِنَّهُم شُفَعاءُ بَعضُهُم فی بَعضٍ .(30)
9403.عنه صلى الله علیه و آله : أکثِروا مِنَ المَعارِفِ مِنَ المُؤمِنینَ ؛ فَإِنَّ لِکُلِّ مُؤمِنٍ شَفاعَةً عِندَ اللّه ِ یَومَ القِیامَةِ .(31)
4 / 7
أمنُ یَومِ القِیامَةِ
9404.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : المُتَحابّونَ فِی اللّه ِ فی ظِلِّ عَرشِ اللّه ِ یَومَ لا ظِلَّ إلّا ظِلُّهُ ، یَفزَعُ النّاسُ ولا یَفزَعونَ ، ویَخافُ النّاسُ ولا یَخافونَ .(32)
9405.عنه صلى الله علیه و آله : سَبعَةٌ یُظِلُّهُمُ اللّه ُ فِی ظِلِّهِ یَومَ لا ظِلَّ إلّا ظِلُّهُ : … ورَجُلانِ تَحابّا فِی اللّه ِ ؛ اِجتَمَعا عَلَیهِ ، وتَفَرَّقا عَلَیهِ .(33)
9406.عنه صلى الله علیه و آله : المُتَحابّونَ فِی اللّه ِ فی ظِلِّ العَرشِ یَومَ لا ظِلَّ إلّا ظِلُّهُ ، یَغبِطُهُم بِمَکانِهِمُ النَّبِیّونَ وَالشُّهَداءُ .(34)
4 / 6
فراوانىِ شفیعان
قرآن
«پس نه شفاعتگرانى داریم، و نه دوستى نزدیک» .
حدیث
9402.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ به اَنَس ـ: اى اَنَس! بر شمار دوستان بیفزا که آنان ، شفیع یکدیگرند .
9403.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بر شمار آشنایان از اهل ایمان بیفزایید ؛ زیرا در روز قیامت ، هر مؤمنى را نزد خداوند ، شفاعتى است .
4 / 7
ایمنى در روز قیامت
9404.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : دوستان خدایى ، در آن روزى که سایه اى جز سایه خدا نیست ، در سایه عرش خدا هستند . مردم وحشت مى کنند؛ امّا آنان ، وحشت نمى کنند و مردم مى هراسند؛ امّا آنان نمى هراسند .
9405.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خداوند ، در روزى که سایه اى جز سایه او نیست، بر هفت تن سایه مى افکند : … و دو تن که در راه خدا با یکدیگر دوستى مى کنند و بر اساس آن ، نزد یکدیگر مى آیند و از یکدیگر جدا مى شوند .
9406.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : دوستان خدایى ، در روزى که سایه اى جز سایه خدا نیست ، در سایه عرش هستند و پیامبران و شهیدان ، به منزلت آنانْ رشک مى برند .
9407.عنه صلى الله علیه و آله : إنَّ اللّه َ یَقولُ یَومَ القِیامَةِ : أینَ المُتَحابّونَ بِجَلالی ؟ اَلیَومَ اُظِلُّهُم فی ظِلّی یَومَ لا ظِلَّ إلّا ظِلّی .(35)
9408.عنه صلى الله علیه و آله : ما تَحابَّ رَجُلانِ فِی اللّه ِ إلّا وَضَعَ اللّه ُ لَهُما کُرسِیّا فَاُجلِسا عَلَیهِ حَتّى یَفرُغَ اللّه ُ عز و جل مِنَ الحِسابِ .(36)
9409.عنه صلى الله علیه و آله ـ عِندَما سَأَلَهُ رَجُلٌ مِنَ الأَعرابِ عَن ناسٍ: هُم ناسٌ مِن أفناءِ النّاسِ ونَوازِعِ القَبائِلِ ، لَم تَصِل بَینَهُم أرحامٌ مُتَقارِبَةٌ ، تَحابّوا فِی اللّه ِ عز و جلوتَصافَوا ، یَضَعُ اللّه ُ لَهُم یَومَ القِیامَةِ مَنابِرَ مِن نورٍ فَیُجلِسُهُم عَلَیها ، فَیَجعَلُ وُجوهَهُم نورا ، وثِیابَهُم نورا ، یَفزَعُ النّاسُ یَومَ القِیامَةِ ولا یَفزَعونَ ، وهُم أولِیاءُ اللّه ِ الَّذینَ لا خَوفٌ عَلَیهِم ولا هُم یَحزَنونَ .(37)
4 / 8
دُخولُ الجَنَّةِ بِغَیرِ حِسابٍ
9410.الأمالی للطوسی عن أبی حمزة الثّمالی عن الإِمام ال إذا کانَ یَومُ القِیامَةِ جَمَعَ اللّه ُ الخَلائِقَ فی صَعیدٍ واحِدٍ… ثُمَّ یُنادی مُنادٍ مِن عِندِاللّه ِ عز و جلیُسمِعُ آخِرَهُم کَما یُسمِعُ أوَّلَهُم ، فَیَقولُ : أینَ جیرانُ اللّه ِ جَلَّ جَلالُهُ فی دارِهِ ؟ فَیَقومُ عُنُقٌ مِنَ النّاسِ ، فَتَستَقبِلُهُم زُمرَةٌ مِنَ المَلائِکَةِ ، فَیَقولونَ لَهُم : ماذا کانَ عَمَلُکُم فی دارِ الدُّنیا فَصِرتُم بِهِ الیَومَ جیرانَ اللّه ِ تَعالى فی دارِهِ ؟ فَیَقولونَ : کُنّا نَتَحابُّ فِی اللّه ِ عز و جل ، ونَتَباذَلُ فِی اللّه ِ ، ونَتَوازَرُ فِی اللّه ِ . فَیُنادی مُنادٍ مِن عِندِ اللّه ِ : صَدَقَ عِبادی ، خَلّوا سَبیلَهُم لِیَنطَلِقوا إلى جِوارِ اللّه ِ فِی الجَنَّةِ بِغَیرِ حِسابٍ ، قالَ : فَیَنطَلِقونَ إلَى الجَنَّةِ بِغَیرِ حِسابٍ . ثُمَّ قالَ أبو جَعفَرٍ علیه السلام : فَهؤُلاءِ جیرانُ اللّه ِ فی دارِهِ ، یخَافُ النّاسُ ولا یَخافونَ ، ویُحاسَبُ النّاسُ ولا یُحاسَبونَ .(38)
9407.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خداوند ، روز قیامت مى فرماید : «آنان که به وسیله جلال من با یکدیگر دوستى کرده اند ، کجایند ؟ امروز، در سایه ام بر آنان سایه مى افکنم ؛ روزى که سایه اى جز سایه من نیست» .
9408.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر گاه دو تن در راه خدا با یکدیگر دوستى کنند ، خداوند برایشان کرسى اى مى نهد و آنان را بر آن مى نشانند تا خداوند عز و جل از حساب [خلق ،]فراغت یابد .
9409.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ در پاسخ به سؤال مردى بادیه نشین ، درباره مردمان: آنان ، مردمانى هستند از مردم گم نام و قبایل ناشناخته و غریب که پیوند خویشاوندى میانشان وجود ندارد؛ بلکه در راه خداوند عز و جل با یکدیگر دوستى ورزیده اند و با هم ، یک رنگ شده اند . خداوند در روز قیامت ، برایشان منبرهایى از نور مى نهد و آنان را بر آنها مى نشاند و چهره هایشان را نورانى و لباس هایشان را فروزان مى سازد . روز قیامت ، مردم مى هراسند؛ امّا آنان نمى هراسند. آنان اولیاى خدا هستند که نه بر آنان ترسى است و نه اندوهگین مى شوند .
4 / 8
بى حسابرسى به بهشت رفتن
9410.الأمالى ، طوسى ـ به نقل از ابو حمزه ثُمالى ـ: امام باقر علیه السلام به نقل از پدرانش علیهم السلام ، از پیامبر خدا نقل کرد که «چون روز قیامت شود ، خداوند همه خلایق را در یک عرصه گِرد مى آورد … آن گاه، مُنادى اى از سوى خداوند عز و جل بانگ مى زند و آخرینشان را چنان مى شنوانَد که اوّلینشان را مى شنوانَد و مى گوید : «همسایگان خداوند عز و جل در خانه اش کجایند ؟». گروهى از مردم، از جا برمى خیزند و جمعى از فرشتگان به استقبالشان مى روند و به آنان مى گویند : در دنیا چه مى کردید که به سبب آن، امروز همسایگان خداوند متعال در خانه اش هستید ؟ آنان پاسخ مى دهند : ما در راه خداوند عز و جل یکدیگر را دوست مى داشتیم، در راه خدا به یکدیگر مى بخشیدیم و در راه خدا یکدیگر را یارى مى دادیم . پس از آن ، مُنادى اى از سوى خداوند بانگ مى زند : «بندگانم راست مى گویند . رهایشان کنید تا بى حسابرسى، به بهشت روند و در جوار خداوند ، جاى گیرند» . پس بى حسابرسى، به بهشت مى روند» . آن گاه، امام باقر علیه السلام فرمود : «اینان، همسایگان خداوند در خانه اش هستند . مردم مى ترسند ؛ امّا آنان نمى ترسند . از مردم حسابرسى مى شود ؛ امّا از آنان حسابرسى نمى شود» .
4 / 9
الدَّرَجاتُ فِی الجَنَّةِ
9411.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : مَن آخى أخا فِی اللّه ِ رَفَعَهُ اللّه ُ دَرَجَةً فِی الجَنَّةِ لا یَنالُها بِشَیءٍ مِن عَمَلِهِ .(39)
9412.عنه صلى الله علیه و آله : ما أحدَثَ اللّه ُ تَعالى إخاءً بَینَ المُؤمِنینَ إلّا أحدَثَ لِکُلِّ واحِدٍ مِنهُما دَرَجَةً .(40)
9413.عنه صلى الله علیه و آله : مَن أحَبَّ أخا للّه ِ فِی اللّه ِ قالَ : «إنّی اُحِبُّکَ للّه ِ» فَدَخَلا جَمیعا الجَنَّةَ کانَ الَّذی أحَبُّ فِی اللّه ِ أرفَعَ دَرَجَةً ؛ لِحُبِّهِ عَلَى الَّذی أحَبَّهُ لَهُ .(41)
9414.عنه صلى الله علیه و آله : مَن جَدَّدَ أخا فِی الإِسلامِ بَنَى اللّه ُ لَهُ بُرجا فِی الجَنَّةِ مِن جَوهَرَةٍ .(42)
9415.عنه صلى الله علیه و آله : ما أحدَثَ رَجُلٌ أخا فِی اللّه ِ عز و جل إلّا بَنَى اللّه ُ لَهُ بَیتا فِی الجَنَّةِ .(43)
4 / 9
منزلت یافتن در بهشت
9411.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که در راه خدا با کسى برادرى کند ، خداوند ، او را در بهشت به چنان منزلت والایى برمى کشد که با دیگر اعمالش بدان دست نمى یابد .
9412.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خداوند متعال ، در میان مؤمنان ، برادرى اى پدید نیاورد ، مگر آن که براى هریک از آن دو [برادر] نیز درجه اى(منزلتى) قرار داد .
9413.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که در راه خدا و براى خدا، برادرى را دوست بدارد و به او بگوید : «من تو را براى خدا دوست دارم» ، چون هر دو به بهشت بروند ، کسى که در راه خدا دیگرى را دوست داشته است ، به سبب این دوستى ، منزلتش از دیگرى بالاتر خواهد بود .
9414.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر کس در راه اسلام ، برادرى تازه را به دوستى بگیرد ، خداوند در بهشت ، برایش بُرجى از گوهر مى سازد .
9415.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر گاه کسى در راه خداوند عز و جل پیمان برادرى با دیگرى پدید آورَد ، خداوند در بهشت ، برایش خانه اى خواهد ساخت .
9416.عنه صلى الله علیه و آله : إنَّ المُتَحابّینَ لَتُرى غُرَفُهُم فِی الجَنَّةِ کَالکَوکَبِ الطّالِعِ الشَّرقِیِّ أوِ الغَربِیِّ، فَیُقالُ : مَن هؤُلاءِ ؟ فَیُقالُ : هؤُلاءِ المُتَحابّونَ فِی اللّه ِ عز و جل .(44)
9417.أعلام الدین : قالَ النّبیُّ صلى الله علیه و آله : إنّی لَأَعرِفُ أقواما هُم عِندَ اللّه ِ تَعالى بِمَنزِلَتی یَومَ القِیامَةِ ، ما هُم بِأَنبِیاءَ ولا شُهَداءَ تَغبِطُهُمُ الأَنبِیاءُ وَالشُّهَداءُ بِمَنزِلَتِهِم . فَقیلَ : مَن هُم یا رَسول اللّه ِ ؟ فَیَقولُ : ناسٌ تَآخَوا فی روحِ اللّه ِ عَلى غَیرِ مالٍ ولا سَبَبٍ قَریبٍ ، وَالَّذی نَفسی بِیَدِهِ إنَّ لِوُجوهِهِم نورا ، وإنَّهُم لَعَلى نورٍ ، لا یَحزَنونَ إذا حَزِنَ النّاسُ ، ولا یَفزَعونَ إذا فَزَعوا . ثُمَّ تَلا قَولَهُ تَعالى: «أَلَا إِنَّ أَوْلِیَآءَاللهِ لَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لَا هُمْ یَحْزَنُونَ «(45) .(46)
9418.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : قالَ اللّه ُ عز و جل : المُتَحابّونَ فی جَلالی لَهُم مَنابِرُ مِن نورٍ ، یَغبِطُهُمُ النَّبِیّونَ وَالشُّهَداءُ .(47)
9419.عنه صلى الله علیه و آله : المُتَحابّونَ فِی اللّه ِ یَومَ القِیامَةِ عَلى أرضٍ زَبَرجَدَةٍ خَضراءَ فی ظِلِّ عَرشِهِ عَن یَمینِهِ ـ وکِلتا یَدَیهِ یَمینٌ ـ ، وُجوهُهُم أشَدُّ بَیاضا وأضوَأُ مِنَ الشَّمسِ الطّالِعَةِ ، یَغبِطُهُم بِمَنزِلَتِهِم کُلُّ مَلَکٍ مُقَرَّبٍ وکُلُّ نَبِیٍّ مُرسَلٍ ، یَقولُ النّاسُ : مَن هؤُلاءِ ؟ فَیُقالُ : هؤُلاءِ المُتَحابّونَ فِی اللّه ِ .(48)
9420.رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : المُتَحابّونَ فِی اللّه ِ عز و جلعَلى أعمِدَةٍ مِن یاقوتٍ أحمَرَ فِی الجَنَّةِ ، یُشرِفونَ عَلى أهلِ الجَنَّةِ ، فَإِذَا اطَّلَعَ أحَدُهُم مَلَأَ حُسنُهُ بُیوتَ أهلِ الجَنَّةِ ، فَیَقولُ أهلُ الجَنَّةِ : اُخرُجوا نَنظُرِ المُتَحابّینَ فِی اللّه ِ عز و جل . فَیَخرُجونَ ویَنظُرونَ إلَیهِم ، أحَدُهُم وَجهُهُ مِثلُ القَمَرِ فی لَیلَةِ البَدرِ ، عَلى جِباهِهِم : هؤُلاءِ المُتَحابّونَ فِی اللّه ِ عز و جل .(49)
9416.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : اتاق هاى دوستانِ خدایى در بهشت ، همچون ستاره درخشان شرقى یا غربى دیده مى شود . پس گفته مى شود : اینان کیستند ؟ پاسخ داده مى شود : «اینان، دوستى کنندگان در راه خداوند عز و جل هستند» .
9417.أعلام الدین : پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود : «من مردمى را مى شناسم که در روز قیامت، منزلتشان نزد خداوند متعال چون من است ، در حالى که نه پیامبر هستند و نه شهید؛ امّا پیامبران و شهیدان، به خاطر منزلتشان بر آنان رشک مى برند». پرسیدند : اى پیامبر خدا! آنان کیستند؟ فرمود: «مردمى که نه براى پیوند خویشاوندى و نه به سبب مال ، بلکه تنها در راه روح خدا با یکدیگر برادرى کرده اند. سوگند به آن که جانم در دست اوست ، چهره هایشان نورى دارد و خود نیز برخوردار از نورند . چون مردمْ اندوهگین شوند، آنان اندوهگین نمى گردند و چون مردم بترسند ، آنان نمى ترسد» . سپس این سخن خداوند متعال را تلاوت کرد : » «آگاه باشید که بر دوستان خدا ، نه بیمى است ، و نه آنان اندوهگین مى شوند» » .
9418.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خداوند عز و جل فرمود : «دوستى کنندگان در راه جلال من ، منبرهایى از نور [در بهشت] دارند و پیامبران و شهیدان ، بر آنانْ رشک مى برند» .
9419.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : روز قیامت، دوستى کنندگان در راه خدا ، بر زمینى از زِبَرجَد سبز و در سایه عرش خدا و در کنار دست راستش ـ حال آن که هر دو دستش راست است ـ قرار دارند و چهره هایشان سفیدتر و درخشان تر از خورشید تابان است . به سبب منزلتى که دارند ، هر فرشته مقرّب و پیامبر مُرسَلى، بر آنان رشک مى برد و مردم مى گویند : اینان کیستند ؟ پس گفته مى شود : «اینان ، دوستى کنندگان در راه خدا هستند» .
9420.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : دوستى کنندگان در راه خداوند عز و جل، در بهشت بر تکیه گاه هایى از یاقوت سرخ قرار دارند و از بالا به اهل بهشت مى نگرند و چون یکى از آنان به بهشت بنگرد، زیبایى اش خانه هاى بهشتیان را پُر مى کند . پس بهشتیان مى گویند : بیرون رویم تا دوستى کنندگان در راه خداوند عز و جل را ببینیم . آن گاه، بیرون مى آیند و به آنان مى نگرند که هر یک از آنان ، چهره اش چون ماه شب چهارده مى درخشد و بر پیشانى هایشان نوشته شده است : «اینان اند ، دوستى کنندگان در راه خداوند عز و جل» .
4 / 10
السَّبقَةُ إلَى الجَنَّةِ
9421.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : أوَّلُ مَن یَرِدُ الحَوضَ یَومَ القِیامَةِ المُتَحابّونَ فِی اللّه ِ عز و جل .(50)
4 / 10
پیشى گرفتن به سوى بهشت
9421.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : روز قیامت ، نخستین کسانى که بر حوض [کوثر] وارد مى شوند ، دوستى کنندگان در راه خداوند عز و جل هستند .
1) صحیح مسلم : ج 1 ص 66 ح 68 عن أنس ؛ مشکاة الأنوار : ص 123.
2) شُعب الإیمان: ج 6 ص 491 ح 9018 و ح 9020 وفیه «حقیقة» بدل «حلاوة» کلاهما عن أبی هریرة.
3) مسند ابن حنبل: ج 5 ص 293 ح 15549 عن عمرو بن الجموح.
4) معانیالأخبار: ص 399 ح 58 عن محمّد بن زیاد ومحمّد بن سنان وص37 ح 9 عن محمّد بن زیاد ومحمّد بن سیّار ؛ حلیة الأولیاء : ج 1 ص 312 عن ابن عمر عنه صلى الله علیه و آله نحوه ولیس فیه «فقال الرجل . . . إلخ».
5) الکافی : ج 4 ص 62 ح 2 عن إسماعیل بن أبی زیاد ، بحار الأنوار : ج 63 ص 264 ح 146.
6) الزخرف : 67.
7) الدرّ المنثور : ج 7 ص 388 نقلاً عن ابن مردویه عن سعد بن معاذ.
8) الغارات : ج 1 ص 250 ، بحار الأنوار : ج 33 ص 550 ح 720.
9) حلیة الأولیاء : ج 4 ص 22 نقلاً عن الطبرانی.
10) المستدرک على الصحیحین : ج 3 ص 20 ح 4294 ؛ بشارة المصطفى : ص 75 عن جابر ، بحار الأنوار : ج 68 ص 131 ح 62.
11) تاریخ بغداد: ج 5 ص 196 عن جابر بن عبداللّه.
12) کنز العمّال : ج 3 ص 136 ح 5856 و ج 9 ص 8 ح 24668 وفیه «وهو مع من أحبّ» بدل «وهو مع أحبابه یوم القیامة» وکلاهما نقلاً عن أبی الشیخ عن أبی هریرة.
13) النساء : 69.
14) مکارم الأخلاق : ج 2 ص 357 ح 2660 عن عبداللّه بن مسعود ، بحار الأنوار : ج 77 ص 107 ح 1.
15) صحیح البخاری : ج 5 ص 2283 ح 5817 و ح 5818 عن أبی موسى ؛ الأمالی للمفید : ص 151 ح 2 نحوه وفیه «لا یعمل بأعمالهم» بدل «ولم یلحق بهم» ، بحارالأنوار : ج 27 ص 102 ح 67.
16) مسند ابن حنبل : ج 4 ص 442 ح 13315.
17) صحیح البخاری: ج 6 ص 2615 ح 6734 ؛ علل الشرایع : ص 139 ح 2 نحوه وفیه «المرء مع من أحبّ» بدل «أنت مع من أحببت» ، بحارالأنوار : ج 17 ص 13 ح 26.
18) الکافی : ج 8 ص 80 ح 35 عن برید بن معاویة ، بحار الأنوار : ج 68 ص 63 ح 114.
19) الأمالی للطوسی : ص 621 ح 1281 ، بحار الأنوار : ج 68 ص 70 ح 128 ؛ وراجع : المتحابّین فی اللّه : ص 71 وزاد فیه «ویحبّ الذاکرین ولا یذکر إلّا قلیلاً ویحبّ المتصدّقین ولا یتصدّق إلّا قلیلاً ویحبّ المجاهدین إلّا قلیلاً وهو فی ذلک یحبّ اللّه ورسوله والمؤمنین».
20) مشکاة الأنوار : ص 84 وص 123 ، بحار الأنوار : ج 77 ص 383 ح 9.
21) القمر : 55.
22) الفردوس : ج 5 ص 377 ح 8484.
23) سنن أبی داوود : ج 4 ص 333 ح 5126.
24) الأمالی للطوسی : ص 632 ح 1303 ، بحار الأنوار : ج 27 ص 104 ح 75.
25) اُسد الغابة : ج 3 ص 458 الرقم 3337 وص 29 الرقم 2520.
26) بشارة المصطفى : ص 75 ، بحار الأنوار : ج 101 ص 196 ح 31.
27) حلیة الأولیاء : ج 1 ص 368 عن سلمان.
28) درر الأحادیث: ص 30 ؛ الفردوس : ج 1 ص 49 ح 127 عن سلمان.
29) الشعراء : 100 و 101.
30) الفردوس : ج 5 ص 365 ح 8450 عن أنس.
31) الفردوس : ج 1 ص 81 ح 251 عن أنس.
32) المعجم الکبیر : ج 20 ص 81 ح 154 عن معاذ بن جبل.
33) صحیح البخاری : ج 1 ص 234 ح 629 وج 2 ص 517 ح 1357 کلاهما عن أبی هریرة ؛ عوالی اللآلی : ج 1 ص 367 ح 67.
34) مسند ابن حنبل : ج 8 ص 421 ح 22846 وص 246 ح 22125 نحوه کلاهما عن معاذ بن جبل.
35) صحیح مسلم : ج 4 ص 1988 ح 37 عن أبی هریرة.
36) المعجم الکبیر : ج 20 ص 36 ح 52 عن أبی عبیدة بن الجرّاح.
37) مسند ابن حنبل : ج 8 ص 450 ح 22969 عن أبی مالک.
38) الأمالی للطوسی : ص 103 ح 158 ، بحار الأنوار : ج 7 ص 171 ح 1 و ج 74 ص 393 ح 14 وراجع : المطالب العالیة : ج 4 ص 394 ح 4663.
39) إحیاء علوم الدین : ج 2 ص 231.
40) أعلام الدین : ص 280 عن أنس ، بحار الأنوار : ج 74 ص 278 ح 14 ؛ وراجع : المطالب العالیة : ج 3 ص 10 ح 2730.
41) الأدب المفرد : ص 166 ح 546 عن عبداللّه بن عمرو.
42) الاختصاص : ص 228 ، بحار الأنوار : ج 75 ص 260 ح 56 ؛ الإخوان : ص 111 ح 27 عن أنس وفیه «من اتّخذ أخا فی اللّه بنی له برجٌ فی الجنّة».
43) الإخوان : ص 110 ح 27 عن أنس ؛ مشکاة الأنوار : ص 188 وفیه «إلّا أحدث له درجة فی الجنّة» بدل «إلّا بنى اللّه …».
44) مسند ابن حنبل : ج 4 ص 174 ح 11829 عن أبی سعید الخدری.
45) یونس : 62.
46) أعلام الدین : ص 280.
47) سنن الترمذی : ج 4 ص 598 ح 2390 عن معاذ بن جبل.
48) الکافی : ج 2 ص 126 ح 7 عن أبیالجارود ، بحار الأنوار: ج 7 ص 195 ح 64 وج 69 ص 243 ح 18 وج 74 ص 398 ح 34.
49) الأمالی للمفید : ص 75 ح 11 عن عبد اللّه بن مسعود ، بحار الأنوار : ج 74 ص 399 ح 37 وراجع: المطالب العالیة : ج 3 ص 10 ح 2734 وفیه «أهل الدنیا» بدل «أهل الجنّة».
50) الفردوس : ج 1 ص 27 ح 40 عن أبی الدرداء.
