3 / 1
الحربُ خُدعَةٌ
9097.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : الحَربُ خُدْعَةٌ .(1)
9098.عنه صلى الله علیه و آله : قُلْ ما بَدا لکَ ؛ فإنَّ الحَربَ خُدْعَةٌ .(2)
9099.عنه صلى الله علیه و آله : خَذِّلْ عَنّا ؛ فإنَّ الحَرْبَ خُدْعَةٌ .(3)
9100.کنز العمّال عن ابن عبّاس : بَعثَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله رجُلاً من أصْحابِهِ إلى رجُلٍ مِن الیَهودِ فأمرَهُ بقَتْلِه ، فقالَ لَهُ : یا رسولَ اللّه ِ ، إنّی لا أسْتَطیعُ ذلکَ إلّا أنْ تَأذَنَ لی . قالَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : إنَّما الحَربُ خُدْعَةٌ ، فاصْنَعْ ما تُریدُ .(4)
3 / 2
الدَّعوةُ إلَى الإسلام
9101.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : تَألَّفوا النّاسَ ، وتَأنَّوهُم ، ولا تُغیروا علَیهِم حتّى تَدْعُوهُم ، فمَا على الأرضِ مِن أهلِ بَیتِ مَدَرٍ ولا وَبَرٍ إلّا تَأتونی بِهم مسلِمینَ أحَبُّ إلَیَّ مِن أنْ تَأتونی بنِسائِهم وأوْلادِهِم وتَقْتُلوا رِجالَهُم .(5)
3 / 1
جنگ ، نیرنگ است
9097.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : جنگ، نیرنگ است .
9098.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر چه به نظرت مى رسد، بگو؛ زیرا جنگ، نیرنگ است.
9099.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : دشمن را از جنگ با ما منصرف کن ، که جنگ ، نیرنگ است.
9100.کنز العمّال – به نقل از ابن عبّاس -: پیامبر صلى الله علیه و آله یکى از اصحاب خود را مأمور کشتن یک نفر یهودى کرد. او گفت : اى پیامبر خدا! در صورتى از عهده این کار برمى آیم که دستم را باز بگذارى . پیامبر خدا فرمود : «همانا جنگ، نیرنگ است . پس هر کار مى خواهى، بکن».
3 / 2
دعوت به اسلام
9101.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : با مردم ، مدارا کنید و به آنها فرصت دهید و پیش از آن که به حق دعوتشان کنید، بر ایشان متازید ؛ زیرا اگر مردمان روى زمین را ، از شهرنشین و چادرنشین ، مسلمان نزد من آورید، خوش تر دارم تا این که زنان و فرزندانشان را [به اسارت]نزد من آورید و مردانشان را بکُشید .
3 / 3
الدُّعاءُ عِندَ لِقاءِ العَدوِّ
9102.رسول اللّه صلى الله علیه و آله – إنَّهُ کانَ إذا غَزا قالَ -: اللّهُمَّ أنتَ عَضُدی ونَصیری ، بکَ أحُولُ ، وبکَ أصُولُ ، وبکَ اُقاتِلُ .(6)
3 / 4
التَّجَنُّبُ عَنِ الفِرارِ
الکتاب
» وَمَن یُوَلِّهِمْ یَوْمَئِذٍ دُبُرَهُو إِلَا مُتَحَرِّفًا لِّقِتَالٍ أَوْ مُتَحَیِّزًا إِلَى فِئَةٍ فَقَدْ بَآءَ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ » .(7)
الحدیث
9103.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : یا أبا ذَرٍّ ، إنَّ ربَّکَ عزّوجلّ یُباهی الملائکَةَ بثَلاثةِ نَفَر : رجُلٌ یُصْبِحُ فی الأرضِ فَرْدا فیُؤَذِّنُ ثمَّ یُصَلّی ، فیقولُ ربُّکَ للملائکَةِ : انْظُروا إلى عَبدی یُصلّی ولا یَراهُ أحَدٌ غَیری ، فیَنْزِلُ سَبعونَ ألفَ مَلَکٍ یُصَلّون وَراءَهُ ویَسْتَغْفِرونَ لَهُ إلى الغَدِ مِن ذلکَ الیَومِ . ورجُلٌ قامَ مِن اللَّیلِ فصَلّى وَحْدَهُ فسَجَدَ ونامَ وهُو ساجِدٌ ، فیقولُ تعالى : انْظُروا إلى عَبدی رُوحُه عِندی وجَسَدُهُ فی طاعَتی ساجِدٌ . ورجُلٌ فی زَحْفٍ فَرَّ أصْحابُهُ وثَبَتَ وهُو یُقاتِلُ حتّى یُقْتَلَ .(8)
3 / 3
دعا در هنگام رویارویى با دشمن
9102.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله – در دعا هنگام جنگ -: خدایا ! تو پشتیبان و یاور منى ، از تو نیرو مى گیرم و با یارىِ تو حمله مى برم و با کمک تو مى جنگم.
3 / 4
پرهیز از فرار
قرآن
«و هر که در آن هنگام، به آنان پشت کند – مگر کسى که [هدفش] کناره گیرى براى نبردى [مجدّد] یا پیوستن به جمعى [دیگر از همرزمانش] باشد – ، قطعاً به خشم خدا گرفتار خواهد شد و جایگاهش دوزخ است ؛ و چه بدْ سرانجامى است!» .
حدیث
9103.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله – به ابو ذر -: اى ابو ذر! پروردگارت عز و جل به وجود سه نفر، بر فرشتگانش مى بالد : [یکى ،] مردى که در جایى تنها باشد و [به وقت اذان] اذان بگوید و نماز بخواند. پروردگارت به فرشتگان مى فرماید: «ببینید که بنده من ، نماز مى خواند، در حالى که هیچ کس جز من، او را نمى بیند». پس هفتاد هزار فرشته به زمین فرود مى آیند و پشت سرِ او به نماز مى ایستند و تا فرداى آن روز، برایش آمرزش مى طلبند. [دوم،] مردى که شب هنگام، در تنهایى برخیزد و نماز بگزارد و سجده کند و در حال سجده، خوابش ببرد . پس خداوند متعال [به فرشتگان] مى فرماید : «به بنده من بنگرید که روحش نزد من است و بدنش در طاعت من ، سجده کُنان». [سوم،] مردى که در میدان جهاد باشد و هم رزمانش بگریزند، ولى او همچنان پایدارى ورزد و بجنگد، تا کشته شود.
3 / 5
الشِّعارُ
9104.رسول اللّه صلى الله علیه و آله – لَمّا أمَرَ بِالشِّعارِ قَبلَ الحَربِ -: لیَکُنْ فی شِعارِکُم اسمٌ مِن أسماءِ اللّه ِ .(9)
9105.عنه صلى الله علیه و آله – لِسَرِیَّةٍ بَعَثَها -: لِیَکُنْ شِعارُکُم «حم لا یُنْصَرُونَ»(10) ، فإنّهُ اسمٌ مِن أسماءِ اللّه ِ تعالى عظیمٌ .(11)
9106.الإمامُ علیٌّ علیه السلام : کانَ شِعارُ أصحابِ رسولِ اللّه ِ صلى الله علیه و آله یومَ بَدرٍ : یا مَنصورُ أمِتْ .(12)
3 / 5
شعار دادن
9104.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله – هنگامى که به شعار دادن پیش از آغاز جنگ، فرمان د: باید در شعارتان ، نامى از نام هاى خداى متعال باشد .
9105.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله – خطاب به سپاهى که آن را اعزام کرد -: شعارتان «حم . لایُنْصَرون»(13) باشد ؛ زیرا این ، یکى از نام هاى بزرگ خداوند متعال است .
9106.امام على علیه السلام : شعار یاران پیامبر خدا در روز بدر ، چنین بود : «اى [خداى] ظفرمند! بمیران!» .
1) کنز العمّال : ج 4 ص 358 ح 10891 عن جابر.
2) کنز العمّال : ج 4 ص 358 ح 10892 عن ابن عبّاس.
3) کنز العمّال : ج 4 ص 358 ح 10893 نقلاً عن الشیرازی فی الألقاب عن نعیم الأشجعی.
4) کنز العمّال : ج 4 ص 469 ح 11395.
5) کنز العمّال : ج 4 ص 437 ح 11300 عن عبد الرحمن بن عائذ.
6) سنن أبی داوود : ج 3 ص 42 ح 2632.
7) الأنفال : 16.
8) الأمالی للطوسی : ص 534 ح 1162.
9) دعائم الإسلام : ج 1 ص 370 عن الإمام علیّ علیه السلام.
10) حم لاینصرون ، معناه : اللّهمّ لاینصرون أو واللّه لاینصرون ، والمراد منه الخبر لا الدعاء ، وقیل : «لاینصرون» کلام مستأنف ، کأنّه حین قال : «قولوا : حم» قیل : ماذا یکون إذا قلناها؟ فقال : «لاینصرون» (النهایة : ج 1 ص 296 وراجع : بحار الأنوار : ج 19 ص 163).
11) الجعفریات : ص 84 عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم السلام ، بحارالأنوار : ج 19 ص 165 ح 5.
12) الجعفریّات : ص 84 عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم السلام ، بحارالأنوار : ج 19 ص 164 ح 3.
13) عبارت «حامیم. لایُنصَرون» ، عبارتى خبرى به معناى «به خواست خدا ، پیروز نمى شوند» و «به خدا ، پیروز نمى شوند» است و دعا نیست . نیز گفته اند که «لاینصرون» ، دنباله «حامیم» نیست ، چنان که گویى پیامبر صلى الله علیه و آله فرموده است : «بگویید : حامیم» و آنها پرسیده اند که : اگر این را بگوییم ، چه مى شود؟ و پیامبر صلى الله علیه و آله فرموده است : «پیروز نمى شوند».