اشعث بن قیس بن مَعدیکَرِب کِنْدى، کنیه‌اش ابو محمّد و نامش مَعدیکَرِب است. وى از بزرگان یمن و از یاران پیامبر صلى الله علیه و آله بود که بعد از رحلت ایشان، با مرتد شدن اهل یأمر، او نیز مرتد شد. ابو بکر، خواهرش امّ فَروَه را که یکْ چشم بود، به همسرى او درآورد و او
محمّد را براى اشعث به دنیا آورد.
اشعث، حاکم آذربایجان بود و امام على علیه السلام او را برکنار کرد. وى در جنگ صِفّین شرکت نمود و در پیدایى خوارج، دست داشت، چنان که در شعله‌ور ساختن آتش جنگ نهروان نیز نقش بسیار داشت. او به حدّى درنده‌خو بود که امام علیه السلام را تهدید به قتل کرد و امام علیه السلام او را منافق خواند و لعنتش کرد. اشعث در سال چهلم هجرى هلاک شد.
ر. ک: رجال الطوسى: ص 23 ش 22 و ص 57 ش 473.
و امّا فرزندان اشعث: روایت شده است که دو تن از فرزندان اشعث، از امام صادق علیه السلام اجازه ورود خواستند. امام علیه السلام به آنها اجازه نداد و فرمود: «پیامبر خدا، عدّه‌اى را لعنت کرد و این لعنت در آنان و نسل‌هایشان تا روز قیامت، جارى گشت» .
ر. ک: اختیار معرفة الرجال: ص 413 ش 777.
دختر اشعث بن قیس، جعده، امام مجتبى علیه السلام را مسموم کرد و فرزندش محمّد، در ریختن خون امام حسین علیه السلام شریک شد. فرزند دیگرش قیس، از فرماندهان سپاه عمر بن سعد در کربلا بود. او قطیفه امام حسین علیه السلام را که از ابریشم بود، به تاراج بُرد و از آن پس، او را «قیس قطیفه» مى‌گفتند.
ر. ک: الکافى: ج 5 ص 569 ح 56 و ج 8 ص 167.
