11 / 1
مَکَّةُ وَالمَسجِدُ الحَرامُ
7927 . رسول الله صلى الله علیه و آله: مَن أدرَکَ شَهرَ رَمَضانَ بِمَکَّةَ، مِن أوَّلِهِ إلى آخِرِهِ، صِیامَهُ وقِیامَهُ، کَتَبَ اللهُ لَهُ مِئَةَ ألفِ شَهرِ رَمَضانَ فی غَیرِها. . . ولَهُ بِکُلِّ یَومٍ دَعوَةٌ مُستَجابَةٌ.(1)
7928 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن أرادَ الدُّنیا وَالآخِرَةَ فَلیَؤُمَّ(2) هذَا البَیتَ؛ فَما أتاهُ عَبدٌ یَسأَلُ اللهَ دُنیا إلّا أعطاهُ اللهُ مِنها، ولا یَسأَ لُهُ آخِرَةً إلَا ادَّخَرَ لَهُ مِنها.(3)
7929 . عنه صلى الله علیه و آله: لا تُرفَعُ الأَیدی إلّا فی سَبعِ مَواطِنَ(4): حینَ یَفتَتِحُ الصَّلاةَ، وحینَ یَدخُلُ المَسجِدَ الحَرامَ، فَیَنظُرُ إلَى البَیتِ، وحینَ یَقومُ عَلَى الصَّفا، وحینَ یَقومُ عَلَى المَروَةِ، وحینَ یَقِفُ مَعَ النّاسِ عَشِیَّةَ عَرَفَةَ، وبِجَمعٍ(5)، وَالمَقامَینِ، حینَ(6) یَرمِی الجَمرَةَ.(7)
11 / 1
مکّه و مسجد الحرام
7927 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس روزه و عبادت ماه رمضان را از آغاز تا انجامش، در مکّه باشد، خداوند براى او، [ثواب]یک صد هزار ماه رمضان در غیر مکّه مى‌نویسد. . . و براى هر روز، یک دعاى پذیرفتنى خواهد داشت.
7928 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که دنیا و آخرت را مى‌خواهد، ره‌سپار این خانه (کعبه) شود؛ زیرا هیچ بنده‌اى به آن جا نرود و حاجتى دنیوى از خدا نخواهد، مگر آن که خداوند، آن را به او مى‌دهد و هیچ امر اخروى نخواهد، مگر آن که برایش ذخیره مى‌سازد.
7929 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: دست‌ها جز در هفت جا (به دعا) بلند نمى‌شوند(8): هنگام شروع نماز، هنگام داخل شدن به مسجد الحرام و دیدن خانه [ى کعبه]، هنگام ایستادن بر صفا، هنگام ایستادن بر مَروه، هنگام وقوف با مردم در شامگاه عرفه، و در جمع(9) و مقامین، و هنگام رَمى جَمْره.
7930 . عنه صلى الله علیه و آله فی ذِکرِ مَظانِّ الدُّعاءِ: تُرفَعُ الأَیدی: فِی الصَّلاةِ، وإذا رَأَى البَیتَ، وعَلَى الصَّفا وَالمَروَةِ، وعَشِیَّةَ عَرَفَةَ، وبِجَمعٍ، وعِندَ الجَمرَتَینِ، وعَلَى المَیِّتِ.(10)
7931 . الدرّ المنثور عن الأزرقی عن الحسن البصری: ما أعلَمُ بَلَدا یُصَلّى فیهِ حَیثُ أمَرَ اللهُ عز و جل نَبِیَّهُ صلى الله علیه و آله إلّا بِمَکَّةَ. قالَ اللهُ: «وَ اِتَّخِذُوا مِنْ مَقامِ إِبْراهِیمَ مُصَلًّى»(11) قالَ: ویُقالُ: یُستَجابُ الدُّعاءُ بِمَکَّةَ فی خَمسَةَ عَشَرَ: عِندَ المُلتَزَمِ(12)، وتَحتَ المیزابِ، وعِندَ الرُّکنِ الیَمانِیِّ، وعَلَى الصَّفا، وعَلَى المَروَةِ، وبَینَ الصَّفا وَالمَروَةِ، وبَینَ الرُّکنِ وَالمَقامِ، وفی جَوفِ الکَعبَةِ، وبِمِنىً، وبِجَمعٍ، وبِعَرَفاتٍ، وعِندَ الجَمَراتِ الثَّلاثِ.(13)
7932 . رسول الله صلى الله علیه و آله: إنَّهُ لَیسَ مِن عَبدٍ یَتَوَضَّأُ، ثُمَّ یَستَلِمُ الحَجَرَ، ثُمَّ یُصَلّی رَکعَتَینِ عِندَ مَقامِ إبراهیمَ، ثُمَّ یَرجِعُ فَیَضَعُ یَدَهُ عَلى بابِ الکَعبَةِ، فَیَحمَدُ اللهَ ثُمَّ لا یَسأَلُ اللهَ شَیئا إلّا أعطاهُ إن شاءَ اللهُ.(14)
7933 . عنه صلى الله علیه و آله: ما دَعا أحَدٌ بِشَیءٍ فی هذَا المُلتَزَمِ، إلَا استُجیبَ لَهُ.(15)
11 / 2
عَرَفاتٌ فی یَومِ عَرَفَةَ
7934 . رسول الله صلى الله علیه و آله: إنَّ اللهَ تَعالى تَطَوَّلَ عَلَیکُم فی جَمعِکُم هذا فَوَهَبَ مُسیئَکُم لِمُحسِنِکُم،
وأعطى مُحسِنَکُم ما سَأَلَ، ادفَعوا بِاسمِ اللهِ.(16)
7930 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در بیان بهترین جاهاى دعا -: دست‌ها در چند جا [به دعا]بلند مى‌شوند: در نماز، در هنگام دیدن کعبه، در بالاى صفا و مروه، در شامگاه عرفه، در جمع، در دو جمره،(17) و براى [نماز] میّت.
7931 . الدرّ المنثور به نقل از ازرقى، از حسن بصرى : من بجز مکّه، آبادى‌اى سراغ ندارم که خداوند عز و جل پیامبرش را به نماز خواندن در آن، فرمان داده باشد. خدا فرموده است: «و در مقام ابراهیم، نمازگاهى براى خود برگزینید».
حسن بصرى گفت: گفته مى‌شود که در پانزده جاى مکّه، دعا به اجابت مى‌رسد: در مُلتزَم،(18) زیر ناودان، نزد رُکن یَمانى، بالاى صفا، بالاى مروه، میان صفا و مروه، میان رُکن و مقام، داخل کعبه، در مِنا، در جمع، در عرفات، و در محل جَمَراتِ سه‌گانه.
7932 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر بنده‌اى وضو سازد و سپس، حجر [الأسود] را استلام کند و بعد، دو رکعت نماز در مقام ابراهیم بخواند، آن گاه، برگردد و دستش را بر در کعبه بگذارد و حمد خدا را بگوید، هر چه از خدا بخواهد، به او عطا مى‌کند، إن شاء الله!
7933 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هیچ کس در این مُلتزَم، دعایى نکرد، مگر آن که دعایش مستجاب شد.
11 / 2
عرفات در روز عرفه
7934 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند متعال، در این جمع شما، به شما لطف کرده است. گنهکارتان را به خاطر نیکوکارتان مى‌بخشد و به نیکوکارتان، آنچه درخواست کند، عطا مى‌فرماید. به نام خدا، حرکت کنید.
7935 . الإمام علیّ علیه السلام: لَمّا کانَ عَشِیَّةُ عَرَفَةَ ورَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله واقِفٌ أقبَلَ عَلَى النّاسِ بِوَجهِهِ فَقالَ: مَرحَبا بِوَفدِ اللهِ ثَلاثَ مَرّاتٍ الَّذین إذا سَأَ لُوا اللهَ أعطاهُم.(19)
7935 . امام على علیه السلام: شامگاه عرفه که شد، پیامبر خدا ایستاد و رو به مردم کرد و فرمود: «درود بر میهمانان خدا (این جمله را سه مرتبه فرمود) ؛ آنان که هر گاه از خدا درخواست کنند، خداوند، عطایشان مى‌فرماید!».
1) شعب الإیمان: ج 3 ص 487 ح 4149 و ص 347 ح 3729 کلاهما عن ابن عبّاس؛ بحار الأنوار: ج 96 ص 349 ح 16 نقلاً عن القطب الراوندی فی النوادر عن أبی عیّاش.
2) أمَّه یؤمُّه: إذا قصده (لسان العرب: ج 12 ص 22 «أمم»).
3) مسند زید: ص 220 عن الإمام زین العابدین عن أبیه عن الإمام علیّ علیهم السلام، بحار الأنوار: ج 99 ص 50 ح 49.
4) الظاهر أن المواطن السبعة التی یستجاب فیها الدعاء هی فی مکة وحوالیها.
5) جَمْع: عَلَم للمزدلفة (النهایة: ج 1 ص 296 «جمع»).
6) فی کنز العمّال: ج 2 ص 107 ح 3369 نقلاً عن الطبرانی: «وحین».
7) المعجم الکبیر: ج 11 ص 305 ح 12072 عن ابن عبّاس.
8) ظاهرا مقصود، آن است که این هفت جا در مکّه و حوالى آن، مکان اجابت دعا هستند.
9) همان، مُزدَلَفه است.
10) السنن الکبرى: ج 5 ص 117 ح 9210 عن ابن عبّاس وفیه «وعلى عرفات» بدل «وعشیّة عرفة. . .».
11) البقرة:125.
12) الملتزَم: دَبْر الکعبة، سمّی به لأنّ الناس یعتنقونه أی یضمّونه إلى صدورهم (مجمع البحرین: ج 3 ص 1630 «لزم»).
13) الدّر المنثور: ج 1 ص 294.
14) النوادر للأشعری: ص 140 ح 360 عن الإمام الصادق علیه السلام، بحار الأنوار: ج 99 ص 14 ح 42.
15) الفردوس: ج 4 ص 94 ح 6292 عن ابن عبّاس.
16) سنن ابن ماجة: ج 2 ص 1006 ح 3024 عن بلال بن رباح.
17) جَمره اُولى و وُسطى.
18) مُلتزم: در پشت کعبه قرار دارد. وجه تسمیه‌اش آن است که مردم، آن را در آغوش مى‌کشند که در عربى، «التزام» گفته مى‌شود.
19) مسند زید: ص 221 عن الإمام زین العابدین عن أبیه علیهماالسلام، بحار الأنوار: ج 99 ص 49 ح 42 وراجع: الفردوس: ج 4 ص 161 ح 6502.
