12 / 1
الحَثُّ عَلى صَلاةِ الجُمُعَةِ
الکتاب
«یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا إِذا نُودِیَ لِلصَّلاةِ مِنْ یَوْمِ اَلْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى ذِکْرِ اَللّهِ وَ ذَرُوا اَلْبَیْعَ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ».(1)
الحدیث
7627 . رسول اللّهِ صلى الله علیه و آله: مَن صَلّى الجُمُعَةَ کُتِبَت لَهُ حَجَّةٌ مُتَقَبَّلَةٌ، فَإن صَلّى العَصرَ کانَت لَهُ عُمرَةٌ، فإن یُمسی فی مَکانِهِ لَم یَسألِ اللّهَ شَیئا إلّا أعطاهُ أیاهُ.(2)
7628 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن أتَى الجُمُعَةَ إیمانا و احتِسابا استَأنَفَ العَمَلَ.(3)
7629 . عنه صلى الله علیه و آله: الجُمُعَةُ حَجُّ المَساکِینِ.(4)
7630 . عنه صلى الله علیه و آله – لِرَجُلٍ یُقالُ لَه قَلیب شَکا حِرمانَهُ الحَجَّ -: یا قلیبُ، علَیکَ بالجُمُعَةِ فإنَّها
12 / 1
تشویق به نماز جمعه
قرآن
«اى کسانى که ایمان آورده‌اید! چون براى نماز جمعه ندا در داده شد، به سوى ذکر خدا بشتابید و داد و ستد را واگذارید. اگر بدانید، این براى شما بهتر است».
حدیث
7627 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: آن که نماز جمعه بگزارد، [ثواب] حجّى مقبول برایش منظور مى‌گردد و اگر نماز عصر را هم بخواند، پاداش عمره را هم مى‌برد و اگر تا شب در جایش بماند، هر چه از خدا بخواهد، به او عطا مى‌کند.
7628 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که از روى ایمان و به حساب خدا، در نماز جمعه شرکت کند، اعمالش را از نو آغازیده است (خداوند به پاداش آن، گناهان گذشته‌اش را مى‌آمرزد و نامه ی عمل جدیدى برایش باز مى‌کند).
7629 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: نماز جمعه، حجّ مستمندان است.
7630 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله – به مردى به نام قلیب که از محرومیّت خود از حج، شکایت کرد -: اى
حَجُّ المَساکِینِ.(5)
12 / 2
ذَمُّ مَن لا یُصلّی الجُمُعَة
7631 . رسول اللّهِ صلى الله علیه و آله: مِنَ الناسِ مَن لا یَأتِی الجُمُعَةَ إلّا نَزرا، و لا یَذکُرُ اللّهَ إلّا هَجرا.(6)
12 / 3
تَرکُ صَلاةِ الجُمُعَة
7632 . رسول اللّهِ صلى الله علیه و آله: مَن تَرَکَ ثلاثَ جُمَعٍ تَهاوُنا بها طَبَعَ اللّهُ على قَلبِهِ.(7)
7633 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن تَرَکَ ثلاثَ جُمَعٍ مُتَعَمِّدا مِن غَیرِ عِلَّةٍ طَبَعَ اللّهُ على قَلبِهِ بخاتَمِ النِّفاقِ.(8)
7634 . عنه صلى الله علیه و آله: لَیَنتَهِیَنَّ أقوامٌ مِن وَدعِهِمُ الجُمُعاتِ، أو لَیُختَمَنَّ على قُلُوبِهِم ثُمّ لَیَکُونَنَّ مِنَ الغافِلِینَ.(8)
12 / 4
أدَبُ سَماعِ الخُطبةِ
7635 . الإمامُ الصّادقُ علیه السلام: قالَ رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله: کُلُّ واعِظٍ قِبلَةٌ یَعنِی إذا خَطَبَ الإمامُ الناسَ
قلیب! بر تو باد نماز جمعه، که حجّ مستمندان است
12 / 2
نکوهش کسى که در نماز جمعه شرکت نمى‌کند
7631 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: کسانى از مردم هستند که جز اندکى، در نماز جمعه شرکت نمى‌کنند و خداوند را جز از روى غفلت و نفاق، یاد نمى‌نمایند
12 / 3
ترک نماز جمعه
7632 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که سه نماز جمعه [پیاپى] را از روى اهمّیت ندادن به آن، ترک کند، خداوند بر دل او مهر مى‌زند.
7633 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس، از روى عمد و بدون علّت، سه نماز جمعه [پیاپى] را ترک کند، خداوند مُهر نفاق بر دل او مى‌زند
7634 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: عدّه‌اى هستند که در نمازهاى جمعه شرکت نمى‌کنند. از این کار خود، دست بر دارند و گرنه، بر دل‌هایشان مُهر زده مى‌شود و آن گاه، از غافلان خواهند بود
12 / 4
آداب گوش دادن به خطبه
7635 . امام صادق علیه السلام: پیامبر خدا فرمود: «هر واعظى قبله است». یعنى وقتى امام در روز
یومَ الجُمُعَةِ یَنبَغِی للناسِ أن یَستَقبِلُوهُ.(9)
7636 . الإمام علی علیه السلام: نَهى رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله عن الکلامِ یومَ الجُمُعَةِ و الإمامُ یَخطُبُ، فَمَن فَعَلَ ذلکَ فَقَد لَغا و مَن لَغا فلا جُمُعَةَ لَهُ.(10)
جمعه براى مردم خطبه مى‌خواند، مردم باید رو به سوى او داشته باشند.
7636 . امام على علیه السلام: پیامبر خدا از صحبت کردن در زمانى که امام، خطبه ی نماز جمعه را مى‌خواند، نهى فرمود؛ زیرا هر که در حین خطبه صحبت کند، مرتکب عمل لغو شده و هر که دچار کار لغو شود، نماز جمعه‌اش باطل است.
1) الجمعة:9.
2) کنز العمّال: ج 7 ص 720 ح 21086 نقلاً عن الدیلمی عن أبی الدرداء.
3) کتاب من لا یحضره الفقیه: ج 1 ص 427 ح 1260، بحارالأنوار: ج 89 ص 192 ح 33.
4) الدعوات للراوندی: ص 37 ح 91، بحارالأنوار: ج 89 ص 199 ح 45.
5) تهذیب الأحکام: ج 3 ص 237 ح 625 عن عبدالرحمن بن زید عن الإمام الصادق عن أبیه عن جدّه علیهم السلام.
6) کنزالفوائد: ج 1 ص 216، بحارالأنوار: ج 89 ص 200 ح 49.
7) بحارالأنوار: ج 89 ص 165 ح 5 نقلاً عن رسالة الجمعة للشهید الثانی.
8) بحارالأنوار: ج 89 ص 166 ح 5 نقلاً عن رسالة الجمعة للشهید الثانی.
9) الکافی: ج 3 ص 424 ح 9 عن السکونی.
10) الأمالی للصدوق: ص 512 ح 707 عن الحسین بن یزید عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام.
