طاعة الله (فرمانبَرى از خداوند)

2 / 1

الحَثُّ عَلى طاعةِ اللّهِ و الرَّسولِ و اُولی الأمرِ

الکتاب

«یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اَللّهَ وَ أَطِیعُوا اَلرَّسُولَ وَ أُولِی اَلْأَمْرِ مِنْکُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اَللّهِ وَ اَلرَّسُولِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ اَلْیَوْمِ اَلْآخِرِ ذلِکَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِیلاً».(1)

الحدیث

7085 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: الطّاعَةُ قُرَّةُ العَینِ.(2)

7086 . عنه صلى الله علیه و آله: إنّهُ لا یُدرَکُ ما عِندَ اللّهِ إلّا بطاعَتِهِ.(3)

7087 . الإمامُ الصّادقُ علیه السلام: إنّ اللّهَ عزوجل أدَّبَ نَبِیَّهُ على مَحَبَّتِهِ، فقالَ: «وَ إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ»(4) ثُمّ فَوَّضَ إلَیهِ فقالَ عزوجل: «وَ ما آتاکُمُ اَلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»(5) (6)

2 / 1

تشویق به فرمانبرى از خداوند و پیامبر و اولى الأمر(7)

قرآن

«اى کسانى که ایمان آورده‌اید! خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولى الأمر خود را [نیز] اطاعت کنید. پس هر گاه در امرى [دینى] اختلاف نظر یافتید، اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید، آن را به [کتاب] خدا و [سنّت] پیامبر [او] عرضه بدارید. این، بهتر و نیکْ‌فرجام‌تر است».

حدیث

7085 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: طاعت خدا، مایه ی روشنى چشم است.

7086 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: به آنچه نزد خداست، جز با اطاعت از او، نمى‌توان رسید.

7087 . امام صادق علیه السلام: خداوند عزوجل پیامبرش را بر محبّت خویش تربیت کرد و سپس فرمود: «راستى که تو [سرشته شده] بر خویى والایى». آن گاه، [کار دین و امّت را] به او واگذار کرد و فرمود: «هر چه را پیامبر براى شما آورده، بگیرید و از آنچه بازتان داشته است، باز ایستید».

7088 . عنه علیه السلام: إنَّ اللّهَ أدَّبَ نَبیَّهُ صلى الله علیه و آله حتّى إذا أقامَهُ على ما أرادَ قالَ لَهُ: «وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ وَ أَعْرِضْ عَنِ اَلْجاهِلِینَ»(8)، فلَمّا فَعَلَ ذلکَ لَهُ رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله زَکّاهُ اللّهُ فقالَ: «وَ إِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ»، فَلَمّا زَکّاهُ فَوَّضَ إلَیهِ دِینَهُ فقالَ: «ما آتاکُمُ اَلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا».(9)

2 / 2

الاجتِهادُ فی طاعَةِ اللّهِ

7089 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: اجْتَهِدوا فی العملِ، فإنْ قَصُرَ بِکُمْ ضَعْفٌ فکُفّوا عنِ المَعاصی.(10)

7090 . عنه صلى الله علیه و آله: یا معشرَ المسلمینَ، شَمِّروا فإنَّ الأمرَ جِدٌّ، و تأهَّبوا فإنَّ الرَّحیلَ قَریبٌ، و تَزَوَّدوا فإنَّ السَّفَرَ بَعیدٌ، و خَفِّفوا أثْقَالَکُم، فإنَّ وراءَکُم عَقَبةً کَؤُودا لا یَقْطَعُها إلّا المُخِفُّونَ.(11)

7091 . عنه صلى الله علیه و آله – لأبی ذَرٍّ -: احْفَظِ اللّهَ یَحفَظْکَ، احفَظِ اللّهَ تَجِدْهُ أمامَکَ.(12)

2 / 3

صِفَةُ أوامِرِ النَّبیِّ

7092 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله – فی حجّةِ الوَداعِ -: یا أیُّها الناسُ، و اللّهِ ما مِن شَیءٍ یُقَرِّبُکُم مِنَ الجَنَّةِ و یُباعِدُکُم مِنَ النّارِ إلّا و قد أمَرتُکُم بهِ.(3)

7088 . امام صادق علیه السلام: خداوند، پیامبر خود را تربیت کرد و چون او را بدان‌سان که خواست، ساخت، به او فرمود: «به نیکى، فرمان بده و از نادانان، روى بگردان». چون پیامبر صلى الله علیه و آله چنین کرد، خداوند او را ستود و فرمود: «تو [سرشته شده] بر خویى والایى». و چون بدین گونه وى را ستود، دین خود را به او واگذار کرد و فرمود: «هر چه را پیامبر براى شما آورده، بگیرید و از هر چه بازتان داشته است، باز ایستید».

2 / 2

سختکوشى در فرمانبرى از خدا

7089 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: در عمل بکوشید و اگر از سختکوشى در عمل ناتوانید، از گناهانْ خوددارى کنید.

7090 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اى مسلمانان! آستین بالا بزنید، که کارْ جدّى است آماده شوید، که رفتنْ نزدیک است توشه بر دارید، که سفرْ طولانى است و بارهایتان را سبُک کنید، که گردنه‌اى دشوار فرا روى خود دارید که جز سبُک‌باران، کسى نمى‌تواند از آن بگذرد.

7091 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله – به ابو ذر -: خدا را پاس بدار تا خدا تو را پاس بدارد و خدا را در نظر داشته باش، تا [همواره] او را در برابر خود بیابى.

2 / 3

ویژگى دستورهاى پیامبر

7092 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله – در حجّة الوداع -: اى مردم! به خدا سوگند، چیزى نیست که شما را به بهشت، نزدیک و از آتش دوزخ، دور گردانَد، مگر این که شما را به آن، دستور دادم.

1) النساء:59.

2) بحارالأنوار: ج 70 ص 105 ح 8 عن السکونی عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام.

3) الکافی: ج 2 ص 74 ح 2 عن أبی حمزة الثمالی عن الإمام الباقر علیه السلام، بحارالأنوار: ج 70 ص 96 ح 3.

4) القلم:4.

5) الحشر:7.

6) الکافی: ج 1 ص 265 ح 1 عن أبی اسحاق النحوی، بحارالأنوار: ج 17 ص 3 ح 1.

7) مقصود از «اولى الأمر»، جانشینان راستین پیامبر صلى الله علیه و آله یا همان امامان اهل‌بیت علیهم السلام اند. م.

8) الأعراف:199.

9) بصائر الدرجات: ص 379 ح 5 عن اسحاق بن عمّار، البحار: ج 17 ص 8 ح 11.

10) اعلام الدین: ص 153، بحارالأنوار: ج 77 ص 171 ح 7.

11) أعلام الدین: ص 343 عن أنس، بحارالأنوار: ج 77 ص 186 ح 10.

12) مکارم الأخلاق: ج 2 ص 377 ح 2661 عن أبی ذرّ، بحارالأنوار: ج 77 ص 87 ح 3.