1 / 1
الحَثُّ عَلى عِبادَةِ اللّهِ
الکتاب
«یا أَیُّهَا اَلنّاسُ اُعْبُدُوا رَبَّکُمُ اَلَّذِی خَلَقَکُمْ وَ اَلَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ».(1)
الحدیث
7043 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: أفضَلُ النّاسِ مَن عَشِقَ العِبادَةَ فَعانَقَها، و أحَبَّها بقَلبِهِ، و باشَرَها بِجَسَدِهِ، و تَفرَّغَ لَها، فَهُو لا یُبالی عَلى ما أصبَحَ مِنَ الدُّنیا: عَلى عُسرٍ أم عَلى یُسرٍ.(2)
7044 . عنه صلى الله علیه و آله: کَفى بِالعِبادَةِ شُغلاً.(3)
1 / 2
التَفَرُّغُ لِلعِبادةِ
7045 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: یَقولُ رَبُّکُم: یَابنَ آدَمَ، تَفَرَّغْ لِعِبادَتی أملَأْ قَلبَکَ غِنىً و أملَأْ یَدَیکَ رِزقا.
1 / 1
تشویق به عبادت خداوند
قرآن
«اى مردم! پروردگارتان را که شما و کسانى را که پیش از شما بوده‌اند، آفریده است، پرستش کنید؛ باشد که به پرهیزگارى گرایید».
حدیث
7043 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: برترینِ مردم، کسى است که عاشق عبادت شود؛ پس، دست در گردن آن آویزد و از صمیم دل، دوستش بدارد و با پیکر خود با آن در آمیزد و خویشتن را وقف آن گرداند. چنین کسى باکى ندارد که دنیایش به سختى مى‌گذرد یا به آسانى.
7044 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بهترین کار [و سرگرمى]، عبادت است.
1 / 2
خود را وقف عبادت کردن
7045 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: پروردگارتان مى‌فرماید: «اى فرزند آدم! خود را وقف عبادت من
یَابنَ آدمَ، لا تَباعَدْ مِنّی فأملَأَ قَلبَکَ فَقرا و أملَأَ یَدَیکَ شُغلاً.(4)
7046 . عنه صلى الله علیه و آله: تَفَرَّغوا لِطاعَةِ اللّهِ و عِبادَتِهِ قَبلَ أن یَنزِلَ بِکُم مِنَ البَلاءِ ما یَشغَلُکُم عنِ العِبادَةِ.(5)
1 / 3
خَصائِصُ العابِدِ
7047 . الإمام علیّ علیه السلام – فی ذِکرِ حَدیثِ مِعراجِ النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله -: قالَ اللّهُ تَعالى: . . . یا أحمدُ، هَل تَدری مَتى یَکونُ لِیَ العَبدُ عابِدا؟ قالَ: لا یا ربِّ، قالَ: إذا اجتَمَعَ فیهِ سَبعُ خِصالٍ: وَرَعٌ یَحجُزُه عنِ المَحارِمِ، وَصَمتٌ یَکُفُّه عَمّا لا یَعنیهِ، وَ خَوفٌ یَزدادُ کلَّ یَومٍ مِن بُکائهِ، و حَیاءٌ یَستَحی مِنّی فِی الخَلاءِ، و أکلُ ما لابُدَّ مِنهُ، و یُبغِضُ الدُّنیا لِبُغضی لَها، و یُحِبُّ الأخیارَ لِحُبّی إیّاهُم.(6)
1 / 4
دَورُ الیقینِ فی العِبادةِ
7048 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: لا عِبادَةَ إلّا بِیَقینٍ.(7)
1 / 5
أدبُ العِبادةِ
الکتاب
«وَ ما تَکُونُ فِی شَأْنٍ وَ ما تَتْلُوا مِنْهُ مِنْ قُرْآنٍ وَ لا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلاّ کُنّا عَلَیْکُمْ شُهُوداً إِذْ
گردان، تا دلت را پُر از بى‌نیازى کنم و دستانت را آکَنده از روزى سازم. اى فرزند آدم! از من دورى مکن، که دلت را از فقر انباشته مى‌کنم و دستانت را از گرفتارى مى‌آکَنم».
7046 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خودتان را براى طاعت خدا و عبادت او فارغ سازید، پیش از آن که گرفتارى و بلایى به شما برسد که از عبادت، بازتان دارد.
1 / 3
ویژگى‌هاى عبادت کننده
7047 . امام على علیه السلام – در بیان حدیث معراج پیامبر صلى الله علیه و آله -: خداوند متعال فرمود: «اى احمد! آیا مى‌دانى که بنده، چه وقت مرا بندگى مى‌کند؟».
گفت: نه، اى پروردگار من!
فرمود: «هر گاه هفت خصلت در او فراهم آید: پارسایى‌اى که مانع او از حرام‌ها شود، سکوتى که او را از سخنان بیهوده باز دارد، ترسى که هر روز بر گریه ی او بیفزاید، شرمى که در خلوت و تنهایى از من داشته باشد، خوردن به اندازه ی ضرورت، و دشمن داشتن دنیا به خاطر دشمنىِ من با آن و دوست داشتن نیکان به خاطر این که من آنان را دوست مى‌دارم».
1 / 4
نقش یقین در عبادت
7048 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هیچ عبادتى جز با یقین، ارزش ندارد.
1 / 5
آداب عبادت
قرآن
«و در هیچ کارى نباشى و از سوى او (خدا) هیچ [آیه‌اى] از قرآن نخوانى و هیچ کارى
تُفِیضُونَ فِیهِ وَ ما یَعْزُبُ عَنْ رَبِّکَ مِنْ مِثْقالِ ذَرَّةٍ فِی اَلْأَرْضِ وَ لا فِی اَلسَّماءِ وَ لا أَصْغَرَ مِنْ ذلِکَ وَ لا أَکْبَرَ إِلاّ فِی کِتابٍ مُبِینٍ».(8)
الحدیث
7049 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: اُعبُدِ اللّهَ کَأنَّکَ تَراهُ، فَإن لَم تَکُن تَراهُ، فَإنَّهُ یَراکَ.(9)
7050 . عنه صلى الله علیه و آله: اُعبُدِ اللّهَ و لا تُشرِکْ بِهِ شَیئا، و اعمَلْ للّهِ‌ِ کأنّکَ تَراهُ.(10)
7051 . عنه صلى الله علیه و آله: الإحسانُ أن تَعبُدَ اللّهَ کَأنَّکَ تَراهُ، فإن لَم تَکُن تَراهُ فَإنَّهُ یَراکَ.(11)
7052 . عنه صلى الله علیه و آله: السَّکِینَةُ زینَةُ العِبادَةِ.(12)
1 / 6
أنواعُ العِبادةِ
7053 . جَبرئیلُ علیه السلام: یا محمّدُ، لَو کانَت عِبادَتُنا على وَجهِ الأرضِ لَعَمِلْنا ثَلاثَ خِصالٍ: سَقیَ الماءِ لِلمُسلِمینَ، و إغاثَةَ أصحابِ العِیالِ، و سَترَ الذُّنوبِ.(13)
7054 . الإمام علیّ علیه السلام – فی ذِکرِ حَدیثِ مِعراجِ النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله -: قالَ اللّهُ تَعالى: . . . یا أحمدُ، إنَّ العِبادَةَ عَشرَةُ أجزاءٍ تِسعَةٌ منها طَلَبُ الحَلالِ، فإن اُطیبَ مَطعَمُکَ وَ مشرَبُکَ فأنتَ فِی حِفظی و کَنَفی.(14)
نکنید، مگر این که ما بر شما گواه باشیم، آن گاه که بدان مبادرت مى‌ورزید. و هموزن ذرّه‌اى، نه در زمین و نه در آسمان، از پروردگار تو پنهان نیست؛ و نه کوچک‌تر و نه بزرگ‌تر از آن، چیزى نیست، مگر این که در کتابى روشن [درج شده] است».
حدیث
7049 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خدا را چنان عبادت کن که گویى او را مى‌بینى؛ زیرا هر چند تو او را نمى‌بینى، او تو را مى‌بیند.
7050 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خدا را بندگى کن و هیچ چیزى را شریک او مگردان و براى خدا چنان کار کن که گویى او را مى‌بینى.
7051 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: احسان، این است که خدا را چنان عبادت کنى که گویى او را مى‌بینى؛ زیرا اگر چه تو او را نمى‌بینى، او تو را مى‌بیند.
7052 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: آرامش، زیور عبادت است.
1 / 6
انواع عبادت
7053 . جبرئیل علیه السلام: اى محمّد! اگر قرار بود ما [فرشتگان] در روى زمین عبادت کنیم، سه کار مى‌کردیم: آب دادن به مسلمانان، کمک کردن به مردان عیالوار، و پوشاندن گناهان [ِ-دیگران]».
7054 . امام على علیه السلام – در بیان حدیث معراج پیامبر صلى الله علیه و آله -: خداوند متعال فرمود: «اى احمد! عبادت، ده قسمت است که نُه قسمت آن، طلب روزىِ حلال است پس اگر خوراک و نوشیدنى‌ات پاک و حلال باشد، در پناه و حمایت منى».
7055 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: العِبادَةُ عَشرَةُ أجزاءٍ، تِسعَةُ أجزاءٍ فی طَلَبِ الحَلالِ.(15)
7056 . عنه صلى الله علیه و آله: العِبادَةُ سَبعونَ جُزءا، و أفضَلُها جُزءا طَلَبُ الحَلالِ.(16)
7057 . عنه صلى الله علیه و آله: نَظَرُ الوَلَدِ إلى والِدَیهِ حُبّا لَهُما عِبادَةٌ.(17)
7058 . عنه صلى الله علیه و آله: النَّظَرُ إلَى العالِمِ عِبادَةٌ، و النَّظَرُ إلَى الإمامِ المُقسِطِ عِبادَةٌ، وَ النَّظَرُ إلَى الوالِدَینِ بِرَأفَةٍ وَ رحمَةٍ عِبادَةٌ، وَ النَّظَرُ إلى أخٍ تَوَدُّهُ فی اللّهِ عزوجل عِبادَةٌ.(18)
7059 . عنه صلى الله علیه و آله: حُسنُ الظَّنِّ باللّهِ مِن عِبادَةِ اللّهِ تعالى.(19)
1 / 7
أفضلُ العِبادةِ
7060 . الإمام علیّ علیه السلام – فی ذِکرِ حَدیثِ مِعراجِ النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله -: قالَ اللّهُ تَعالى: . . . یا أحمدُ، لیسَ شَیءٌ مِنَ العِبادَةِ أحَبَّ إلَیَّ مِنَ الصَّمتِ و الصَّومِ.(20)
7061 . الإمام علیّ علیه السلام عن رسول اللّه صلى الله علیه و آله: أفضَلُ العِبادَةِ قَولُ: لا إلهَ إلَا اللّهُ وَ لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلّا بِاللّهِ، و خَیرُ الدُّعاءِ الاستِغفارُ، ثُمّ تَلا النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله: «فَاعْلَمْ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ اَللّهُ وَ اِسْتَغْفِرْ لِذَنْبِکَ»(21)(22)
7055 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: عبادت، ده بخش است که نُه بخش آن، طلب روزىِ حلال است.
7056 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: عبادت، هفتاد جزء است و برترین جزء آن، طلب روزىِ حلال است.
7057 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: نگاه مهرآمیز فرزند به پدر و مادر، عبادت است.
7058 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: نگریستن به دانشمند، عبادت است. نگریستن به پیشواى دادگر، عبادت است. نگاهِ دلسوزانه و مهرآمیز به پدر و مادر، عبادت است. نگریستن به برادرى که براى خداوند عزوجل دوستش بدارى، عبادت است.
7059 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: گمان نیک داشتن به خداوند، گونه‌اى عبادت خداوند متعال است.
1 / 7
برترین عبادت
7060 . امام على علیه السلام – در بیان حدیث معراج پیامبر صلى الله علیه و آله -: خداوند متعال فرمود: «اى احمد! هیچ عبادتى نزد من، محبوب‌تر از خاموشى و روزه نیست».
7061 . امام على علیه السلام: پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «برترین عبادت، گفتن ذِکر «لا إله إلّا اللّه و لا حول و لا قوّة الّا باللّه» است و بهترین دعا، استغفار».
پیامبر صلى الله علیه و آله سپس این آیه را تلاوت فرمود: «بدان که خدایى جز اللّه نیست، و از گناهت، آمرزش بخواه».
7062 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: أفضَلُ العِبادَةِ الفِقهُ.(23)
7063 . عنه صلى الله علیه و آله: أعظَمُ العِبادَةِ أجرا أخفاها.(24)
7064 . عنه صلى الله علیه و آله: أنسَکُ النّاسِ نُسکا أنصَحُهُم جَیبا، وَ أسلَمُهُم قَلبا لِجَمیعِ المُسلِمینَ.(25)
1 / 8
أعْبَدُ النّاسِ
7065 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: مَن أتَى اللّهَ بِما افتَرَضَ اللّهُ عَلَیهِ فهُوَ مِن أعبَدِ النّاسِ.(26)
7066 . عنه صلى الله علیه و آله: اِعملْ بفَرائضِ اللّهِ تَکُن مِن أتقَى النّاسِ.(27)
1 / 9
العِبادةُ غَیرُ المَقبولَةِ
7067 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: العِبادَةُ مَعَ أکلِ الحَرامِ کالبِناءِ عَلَى الرَّملِ، و قیلَ: عَلَى الماءِ.(28)
7068 . عنه صلى الله علیه و آله: إنَّ للّهِ‌ِ مَلَکا یُنادی عَلى بَیتِ المَقدِسِ کُلَّ لَیلَةٍ: مَن أکَلَ حَراما لَم یَقبَلِ اللّهُ مِنهُ صَرْفا و لا عَدْلاً وَ الصَّرفُ النّافِلةُ، و العَدلُ الفَریضَةُ.(29)
7069 . عنه صلى الله علیه و آله: لا یَکتَسِبُ العَبدُ مالاً حَراما فیَتَصَدَّقُ مِنهُ فَیوجَرُ عَلَیهِ، و لا یُنفِقُ مِنهُ فیُبارِکُ
7062 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: برترین عبادت، فهم دین است.
7063 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بزرگ‌ترین ثواب را آن عبادتى دارد که پنهانى‌تر انجام گیرد.
7064 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: عابدترینِ مردم، کسى است که نسبت به همه ی مسلمانان، یک‌رنگ‌تر و پاک‌دل‌تر باشد.
1 / 8
عابدترینِ مردم
7065 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس آنچه را که خداوند بر او واجب ساخته است، به جاى آورَد، در شمار عابدترینِ مردمان است.
7066 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: به واجبات خدا عمل کن، تا از پرهیزگارترینِ مردمان باشى.
1 / 9
عبادتِ ناپذیرفتنى
7067 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: عبادتِ تواَم با حرامخوارى، چون ساختمانى است بر روى شن (و به قولى: بر روى آب)
7068 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خدا، فرشته‌اى دارد که هر شب، بر فراز بیت المقدّس بانگ مى‌زند: «هر کس مال حرامى بخورد، خداوند، از او نه صَرف مى‌پذیرد و نه عدل صرف، عمل مستحبّى است و عدل، عمل واجب».
7069 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اگر آدمى مال حرامى به دست آورد و از آن صدقه دهد، اجرى به او داده نمى‌شود و اگر از آن خرج کند، خداوند براى او در آن، برکت قرار نمى‌دهد و آن مال حرام، پس از او باقى نمى‌مانَد، مگر این که سوق‌دهنده (ره‌توشه) او به سوى آتش باشد.
اللّهُ لَهُ فیهِ، و لا یَترُکُهُ خَلفَ ظَهرِهِ إلّا کانَ رادَّهُ (زادَهُ) إلَى النّارِ.(30)
7070 . عنه صلى الله علیه و آله: دِرهَمٌ یَرُدُّه العَبدُ إلَى الخُصَماءِ خَیرٌ لَهُ مِن عِبادَةِ ألفِ سَنَةٍ، وَ خَیرٌ لَهُ مِن عِتقِ ألفِ رَقَبَةٍ، وَ خَیرٌ لَهُ مِن ألفِ حِجَّةٍ وَ عُمرَةٍ.(31)
7071 . عنه صلى الله علیه و آله: مَنِ اکتَسَبَ مالاً حَراما لَم یَقبَلِ اللّهُ مِنهُ صَدَقةً و لا عِتْقا و لا حَجّا و لا اعتِماراً، و کَتَبَ اللّهُ جَلَّ وعَزَّ بِعَدَدِ أجرِ ذلِکَ أوزارا، و ما بَقِیَ مِنهُ بَعدَ مَوتِهِ کانَ زادَهُ إلَى النّارِ، و مَن قَدَرَ عَلَیها فتَرَکَها مَخافَةَ اللّهِ دَخَلَ(32) فی مَحَبّةِ اللّهِ و رَحمَتِهِ، و یُؤمَرُ بِهِ إلَى الجَنَّةِ.(33)
1 / 10
النَّشاطُ فی العِبادةِ
7072 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: آفَةُ العِبادَةِ الفَترَةُ.(34)
7073 . عنه صلى الله علیه و آله: خُذوا مِنَ العِبادَةِ ما تُطیقونَ؛ فإنَّ اللّهَ لا یَسأمُ حتّى تَسأموا.(35)
1 / 11
التَّقصیرُ فی العِبادةِ
7074 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: قالَ اللّهُ عزوجل: لا یَتَّکِلِ العامِلونَ عَلى أعمالِهِمُ الَّتی یَعمَلونَ بِها لِثَوابی؛ فإنَّهُم لَوِ اجتَهَدوا و أتعَبوا أنفُسَهُم أعمارَهُم فی عِبادَتی کانوا مُقَصِّرینَ، غَیرَ بالِغینَ
7070 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر درهمى که آدمى به طلبکاران بر مى‌گردانَد، براى او بهتر از هزار سال عبادت و بهتر از آزاد کردن هزار بنده و بهتر از گزاردن هزار حجّ و عمره است.
7071 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که مال حرامى را کسب کند، خداوند، از او نه صدقه‌اى (زکاتى) مى‌پذیرد و نه آزاد کردن بنده‌اى و نه حجّى و نه عمره‌اى؛ و خداوند عزوجل به اندازه ی ثواب این کارها براى او گناه مى‌نویسد و آنچه از آن مال، پس از مرگ او باقى ماند، ره‌توشه‌اش به سوى دوزخ خواهد بود. امّا اگر کسى بتواند مال حرامى را به دست آورد، ولى از ترس خداوند عزوجل آن را رها کند، مشمول محبّت و رحمت خداوند عزوجل مى‌گردد و دستور داده مى‌شود که او را به بهشت ببرند.
1 / 10
نشاط در عبادت
7072 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: آفت عبادت، سستى است.
7073 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: از عبادت به اندازه‌اى که توان دارید، برگیرید؛ زیرا خداوند خسته نمى‌شود، تا این که شما خسته شوید.
1 / 11
بر نیامدن از عهده ی عبادت خدا
7074 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند عزوجل فرموده است: «آنها که براى ثواب من عمل مى‌کنند، نباید به اعمالى که انجام مى‌دهند، تکیه کنند؛ زیرا اگر همه ی عمر در عبادت من بکوشند و خود را به رنج و زحمت اندازند، باز هم حقّ آن را ادا نکرده‌اند و به کُنهِ عبادت من،
فی عِبادَتِهِم کُنهَ عِبادَتی فیما یَطلُبونَ مِن کَرامَتی.(36)
1 / 12
جَزاءُ الإخلاصِ فی العِبادةِ
7075 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: إذا قالَ [أی العَبدُ]: «إِیّاکَ نَعْبُدُ»(37)، قالَ اللّهُ عزوجل: صَدَقَ عَبدی إیّایَ یَعبُدُ، اُشهِدُکُم لَاُثیبَنَّهُ عَلى عِبادَتِهِ ثَوابا یَغبِطُهُ کُلُّ مَن خالَفَهُ فی عِبادَتِهِ لی.(38)
1 / 13
النّاسُ کُلُّهُم عِبادُ اللّهِ
7076 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: أیُّها النّاسُ إنکُم عِبادُ اللّهِ و فی قَبضَتِهِ و أَنا رَسُولُهُ إلَیکُم.(39)
1 / 14
تَرکُ العِبادةِ
7077 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: ما أقبَحَ الفَقرَ بَعدَ الغِنى، و أقبَحَ الخَطیئَةَ بَعدَ المَسکَنَةِ! وَ أقبَحُ مِن ذلِکَ العابِدُ للّهِ‌ِ ثُمّ یَدَعُ عِبادَتَهُ.(40)
که در طلب کرامت من به جاى مى‌آورند، نمى‌رسند.
1 / 12
پاداش اخلاص در عبادت
7075 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر گاه [بنده] بگوید: «تنها تو را مى‌پرستیم»، خداوند عزوجل [به فرشتگانش] مى‌فرماید: «بنده‌ام راست مى‌گوید، او فقط مرا مى‌پرستد شما را گواه مى‌گیرم که به او، براى عبادتش، چنان پاداشى خواهم داد که هر کس بر خلاف عبادت او براى من، راه دیگرى را برگزیده باشد، بر وى رَشک ببرد».
1 / 13
همه ی مردم، بندگان خدایند
7076 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اى مردم! شما بندگان خدا و در حیطه ی قدرت او هستید، و من، فرستاده ی او به سوى شما هستم.
1 / 14
رها کردن عبادت
7077 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: چه زشت است فقر پس از توانگرى، و چه زشت است گناه از پس بیچارگى [و ضعف]! و زشت‌تر از اینها، کارِ کسى است که عبادت خدا را پیشه کند و سپس آن را رها سازد.
1 / 15
عَبیدُ السَّوءِ
7078 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: بِئسَ العَبدُ عَبدٌ لَهُ وَجهانِ، یُقبِلُ بِوَجهٍ وَ یُدبِرُ بِوَجهٍ، إن اُوتِیَ أخوهُ المُسلِمُ خَیرا حَسَدَهُ، و إنِ ابتُلِیَ خَذَلَهُ.(41)
7079 . عنه صلى الله علیه و آله: بِئسَ العَبدُ عَبدٌ أوّلُهُ نُطفَةٌ، ثُمّ یَعودُجِیفَةً، ثُمّ لا یَدری ما یُفعَلُ بِه فیما بَینَ ذلِکَ.(41)
7080 . عنه صلى الله علیه و آله: بِئسَ العَبدُ عَبدٌ خُلِقَ لِلعِبادَةِ فألهَتْهُ العاجِلَةُ عَنِ‌الآجِلَةِ، فازَبِالرَّغبَةِ العاجِلَةِ و شَقِیَ بِالعاقِبَةِ.(41)
7081 . عنه صلى الله علیه و آله: بِئس العَبدُ عَبدٌ تَجَبَّرَ وَ اختالَ، و نَسِیَ الکَبیرَ المُتَعالِ.(41)
7082 . عنه صلى الله علیه و آله: بِئسَ العَبدُ عَبدٌ عَتا وَ بَغى، وَ نَسِیَ الجَبّارَ الأعلى.(41)
7083 . عنه صلى الله علیه و آله: بِئسَ العَبدُ عَبدٌ لَهُ هَوًى یُضِلُّهُ، و نَفسٌ تُذِلُّهُ.(41)
7084 . عنه صلى الله علیه و آله: بِئسَ العَبدُ عَبدٌ لَهُ طَمَعٌ یَقودُهُ إلى طَبَعٍ(42)(41)
1 / 15
بندگان بد
7078 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: چه بد بنده‌اى است آن بنده‌اى که دو چهره دارد: با چهره‌اى رو مى‌کند و با چهره‌اى پشت مى‌کند؛ اگر به برادر مسلمانش نعمتى داده شود، بر او حسد مى‌ورزد و اگر گرفتار شود، تنهایش مى‌گذارد!
7079 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: چه بد بنده‌اى است آن بنده‌اى که آغازش نطفه‌اى است و فرجامش مردارى و در این میان، نمى‌داند با او چه مى‌شود!
7080 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: چه بد بنده‌اى است آن بنده‌اى که براى عبادت آفریده شده؛ امّا دنیا او را از آخرت، غافل کرده است؛ به خواهش‌هاى زودگذر دنیوى دست یافته و در عاقبت (آخرت) بدبخت شده است!
7081 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: چه بد بنده‌اى است آن بنده که تکبّر و غرور بورزد و خداى متعال را از یاد ببرد!
7082 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: چه بد بنده‌اى است آن بنده‌اى که سرکشى و طغیان کند و خداى جبّار والا مرتبه را فراموش کند!
7083 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: چه بد بنده‌اى است آن بنده‌اى که هوسى گم‌راه کننده و نفسى خوار کننده داشته باشد!
7084 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: چه بد بنده‌اى است آن بنده‌اى که طمعى داشته باشد که او را به ننگ [و پستى] بکشانَد!
1) البقرة:21.
2) الکافی: ج 2 ص 83 ح 3 عن عمرو بن جمیع عن الإمام الصادق علیه السلام، بحارالأنوار: ج 70 ص 253 ح 10.
3) الکافی: ج 2 ص 85 ح 1 عن سلام بن المستنیر عن الإمام الباقر علیه السلام، بحارالأنوار: ج 70 ص 209 ح 1.
4) کنزالعمّال: ج 15 ص 939 ح 43614 عن معقل بن یسار.
5) تنبیه الخواطر: ج 2 ص 120.
6) إرشاد القلوب: ص 199-205، بحارالأنوار: ج 77 ص 30 ح 6.
7) کنز الفوائد: ج 1 ص 55، بحارالأنوار: ج 77 ص 169 ح 6.
8) یونس:61.
9) کنز العمّال: ج 3 ص 21 ح 5250 عن زید بن أرقم.
10) کنز العمّال: ج 3 ص 21 ح 5252 عن معاذ بن جبل.
11) کنز العمّال: ج 3 ص 22 ح 5254 عن ابن عبّاس.
12) جامع الأخبار: ص 337 ح 947، بحارالأنوار: ج 77 ص 131 ح 14.
13) تنبیه الخواطر: ج 1 ص 39.
14) إرشاد القلوب: ص 199-203، بحارالأنوار: ج 77 ص 27 ح 6.
15) جامع الأخبار: ص 390 ح 1083، بحارالأنوار: ج 103 ص 18 ح 81.
16) معانی الأخبار: ص 367 ح 1 عن إسماعیل بن مسلم عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 103 ص 7 ح 25.
17) تحف العقول: ص 46، بحارالأنوار: ج 77 ص 149 ح 79.
18) الأمالی للطوسی: ص 454 ح 1015 عن محمّد بن مسلم عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 38 ص 196 ح 2.
19) الدرّة الباهرة: ص 18، بحارالأنوار: ج 77 ص 166 ح 3.
20) إرشاد القلوب: ص 199-205، بحارالأنوار: ج 77 ص 29 ح 6.
21) محمّد 19.
22) المحاسن: ج 1 ص 453 ح 1045 عن السکونیّ عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 90 ص 190 ح 28.
23) الخصال: ص 30 ح 104 عن إبن عمر، بحارالأنوار: ج 1 ص 167 ح 11.
24) قرب الإسناد: ص 135 ح 475 عن أبی البختری عن الإمام الصادق عن أبیه عن جدّه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 70 ص 251 ح 1.
25) الکافی: ج 2 ص 163 ح 2 عن السکونی عن الإمام الصادق علیه السلام، بحارالأنوار: ج 74 ص 338 ح 117.
26) الخصال: ص 125 ح 122 عن أنس بن محمّد أبی مالک عن أبیه عن الإمام الصادق عن أبیه عن جدّه عن الإمام علیّ علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 77 ص 45 ح 2.
27) الکافی: ج 2 ص 82 ح 4 عن السکونیّ عن الإمام الصادق علیه السلام، بحارالأنوار: ج 71 ص 196 ح 4.
28) عدّة الداعی: ص 141، بحارالأنوار: ج 84 ص 258 ح 56.
29) عدّة الداعی: ص 140، بحارالأنوار: ج 103 ص 16 ح 72.
30) عدّة الداعی: ص 93، بحارالأنوار: ج 103 ص 14 ح 67.
31) جامع الأخبار: ص 441 ح 1243، بحارالأنوار: ج 104 ص 295 ح 11.
32) فى المصدر «کان» و ما اثبتناه من اعلام الدین: ص 414.
33) ثواب الأعمال: ص 334 ح 1 عن أبی هریرة و عبداللّه بن عبّاس، بحارالأنوار: ج 76 ص 362 ح 30.
34) الخصال: ص 416 ح 7 عن مسعدة بن صدقة الربعى عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 69 ص 389 ح 59.
35) کنز العمّال: ج 3 ص 29 ح 5301 عن أبی أمامة.
36) الأمالی للطوسی: ص 212 ح 368 عن أبی عبیدة الحذاء عن الإمام الباقر علیه السلام، بحارالأنوار: ج 70 ص 385 ح 45.
37) الفاتحة:5.
38) الأمالی للصدوق: ص 240 ح 253 عن محمّد بن زیاد و محمّد بن یسار عن الإمام العسکری عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 85 ص 60 ح 47.
39) شرح الأخبار: ج 2 ص 262 ح 564 عن ابن عبّاس.
40) الکافی: ج 2 ص 84 ح 6 عن السکونیّ عن الإمام الصادق علیه السلام، بحارالأنوار: ج 70 ص 256 ح 13.
41) النوادر للراوندی: ص 145 ح 198 عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 77 ص 135 ح 47.
42) أی الدنس (النهایة: ج 3 ص 112).
