45 / 1 التَّحذیرُ عن الکَسَلِ و الضَّجَرِ
6998 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله – لِعلیٍّ علیه السلام -: یا علیُّ. . . إیّاکَ و خَصلَتَینِ: الضَّجر و الکَسَل؛ فإنّکَ إن ضَجِرتَ لم تَصبِرْ على حَقٍّ، و إن کَسِلتَ لم تُؤَدِّ حَقّا.(1)
45 / 2
علامةُ الکَسلانِ
6999 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: أمّا علامةُ الکَسلانِ فأربَعةٌ: یَتَوانى حتّى یُفرِّطَ، و یُفَرِّطُ حتّى یُضیِّعَ، و یُضَیِّعُ حتّى یضجر و یضجر حتّى یَأثَمَ.(2)
45 / 3
الاستِعانةُ باللّهِ فی دفعِ الکَسلِ
7000 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: اللّهُمّ إنّی أعوذُ بکَ مِن الهَمِّ و الحُزنِ و العَجزِ و الکَسَلِ.(3)
45 / 1
هشدار درباره ی تنبلى و بى‌حوصلگى
6998 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله – به على علیه السلام -: اى على! . . . از دو خصلت بپرهیز: بى‌حوصلگى و تنبلى؛ زیرا اگر بى‌حوصله باشى، بر حق، شکیبایى نمى‌کنى و اگر تنبل باشى، حقّى را ادا نمى‌کنى.
45 / 2
نشانه ی تنبل
6999 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: نشانه ی تنبل، چهار چیز است: چندان کاهلى مى‌کند که به کوتاهى مى‌گراید، و چندان کوتاهى مى‌کند که [اصل کار را] فرو مى‌گذارد، و چندان فروگذارى مى‌کند که بى‌حوصله مى‌شود، و چندان بى‌حوصله مى‌شود که گنهکار مى‌شود.
45 / 3
یارى خواستن از خدا براى مقابله با تنبلى
7000 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله – در دعا -: بار خدایا! من از غم و اندوه و ناتوانى و تنبلى، به تو پناه مى‌برم.
1) مکارم الأخلاق: ج 2 ص 321 ح 2656 عن الإمام الصادق عن أبیه عن جدّه عن الإمام علیّ علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 77 ص 48 ح 3.
2) تحف العقول: ص 22، بحارالأنوار: ج 1 ص 122 ح 11.
3) سنن النسائی: ج 8 ص 258 عن أنس.
