7 / 1 التَحذِیرُ مِنَ البِدعَةِ
6470 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: اتَّبِعوا ولا تَبْتَدِعوا، فقد کُفِیتُمْ(1)
6471 . عنه صلى الله علیه و آله: إیّاکَ أنْ تَسُنَّ سُنّةَ بدعةٍ؛ فإنَّ العبدَ إذا سَنَّ سُنّةً سیّئةً لَحِقَهُ وِزْرُها ووِزْرُ مَن عَمِلَ بها(2)
6472 . عنه صلى الله علیه و آله: شَرُّ الاُمورِ مُحْدَثاتُها، ألَا وکُلُّ بِدعةٍ ضلالةٌ، ألَا وکلُّ ضَلالةٍ ففی النّارِ(3)
6473 . عنه صلى الله علیه و آله وقد سُئلَ عمَّن أحْدثَ حَدَثا أوآوى مُحْدِثا: ما هُو؟ : مَنِ ابْتَدَعَ بِدعةً فی الإسلامِ، أو مَثّلَ بغیرِ حَدٍّ، أو مَنِ انْتَهبَ نُهْبَةً یرفعُ المسلِمونَ إلَیها أبْصارَهُم، أو یَدفعُ عن صاحِبِ الحَدَثِ، أو یَنصُرُهُ أو یُعینُهُ(4)
7 / 1
هشدار درباره بدعت‌گذارى
6470 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: [از احکام اسلامى] پیروى کنید و بدعت مگذارید؛ زیرا [آنچه گفته شده،] شما را کفایت مى‌کند
6471 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: مبادا سنّتى را بدعت بگذارى؛ زیرا اگر بنده سنّت بدى را به وجود آورَد، گناه آن و گناه کسى که به آن عمل کند، به گردن اوست.
6472 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بدترینِ امور، آن است که بدعت باشد. بدانید که هر بدعتى، گم‌راهى است. بدانید که هر گم‌راهى‌اى، فرجامش آتش است
6473 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله هنگامى که از ایشان سؤال شد: آن که در دین، چیزى نو پدید آورَد یا چنین کسى را پناه دهد، کیست؟ : او کسى است که در اسلام، بدعتى بگذارد، یا بدون حد، کسى را مُثله کند، یا دست به غارتى [چشمگیر] بزند که نگاه‌هاى مسلمانان به سوى آن کشانده شود، یا از بدعت‌گذار دفاع کند، یا او را یارى رساند، یا کمکش کند
7 / 2 ذَمُّ أهلِ البِدَعِ
6474 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: أهلُ البِدَعِ شَرُّ الخَلقِ والخَلِیقَةِ(5)
6475 . عنه صلى الله علیه و آله فی قولهِ تعالى: «إِنَّ اَلَّذِینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ وَ کانُوا شِیَعاً»(6): هُمْ أصحابُ البِدَعِ وأصحابُ الأهواءِ، لیسَ لَهُم تَوبةٌ، أنا مِنهُم بَریءٌ وهُم مِنّی بُراءُ(7)
6476 . عنه صلى الله علیه و آله: أهلُ البِدَعِ کِلابُ أهلِ النّارِ(8)
7 / 3 وُجُوبُ الإعراضِ عَن صاحِبِ البِدعَةِ
6477 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: إذا رأیتُم صاحِبَ بِدعَةٍ فاکْفَهِرّوا فی وجهِهِ(9)
6478 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن أرْعَبَ صاحِبَ بِدعةٍ مَلأَ اللّهُ قلبَهُ أمْنا وإیمانا(10)
6479 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن أعرَضَ عن صاحِبِ بِدعةٍ، بُغْضالَهُ، مَلأ اللّهُ قلبَهُ أمْنا وإیمانا(11)
6480 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن أعرَضَ عن صاحِبِ بِدعةٍ، بُغْضالَهُ، مَلأ اللّهُ قلبَهُ یقینا ورِضا(12)
6481 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن أتى ذا بِدعةٍ فوَقّرَهُ فقد سَعى فیهَدمِ الإسلامِ(13)
7 / 2
نکوهش بدعت‌گذاران
6474 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بدعت‌گذاران، بدترینِ مردم و موجودات هستند
6475 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در تفسیر آیه «آنان که دین خود را فرقه فرقه کردند و گروه گروه شدند» : اینان، همان بدعت‌گذاران و فرقه‌گرایان‌اند توبه آنان، پذیرفته نیست. من، از آنان بیزارم و آنان، از من دورند
6476 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بدعت‌گذاران، سگ‌هاى اهل دوزخ‌اند
7 / 3
لزوم روى گرداندن از بدعت‌گذار
6477 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر گاه بدعت‌گذارى را دیدید، به او رو تُرش کنید
6478 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس بدعت‌گذارى را مرعوب سازد، خداوند، قلب او را از آرامش و ایمان، آکنده مى‌سازد
6479 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس با نفرت و دشمنى از بدعت گذار روى بگردانَد، خداوند، دل او را از آرامش و ایمان، لبریز مى‌سازد
6480 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس از سرِ بغض و دشمنى با بدعت‌گذار، از او روى بگردانَد، خداوند، دل او را از یقین و خشنودى، آکنده مى‌سازد.
6481 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس نزد بدعت‌گذارى برود و او را احترام کند، در نابودى اسلام، کوشیده است
6482 . عنه صلى الله علیه و آله: إذا رأیتُم أهلَ الرِّیَبِ والبِدعِ من بَعدی فأظْهِروا البَراءةَ مِنهُم، وأکْثِروا مِن سَبِّهِم، والقَولِ فیهِم والوَقِیعةِ، وناهِبُوهُم کَی لا یَطْمَعوا فی الفسادِ فی الإسلامِ، وتَحْذرَهُم النّاسُ ولا یَتَعلّموا مِن بِدَعِهِم، یَکتُبِ اللّهُ لکُم بذلکَ الحَسَناتِ، وتُرفَعْ لکُم بها الدّرَجاتُ فی الآخِرَةِ(14)
7 / 4 المُبتَدِعُ والعِبادَةُ
6483 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: مَن عمِلَ فی بِدعةٍ خَلّاهُ الشّیطانُ والعِبادةَ، وألْقى علیهِ الخُشوعَ والبُکاءَ(15)
6484 . عنه صلى الله علیه و آله: إذا تَمَّ فُجورُ العبدِ ملَکَ عینَیهِ فبکى مِنهُما متى شاءَ(16)
6485 . عنه صلى الله علیه و آله: بُکاءُ المؤمنِ مِن قلبِهِ، وبُکاءُ المنافقِ مِن هامَتِهِ(17)
7 / 5 بُطلانُ عَمَلِ المُبتَدِعِ
6486 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: إنَّ اللّهَ تعالى لایَقبَلُ لصاحِبِ بِدعةٍ صَوما ولا صَلاةً ولا صَدَقةً ولا حَجّا ولا عُمرةً ولا جِهادا ولا صَرْفا ولا عَدْلاً(18)
6487 . عنه صلى الله علیه و آله: عَملٌ قلیلٌ فی سُنّةٍ خیرٌ مِن عملٍ کثیرٍ فی بِدعةٍ(19)
6482 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هرگاه شکّاکان و بدعت‌گذارانِ پس از مرا دیدید، از آنان بیزارى جویید و تا مى‌توانید، به ایشان دشنام دهید و بد بگویید و بر آنان بتازید، تا از تباه کردن اسلام، ناامید شوند و مردم، از آنان بر حذر باشند و از بدعت‌هاى آنان، چیزى نیاموزند بدین سان، خداوند، در عوضِ آن براى شما ثواب‌ها مى‌نویسد و به خاطر این کار، درجات شما را در آخرت، رفعت مى‌بخشد
7 / 4
بدعت‌گذار و عبادت
6483 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس به بدعتى عمل کند، شیطان، او را با عبادت تنها مى‌گذارد و حالت خشوع و گریه بر او مى‌افکند
6484 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر گاه گناهکارىِ بنده به اوج رسد، اختیاردارِ چشمان خود مى‌گردد و هر گاه بخواهد، از آنها اشک مى‌گیرد
6485 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: گریه مؤمن، از دل اوست و گریه منافق، از سرش
7 / 5
پذیرفته نشدن اعمال صالح بدعت‌گذار
6486 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند، از بدعت‌گذار، نه روزه‌اى مى‌پذیرد، نه نمازى، نه صدقه‌اى (زکاتى) ، نه حَجّى، نه عُمره‌اى، نه جهادى، نه توبه‌اى و نه فدیه‌اى.
6487 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: عمل اندکِ مطابق با سنّت، بهتر است از عمل بسیارى است که با بدعت، همراه باشد
6488 . عنه صلى الله علیه و آله: لا یُقبَلُ قَولٌ إلّا بعملٍ، ولا یُقبلُ قَولٌ ولا عملٌ إلّا بنِیّةٍ، ولا یُقبلُ قَولٌ وعملٌ ونِیّةٌ إلّا بإصابَةِ السُّنّةِ(20)
7 / 6 توبَةُ صاحِبِ البِدعَةِ
6489 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: أبَى اللّهُ لصاحِبِ البِدعَةِ بالتَّوبَةِ(21)
7 / 7 ما یَجِبُ عَلى العالِمِ عِندَ ظُهورِ البِدَعِ
6490 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: إذا ظَهَرَتِ البِدَعُ فی اُمّتی فلْیُظهِرِ العالِمُ علمَهُ، فمَن لَم یَفعلْ فعَلَیهِ لَعنةُ اللّهِ(22)
6491 . عنه صلى الله علیه و آله: إذا ظَهَرَتِ البِدَعُ ولَعَنَ آخِرُ هذهِ الاُمّةِ أوَّلَها، فمَن کانَ عندَهُ عِلمٌ فَلْیَنْشُرْهُ، فإنَّ کاتِمَ العِلمِ یَومَئذٍ کَکاتِمِ ما أنْزلَ اللّهُ على محمّدٍ(23)
6488 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هیچ گفتارى جز با کردار، پذیرفته نمى‌شود و هیچ گفتار و کردارى، جز با نیّت، پذیرفته نمى‌شود و هیچ گفتار و کردار و نیّتى پذیرفته نمى‌شود، جز آن که مطابق با سنّت باشد.
7 / 6
توبه بدعت‌گذار
6489 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند، توبه بدعت‌گذار را نمى‌پذیرد.
7 / 7
وظیفه عالمان به هنگام پدید آمدن بدعت‌ها
6490 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر گاه بدعت‌ها در میان امّتم پدیدار شوند، بر عالِم است که علم خود را آشکار سازد. هر کس چنین نکند، لعنت خدا بر او باد!
6491 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر گاه بدعت‌ها پدیدار شوند و پسینیانِ این امّت، پیشینیانِ آن را نفرین کنند، هر کس دانشى دارد، باید آن را منتشر سازد، که هر کس در آن روز، دانش خود را پنهان دارد، همچون کسى است که آنچه را خدا بر محمّد نازل کرده، کتمان کرده است
1) کنز العمّال: ج 1 ص 221 ح 1112 نقلاً عن الطبرانی عن ابن مسعود.
2) مکارم الأخلاق: ج 2 ص 353 ح 2660 عن عبداللّه بن مسعود، بحار الأنوار: ج 77 ص 104 ح 1.
3) الأمالی للمفید: ص 188 ح 14 عن منصور بن أبی یحیى عن الإمام الصادق علیه السلام، بحارالأنوار: ج 2 ص 263 ح 12.
4) قرب الإسناد: ص 104 ح 349 عن ابن علوان عن الإمام الصادق علیه السلام عن زید بن أسلم، بحار الأنوار: ج 2 ص 299 ح 27.
5) کنز العمّال: ج 1 ص 218 ح 1095 وص 223 ح 1126 کلاهما عن أنس.
6) الأنعام:159.
7) کنز العمّال: ج 2 ص 22 ح 2986 عن عمر.
8) کنز العمّال: ج 1 ص 223 ح 1125 عن أنس.
9) کنز العمّال: ج 1 ص 388 ح 1676 عن أنس.
10) کنز العمّال: ج 3 ص 82 ح 5598 نقلاً عن ابن عساکر عن ابن عمر.
11) کنز العمّال: ج 3 ص 82 ح 5599 عن ابن عمر.
12) تنبیه الخواطر: ج 2 ص 116.
13) بحار الأنوار: ج 72 ص 265 ح 1 نقلاً عن العقائد.
14) تنبیه الخواطر: ج 2 ص 162 عن الإمام الصادق علیه السلام.
15) النوادر للراوندی: ص 131 ح 164، بحار الأنوار: ج 72 ص 216 ح 8.
16) کنز العمّال: ج 1 ص 168 ح 847 عن عقبة بن عامر.
17) کنز العمّال: ج 1 ص 169 ح 850 عن حذیفة.
18) کنز العمّال: ج 1 ص 221 ح 1115 نقلاً عن الدیلمی عن أنس.
19) الأمالی للطوسی: ص 385 ح 838 عن الحسن، بحارالأنوار: ج 2 ص 261 ح 1.
20) الأمالی للطوسی: ص 386 ح 839 عن أنس، بحارالأنوار: ج 2 ص 261 ح 2.
21) النوادر للراوندی: ص 131 ح 165، بحار الأنوار: ج 72 ص 216 ح 8.
22) الکافی: ج 1 ص 54 ح 2، بحارالأنوار: ج 2 ص 72 ح 35.
23) کنز العمّال: ج 1 ص 178 ح 903 نقلاً عن ابن عساکر عن معاذ.
