34 / 1 تفسیرُ المُروءَةِ
6144 . کنز العمّال عن جابر: قال رسول اللّهِ صلى الله علیه و آله لِرجُلٍ مِن ثَقیفٍ: یا أخا ثَقیفٍ، ما المُروءةُ فیکُم؟ قالَ: یارسولَ اللّهِ، الإنصافُ والإصلاحُ قالَ: وکذلکَ هِی فینا(1)
6145 . تاریخ الیعقوبی: قال [رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله] لرجُلٍ مِن ثَقیفٍ: ما المُروءَةُ فیکُم؟ فقالَ: الصَّلاحُ فی الدِّینِ، وإصلاحُ المَعیشَةِ، وسَخاءُ النَّفسِ، وحُسنُ الخُلقِ، فقالَ: کذلکَ هِی فِینا(2)
34 / 2 ما یُعدُّ مِن المُروءَةِ
6146 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: مِن المُروءَةِ أن یُنصِتَ الأخُ لأخیهِ إذا حَدَّثَهُ(3)
34 / 1
تفسیر مردانگى
6144 . کنز العمّال به نقل از جابر : پیامبر خدا به مردى از قبیله ثَقیف فرمود: «اى مرد ثقفى! در میان شما مردانگى به چیست؟» .
گفت: اى پیامبر خدا! به انصاف داشتن و اصلاح.
فرمود: «در میان ما نیز چنین است» .
6145 . تاریخ الیعقوبى: پیامبر خدا به مردى از قبیله ثقیف فرمود: «در میان شما، مردانگى به چیست؟» .
گفت: به درست بودن در دین و بهبود معاش و سخاوت نفْس و خوش‌خویى.
فرمود: «در میان ما نیز مردانگى همین است» .
34 / 2
آنچه از مردانگى به شمار مى‌آید
6146 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: سکوت کردن برادر براى برادرش، هر گاه که سخن مى‌گوید، از مردانگى است.
6147 . عنه صلى الله علیه و آله: مِنَ المُروءَةِ استِصلاحُ المالِ(4)
6148 . عنه صلى الله علیه و آله: المُروءَةُ إصلاحُ المالِ(5)
34 / 3 العَفوُ عن عَثَراتِ ذَوی المُروءَةِ
6149 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: تَجاوَزوا لِذَوی المُروءَةِ عَن عَثَراتِهِم، فَوَالّذی نَفسی بِیَدِهِ إنّ أحَدَهُم لَیَعثُرُ و إنّ یَدَهُ لَفی یَدِ اللّهِ(6)
6150 . عنه صلى الله علیه و آله: تَجافُوا عن عُقوبَةِ ذی المُروءَةِ إلّا فی حَدٍّ من حُدودِ اللّهِ(7)
6151 . عنه صلى الله علیه و آله: اِدرؤوا الحُدودَ بالشُّبُهاتِ، وأقِیلوا الکِرامَ عَثَراتِهِم إلّا فی حَدٍّ مِن حُدودِ اللّهِ(8)
6152 . عنه صلى الله علیه و آله: اِهتَبِلوا العَفوَ عَن عَثَراتِ ذَوی المُروءاتِ(9)
6147 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: در پى بهسازى مال بودن، از مردانگى است.
6148 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: مردانگى، بهسازى دارایى است.
34 / 3
گذشت کردن از لغزش‌هاى ارباب مروّت
6149 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: از لغزش‌هاى ارباب مروّت، در گذرید؛ زیرا سوگند به آن که جانم در دست اوست، هر جوان‌مردى که بلغزد، دستش در دست خداست [و خدا بلندش مى‌کند] .
6150 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: از کیفر دادن جوان‌مرد چشم‌پوشى کنید، مگر در حدّى از حدود خدا.
6151 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: حدود (مجازات‌ها) را با شبهات، دور کنید و لغزش‌هاى ارباب مروّت را ببخشید، مگر در حدّى از حدود خدا.
6152 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: گذشتن از لغزش‌هاى ارباب مروّت را غنیمت بشمرید.
1) کنز العمال: ج 3 ص 788 ح 8763 نقلاً عن ابن النجار.
2) تاریخ الیعقوبی: ج 2 ص 98.
3) کنز العمال: ج 3 ص 408 ح 7177 نقلاً عن الخطیب عن أنس.
4) کتاب من لا یحضره الفقیه: ج 3 ص 166 ح 3616، بحارالأنوار: ج 103 ص 4 ح 9.
5) کنز العمال: ج 3 ص 408 ح 7178 نقلاً عن الدیلمی عن أنس.
6) کنز العمال: ج 5 ص 311 ح 12984 نقلاً عن ابن مرزبان عن جعفر بن محمّد مرسلاً.
7) کنز العمال: ج 5 ص 310 ح 12980 عن زید بن ثابت.
8) کنز العمال: ج 5 ص 309 ح 12972 عن ابن عباس.
9) کنز العمال: ج 5 ص 310 ح 12978 نقلاً عن المرزبان فی کتاب المروءة عن عمر.
