8 / 1
ثِقلُ الحقِّ
الکتاب
«أَمْ یَقُولُونَ بِهِ جِنَّةٌ بَلْ جاءَهُمْ بِالْحَقِّ وَ أَکْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ کارِهُونَ».(1)
«لَقَدْ جِئْناکُمْ بِالْحَقِّ وَ لکِنَّ أَکْثَرَکُمْ لِلْحَقِّ کارِهُونَ».(2)
الحدیث
5666. رسول الله صلى الله علیه و آله: الحقُّ ثَقیلٌ مُرٌّ والباطِلُ خَفیفٌ حُلْوٌ، ورُبَّ شَهْوَةِ ساعةٍ تُورِثُ حُزْنا طویلاً.(3)
8 / 2
وجوبُ قولِ الحقِّ ولو على النَّفْسِ
الکتاب
«یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَداءَ لِلّهِ وَ لَوْ عَلى أَنْفُسِکُمْ أَوِ اَلْوالِدَیْنِ وَ اَلْأَقْرَبِینَ
إِنْ یَکُنْ غَنِیًّا أَوْ فَقِیراً فَاللهُ أَوْلى بِهِما فَلا تَتَّبِعُوا اَلْهَوى أَنْ تَعْدِلُوا وَ إِنْ تَلْوُوا أَوْ تُعْرِضُوا فَإِنَّ اَللهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیراً».(4)
8 / 1
سنگینىِ حق
قرآن
«یا مى‌گویند: او جنونى دارد؟ [نه؛] بلکه [او] حق را براى ایشان آورده، ولى بیشترشان حقیقت را خوش نمى‌دارند».
«قطعاً حقیقت را برایتان آوردیم؛ لیکن بیشتر شما حقیقت را خوش نمى‌دارید».
حدیث
5666. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: حق، سنگین و تلخ است و باطل، سبک و شیرین. و بسا لذّت شهوتى که ساعتى بیش نپاید؛ امّا اندوهى دراز در پى آرد
8 / 2
لزوم حقگویى، هر چند به زیان خود
قرآن
«اى کسانى که ایمان آورده‌اید! پیوسته به عدالت قیام کنید و براى خدا گواهى دهید، هر چند به زیان خودتان یا [به زیان] پدر و مادر و خویشاوندان [شما] باشد. اگر [یکى از دو طرفِ
دعوا] توانگر یا نیازمند باشد، باز خدا نسبت به آن دو، [از شما] سزاوارتر است پس، از پىِ هوس نروید که [در نتیجه، از حق] عدول کنید. و اگر به انحراف گرایید یا اعراض نمایید، قطعاً خدا به آنچه انجام مى‌دهید، آگاه است».
الحدیث
5667. رسول الله صلى الله علیه و آله: أتْقى النّاسِ مَن قالَ الحقَّ فیما لَهُ وعَلَیهِ.(5)
8 / 3
قولُ الحَقِّ فی الرِّضا والغضبِ
5668. رسول الله صلى الله علیه و آله: ما أنْفَقَ مؤمنٌ مِن نَفَقةٍ هی أحَبُّ إلى اللهِ عزّوجلّ مِن قَولِ الحقِّ فی الرِّضا والغَضَبِ.(6)
8 / 4
قَبولُ الحَقِّ
5669. رسول الله صلى الله علیه و آله: اقْبَلِ الحَقَّ مِمَّن أتاکَ بهِ صَغیرٌ أو کَبیرٌ وإن کانَ بَغیضا، وارْدُدِ الباطِلَ على مَن جاءَ بهِ مِن صَغیرٍ أو کَبیرٍ وإنْ کانَ حَبیبا.(7)
حدیث
5667. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: باتقواترینِ مردم، کسى است که حق را بگوید، چه به سودش باشد، چه به زیانش
8 / 3
گفتن حق در حال خشنودى و خشم
5668. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: مؤمن، هیچ انفاقى نکرد که نزد خداوند عز و جل محبوب‌تر از گفتن حق در هنگام خشم و خشنودى باشد
8 / 4
حق‌پذیرى
5669. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: حق را از هر کس که برایت آورد کوچک یا بزرگ بپذیر، هر چند دشمنت باشد و باطل را هر که آورد کوچک یا بزرگ به خودش برگردان، هرچند دوستت باشد
8 / 5
ثَوابُ إنعاشِ الحَقِّ
5670. رسول الله صلى الله علیه و آله: مَن أنْعَشَ حقّا بلِسانِهِ جرى لَهُ أجْرُهُ.(8)
5671. عنه صلى الله علیه و آله: مَن مَشى مَع مَظْلومٍ حتّى یُثْبِتَ لَهُ حَقَّهُ، ثَبّتَ اللهُ تعالى قدَمَیهِ یَومَ تَزِلُّ الأقْدامُ.(9)
8 / 5
ثواب زنده کردن حق
5670. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هرکه با زبان (بیان) خود، حقّى را زنده کند، اجر آن را مى‌برد
5671. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس براى اثباتِ حقّ ستم‌دیده‌اى با او همراهى کند، خداوند متعال در آن روزى که گام‌ها مى‌لغزند، گام‌هایش را استوار مى‌گرداند
1) المؤمنون: 70.
2) الزخرف: 78.
3) مکارم الأخلاق: ج 2 ص 371 ح 2661 عن أبی ذرّ، بحارالأنوار: ج 77 ص 82 ح 3.
4) النساء: 135.
5) الأمالی للصدوق: ص 72 ح 41 عن یونس بن ظبیان عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 77 ص 111 ح 2.
6) الخصال: ص 60 ح 82 عن مسعدة بن صدقة عن الإمام الصادق عن أبیه علیهماالسلام، بحارالأنوار: ج 71 ص 358 ح 2.
7) کنز العمّال: ج 15 ص 794 ح 43152 عن ابن عبّاس.
8) کنز العمّال: ج 3 ص 82 ح 5600 عن أنس.
9) کنز العمّال: ج 3 ص 83 ح 5604 نقلاً عن أبی الشیخ وأبی نعیم عن ابن عمر.
