الکتاب
«یا أَیُّهَا اَلنَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ اَلْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذلِکَ أَدْنى أَنْ یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ وَ کانَ اَللهُ غَفُوراً رَحِیماً».(1)
الحدیث
5455. رسول الله صلى الله علیه و آله: الشَّبابُ شُعبَةٌ مِنَ الجُنونِ.(2)
5456. مشکاة الأنوار: مَرَّ برسولِ اللهِ صلى الله علیه و آله رجُلٌ وهو فی أصْحابِهِ، فقالَ بعضُ القَومِ: مَجْنونٌ! فقالَ النّبیٌّ صلى الله علیه و آله: بَلْ هذا رجُلٌ مُصابٌ، إنّما المَجْنونُ عَبدٌ أو أمَةٌ أبْلَیا شَبابَهُما فی غَیرِ طاعةِ اللهِ.(3)
5457. رسول الله صلى الله علیه و آله: یا مَعشَرَ شَبابِ قُرَیشٍ اِحفَظوا فُروجَکُم، ألا مَن حَفِظَ فَرجَهُ فَلَهُ الجَنَّةُ.(4)
5458. الإمام الباقر علیه السلام: اِستَقبَلَ شابٌّ مِنَ الأَنصارِ امرَأَةً بِالمَدینَةِ وکانَ النِّساءُ یَتَقَنَّعنَ خَلفَ آذانِهِن فَنَظَرَ إلَیها وهِیَ مُقبِلَةٌ فَلَمّا جازَت نَظَرَ إلَیها ودَخَلَ فی زُقاقٍ قَد سَمّاهُ بِبَنی فُلانٍ، فَجَعَلَ یَنظُرُ خَلفَها وَاعتَرَضَ وَجهَهُ عَظمٌ فِی الحائِطِ أو زُجاجَةٌ فَشَقَّ وَجهَهُ، فَلَمَّا مَضَتِ المَرأَةُ نَظَرَ فَإِذَا الدِّماءُ تَسیلُ عَلى صَدرِهِ وثَوبِهِ، فَقالَ: وَاللهِ لآَتِیَنَّ رَسولَ اللهِ صلى الله علیه و آله ولاَُخبِرَنَّهُ، قالَ: فَأَتاهُ.
فَلَمّا رَآهُ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله قالَ لَهُ: ما هذا؟ فَأَخبَرَهُ، فَهَبَطَ جَبرَئیلُ علیه السلام بِهذِهِ الآیَةِ: «قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکى لَهُمْ إِنَّ اَللهَ خَبِیرٌ بِما یَصْنَعُونَ»(5) (6)
قرآن
«اى پیامبر! به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو: پوشش‌هاى خود را بر خود فروتر گیرند. این براى آن که شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، [به احتیاط] نزدیک‌تر است، و خدا آمرزنده مهربان است».
حدیث
5455. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: جوانى، شاخه‌اى از دیوانگى است.
5456. مشکاة الأنوار: پیامبر خدا با اصحاب خود بود که مردى به آنان برخورد. یکى از اصحاب گفت: این مرد، دیوانه است.
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «نه، او آسیب دیده است. دیوانه آن مرد یا زنى است که جوانى‌اش را در راهى جز طاعت خدا صرف کرده باشد».
5457. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اى جوانان قریش! پاک‌دامنى پیشه کنید بدانید هر که خود را در برابر شهوت حفظ کند، بهشت، از آنِ اوست.
5458. امام باقر علیه السلام: جوانى از انصار، در مدینه با زنى رو در رو شد در آن زمان، زنان سر را از پشتِ گوش‌هایشان مى‌پوشاندند جوان، در حالى که زن به سوى او مى‌آمد، به وى نگاه کرد وقتى زن از کنار جوان گذشت، جوان در همان حال که راه مى‌رفت، وارد کوچه بنى فلان شد و از پشت سر به آن زن مى‌نگریست صورتش به استخوان یا شیشه‌اى که در دیوار بود، خورد و شکاف برداشت وقتى زن رفت، جوان متوجّه شد که خون بر سینه و لباسش مى‌ریزد با خود گفت: به خدا سوگند، نزد پیامبر صلى الله علیه و آله خواهم رفت و داستان را به ایشان خواهم گفت.
سپس نزد پیامبر صلى الله علیه و آله آمد وقتى پیامبر خدا او را دید، پرسید: «این چه وضعى است؟».
جوان داستان را گفت آن گاه، جبرئیل علیه السلام نازل شد و این آیه را آورد: «به مردان با ایمان بگو: دیده فرو نهند و پاک دامنى ورزند که این، براى آنان، پاکیزه‌تر است؛ زیرا خدا به آنچه مى‌کنند، آگاه است».
5459. رسول الله صلى الله علیه و آله: ما مِن شابٍ تَزَوَّجَ فی حَداثَةِ سِنِّهِ إلّا عَجَّ شَیطانُهُ: یا وَیلَهُ، یا وَیلَهُ! عَصَمَ مِنّی ثُلُثَی دینِهِ، فَلیَتَّقِ اللهَ العَبدُ فِی الثُّلُثِ الباقی.(7)
5460. عنه صلى الله علیه و آله: یا مَعشَرَ الشَّبابَ عَلَیکُم بِالباهِ، فَإِن لَم تَستَطیعوهُ فَعَلَیکُم بِالصِّیامِ فَإِنَّهُ وِجاؤُهُ.(8)
5461. عنه صلى الله علیه و آله: یا شابُّ تَزَوَّج وإیّاکَ وَالزِّنا؛ فَإِنَّهُ یَنزِعُ الإِیمانَ مِن قَلبِکَ.(9)
5462. الإمام الصادق علیه السلام: أتى رَسولَ الله صلى الله علیه و آله شابٌّ مِنَ الأَنصار فَشَکا إلَیهِ الحاجَةَ، فَقالَ لَهُ: تَزَوَّج.
فَقالَ الشّابُّ: إنّی لأَستَحیی أن أعودَ إلى رَسولِ الله صلى الله علیه و آله.
فَلَحِقَهُ رَجُلٌ مِنَ الأَنصار، فَقالَ: إنَّ لی بِنتا وَسیمَةً فَزَوَّجَها إیّاهُ.
قالَ: فَوَسَّعَ اللهُ عَلَیهِ، قالَ: فَأَتَى الشّابُّ النَّبِیَّ صلى الله علیه و آله فَأَخبَرَهُ.
فَقالَ رَسولُ الله صلى الله علیه و آله: یا مَعشَرَ الشَّبابِ عَلَیکُم بِالباهِ.(10)
5459. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر جوانى که در سنّ کم ازدواج کند، شیطانش، فریاد بر مى‌آورد که: «واى بر من، واى بر من! دو سومِ دینش را از دستبرد من، مصون نگه داشت». پس بنده در یک سومِ باقى مانده، تقواى الهى پیشه سازد.
5460. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اى جماعت جوان! بر شما باد ازدواج اگر نمى‌توانید، بر شما باد روزه گرفتن؛ چرا که روزه، مهارِ شهوت است.
5461. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اى جوان! ازدواج کن و از زنا بپرهیز؛ چرا که زنا، ایمان را از دل بر مى‌کَنَد.
5462. امام صادق علیه السلام: جوانى از انصار، نزد پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و از نیازمندى‌اش، نزد ایشان شِکوه کرد پیامبر صلى الله علیه و آله به وى فرمود: «ازدواج کن!».
جوان گفت: خجالت مى‌کشم بار دیگر نزد پیامبر صلى الله علیه و آله باز گردم [و بگویم که با دستِ خالى، چگونه ازدواج کنم؟].
پس از آن، مردى از انصار به وى رسید و گفت: دخترى زیبا دارم.
آن گاه، او را به ازدواج آن جوان در آورد پس از آن، خداوند، گشایشى در زندگى او ایجاد کرد جوان، نزد پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و داستان را باز گفت.
آن گاه، پیامبر خدا فرمود: «اى جوانان! بر شما باد ازدواج».
5463. رسول الله صلى الله علیه و آله: تَزَوَّجُوا الشَّوابَّ فَإِنَّهُنَّ أغَرُّ أخلاقا.(11)
5464. عنه صلى الله علیه و آله: خَیرُ شَبابِکُم مَن تَزَیّا بِزِیِّ کُهولِکُم، وشَرُّ کُهولِکُم مَن تَزَیّا بِزِیِّ شَبابِکُم.(12)
5465. عنه صلى الله علیه و آله: إنَّ اللهَ عز و جل لَیَعجَبُ مِنَ الشّابِّ لَیسَت لَهُ صَبوَةٌ.(13)
5466. عنه صلى الله علیه و آله: أوسِعوا لِلشَّبابِ فِی المَجلِسِ، وأفهِموهُمُ الحَدیثَ، فَإِنَّهُمُ الخُلوفُ وأهلُ الحَدیثِ.(14)
5467. صحیح البخاری عن سَهل بن سَعد: اُتِیَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله بِقَدَحٍ فَشَرِبَ مِنهُ، وعَن یَمینِهِ غُلامٌ أصغَرُ القَومِ، وَالأَشیاخُ عَن یَسارِهِ، فَقالَ: یا غُلامُ، أتَأذَنُ لی أن اُعطِیَهُ الأَشیاخَ.
قالَ: ما کُنتُ لاُوثِرَ بِفَضلی مِنکَ أحَدا یا رَسولَ الله، فَأَعطاهُ إیّاهُ.(15)
5468. رسول الله صلى الله علیه و آله: إنّ اللهَ یُبغِضُ ابنَ سَبعینَ فی أهلِهِ، ابنَ عِشرِینَ فی مِشیَتِهِ ومَنظَرِهِ.(16)
5469. عنه صلى الله علیه و آله: إنّ اللهَ تعالى یُحِبُّ ابنَ عِشرینَ إذا کانَ شِبهَ ابنِ ثَمانینَ، ویُبغِضُ ابنَ سِتِّینَ إذا کانَ شِبهَ ابنِ عِشرینَ.(17)
5463. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: با دخترانِ جوان ازدواج کنید؛ زیرا آنان، خوش‌اخلاق‌ترند
5464. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بهترین جوانانِ شما، آنان‌اند که خود را با هیئت بزرگ‌سالان (وقار) بیارایند و بدترینِ بزرگ‌سالان، کسانى‌اند که خود را شبیه به جوانان کنند
5465. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند عز و جل خوش مى‌دارد جوانى را که در او سَبُکى [و کارهاى بچّگى] نیست
5466. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: براى جوانان، در مجلس‌ها جا باز کنید و حدیث را به آنان بفهمانید؛ زیرا آنان جانشینان [ِ پدران خویش] اند و اهل حدیث‌اند
5467. صحیح البخارى به نقل از سهل بن سعد : براى پیامبر صلى الله علیه و آله ظرفى شیر آوردند از آن نوشید در طرف راست ایشان، جوانى بود که از همه کم‌سن‌تر بود و در طرف چپ ایشان، پیرمردان نشسته بودند پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «اى جوان! اجازه مى‌دهى این شیر را به پیرمردها بدهم؟»
جوان گفت: من در این زیاده‌اى که از شما به من رسیده، کسى را مقدّم نمى‌دارم، اى پیامبر خدا!
پس پیامبر صلى الله علیه و آله، شیر را به وى داد
5468. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند، آدم هفتاد ساله‌اى را که در رفتار و جلوه، چون جوان بیست ساله است، دشمن مى‌دارد
5469. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند متعال، جوان بیست ساله‌اى را دوست دارد که مانند مرد هشتاد ساله باشد، و دشمن مى‌دارد مرد شصت ساله‌اى را که مانند جوان بیست ساله باشد
1) الأحزاب: 59.
2) کتاب من لا یحضره الفقیه: ج 4 ص 377 ح 5774، بحارالأنوار: ج 77 ص 174 ح 9.
3) مشکاة الأنوار: ص 294 ح 898.
4) المعجم الأوسط: ج 7 ص 61 ح 6850 عن ابن عبّاس.
5) النور: 30.
6) الکافی: ج 5 ص 521 ح 5 عن سعد الإسکاف.
7) النوادر للراوندی: ص 113 عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم السلام، بحار الأنوار: ج 103 ص 221 ح 34.
8) الکافی: ج 4 ص 180 ح 2 عن أحدهما علیهماالسلام.
9) مکارم الأخلاق: ج 1 ص 430 ح 1461.
10) الکافی: ج 5 ص 330 ح 3.
11) المجازات النبویّة: ص 312 ح 238.
12) إرشاد القلوب: ص 41.
13) مسند ابن حنبل: ج 6 ص 134 ح 17376 عن عقبة بن عامر.
14) الفردوس: ج 1 ص 98 ح 320 عن أبی سعید.
15) صحیح البخاری: ج 2 ص 829 ح 2224.
16) کنز العمّال: ج 3 ص 535 ح 7731 نقلاً عن المعجم الأوسط عن أنس.
17) کنز العمّال: ج 3 ص 525 ح 7732 نقلاً عن مسند الفردوس عن عثمان.
