1 / 1
ما یُهَوِّنُ المَصائِبَ
4778.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : مَن زَهِدَ فی الدنیا هانَت علَیهِ المُصیباتُ . (1)
4779.عنه صلى الله علیه و آله : مَن عَظُمَت عِندَهُ مُصیبَةٌ فَلیَذکُرْ مُصیبَتَهُ بی؛ فإنّها سَتَهُونُ علَیهِ . (2)
4780.عنه صلى الله علیه و آله : مَن اُصِیبَ بمُصیبَةٍ فَلیَذکُرْ مُصیبَتَهُ بی؛ فإنّها أعظَمُ المَصائبِ . (3)
4781.الإمام الصّادق علیه السلام : إذا اُصِبتَ بمُصیبَةٍ فاذکُرْ مَصابَکَ برسولِ اللّه ِ صلى الله علیه و آله ؛ فإنَّ الناسَ لَم یُصابُوا بمِثلِهِ أبدا ، ولن یُصابُوا بِمِثلِهِ أبدا . (4)
1 / 2
اقتِرانُ الیُسرِ بالعُسرِ
الکتاب
» فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا – إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا » . (5)
1 / 1
آنچه مصیبت ها را آسان مى کند
4778.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : کسى که از دنیا دل بر کنَد ، مصیبت ها بر او آسان مى شوند .
4779.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که برایش مصیبتى بزرگ پیش آید و او مصیبتِ درگذشت مرا یاد کند ، مصیبتش بر وى آسان خواهد شد .
4780.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : به هر که مصیبتى رسد ، مصیبت [درگذشتِ] مرا به یاد آورد ؛ زیرا آن، بزرگ ترین مصیبت است .
4781.امام صادق علیه السلام : هر گاه مصیبتى به تو رسید ، مصیبت [رحلت] پیامبر خدا را به یاد بیاور ؛ زیرا مردم هرگز مصیبتى چون مصیبت [رحلت]پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به خود ندیده اند و هیچ گاه هم، چنان مصیبتى نخواهند دید .
1 / 2
سختى و آسانى، قرین هم اند
قرآن
«پس [بدان که] با دشوارى، آسانى اى است. آرى ، با دشوارى، آسانى [دیگر]ى است» .
الحدیث
4782.رسول اللّه صلى الله علیه و آله – فی قوله تعالى : «ألم نَشْرَحْ …» -: لن یَغلِبَ عُسرٌ یُسرَینِ، «إنَّ مَعَ العُسرِ یُسرا – إنَّ مَعَ العُسرِ یُسرا» . (6)
4783.عنه صلى الله علیه و آله : لَو جاءَ العُسرُ فَدَخَلَ هذا الجُحرَ ، لَجاءَ الیُسرُ فَدَخَلَ علَیهِ فَأخرَجَهُ . (7)
4784.عنه صلى الله علیه و آله – فی قولِهِ تعالى : «ألَمْ نَشْرَحْ …» : لَو کانَ العُسرُ فی جُحرٍ لَدَخَلَ علَیهِ الیُسرُ حتّى یُخرِجَهُ ، ثُمّ قَرَأ : «إنَّ مَعَ العُسرِ یُسرا» . (8)
4785.عنه صلى الله علیه و آله : أضیَقُ الأمْرِ أدْناهُ مِن الفرَجِ . (9)
1 / 3
البُکاءُ لِمَوْتِ الوَلَدِ والأقرَباء
4786.الأمالی للطوسی عن عائشه : لَمّا ماتَ إبراهیمُ بَکَى النبیُّ صلى الله علیه و آله حتّى جَرَت دُموعُهُ على لِحیَتِهِ، فقیلَ لَهُ : یا رسولَ اللّه ِ، تَنهى عنِ البُکاءِ وأنتَ تَبکی ؟! فقالَ : لیسَ هذا بُکاءً، وإنّما هذهِ رَحمَةٌ، ومَن لا یَرحَمْ لا یُرحَمْ . (10)
4787.بحار الأنوار عن جابر بن عبداللّه : أخَذَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله بِیَدِ عبدِ الرحمنِ بنِ عَوفٍ فَأتى إبراهیمَ وهو یَجودُ بنفسِهِ ، فَوَضَعَهُ فی حِجرِهِ فقالَ : یا بُنَیَّ ، إنّی لا أملِکُ لکَ مِنَ اللّه ِ شَیئا ، وذَرَفَت عَیناهُ، فقالَ لَهُ عبدُ الرحمنِ : یا رسولَ اللّه ِ ، تَبکِی ؟ أوَلَم تَنهَ عنِ البُکاءِ؟ قالَ : إنّما نَهَیتُ عنِ النَّوحِ، عن صَوتَینِ أحمَقَینِ فاجِرَینِ : صوتٌ عِند نِعَمٍ : لَعِبٌ ولَهوٌ ومَزامیرُ شیطانٍ، وصوتٌ عندَ مُصیبَةٍ : خَمْشُ وُجوهٍ وشَقُّ جُیوبٍ ورَنَّةُ شیطانٍ . إنّما هذهِ رحمَةٌ، مَن لا یَرحَمْ لا یُرحَمْ، لولا أنّهُ أمرٌ حَقٌّ، ووَعدٌ صِدْقٌ، وسَبیلٌ باللّه ِ وإنَّ آخِرَنا سَیَلحَقُ أوَّلَنا لَحَزَنّا علَیکَ حُزنا أشَدَّ مِن هذا، وإنّا بکَ لَمَحزُونُونَ ، تَبکِی العَینُ، ویَدمَعُ القَلبُ، ولا نَقولُ ما یُسخِطُ الرَّبَّ عز و جل . (11)
حدیث
4782.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله – درباره آیه «آیا براى تو سینه ات را نگشاده ا: هرگز یک سختى بر دو آسانى چیره نمى گردد: «[بدان که] با دشوارى، آسانى اى است. آرى ، با دشوارى، آسانى [دیگر]ى است» .
4783.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : اگر سختى بیاید و وارد این لانه شود، آسانى مى آید و بر آن وارد مى شود و بیرونش مى کند.
4784.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله – درباره آیه «آیا براى تو سینه ات را نگشاده ا: اگر دشوارى در لانه اى باشد، آسانى نزد او مى رود تا بیرونش آورَد… . «آرى! به همراه سختى، آسانى است» .
4785.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : پر تنگناترین کار، نزدیک ترین کار به گشایش است .
1 / 3
گریه براى مرگ فرزند و خویشان
4786.الأمالى ، طوسى – به نقل از عایشه -: هنگامى که ابراهیم (پسر پیامبر خدا) درگذشت، پیامبر صلى الله علیه و آله چندان گریست که اشک هایش بر محاسنش جارى گشت . عرض شد : اى پیامبر خدا! شما از گریستن نهى مى کنید و خود مى گریید؟! فرمود : «این، گریه نیست ؛ بلکه رحم است ، و هر که رحم نکند، به او رحم نمى شود» .
4787.بحار الأنوار – به نقل از جابر بن عبد اللّه پیامبر خدا دست عبد الرحمان بن عوف را گرفت و نزد ابراهیم آمد که در حال جان دادن بود . پس او را در دامن خود گذاشت و فرمود : «فرزند عزیزم! در برابر خواست خدا، کارى از من ساخته نیست» و از چشمانش اشک سرازیر شد . عبد الرحمان عرض کرد : اى پیامبر خدا! گریه مى کنید؟ مگر شما خود از گریستن نهى نفرمودید؟ پیامبر خدا فرمود : «من از نوحه کردن نهى کردم ؛ از دو صداى احمقانه و زشت : صدایى به هنگام خوشى – یعنى لهو و لعب و ساز و آواز شیطانى – ، و صدایى به هنگام مصیبت – یعنى خراشیدن چهره و دریدن گریبان و فریاد شیطانى – ؛ اما این گریه من، از سرِ رحم و دلسوزى است و کسى که رحم نکند، به او رحم نمى شود . [فرزندم!] اگر نبود که مرگ، حق است و وعده اى است تخلّف ناپذیر و راه خداست که باید رفت و [به ناچار] بازماندگانِ ما به رفتگانمان مى پیوندند ، هر آینه بیش از این، براى تو اندوهگین مى شدیم . ما براى تو غمگینیم . چشم مى گرید و دلْ اشک مى ریزد ؛ اما سخنى که خداوند عز و جل را ناخشنود سازد ، بر زبان نمى آوریم» .
4788.سنن النسائی عن أبی هریرة : ماتَ مَیِّتٌ مِن آلِ رسولِ اللّه ِ صلى الله علیه و آله فاجتَمَعَ النِّساءُ یَبکِینَ علَیهِ فقامَ عمرُ یَنهاهُنَّ ویَطرُدُهُنَّ ، فقالَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : دَعهُنَّ یا عمرُ ، فإنّ العَینَ دامِعةٌ والقَلبَ مُصابٌ والعَهدَ قریبٌ . (12)
1 / 4
ثَوابُ المُصیِبَةِ بِالوَلَدِ
4789.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : مَن ثَکِلَ ثَلاثَةً مِن صُلبِهِ فاحتَسَبَهُم على اللّه ِ عز و جل وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ . (13)
4790.مسکّن الفؤاد عن قَبِیصَةُ بن برمة : کنتُ عندَ رسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله جالسا ، إذ أتَتهُ امرَأةٌ فقالَت : یا رسولَ اللّه ِ ، ادعُ اللّه لی فإنَّهُ لیسَ یَعیشُ لی وَلَدٌ ، قالَ صلى الله علیه و آله : وکَم ماتَ لکِ [وَلَدٌ] (14) ؟ قالَت : ثلاثةٌ، قالَ : لقد احتُظِرتِ مِن النارِ بحِظارٍ شَدیدٍ . (15)
4788.سنن النسائى – به نقل از ابو هُریره -: یکى از افراد خاندان پیامبر خدا در گذشت . زن ها جمع شده بودند و بر او مى گریستند ، که عمر برخاست و آنان را از گریستن نهى کرد و شروع به متفرّق کردن آنها نمود . پیامبر خدا فرمود : «اى عمر! رهایشان کن ؛ چرا که چشم، اشکبار است و دل، مصیبت دیده و داغشان تازه است».
1 / 4
مصیبت مرگ فرزند
4789.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که در داغ سه فرزند خود سوگوار شود و [اجر]مرگ آنها را به حساب خداوند عز و جل بگذارد ، بهشت بر او واجب مى گردد .
4790.مسکّن الفؤاد – به نقل از قبیصة بن بُرمه -: نزد پیامبر صلى الله علیه و آله نشسته بودم که زنى آمد و از مرگ فرزندانش شکوه کرد و گفت: اى پیامبر خدا! از خدا براى من طلب فرزند کن. پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به او فرمود : «چند فرزند از تو مرده است؟». عرض کرد : سه تا . فرمود : «تو در برابر آتش ، حصار محکمى بر گِرد خود کشیده اى» .
1 / 5
أدَبُ المُصابِ
أ – الاستِرجاعُ
الکتاب
» وَلَنَبْلُوَنَّکُم بِشَىْ ءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَ لِ وَ الْأَنفُسِ وَ الثَّمَرَ تِ وَبَشِّرِ الصَّبِرِینَ – الَّذِینَ إِذَا أَصَبَتْهُم مُّصِیبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ رَ جِعُونَ » . (16)
الحدیث
4791.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : إنَّ أهلَ المُصیبَةِ لَتَنزِلُ بِهِمُ المُصیبَةُ فَیَجزَعُونَ فَیَمُرُّ بهِم مارٌّ مِنَ الناسِ فَیَستَرجِعُ فیکونُ أعظَمَ أجرا مِن أهلِها . (17)
4792.عنه صلى الله علیه و آله : أربَعٌ مَن کُنَّ فیهِ کانَ فی نُورِ اللّه ِ الأعظَمِ : شهادَةُ أن لا إلهَ إلّا اللّه ُ وأنّی رسولُ اللّه ِ ، ومَن إذا أصابَتهُ مُصیبَةٌ قالَ : إنّا للّه ِ وإنّا إلَیهِ راجِعونَ، ومَن إذا أصابَ خَیرا قالَ : الحَمدُ للّه ِِ رَبِّ العالَمِینَ، ومَن إذا أصابَ خَطیئةً قالَ : أستَغفِرُ اللّه َ وأتُوبُ إلَیهِ . (18)
ب – الکِتمانُ
4793.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : مِن کُنُوزِ البِرِّ : کِتمانُ المَصائب والأمراضِ والصَّدَقةِ . (19)
1 / 5
آداب مصیبتْ دیده
الف – اِستِرجاع (20)
قرآن
«و قطعاً شما را به چیزى از [قبیلِ] ترس و گرسنگى و کاهشى در اموال و جان ها و محصولات، مى آزماییم. و مژده ده شکیبایان را؛ [همان] کسانى که چون مصیبتى به آنان برسد، مى گویند: «إنّا للّه ِ و إنّا إلیه راجعون»» .
حدیث
4791.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : [گاه] مصیبتى بر خانواده اى وارد مى شود و بى تابى مى کنند و همان گاه، ره گذرى بر آنان مى گذرد و استرجاع (إنّا للّه ِ) مى گوید. اجر این ره گذر، بیشتر از اجر آن مصیبت دیدگان است .
4792.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : چهار چیز است که هر کس آنها را داشته باشد، در نور اعظم خداوند [، غرق]است : گواهى دادن به این که معبودى جز خدا نیست، و این که من فرستاده خدا هستم، و کسى که چون مصیبتى به او رسد ، بگوید : «ما از خداییم و به سوى او بر مى گردیم «، و کسى که هر گاه کار خیرى انجام دهد ، بگوید : «سپاس و ستایش ، خدا را که پروردگار جهانیان است «، و کسى که هر گاه گناهى کند ، بگوید : «از خداوند آمرزش مى خواهم و به درگاه او توبه مى کنم» .
ب – کتمان
4793.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : پوشیده داشتن مصیبت ها و بیمارى ها و صدقه ، از گنج هاى نیکى است .
ج – تَرکُ الجَزَع
4794.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : مَن یَعرِفِ البلاءَ یَصْبِرْ علَیهِ،ومَن لا یَعرِفْهُ یُنْکِرْهُ . (21)
4795.عنه صلى الله علیه و آله : صَوتانِ یُبغِضُهما اللّه ُ : إعْوالٌ عند مُصیبَةٍ ، ومِزْمارٌ عند نِعمَةٍ . (22)
4796.عنه صلى الله علیه و آله : لیسَ مِنّا مَن ضَرَبَ الخُدودَ وشَقَّ الجُیوبَ . (23)
1 / 6
تَعزِیةُ المُصابِ
4797.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : مَن عَزّى مُصابا کانَ لَهُ مِثلُ أجرِهِ . (24)
4798.عنه صلى الله علیه و آله : مَن عَزّى أخاهُ المُؤمِنَ فی مُصیبَةٍ کَساهُ اللّه ُ عز و جل حُلَّةً خَضراءَ یُحبَرُ بِها یَومَ القِیامَةِ . (25)
4799.الإمام علیّ علیه السلام : کانَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله إذا عَزّى قالَ : آجَرَکُمُ اللّه ُ ورَحِمَکُم ، وإذا هَنَّأ قالَ : بارَکَ اللّه ُ لَکُم وبارَکَ عَلَیکُم . (26)
4800.مسکّن الفؤاد : لَمّا قُبِضَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله أحدَقَ بِهِ أصحابُهُ فبَکَوا حَولَهُ ، وَاجتَمَعوا ، فدَخَلَ رَجُلٌ أشهَبُ اللِّحیَةِ ، جَسیمٌ صَبیحٌ ، فتَخَطّى رِقابَهُم فبَکى ، ثُمّ التَفَتَ إلى أصحابِ رَسولِ اللّه ِ صلى الله علیه و آله فقالَ : إنَّ فی اللّه ِ عَزاءً مِن کُلِّ مُصیبَةٍ ، وعِوَضا مِن کُلِّ فائتٍ ، وخَلَفا مِن کُلِّ هالِکٍ، فإلَى اللّه ِ فأنِیبوا، وإلَیهِ فارغَبوا، ونَظَرَهُ إلَیکُم فیالبَلاءِ فَانظُروا؛ فإنَّ المُصابَ مَن لَم یُؤجَرْ ، وانصَرَفَ . فقالَ بَعضُهُم لِبَعضٍ : تَعرِفونَ الرَّجُلَ ؟ فقالَ عَلِیٌّ علیه السلام : نَعَم ، هذا أخو رَسولِ اللّه ِ صلى الله علیه و آله الخِضْرُ علیه السلام . (27)
ج – بى تابى نکردن
4794.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : کسى که [حکمتِ] بلا را بشناسد، بر آن شکیبایى مى ورزد؛ ولى کسى که آن را نشناسد، از آن بدش مى آید.
4795.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : دو صدایند که نفرین شده اند و خداوند از آنها نفرت دارد : فغان کردن به هنگام مصیبت، و صداهاى هنگام خوشى و شادى ؛ یعنى نوحه گرى و آوازه خوانى .
4796.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : از ما نیست کسى که [در مصیبت] به صورت [خود]سیلى زند و گریبان بدرد .
1 / 6
تسلیت دادن سوگوار
4797.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که سوگوارى را تسلیت دهد، اجرى همانند اجر او دارد.
4798.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که برادر مؤمن خود را در سوگى تسلّا دهد، خداوند عز و جلدر روز قیامت، تن پوشى سبز رنگ و شادى آور، بر او مى پوشاند.
4799.امام على علیه السلام : پیامبر صلى الله علیه و آله هر گاه تسلیت مى داد، مى فرمود: «خداوند ، پاداشتان دهد و شما را مشمول رحمت خویش گردانَد!». و هر گاه تبریک مى گفت، مى فرمود: «خداوند به شما برکت دهد و مبارک گرداند!».
4800.مسکّن الفؤاد: وقتى پیامبر صلى الله علیه و آله درگذشت، اصحاب بر گردش حلقه زدند و پیرامونش گریستند و همگى جمع شدند. مردى که محاسنى جوگندمى داشت و تنومند و خوش سیما بود، وارد شد و جمعیت را شکافت و جلو آمد و گریست. آن گاه، رو به اصحاب پیامبر خدا کرد و گفت: «خداى را در هر سوگى، تسلیتى است و براى هر از دست رفته اى، عوض مى دهد و براى هر رفته اى، جاى گزینى قرار مى دهد. پس به خداوند ، روى کنید و به او بگرایید. و در هنگام بلا، به شما مى نگرد [که آیا بى تابى مى کنید یا صبر]، پس مواظب باشید؛ زیرا مصیبت دیده[ى واقعى]، کسى است که [در برابر اندوهش]اجرى نصیبش نشود». اصحاب از یکدیگر پرسیدند: این مرد را مى شناسید؟ على علیه السلام فرمود: «آرى . این، برادر پیامبر خدا، خضر علیه السلام است».
1 / 7
الشَّماتَةُ بِالمُصابِ
4801.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : لا تُظهِرِ الشَّماتَةَ بأخیکَ فَیَرحَمَهُ اللّه ُ ویَبتَلیَکَ . (28)
1 / 8
الدُّعاءُ عندَ رُؤیةِ المبتلى
4802.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : إذا رأیتُمْ أهلَ البلاءِ فاحمَدوا اللّه َ ولا تُسْمِعوهُم، فإنَّ ذلکَ یَحْزُنُهُم . (29)
1 / 7
اظهار شادى با دیدن مصیبتْ زده
4801.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : از مصیبت (گرفتارى) برادرت اظهار شادى مکن ؛ که خداوند به او رحم مى کند و تو را گرفتار مى سازد .
1 / 8
دعا ، هنگام دیدن بَلادیده
4802.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هرگاه بلازدگانى را دیدید ، خدا را شکر کنید ؛ اما نه چنان که آنها بشنوند ؛ زیرا ناراحت مى شوند .
1) کنز الفوائد : ج 2 ص 163 ، بحارالأنوار : ج 77 ص 171 ح 7.
2) مسکّن الفؤاد : ص 110 ، بحار الأنوار : ج 82 ص 84 ح 26.
3) قرب الإسناد : ص 94 ح 319 عن الإمام الصادق عن أبیه علیهماالسلام ، بحارالأنوار : ج 82 ص 73 ح 3.
4) الأمالی للطوسی : ص 681 ح 1448 عن عمرو بن سعید بن هلال ، بحارالأنوار : ج 22 ص 545 ح 60.
5) الشرح : 5 و 6.
6) کنز العمّال : ج 2 ص 14 ح 2946 عن الحسن.
7) کنز العمّال : ج 2 ص 14 ح 2947 عن أنس.
8) الشرح : 1.
9) کنز العمّال : ج 2 ص 47 ح 3063 عن ابن مسعود.
10) عوالی اللآلی : ج 1 ص 291 ح 161 ، بحار الأنوار : ج 77 ص 165 ح 2.
11) الأمالی للطوسی : ص 388 ح 850 ، بحارالأنوار : ج 22 ص 151 ح 1.
12) سنن النسائی : ج 4 ص 19.
13) الخصال : ص 180 ح 245 عن عقبة بن عامر.
14) ما بین المعقوفین أثبتناه من بحار الأنوار.
15) مسکن الفؤاد : ص 39 ، بحار الأنوار : ج 82 ص 121 ح 13.
16) البقرة : 155 و 156.
17) الدعوات : ص 286 ح 13 ، بحار الأنوار : ج 82 ص 132 ح 16.
18) مشکاة الأنوار : ص 260 ح 767 عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحارالأنوار : ج 77 ص 144 ح 37.
19) الدعوات : ص 167 ح 462 ، بحار الأنوار : ج 82 ص 103 ح 50.
20) اِستِرجاع : به زبان آوردنِ «اِنّا للّه ِ و اِنّا اِلیه راجعون؛ ما از خداییم و به سوى او باز مى گردیم» که جزئى از آیه 156 از سوره بقره است.
21) الأمالی للصدوق : ص 577 ح 788 عن أبی الصباح الکنانی عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحارالأنوار : ج 77 ص 115 ح 8.
22) تحف العقول : ص 40 ، بحارالأنوار : ج 77 ص 143 ح 35.
23) مسکّن الفؤاد : ص 99 عن إبن مسعود ، بحار الأنوار : ج 82 ص 93 ح 45.
24) الکافی : ج 3 ص 205 ح 2 عن وهب عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحار الأنوار : ج 82 ص 94 ح 46.
25) مسکّن الفؤاد : ص 106 عن محمّد بن عمر بن حزم ، بحارالأنوار : ج 82 ص 94 ح 46.
26) مسکّن الفؤاد : ص 108 ، بحارالأنوار : ج 104 ص 126 ح 85.
27) مسکّن الفؤاد : ص 109 ، بحارالأنوار : ج 82 ص 97 ح 47.
28) الأمالی للصدوق : ص 297 ح 331 عن واثلة بن الأسقع ، بحارالأنوار : ج 75 ص 213 ح 5.
29) الکافی : ج 2 ص 98 ح 23 عن حفص بن عمر عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحار الأنوار : ج 71 ص 34 ح 18.
