4 / 1
إجابَةُ دَعوَةِ إبراهیمَ
الکتاب
«رَبَّنا وَ اِجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَکَ وَ أَرِنا مَناسِکَنا وَ تُبْ عَلَیْنا إِنَّکَ أَنْتَ اَلتَّوّابُ اَلرَّحِیمُ – رَبَّنا وَ اِبْعَثْ فِیهِمْ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِکَ وَ یُعَلِّمُهُمُ اَلْکِتابَ وَ اَلْحِکْمَةَ وَ یُزَکِّیهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ اَلْعَزِیزُ اَلْحَکِیمُ» .(1)
الحدیث
3613 . رسول الله صلى الله علیه و آله: أنَا دَعوَةُ أبی إبراهیمَ.(2)
4 / 2
خَیرُ الاُمَمِ
الکتاب
«کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ اَلْمُنْکَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِاللهِ وَ لَوْ آمَنَ أَهْلُ اَلْکِتابِ لَکانَ خَیْراً لَهُمْ مِنْهُمُ اَلْمُؤْمِنُونَ وَ أَکْثَرُهُمُ اَلْفاسِقُونَ» .(3)
4 / 1
اجابت دعاى ابراهیم
قرآن
«پروردگارا! ما را تسلیم [فرمان] خود قرار ده و از نسل ما، امّتى فرمان‌بُردار خود [پدید آور]و آداب دینى ما را به ما نشان ده و بر ما ببخشاى، که تویى توبه‌پذیرِ مهربان پروردگار! در میان آنان، فرستاده‌اى از خودشان برانگیز تا آیات تو را بر آنان بخواند و کتاب و حکمت به آنان بیاموزد و پاکیزه‌شان کند، که تو خود، شکست‌ناپذیرِ فرزانه‌اى» .
حدیث
3613 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: من [نتیجه] دعاى پدرم ابراهیم علیه السلام هستم
4 / 2
بهترینِ امّت‌ها
قرآن
«شما بهترین امّتى هستید که براى مردم، پدیدار شده‌اید: به کار پسندیده فرمان مى‌دهید و از کار ناپسند، باز مى‌دارید و به خدا ایمان دارید. و اگر اهل کتابْ ایمان آورده بودند، قطعاً برایشان بهتر بود برخى از آنان مؤمن‌اند، و [لى] بیشترشان نافرمان‌اند» .
الحدیث
3614 . رسول الله صلى الله علیه و آله فی قَولِهِ تَعالى: «کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنّاسِ» : إنَّکُم تَتِمّونَ سَبعینَ اُمَّةً، أنتُم خَیرُها وَأَکرَمُها عَلَى اللهِ.(4)
3615 . عنه صلى الله علیه و آله: اُمَّتی خَیرُ الاُمَمِ.(5)
3616 . عنه صلى الله علیه و آله فی جَوابِ اللهِ تَعالى لِموسى علیه السلام عِندَ سُؤالِهِ عَن خَیرِ الاُمَمِ : قالَ اللهُ عز و جل: یا موسى، أما عَلِمتَ أنَّ فَضلَ اُمَّةِ مُحَمَّدٍ عَلى جَمیعِ الاُمَمِ کَفَضلِهِ عَلى جَمیعِ خَلقی؟
فَقالَ موسى علیه السلام: یا رَبِّ، لَیتَنی کُنتُ أراهُم؟ فَأَوحَى اللهُ عز و جل إلَیهِ: یا موسى إنَّکَ لَن تَراهُم، فَلَیسَ هذا أوانَ ظُهورِهِم، وَلکِن سَوفَ تَراهُم فِی الجِنانِ.(6)
4 / 3
اُمَّةٌ مَرحومَةٌ
3617 . رسول الله صلى الله علیه و آله: اُمَّتی هذِهِ اُمَّةٌ مَرحومَةٌ.(7)
3618 . عنه صلى الله علیه و آله: اُمَّتی اُمَّةٌ مَرحومَةٌ، مَغفورٌ لَها، مُتابٌ عَلَیها.(8)
حدیث
3614 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله درباره این سخن خداوند متعال: «شما بهترین امّتى هستید که براى‌مردم، پدیدار شده‌اید» : شما هفتادمین امّت هستید و شما، بهترینِ آنها و نزد خداوند، گرامى‌ترین‌شان هستید
3615 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: امّت من، بهترینِ امّت‌هاست
3616 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله درباره پاسخ خداوند متعال به این سؤال موسى علیه السلام که: بهترینِ امّت‌ها کدام است : خداوند عز و جل فرمود: «اى موسى! آیا نمى‌دانى که برترى امّت محمّد صلى الله علیه و آله بر همه امّت‌ها، همانند برترى خود او بر همه آفریدگان من است؟» .
موسى علیه السلام گفت: اى پروردگار من! کاش آنها را دیده بودم.
خداوند عز و جل به او وحى فرمود: «اى موسى! تو هرگز، آنان را نخواهى دید؛ زیرا اکنون، گاهِ پدیدار شدن آنها نیست؛ امّا به زودى، آنان را در بهشت خواهى دید».
4 / 3
امّتِ رحمت شده
3617 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: این امّت من، امّتى رحمت‌شده است
3618 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: امّت من، امّتى رحمت شده، آمرزیده و بخشوده است
3619 . عنه صلى الله علیه و آله: إنَّکُم اُمَّةٌ مَرحومَةٌ مُعافاةٌ، فَاستَقیموا وَخُذوا طاقَةَ(9) الأَمرِ.(10)
3620 . عنه صلى الله علیه و آله: إنَّ هذهِ الاُمَّةَ مَرحومَةٌ، عَذابُها بِأَیدیها.(11)
4 / 4
اُمَّةٌ مُبارَکَةٌ
3621 . رسول الله صلى الله علیه و آله: اُمَّتی اُمَّةٌ مُبارَکَةٌ، لا یُدرى أوَّلُها خَیرٌ أو آخِرُها.(12)
3622 . عنه صلى الله علیه و آله: مَثَلُ اُمَّتی مَثَلُ المَطَرِ، لا یُدرى أوَّلُهُ خَیرٌ أم آخِرُهُ.(13)
3623 . عنه صلى الله علیه و آله: مَثَلُ اُمَّتی مَثَلُ حَدیقَةٍ قامَ عَلَیها صاحِبُها، فَأَصلَحَ رَواکِبَها(14)، وَبَنى مَساکِنَها، وحَلَقَ سَعفَها، فَأَطعَمَت عاما فَوجا(15)، ثُمَّ عاما فَوجا، ثُمَّ عاما فَوجا، فَلَعَلَّ آخِرَها طَعما أن یَکونَ أجوَدَها قِنوانا(16)، وَأطوَلَها شِمراخا(17)، أمَا وَالَّذی بَعَثَنی بِالحَقِّ نَبِیّا، لَیَجِدَنَّ عیسَى بنُ مَریَمَ فی اُمَّتی خَلقا مِن حَوارِیِّهِ(18).(19)
3619 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: شما امّتى رحمت شده و بخشوده هستید پس با تمام توان [در راه حق]پایدارى کنید
3620 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: این امّت، رحمت‌شده است عذابش به دستان خود اوست
4 / 4
امّت خُجسته
3621 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: امّت من، امّتى با برکت است معلوم نیست که اوّل آن بهتر است یا آخرش.
3622 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: حکایت امّت من، حکایت باران است که معلوم نیست اوّل آن بهتر است یا آخرش.
3623 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: حکایت امّت من، حکایت باغى است که صاحبش به آن رسیدگى کرده و نهال‌هاى رُسته بر تنه خرما بُن‌هاى آن را هَرَس نموده و اتاق‌هایش را ساخته و شاخه‌هاى نخل‌هایش را پیراسته است و یک سال، گروهى را خوراک مى‌دهد و سال دیگر، گروهى را و سال بعد، گروهى را و شاید، آخرین خوراک آن، خوشه‌هایش مرغوب‌تر و شاخه‌هایش بلندتر باشد سوگند به آن که مرا به حق پیامبر برانگیخت، هر آینه عیسى بن مریم علیهماالسلام گروهى از حواریان خود را در میان امّت من مى‌یابد
4 / 5
الآخِرونَ السّابِقونَ
3624 . رسول الله صلى الله علیه و آله: أنَا آخِرُ الأَنبیاءِ، وأنتُم آخِرُ الاُمَمِ.(20)
3625 . عنه صلى الله علیه و آله: نَحنُ الآخِرونَ السّابِقونَ.(21)
3626 . عنه صلى الله علیه و آله: نَحنُ الآخِرونَ مِن أهلِ الدُّنیا، وَالأَوَّلونَ یَومَ القِیامَةِ، المَقضِیُّ لَهُم قَبلَ الخَلائِقِ.(22)
3627 . عنه صلى الله علیه و آله: نَحنُ آخِرُ الاُمَمِ، وَأوَّلُ مَن یُحاسَبُ، یُقالُ: أینَ الاُمَّةُ الاُمِّیَّةُ وَنَبِیُّها؟ فَنَحنُ الآخِرونَ الأَوَّلونَ.(23)
3628 . عنه صلى الله علیه و آله: نَحنُ الآخِرونَ السّابِقونَ یَومَ القِیامَةِ، أوّلُ زُمرَةٍ مِن اُمَّتی یَدخُلونَ الجَنَّةَ سَبعونَ ألفا لا حِسابَ عَلَیهِم، کُلُّ رَجُلٍ مِنهُم عَلى صورَةِ القَمَرِ لَیلَةَ البَدرِ، ثُمَّ الَّذینَ یَلونَهُم عَلى أشَدِّ ضَوءِ کَوکَبٍ فِی السَّماءِ، ثُمَّ هِیَ بَعدَ ذلِکَ مَنازِلُ.(24)
3629 . عنه صلى الله علیه و آله: نَحنُ الآخِرونَ السّابِقونَ یَومَ القِیامَةِ، بَیدَ(25) أنَّهُم اُوتُوا الکِتابَ مِن قَبلِنا، ثُمَّ هذا یَومُهُمُ الَّذی فُرِضَ عَلَیهِم فَاختَلَفوا فیهِ فَهَدانَا اللهُ، فَالنّاسُ لَنا فیهِ تَبَعٌ، الیَهودُ غَدا وَالنَّصارى بَعدَ غَدٍ.(26)
4 / 5
آخرینِ امّت‌ها و پیشگامِ آنها
3624 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: من، آخرینِ پیامبرانم و شما، آخرینِ امّت‌ها هستید
3625 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: ما آخرین [امّت‌هایى] هستیم که پیشى گرفتند
3626 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: ما آخرین مردم دنیا و در روز قیامت، اوّلین مردم هستیم و پیش از همه خلایق، درباره ما داورى مى‌شود
3627 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: ما آخرینِ امّت‌هاییم و اوّلین کسانى که [در قیامت] حسابرسى مى‌شوند گفته مى‌شود: «کجایند امّت اُمّى و پیامبر آنان؟» . پس، ما آخرین و اوّلین هستیم
3628 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: ما [در دنیا] آخرین و در روز قیامت، اوّلین هستیم نخستین گروه از امّت من که به بهشت مى‌روند، هفتاد هزار نفرند و حسابرسى نمى‌شوند هر مردى از آنان، چونان ماه شب چهارده است سپس، کسانى که از پىِ آنان [به بهشت]مى‌روند، نورانى‌تر از ستارگان آسمان‌اند و سپس، گروه‌هاى بعد که هر یک را منزلتى است
3629 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: ما [در دنیا] آخرین‌هاییم و در روز قیامت، نخستین‌ها، جز آن که به آنان (امّت‌هاى پیشین) ، قبل از ما کتاب داده شد و این روز (جمعه) ، همان روزِ آنان است که [بزرگداشت آن]بر ایشان واجب گشت؛ امّا درباره آن اختلاف کردند؛ ولى خداوند، ما را هدایت کرد پس، مردم در این روز، دنباله‌رو مایند یهود، فردا [شنبه را] و نصارا پس‌فردا [یکشنبه را گرامى مى‌دارند]
4 / 6
جَوامِعُ فَضائِلِهِم
3630 . رسول الله صلى الله علیه و آله: مِمّا أعطَى اللهُ اُمَّتی وفَضَّلَهُم بِهِ عَلى سائِرِ الاُمَمِ، أعطاهُم ثَلاثَ خِصالٍ لَمُ یُعطَها إلّا نَبِیٌّ: وذلِکَ أنَّ اللهَ تَبارَکَ وتَعالى کانَ إذا بَعَثَ نَبِیّا قالَ لَهُ: اجتَهِد فی دینِکَ ولا حَرَجَ عَلَیکَ، وإنَّ اللهَ تَبارَکَ وتَعالى أعطى ذلِکَ اُمَّتی حَیثُ یَقولُ: «وَ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی اَلدِّینِ مِنْ حَرَجٍ»(27) یَقولُ: مِن ضیقٍ.
وکانَ إذا بَعَثَ نَبِیّا قالَ لَهُ: إذا أحزَنَکَ أمرٌ تَکرَهُهُ، فَادعُنی أستَجِب لَکَ، وإنَّ اللهَ أعطى اُمَّتی ذلِکَ حَیثُ یَقولُ: «اُدْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ» .(28)
وکانَ إذا بَعَثَ نَبِیّا جَعَلَهُ شَهیدا عَلى قَومِهِ، وإنَّ اللهَ تَبارَکَ وتَعالى جَعَلَ اُمَّتی شُهَداءَ عَلَى الخَلقِ حَیثُ یَقولُ: «لِیَکُونَ اَلرَّسُولُ شَهِیداً عَلَیْکُمْ وَ تَکُونُوا شُهَداءَ عَلَى اَلنّاسِ»(27).(29)
3631 . عنه صلى الله علیه و آله: ما اُعطِیَت اُمَّةٌ مِنَ الیَقینِ(30) أفضَلَ مِمّا اُعطِیَت اُمَّتی.(31)
3632 . عنه صلى الله علیه و آله: أنزَلَ اللهُ عَلَیَّ أمانَینِ لِاُمَّتی: «وَ ما کانَ اَللهُ لِیُعَذِّبَهُمْ وَ أَنْتَ فِیهِمْ وَ ما کانَ اَللهُ مُعَذِّبَهُمْ وَ هُمْ یَسْتَغْفِرُونَ»(32)، إذا مَضَیتُ تَرَکتُ فیهِمُ الاِستِغفارَ إلى یَومِ القِیامَةِ.(33)
4 / 6
مجموعه فضایل امّت اسلامى
3630 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: از چیزهایى که خدا به امّت من عطا فرمود و بدان وسیله، آنان را بر دیگر امّت‌ها برترى داد، این است که به آنان، سه ویژگى بخشید که به کسى جز پیامبر صلى الله علیه و آله بخشیده نشده است: اوّل، این که خداوند تبارک و تعالى هر گاه پیامبرى مى‌فرستاد، به او مى‌فرمود: «در دینت، سخت بکوش و باک مدار» . خداوند تبارک و تعالى این را به امّت من نیز عطا کرده، آن جا که مى‌فرماید: «ودر دین، بر شما سختى قرار نداده است» ؛ یعنى تنگى و سختى [در آن، قرار نداده است].
دوم، این که هر گاه پیامبرى مى‌فرستاد، به او مى‌فرمود: «هر گاه امرى ناخوشایند، تو را اندوهگین ساخت، مرا بخوان تا پاسخت دهم» . خداوند، این را نیز به امّت من عطا کرده، آن جا که مى‌فرماید: «مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم» .
سوم، این که هر گاه پیامبرى مى‌فرستاد، او را بر قومش گواه قرار مى‌داد و خداوند تبارک و تعالى امّت مرا بر همه خلق، گواه قرار داده، آن جا که مى‌فرماید: «تا این پیامبر، بر شما گواه باشد و شما بر مردم، گواه باشید» .
3631 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: به هیچ امّتى، یقینى برتر از یقینى که به امّت من داده شده، عطا نشده است
3632 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند، دو مایه امان براى امّتم بر من نازل فرمود: «و [لى] تا تو در میان آنان هستى، خدا بر آن نیست که ایشان را عذاب کند، و تا آنان طلبِ آمرزش مى‌کنند، خدا عذاب کننده ایشان نخواهد بود» . هر گاه من رفتم، آمرزش‌خواهى را در میان آنان، تا روز قیامت، باقى مى‌گذارم
3633 . الإمام الحسن علیه السلام: جاءَ نَفَرٌ مِنَ الیَهودِ إلى رَسولِ اللهِ صلى الله علیه و آله فَسَأَلَهُ أعلَمُهُم عَن أشیاءَ، فَکانَ فیما سَأَلَهُ: أخبِرنا عَن سَبعِ خِصالٍ أعطاکَ اللهُ مِن بَینِ النَّبِیّینَ، وأعطى اُمَّتَکَ مِن بَینِ الاُمَمِ؟
فَقالَ النَبِیُّ صلى الله علیه و آله: أعطانِیَ اللهُ عز و جل: فاتِحَةَ الکِتابِ، وَالأَذانَ، وَالجَماعَةَ فِی المَسجِدِ، ویَومَ الجُمُعَةِ، وَالصَّلاةَ عَلَى الجَنائِزِ، وَالإِجهارَ فی ثَلاثِ صَلَواتٍ، وَالرُّخصَةَ لِاُمَّتی عِندَ الأَمراضِ وَالسَّفَرِ، وَالشَّفاعَةَ لِأَصحابِ الکَبائِرِ مِن اُمَّتی.
قالَ الیَهودِیُّ: صَدَقتَ یا مُحَمَّدُ، فَما جَزاءُ مَن قَرَأَ فاتِحَةَ الکِتابِ؟
فَقالَ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله: مَن قَرَأَ فاتِحَةَ الکِتابِ أعطاهُ اللهُ عز و جلبِعَدَدِ کُلِّ آیَةٍ نَزَلَت مِنَ السَّماءِ ثَوابَ تِلاوَتِها وأَمَّا الأَذانُ فَإِنَّهُ یُحشَرُ المُؤَذِّنونَ مِن اُمَّتی مَعَ النَّبِیّینَ وَالصِّدِّیقینَ وَالشُّهَداءِ وَالصّالِحینَ وأمَّا الجَماعَةُ فَإِنَّ صُفوفَ اُمَّتی فِی الأَرضِ کَصُفوفِ المَلائِکَةِ فِی السَّماءِ، وَالرَّکعَةُ فِی جَماعَةٍ أربَعٌ وعِشرونَ رَکعَةً، کُلُّ رَکعَةٍ أحَبُّ إلَى اللهِ عز و جل مِن عِبادَةِ أربَعینَ سَنَةً وأمّا یَومُ الجُمُعَةِ فَإِنَّ اللهَ یَجمَعُ فیهِ الأَوَّلینَ وَالآخرینَ لِلحِسابِ، فَما مِن مُؤمِنٍ مَشى إلَى الجَماعَةِ(34) إلّا خَفَّفَ اللهُ عز و جل عَلَیهِ أهوالَ یَومِ القِیامَةِ ثُمَّ یُجازیهِ الجَنَّةَ وأمَّا الإجهارُ فَإِنَّهُ یَتَباعَدُ مِنهُ لَهَبُ النّارِ بِقَدرِ ما یَبلُغُ صَوتُهُ، ویَجوزُ عَلَى الصِّراطِ، ویُعطَى السُّرورَ حَتّى یَدخُلَ الجَنَّةَ وأمَّا السّادِسُ فَإِنَّ اللهَ عز و جل یُخَفِّفُ أهوالَ یَومِ القِیامَةِ لِاُمَّتی کَما ذَکَرَ اللهُ فِی القُرآنِ، وما مِن مُؤمِنٍ یُصَلّی عَلَى الجنائِزِ إلّا أوجَبَ اللهُ لَهُ الجَنَّةَ إلّا أن یَکونَ منافِقا أو عاقّا وأمّا شَفاعَتی فَفی أصحابِ الکَبائِرِ ما خَلا أهلِ الشِّرکِ وَالظُّلمِ قالَ: صَدَقتَ یا مُحَمَّدُ، وأنا أشهَدُ أن لا إلهَ إلَا اللهُ، وأنَّکَ رَسولُهُ خاتَمُ النَّبِیّینَ وإمامُ المُتَّقینَ ورَسولُ رَبِّ العالَمینَ.
فَلَمّا أسلَمَ وحَسُنَ إسلامُهُ أخرَجَ رِقّا أبیَضَ فیهِ جَمیعُ ما قالَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله وقالَ: یا رَسولَ اللهِ، وَالَّذی بَعَثَکَ بالحَقِّ نِبِیّا مَا استَنسَختُها إلّا مِنَ الأَلواحِ الَّتی کَتَبَ اللهُ عز و جللِموسَى بنِ عِمرانَ.(35)
3633 . امام حسن علیه السلام: جمعى از یهود نزد پیامبر خدا آمدند عالم‌ترینِ آنان، سؤالاتى از پیامبر صلى الله علیه و آله پرسید از جمله پرسید: آن، کدام هفت چیز است که خداوند از میان پیامبران به تو داد و از میان امّت‌ها به امّت تو؟
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «خداوند عز و جل به من، “فاتحة الکتاب” را بخشید و اذان و [نماز]جماعت در مسجد و روز جمعه و نماز خواندن بر جنازه و خواندن سه نماز با صداى بلند و رخصت به امّتم در اوقات بیمارى و سفر، و شفاعت کردن آن دسته از امّتم که مرتکب گناه کبیره شده‌اند» .
یهودى گفت: درست گفتى، اى محمّد! ثواب کسى که فاتحة الکتاب را بخوانَد، چیست؟
پیامبر خدا فرمود: «کسى که فاتحة الکتاب را بخواند، خداوند عز و جل به شمارِ هر آیه‌اى که از آسمان نازل شده است، ثواب تلاوت آن را به او عطا مى‌فرماید.
امّا اذان: اذان‌گویانِ امّت من با پیامبران و راستگویان و شهیدان و درستکاران، محشور مى‌شوند.
امّا جماعت: صف‌هاى امّت من، در زمین، همانند صف‌هاى فرشتگان در آسمان است و هر رکعت نماز با جماعت، [معادلِ] بیست و چهار رکعت است و هر رکعتى نزد خداوند عز و جلمحبوب‌تر از عبادت چهل سال است.
امّا روز جمعه: خداوند، در این روز، اوّلین و آخرینِ خلایق را براى حسابرسى گِرد مى‌آورد پس، هیچ مؤمنى نیست که به سوى جماعت(36) برود، مگر آن که خداوند عز و جل، وحشت‌هاى روز قیامت را براى او آسان مى‌سازد سپس بهشت را به او پاداش مى‌دهد.
امّا با صداى بلند خواندن: به هر اندازه‌اى که صداى شخص برسد، زبانه آتش از او دور مى‌گردد و از صراط مى‌گذرد و شادمانى به او داده مى‌شود تا آن که به بهشت در آید.
امّا ششمین: خداوند عز و جل، چنان که در قرآن فرموده است، هراس‌هاى روز قیامت را براى امّتم آسان مى‌گردانَد و هیچ مؤمنى نیست که بر جنازه‌ها نماز بخواند، جز آن که خداوند، بهشت را بر او واجب مى‌سازد، مگر آن که منافق یا عاقّ والدین باشد.
امّا شفاعتم: براى کسى است که مرتکب گناهان کبیره شود، به استثناى اهل شرک و ستم» .
یهودى گفت: درست گفتى، اى محمّد! من، گواهى مى‌دهم که معبودى جز خداوند یکتا نیست و تو پیامبرِ او و خاتمِ پیامبران و پیشواى پرهیزگاران و فرستاده خداوندگار جهانیان هستى.
پس از آن که اسلام آورد، پوست نازک سفیدى را در آورد که همه آنچه پیامبر صلى الله علیه و آله گفته بود، در آن بود و گفت: اى پیامبر خدا! سوگند به آن که تو را به حق به پیامبرى برانگیخت، من، این را از الواحى که خداوند عز و جل براى موسى بن عمران علیه السلام نوشته است، رونویسى کرده‌ام
3634 . مستدرک الوسائل: قالَ جَبرئیلُ للِنَبِیِّ صلى الله علیه و آله: إنَّ اللهَ تَعالى یَقولُ: أعطَیتُ اُمَّتَکَ ما لَم اُعطِهِ اُمَّةً مِنَ الاُمَمِ، فَقالَ: وما ذاکَ یا جَبرَئیلُ؟
قالَ: قَولُهُ تَعالى: «فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ»(37)، ولَم یَقُل هذِهِ لِأَحَدٍ مِنَ الاُمَمِ.(38)
3635 . الزهد لابن المبارک عن أبی سعید مولى ابن عامر: إنَّ رَسولَ اللهِ صلى الله علیه و آله مَرَّ عَلى رَجُلٍ وهُوَ یَقولُ: الحَمدُ للهِ‌ِ الَّذی جَعَلَنی مِن اُمَّةِ مُحَمَّدٍ صلى الله علیه و آله، فَقالَ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله: کَفى بِها مِن نِعمَةٍ.(39)
3634 . مستدرک الوسائل: جبرئیل به پیامبر صلى الله علیه و آله گفت: خداى متعال مى‌فرماید: «به امّت تو چیزى دادم که آن را به هیچ یک از امّت‌ها نداده‌ام» .
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: آن چیست، اى جبرئیل؟
گفت: این سخن خداى متعال: «به یاد من باشید تا به یاد شما باشم» ، و این را به هیچ یک از امّت‌ها نگفته است
3635 . الزهد، ابن مبارک به نقل از ابو سعید، غلام ابن عامر : پیامبر خدا بر مردى گذشت که مى‌گفت: خداوند را ستایش، که مرا از امّت محمّد قرار داد.
پیامبر خدا فرمود: «نعمت امّت محمّد بودن، خود، کافى از هر نعمتى است» .
1) البقرة:128 و 129.
2) کتاب من لایحضره الفقیه: ج 4 ص 369 ح 5762 عن حمّاد بن عمرو و أنس بن محمّد عن أبیه جمیعا عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام، بحار الأنوار: ج 25 ص 200 ح 12؛ المستدرک على الصحیحین: ج 2 ص 453 ح 3566 عن عرباض بن ساریة.
3) آل عمران:110.
4) سنن الترمذی: ج 5 ص 226 ح 3001 عن بهز بن حکیم عن أبیه عن جدّه؛ مجمع البیان: ج 2 ص 810 عن حکیم عن أبیه نحوه.
5) مسند ابن حنبل: ج 1 ص 333 ح 1361 عن محمّد بن الحنفیّة عن الإمام علیّ علیه السلام.
6) کتاب من لا یحضره الفقیه: ج 2 ص 327 ح 2586 عن محمّد بن زیاد ومحمّد بن یسار عن الإمام العسکری عن آبائه علیهم السلام، بحار الأنوار: ج 13 ص 341 ح 18.
7) سنن أبی داوود: ج 4 ص 105 ح 4278 عن أبی موسى.
8) الجامع الصغیر: ج 1 ص 248 ح 1621 نقلاً عن الحاکم فی الکنى عن أنس.
9) الطاقَةُ: أی أقصى غایته (لسان العرب: ج 10 ص 233 «طوق»).
10) المعجم الکبیر: ج 3 ص 298 ح 3461 عن أبی مالک الأشعری.
11) سنن ابن ماجة: ج 2 ص 1434 ح 4292 عن أنس عن أبی موسى.
12) تاریخ دمشق: ج 26 ص 286 ح 5572 عن عمرو بن عثمان.
13) سنن الترمذی: ج 5 ص 152 ح 2869 عن أنس.
14) الرّاکوبُ والراکوبَةُ: فسیلة تکون فی أعلى النخلة متدلّیة لا تبلغ الأرض (تاج العروس: ج 2 ص 36 «رکب»).
15) الفَوجُ: الجماعة من الناس (النهایة: ج 3 ص 477 «فوج»).
16) القِنْوُ: العِذْق، وجمعه قِنوان (مفردات ألفاظ القرآن: ص 686 «قنو»).
17) الشِّمراخُ: ما یکون فیه الرُّطَبُ (المصباح المنیر: ص 322 «شمراخ»).
18) الحَواریّون: أصحاب المسیح علیه السلام؛ أی خُلْصانُه وأنصاره (النهایة: ج 1 ص 458 «حور»).
19) الأمالی للطوسی: ص 141 ح 230 عن عبد الرحمن بن سمرة، بحار الأنوار: ج 21 ص 51 ح 1؛ مقاتل الطالبیّین: ص 31 عن عبد الرحمن بن سمرة نحوه.
20) سنن ابن ماجة: ج 2 ص 1359 ح 4077 عن أبی اُمامة الباهلی.
21) صحیح البخاری: ج 1 ص 94 ح 236 و ج 3 ص 1080 ح 2797 کلاهما عن أبی هریرة؛ المناقب لابن شهر آشوب: ج 3 ص 269 بزیادة «یوم القیامة» فی آخره، بحار الأنوار: ج 39 ص 85.
22) صحیح مسلم: ج 2 ص 586 ح 22 عن حذیفة.
23) سنن ابن ماجة: ج 2 ص 1434 ح 4290 عن ابن عبّاس.
24) مسند ابن حنبل: ج 3 ص 574 ح 10553 و ص 511 ح 10128 و لیس فیه «سبعون ألفا لا حساب علیهم» وکلاهما عن أبی هریرة.
25) بَیْدَ: هو مثل «غَیْر» وزنا ومعنىً (المصباح المنیر: ص 68 «باد»).
26) صحیح البخاری: ج 1 ص 299 ح 836 و ص 305 ح 856 کلاهما عن أبی هریرة وراجع الأمالی للطوسی: ص 654 ح 1354.
27) الحجّ:78.
28) غافر:60.
29) قرب الإسناد: ص 84 ح 277 عن مسعدة بن زیاد عن الإمام الصادق عن أبیه علیهماالسلام، بحار الأنوار: ج 22 ص 443 ح 4.
30) الیَقِینُ: العِلمُ وزوال الشکّ (الصحاح: ج 6 ص 2219 «یقن»).
31) کنز العمّال: ج 12 ص 162 ح 34483 نقلاً عن نوادر الاُصول: ج 1 ص 228 وفیه «مثل» بدل «أفضل» وج 2 ص 164 و ص 266 ولیس فیهما «أفضل».
32) الأنفال:33.
33) سنن الترمذی: ج 5 ص 270 ح 3082 عن أبی موسى.
34) الظاهر أنّ الصواب: «الجُمُعَةِ» ، کما فی الاختصاص: ص 39 40 وبحارالأنوار: ج 89 ص 218 ح 64.
35) الخصال: ص 355 ح 36 عن الحسن بن عبد الله عن آبائه، بحار الأنوار: ج 9 ص 300.
36) ظاهرا درست آن، چنان که در الاختصاص و بحار الأنوار آمده، «جمعه» است.
37) البقرة:152.
38) مستدرک الوسائل: ج 5 ص 286 ح 5871 نقلاً عن مجموعة الشهید.
39) الزهد لابن المبارک (الملحقات) : ص 113 ح 378.
