16 / 1
فَضلُ حُبِّهِم
أ حُبُّهُم أساسُ الإِسلامِ
3355 . رسول الله صلى الله علیه و آله: الإِسلامُ عُریانٌ، فَلِباسُهُ الحَیاءُ وزینَتُهُ الوَقارُ ومُروءَتُهُ العَمَلُ الصّالِحُ وعِمادُهُ الوَرَعُ ولِکُلِّ شَیءٍ أساسٌ، وأساسُ الإِسلامِ حُبُّنا أهلَ البَیتِ.(1)
3356 . عنه صلى الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : یا عَلِیُّ، إنَّ الإِسلامَ عُریانٌ، لِباسُهُ التَّقوى، ورِیاشُهُ الهُدى، وزینَتُهُ الحَیاءُ، وعِمادُهُ الوَرَعُ، ومِلاکُهُ العَمَلُ الصّالِحُ، وأساسُ الإِسلامِ حُبّی وحُبُّ أهلِ بَیتی.(2)
3357 . الإمام الحسین علیه السلام: لَمّا قَضى رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله مَناسِکَهُ مِن حَجَّةِ الوَداعِ رَکِبَ راحِلَتَهُ وأنشَأَ یَقولُ: لا یَدخُلُ الجَنَّةَ إلّا مَن کانَ مُسلِمًا فَقامَ إلَیهِ أبو ذَرٍّ الغِفارِیُّ؛ فَقالَ:
یا رَسولَ اللهِ، ومَا الإِسلامُ؟ فَقالَ صلى الله علیه و آله: الإِسلامُ عُریانٌ، لِباسُهُ التَّقوى، وزینَتُهُ الحَیاءُ، ومِلاکُهُ الوَرَعُ، وجَمالُهُ (کَمالُهُ خ ل) الدّینُ، وثَمَرُهُ العَمَلُ الصّالِحُ، ولِکُلِّ شَیءٍ أساسٌ وأساسُ الإِسلامِ حُبُّنا أهلَ البَیتِ.(3)
16 / 1
فضیلت دوست داشتن اهل بیت
الف دوست داشتن آنان بنیاد اسلام است
3355 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اسلام، برهنه است وجامه آن، حیاست و زیورش، وقار است و مردانگىاش، کردار نیک است و ستونش، پارسایى است و هر چیزى بنیادى دارد و بنیاد اسلام، دوست داشتن ما اهل بیت است.
3356 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به على علیه السلام : اى على! اسلام، برهنهاى است که لباس آن، پرهیزگارى است و اثاث خانهاش، هدایت است و زیورش، حیاست و ستونش، پارسایى است و قوامش، کردار نیک است و بنیاد اسلام، دوست داشتن من و دوست داشتن اهل بیتِ من است
3357 . امام حسین علیه السلام: چون پیامبر صلى الله علیه و آله مناسک حَجّة الوداع را به پایان بُرد، بر شتر خود سوار شد و شروع به گفتن این جمله کرد: «به بهشت نمىرود، مگر کسى که مسلمان باشد» .
ابو ذر غفارى برخاست و گفت: اى پیامبر خدا! اسلام چیست؟
فرمود: «اسلام، برهنهاى است که جامهاش، پرهیزگارى است و زیورش، حیاست و قوامش، پارسایى است و جمالش ) / کمالش) دیندارى است و میوهاش، کردار نیک است. هر چیزى بنیادى دارد و بنیاد اسلام، دوست داشتن ما اهل بیت است» .
ب حُبُّهُم حُبُّ اللهِ
3358 . رسول الله صلى الله علیه و آله لِعَلِىٍّ علیه السلام : أنَا سَیِّدُ وُلدِ آدَمَ، وأنتَ یا عَلِیُّ وَالأَئِمَّةُ مِن بَعدِکَ سادَةُ اُمَّتی، مَن أحَبَّنا فَقَد أحَبَّ اللهَ، ومَن أبغَضَنا فَقَد أبغَضَ اللهَ، ومَن والانا فَقَد والَى اللهَ، ومَن عادانا فَقَد عادَى اللهَ، ومَن أطاعَنا فَقَد أطاعَ اللهَ، ومَن عَصانا فَقَد عَصَى اللهَ.(4)
ج حُبُّهم حُبُّ رَسولِ اللهِ
3359 . رسول الله صلى الله علیه و آله: أحِبّوا اللهَ لِما یَغذوکُم مِن نِعَمِهِ، وأحِبّونی بِحُبِّ اللهِ، وأحِبّوا أهلَ بَیتی لِحُبّی.(5)
3360 . تاریخ دمشق عن زید بن أرقم: کُنتُ عِندَ رَسولِ اللهِ صلى الله علیه و آله فَمَرَّت فاطِمَةُ علیهاالسلام عَلَیها کلیمٌ(6)، وهِیَ خارِجَةٌ مِن بَیتِها إلى حُجرَةِ نَبِیِّ اللهِ صلى الله علیه و آله، ومَعَهَا ابناهَا الحَسَنُ وَالحُسَینُ، وعَلِیٌّ علیهم السلام فی آثارِهِم، فَنَظَرَ إلَیهِمُ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله فَقالَ: مَن أحَبَّ هؤُلاءِ فَقَد أحَبَّنی، ومَن أبغَضَهُم فَقَد أبغَضَنی.(7)
ب دوست داشتن آنان، دوست داشتن خداست
3358 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به على علیه السلام : من، سَرور فرزندان آدم هستم و تو اى على و امامان پس از تو، سَروران امّت من هستید هر کس ما را دوست بدارد، خدا را دوست داشته است و هر کس ما را دشمن بدارد، خدا را دشمن داشته است هر که با ما دوستى ورزد، با خدا دوستى ورزیده است و هر کس با ما دشمنى کند، با خدا دشمنى ورزیده است. هر کس از ما اطاعت کند، از خدا اطاعت کرده و هر که از ما نافرمانى کند، خدا را نافرمانى کرده است
ج دوست داشتن آنان، دوست داشتن پیامبر خداست
3359 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خدا را براى نعمتهایش که به شما مىدهد، دوست بدارید و مرا براى خدا دوست بدارید و اهل بیتم را براى من، دوست بدارید.
3360 . تاریخ دمشق به نقل از زید بن ارقم : در خدمت پیامبر خدا بودم که فاطمه علیهاالسلام، در حالى که جامهاى پشمى به تن داشت، از کنار ما گذشت او که از خانهاش بیرون آمده بود، به سوى اتاق پیامبر خدا مىرفت فرزندان او حسن و حسین علیهماالسلام نیز همراهش بودند و على علیه السلام در پى آنان حرکت مىکرد. پیامبر صلى الله علیه و آله نگاهى به ایشان کرد و فرمود: «هر کس اینان را دوست بدارد، مرا دوست داشته است و هر کس ایشان را دشمن بدارد، مرا دشمن داشته است» .
د حُبُّهُم وَدیعَةُ اللهِ عز و جل
3361 . رسول الله صلى الله علیه و آله: إنَّ اللهَ خَلَقَ الإِسلامَ فَجَعَلَ لَهُ عَرصَةً وجَعَلَ لَهُ نورًا وجَعَلَ لَهُ حِصنًا وجَعَلَ لَهُ ناصِرًا، فَأَمّا عَرصَتُهُ فَالقُرآنُ، وأمّا نورُهُ فَالحِکمَةُ، وأمّا حِصنُهُ فَالمَعروفُ، وأمّا أنصارُهُ فَأَنَا وأهلُ بَیتی وشیعَتُنا، فَأَحِبّوا أهلَ بَیتی وشیعَتَهُم وأنصارَهُم، فَإِنَّهُ لَمّا اُسرِیَ بی إلَى السَّماءِ الدُّنیا فَنَسَبَنی جَبرَئیلُ علیه السلام لِأَهلِ السَّماءِ استَودَعَ اللهُ حُبّی وحُبَّ أهلِ بَیتی وشیعَتِهِم فی قُلوبِ المَلائِکَةِ، فَهُوَ عِندَهُم وَدیعَةٌ إلى یَومِ القِیامَةِ، ثُمَّ هَبَطَ بی إلى أهلِ الأَرضِ، فَنَسَبَنی إلى أهلِ الأَرضِ فَاستَودَعَ اللهُ عز و جل حُبّی وحُبَّ أهلِ بَیتی وشیعَتِهِم فی قُلوبِ مُؤمِنی اُمَّتی، فَمُؤمِنو اُمّتی یَحفَظونَ وَدیعَتی فی أهلِ بَیتی إلى یَومِ القِیامَةِ.(8)
ه حُبُّهُم أفضَلُ العِبادَةِ
3362 . رسول الله صلى الله علیه و آله: حُبُّ آلِ مُحَمَّدٍ یَومًا خَیرٌ مِن عِبادَةِ سَنَةٍ، ومَن ماتَ عَلَیهِ دَخَلَ الجَنَّةَ.(9)
3363 . عنه صلى الله علیه و آله فی وَصِیَّتِهِ لِأَبی ذَرٍّ : اِعلَم أنَّ أوَّلَ عِبادَتِهِ المَعرِفَةُ بِهِ. ثُمَّ الإیمانُ بی وَالإِقرارُ بِأَنَّ اللهَ عز و جل أرسَلَنی إلى کافَّةِ النّاسِ بَشیرًا ونَذیرًا وداعِیًا إلَى اللهِ بِإِذنِهِ وسِراجًا مُنیرًا، ثُمَّ حُبُّ أهلِ بَیتِیَ الَّذینَ أذهَبَ اللهُ عَنهُمُ الرِّجسَ وطَهَّرَهُم تَطهیرًا.(10)
د دوست داشتن آنان، امانتِ خداوند است
3361 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند، اسلام را آفرید و براى آن، عرصهاى و نورى و حصارى و یاورى قرار داد. عرصه آن، قرآن است و نورش، حکمت و حصارش، نیکى است و یاورانش، من و اهل بیتِ من و پیروان ما هستند. پس اهل بیت من و پیروان و یاوران آنان را دوست بدارید؛ زیرا شبى که مرا به آسمان دنیا بالا بردند و جبرئیل علیه السلام مرا به اهل آسمان معرّفى کرد، خداوند، محبّت مرا و محبّت اهل بیت من و پیروان آنها را در دلهاى فرشتگان به ودیعت نهاد و این محبّت تا روز قیامت در دلهاى آنان، سپرده است. سپس [جبرئیل علیه السلام]مرا به سوى زمینیان فرود آورد و مرا به اهل زمین، معرّفى کرد و خداوند عز و جل محبّت من و محبّت اهل بیت من و [محبّت] پیروان آنها را در دلهاى مؤمنان امّتم به ودیعت نهاد. بنا بر این، مؤمنان امّتم این ودیعه مرا درباره اهل بیتم تا روز قیامت، حفظ مىکنند.
ه دوست داشتن آنان، برترین عبادت است
3362 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: یک روز محبّت ورزیدن به خاندان محمّد، بهتر از یک سال عبادت است و هر که با این محبّت از دنیا برود، وارد بهشت مىشود.
3363 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در سفارش به ابو ذر : بدان که نخستین گام عبادت خدا، شناخت اوست. . . سپس، ایمان داشتن به من و اقرار به این که خداوند عز و جل مرا به سوى همه مردم فرستاد تا آنان را به امر خدا، نوید و هشدار دهم و به سوى خدا فرا خوانم و چراغى فروزان باشم سپس، دوست داشتن اهل بیت من، که خداوند، ناپاکى را از ایشان زدود و پاک و پاکیزهشان گردانید.
16 / 2
خَصائِصُ حُبِّهِم
أ عَلامَةُ طیبِ الوِلادَةِ
3364 . رسول الله صلى الله علیه و آله فی صِفَةِ عَلِیٍّ علیه السلام : یا أیُّهَا النّاسُ، امتَحِنوا أولادَکُم بِحُبِّهِ، فَإِنَّ عَلِیًّا لا یَدعو إلى ضَلالَةٍ ولا یُبعِدُ عَن هُدًى، فَمَن أحَبَّهُ فَهُوَ مِنکُم، ومَن أبغَضَهُ فَلَیسَ مِنکُم.(11)
3365 . الإمام علیّ علیه السلام: قالَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله: یا أبا ذَرٍّ، مَن أحَبَّنا أهلَ البَیتِ فَلیَحمَدِ اللهَ عَلى أوَّلِ النِّعَمِ قالَ: یا رَسولَ اللهِ، وما أوَّلُ النِّعَمِ؟ قالَ: طیبُ الوِلادَةِ، إنَّهُ لا یُحِبُّنا إلّا مَن طابَ مَولِدُهُ.(12)
3366 . رسول الله صلى الله علیه و آله لِعَلیٍّ علیه السلام : یا عَلِیُّ، مَن أحَبَّنی وأحَبَّکَ وأحَبَّ الأَئِمَّةَ مِن وُلدِکَ فَلیَحمَدِ اللهَ عَلى طیبِ مَولِدِهِ، فَإِنَّهُ لا یُحِبُّنا إلّا مَن طابَت وِلادَتُهُ، ولا یُبغِضُنا إلّا مَن خَبُثَت وِلادَتُهُ.(13)
3367 . عنه صلى الله علیه و آله لِعَلیٍّ علیه السلام : لا یُبغِضُکَ مِنَ العَرَبِ إلّا دَعِیٌّ.(14)
ب شَرطُ التَّوحیدِ
3368 . الأمالی للطوسی عن جابر بن عَبدِ اللهِ الأَنصارِیِّ: جاءَ أعرابِیٌّ إلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله فَقالَ: یا رَسولَ اللهِ، هَل لِلجَنَّةِ مِن ثَمَنٍ؟ قالَ: نَعَم قالَ: ما ثَمَنُها؟ قالَ: لا إلهَ إلَا اللهُ، یَقولُهَا العَبدُ الصّالِحُ مُخلِصًا بِها قالَ: وما إخلاصُها؟ قالَ: العَمَلُ بِما بُعِثتُ بِهِ فی حَقِّهِ، وحُبُّ أهلِ بَیتی قالَ: وحُبُّ أهلِ بَیتِکَ لَمِن حَقِّها؟ قالَ: أجَل، إنَّ حُبَّهُم لَأَعظَمُ حَقِّها.(15)
16 / 2
ویژگىهاى دوست داشتن اهل بیت
الف نشانه حلالزادگى است
3364 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله درباره على علیه السلام : اى مردم! فرزندان خود را با [محکِ] محبّت على بیازمایید؛ زیرا على هرگز به گمراهى فرا نمىخوانَد و از راه راست، دور نمىشود. پس، هر یک از فرزندان شما على را دوست داشت، از شماست و هر کدام او را دشمن داشت، از شما نیست.
3365 . امام على علیه السلام: پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «اى ابو ذر! هر که ما اهل بیت را دوست بدارد، باید خدا را بر نخستین نعمت، ستایش گوید».
ابو ذر پرسید: اى پیامبر خدا! نخستین نعمت کدام است؟
فرمود: «حلالزادگى. ما را دوست نمىدارد، مگر کسى که حلالزاده باشد» .
3366 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به على علیه السلام : اى على! هر که مرا و تو را و امامان از نسل تو را دوست بدارد، باید خدا را بر حلالزادگى خود، ستایش گوید؛ زیرا ما را دوست نمىدارد، مگر حلالزاده و ما را دشمن نمىدارد، مگر حرامزاده
3367 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به على علیه السلام : کسى از عرب، تو را دشمن نمىدارد، مگر حرامزاده.
ب شرط توحید است
3368 . الأمالى، طوسى به نقل از جابر بن عبد الله انصارى : بادیهنشینى نزد پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و گفت: اى پیامبر خدا! آیا بهشت، بهایى دارد؟
فرمود: «آرى» .
گفت: بهایش چیست؟
فرمود: «کلمه “لا إله إلّا الله” که بنده صالح، آن را از روى اخلاص بگوید» .
گفت: اخلاص آن چیست؟
فرمود: «عمل کردن به آنچه براى آن، فرستاده شدهام و دوست داشتن اهل بیت من» .
گفت: دوست داشتن اهل بیت شما، از حقوق این کلمه است؟
فرمود: «آرى. دوست داشتن آنان، بزرگترین حقّ آن است» .
ج آیَةُ الإِیمانِ
3369 . رسول الله صلى الله علیه و آله: عاهَدَنی رَبّی ألّا یَقبَلَ إیمانَ عَبدٍ إلّا بِمَحَبَّةِ أهلِ بَیتی.(16)
3370 . عنه صلى الله علیه و آله: لا یُؤمِنُ عَبدٌ حَتّى أکونَ أحَبَّ إلَیهِ مِن نَفسِهِ، و (أهلی) أحَبَّ إلَیهِ مِن أهلِهِ، وعِترَتی أحَبَّ إلَیهِ مِن عِترَتِهِ، وذاتی أحَبَّ إلَیهِ مِن ذاتِهِ.(17)
3371 . عنه صلى الله علیه و آله: لا یَتِمُّ الإِیمانُ إلّا بِمَحَبَّتِنا أهلَ البَیتِ.(18)
3372 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن أبغَضَ عَلِیًّا فَقَد أبغَضَنی، ومَن أبغَضَنی فَقَد أبغَضَ اللهَ، لا یُحِبُّکَ إلّا مُؤمِنٌ، ولا یُبغِضُکَ إلّا کافِرٌ أو مُنافِقٌ.(19)
3373 . الإمام علیّ علیه السلام: عَهِدَ إلَیَّ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله ألّا یُحِبَّنی إلّا مُؤمِنٌ، ولا یُبغِضَنی إلّا مُنافِقٌ.(20)
3374 . مسند ابن حنبل عن اُمّ سَلَمَةَ: سَمِعتُ رَسولَ اللهِ صلى الله علیه و آله یَقولُ لِعَلِیٍّ علیه السلام: لا یُبغِضُکَ مُؤمِنٌ، ولا یُحِبُّکَ مُنافِقٌ.(21)
3375 . تاریخ دمشق عن أبی ذَرٍّ: سَمِعتُ رَسولَ اللهِ صلى الله علیه و آله یَقولُ لِعَلِیٍّ علیه السلام: إنَّ اللهَ أخَذَ مِیثاقَ المُؤمِنینَ عَلى حُبِّکَ، وأخَذَ میثاقَ المُنافِقینَ عَلى بُغضِکَ ولَو ضَرَبتَ خَیشومَ
المُؤمِنِ ما أبغَضَکَ، ولَو نَثَرتَ الدَّنانیرَ عَلَى المُنافِقِ ما أحَبَّکَ یا عَلِیُّ، لا یُحِبُّکَ إلّا مُؤمِنٌ، ولا یُبغِضُکَ إلّا مُنافِقٌ.(22)
ج نشانه ایمان است
3369 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: پروردگارم با من پیمان بست که ایمان هیچ بندهاى را نپذیرد، مگر آن که با محبّت اهل بیت من همراه باشد.
3370 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هیچ بندهاى ایمان نیاورده است، مگر آن گاه که مرا از خودش بیشتر دوست داشته باشد و کسانِ مرا بیشتر از کسانِ خودش و خاندان مرا بیشتر از خاندان خودش و مرا بیشتر از خودش دوست بدارد.
3371 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: ایمانْ کامل نمىشود، مگر با دوست داشتن ما اهل بیت
3372 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که على را دشمن بدارد، مرا دشمن داشته است و هر که مرا دشمن بدارد، خدا را دشمن داشته است. تو را اى على جز مؤمن، دوست ندارد و کسى جز کافر یا منافق، دشمن نمىدارد.
3373 . امام على علیه السلام: پیامبر صلى الله علیه و آله به من فرمود که مرا جز مؤمن، دوست نمىدارد و جز منافق، دشمن نمىدارد.
3374 . مسند ابن حنبل به نقل از امّ سلمه : شنیدم پیامبر خدا به على علیه السلام مىفرماید: «مؤمن، تو را دشمن نمىدارد و منافق، دوستت نمىدارد» .
3375 . تاریخ دمشق به نقل از ابو ذر : شنیدم پیامبر خدا به على علیه السلام مىفرماید: «خداوند از مؤمنان بر محبّت نسبت به تو و از منافقان بر بغض نسبت به تو پیمان گرفته است. اگر بینىِ مؤمن را قطع کنى، باز تو را دشمن نخواهد داشت و اگر دینارها به پاى منافق بریزى، باز هم دوستت نخواهند داشت. اى على! تو را دوست نمىدارد، مگر مؤمن و تو را دشمن نمىدارد، مگر منافق» .
د أوَّلُ ما یُسأَلُ عَنهُ یَومَ القِیامَةِ
3376 . رسول الله صلى الله علیه و آله: أوَّلُ ما یُسأَلُ عَنهُ العَبدُ حُبُّنا أهلَ البَیتِ.(23)
3377 . عنه صلى الله علیه و آله: لا تَزولُ قَدَما عَبدٍ یَومَ القِیامَةِ حَتّى یُسأَلَ عَن أربَعٍ: عَن عُمُرِهِ فیما أفناهُ، وعَن جَسَدِهِ فیما أبلاهُ، وعَن مالِهِ فیما أنفَقَهُ ومِن أینَ کَسَبَهُ، وعَن حُبِّنا أهلَ البَیتِ.(24)
3378 . المعجم الأوسط عن أبی بَرزَةَ: قالَ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله: لا تَزولُ قَدَما عَبدٍ حَتّى یُسأَلَ عَن أربَعَةٍ: عَن جَسَدِهِ فیما أبلاهُ، وعُمُرِهِ فیما أفناهُ، ومالِهِ مِن أینَ اکتَسَبَهُ وفیما أنفَقَهُ، وعَن حُبِّ أهلِ البَیتِ فَقیلَ: یا رَسولَ اللهِ، فَما عَلامَةُ حُبِّکُم؟ فَضَرَبَ صلى الله علیه و آله بِیَدِهِ عَلى مَنکِبِ عَلِیٍّ.(25)
16 / 3
تَأدیبُ الأَولادِ بِحُبِّهِم
3379 . رسول الله صلى الله علیه و آله: أدِّبوا أولادَکُم عَلى حُبّی وحُبِّ أهلِ بَیتی وَالقُرآنِ.(26)
3380 . عنه صلى الله علیه و آله: أدِّبوا أولادَکُم عَلى ثَلاثِ خِصالٍ: حُبِّ نَبِیِّکُم، وحُبِّ أهلِ بَیتِهِ، وقِراءَةِ القُرآنِ، فَإِنَّ حَمَلَةَ القُرآنِ فی ظِلِّ اللهِ یَومَ لا ظِلَّ إلّا ظِلَّهُ مَعَ أنبِیائِهِ وأصفِیائِهِ(27)
د نخستین چیزى است که در روز قیامت، دربارهاش سؤال مىشود
3376 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: نخستین چیزى که درباره آن از بنده سؤال مىشود، محبّت به ما اهل بیت است.
3377 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: در روز قیامت، هیچ بندهاى قدم از جاى خود بر نمىدارد، تا این که درباره چهار چیز از او سؤال شود: از عمرش که در چه راهى صرف کرده است؛ از بدنش که در چه راهى فرسوده است؛ از مالش که در چه راهى خرج کرده و از کجا به دست آورده است؛ و از محبّت به ما اهل بیت.
3378 . المعجم الأوسط به نقل از ابو برزه : پیامبر خدا فرمود: «[در روز قیامت] هیچ بندهاى از جاى خود قدم بر نمىدارد، تا این که درباره چهار چیز از او سؤال شود: از جسمش که در چه راهى فرسوده است؛ از عمرش که در چه راهى صرف کرده است؛ از مالش که از کجا آورده و در چه راهى خرج کرده است؛ و از محبّت نسبت به ما اهل بیت» .
گفته شد: اى پیامبر خدا! نشانه دوست داشتن شما چیست؟
ایشان، دست خود را بر شانه على علیه السلام زد.
16 / 3
تربیت فرزندان بر دوستى اهل بیت
3379 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: فرزندان خود را دوستدار من و دوستدار اهل بیتم و قرآن، بار آورید.
3380 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: فرزندان خود را با سه خصلت بار آورید: دوست داشتن پیامبرتان،
دوست داشتن اهل بیت او، و قرآن خواندن؛ زیرا در آن روزى که سایهاى جز سایه خدا نیست، حاملان قرآن به همراه پیامبران و برگزیدگان او در سایه خدا هستند.
16 / 4
عَلامَةُ حُبِّهِم
3381 . رسول الله صلى الله علیه و آله لَمّا شَکا إلَیهِ أبو سَعیدٍ الخُدرِیُّ حاجتَهُ : اِصبِر أبا سَعیدٍ، فَإِنَّ الفَقرَ إلى مَن یُحِبُّنی مِنکُم أسرَعُ مِنَ السَّیلِ عَلى أعلَى الوادی، ومِن أعلَى الجَبَلِ إلى أسفَلِهِ.(28)
3382 . عنه صلى الله علیه و آله لاِبی ذَرٍّ لَمّا قالَ لَهُ: إنّی اُحِبُّکُم أهلَ البَیتِ : اللهَ اللهَ! فَأَعِدَّ لِلفَقرِ تِجفافًا(29)، فَإِنَّ الفَقرَ أسرَعُ إلى مَن یُحِبُّنا مِنَ السَّیلِ مِن أعلَى الأَکَمَةِ إلى أسفَلِها.(30)
3383 . السنن الکبرى عن ابن عَبّاسٍ: أصابَ نَبِیَّ اللهِ صلى الله علیه و آله خَصاصَةٌ فَبَلَغَ ذلِکَ عَلِیًّا علیه السلام، فَخَرَجَ یَلتَمِس عَمَلاً لِیُصیبَ مِنهُ شَیئًا یَبعَثُ بِهِ إلى نَبِیِّ اللهِ صلى الله علیه و آله، فَأَتى بُستانًا لِرَجُلٍ مِنَ الیَهودِ، فَاستَقى لَهُ سَبعَةَ عَشَرَ دَلوًا کُلَّ دَلوٍ بِتَمرَةٍ، فَخَیَّرَهُ الیَهودِیُّ مِن تَمرِهِ سَبعَ عَشرَةَ تَمرَةً عَجوَةً، فَجاءَ بِها إلى نَبِیِّ اللهِ صلى الله علیه و آله فَقالَ: مِن أینَ هذا یا أبَا الحَسَنِ؟ قالَ: بَلَغَنی ما بِکَ مِنَالخَصاصَةِ یا نَبِیَّ اللهِ فَخَرَجتُ ألتَمِسُ عَمَلاً لِاُصیبَ لَکَ طَعامًا قالَ: فَحَمَلَکَ عَلى هذا حُبُّ اللهِ ورَسولِهِ؟ قالَ عَلِیٌّ: نَعَم یا نَبِیَّ اللهِ، فَقالَ نَبِیُّ اللهِ صلى الله علیه و آله: وَاللهِ ما مِن عَبدٍ یُحِبُّ اللهَ ورَسولَهُ إلّا الفَقرُ أسرَعُ إلَیهِ مِن جَریَةِ السَّیلِ عَلى وَجهِهِ، مَن أحَبَّ اللهَ ورَسولَهُ فَلیُعِدَّ تِجفافًا، وإنَّما یَعنِی الصَّبرَ.(31)
16 / 4
نشانههاى دوست داشتن اهل بیت
3381 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به ابو سعید خُدرى که از تهىدستى خود، به ایشان شکایت کرد : شکیبا باش اى ابو سعید؛ زیرا فقر به جانب کسانى از شما که مرا دوست دارند، از حرکت سیل بر بالاى درّه و از بالاى کوه به پایین آن، شتابندهتر مىآید.
3382 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در پاسخ ابو ذر که گفت: من، شما اهل بیت را دوست دارم : خدا را، خدا را! پس پوششى در برابر فقر، آماده کن؛ زیرا فقر به سوى کسى که ما را دوست دارد، از سیل از بالاى تپّه به پایین آن، شتابندهتر حرکت مىکند.
3383 . السنن الکبرى به نقل از ابن عبّاس : پیامبر خدا، نیازمند شد. این خبر به گوش على علیه السلام رسید. از خانه بیرون رفت تا بلکه کارى پیدا کند و از طریق آن، چیزى به دست آورد و براى پیامبر خدا بفرستد. به باغ مردى یهودى رفت و در برابر دریافت هفده دانه خرما، هفده دلو آب برایش از چاه کشید. مرد یهودى، على علیه السلام را در گرفتن هفده خرماى انباشته [در ظرف خرما]مخیّر کرد و على علیه السلام آنها را براى پیامبر خدا آورد. پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «اینها از کجاست، اى ابو الحسن؟» .
گفت: اى پیامبر خدا! مطّلع شدم که نیازمند شدهاى و من، در جستجوى کار، بیرون رفتم تا برایت غذایى فراهم آورم.
پیامبر خدا فرمود: «پس عشق و محبّت به خدا و فرستاده او، تو را به این کار، وا داشت؟» .
على علیه السلام گفت: آرى، اى پیامبر خدا!
پیامبر خدا فرمود: «به خدا سوگند، هیچ بندهاى نیست که خدا و فرستاده او را دوست داشته باشد، مگر این که فقرْ به سوى او شتابندهتر است از حرکت سیلاب به سمت جلو مىرود. هر که خدا و پیامبرش را دوست مىدارد، باید پوششى تهیّه کند و آن، شکیبایى است».
3384 . المعجم الکبیر عن عَنَمَة الجُهَنِیِّ: خَرَجَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله ذاتَ یَومٍ فَلَقِیَهُ رَجُلٌ مِنَ الأَنصارِ فَقالَ: یا رَسولَ اللهِ بِأَبی واُمّی أنتَ، إنَّهُ لَیَسوؤُنِی الَّذی أرى بِوَجهِکَ وعَمّا هُوَ؟ قالَ: فَنَظَرَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله إلى وَجهِ الرَّجُلِ ساعَةً ثُمَّ قالَ: الجوعُ.
فَخَرَجَ الرَّجُلُ یَعدو أو شَبیهًا بِالعَدوِ حَتّى أتى بَیتَهُ فَالتَمَسَ فیهِ الطَّعامَ فَلَم یَجِد شَیئًا، فَخَرَجَ إلى بَنی قُرَیظَةَ فَأَجَّرَ نَفسَهُ بِکُلِّ دَلوٍ یَنزَعُها تَمرَةً حَتّى جَمَعَ حَفنَةً أو کَفًّا مِن تَمرٍ، ثُمَّ رَجَعَ بِالتَّمرِ حَتّى وَجَدَ النَّبِیَّ صلى الله علیه و آله فی مَجلِسٍ لَم یَرِم(32)، فَوَضَعَهُ بَینَ یَدَیهِ وقالَ: کُل أی رَسولَ اللهِ، فَقالَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله: مِن أینَ لَکَ هذَا التَّمرُ؟ فَأَخبَرَهُالخَبَرَ، فَقالَ لَهُ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله: إنّی لَأَظُنُّکَ تُحِبُّ اللهَ ورَسولَهُ؟ قالَ: أجَل، وَالَّذی بَعَثَکَ بِالحَقِّ لَأَنتَ أحَبُّ إلَیَّ مِن نَفسی ووُلدی وأهلی ومالی، فَقالَ: امّا لا فَاصطَبِر لِلفاقَةِ، وأعِدَّ لِلبَلاءِ تِجفافًا، فَوَالَّذی بَعَثَنی بِالحَقِّ لَهُما إلى مَن یُحِبُّنی أسرَعُ مِن هُبوطِ الماءِ مِن رَأسِ الجَبَلِ إلى أسفَلِهِ.(33)
16 / 5
آثارُ حُبِّهِم
أ تَمحیصُ الذُّنوبِ
3385 . رسول الله صلى الله علیه و آله: حُبُّنا أهلَ البَیتِ یُکَفِّرُ الذُّنوبَ ویُضاعِفُ الحَسَناتِ.(34)
3384 . المعجم الکبیر به نقل از عَنَمه جُهَنى : روزى پیامبر صلى الله علیه و آله بیرون آمد و در راه، مردى از انصار به ایشان برخورد و گفت: پدر و مادرم فدایت، اى پیامبر خدا! حالت ناراحت کنندهاى در چهره شما مىبینم. علّتش چیست؟
پیامبر صلى الله علیه و آله لَختى به صورت آن مرد نگاه کرد و سپس فرمود: «گرسنگى».
آن مرد، دوانْ دوان یا با حالتى شبیه دویدن، به خانه خود رفت و در جستجوى غذایى بر آمد؛ امّا چیزى نیافت. پس نزد بنى قریظه رفت و به کارگرى پرداخت و قرار گذاشت در قبالِ هر دلو آبى که از چاه مىکشد، یک دانه خرما بگیرد. او از این طریق، یک مشت یا یک کفِ دست، خرما جمع کرد و آن گاه با خرماها برگشت و دید که پیامبر صلى الله علیه و آله از همان جایى که نشسته بود، تکان نخورده است. خرماها را در برابر پیامبر صلى الله علیه و آله گذاشت. پیامبر خدا به او فرمود: «این خرماها را از کجا آوردى؟»
مرد انصارى، ماجرا را براى ایشان، بازگو کرد. پیامبر خدا به او فرمود: «من گمان مىکنم که تو، خدا و فرستاده او را دوست دارى»
مرد گفت: آرى. سوگند به آن که تو را به حق برانگیخت، تو را از خودم و فرزندانم و خانواده ودارایىام بیشتر دوست دارم.
پیامبر خدا فرمود: «پس در این صورت، براى فقر، تمرین شکیبایى کن و براى بلا، پوششى فراهم آور؛ زیرا سوگند به آن که مرا به حق برانگیخت، فقر و بلا به سوى دوستدار من، شتابندهتر است تا فرود آمدن آب از فراز کوه به پایین آن» .
16 / 5
آثار دوست داشتن اهل بیت
الف پاک شدن گناهان
3385 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: دوست داشتن ما اهل بیت، گناهان را پاک مىکند و حَسَنات را دو چندان مىسازد.
ب اِطمِئنانُ القَلبِ
3386 . رسول الله صلى الله علیه و آله لَمّا نَزَلَت هذِهِ الآیَةُ: «أَلا بِذِکْرِ اَللهِ تَطْمَئِنُّ اَلْقُلُوبُ»(35) قالَ : ذاکَ مَن أحَبَّ اللهَ ورَسولَهُ، وأحَبَّ أهلَ بَیتی صادِقًا غَیرَ کاذِبٍ، وأحَبَّ المُؤمِنینَ شاهِدًا وغائِبًا، ألا بِذِکرِ اللهِ یَتَحابّونَ.(36)
3387 . الإمام الصادق علیه السلام فی قَولِهِ تَعالى: «اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اَللهِ أَلا بِذِکْرِ اَللهِ تَطْمَئِنُّ اَلْقُلُوبُ» : قالَ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام: تَدری فیمَن نَزَلَت؟ قالَ: اللهُ ورَسولُهُ أعلَمُ، قالَ: فیمَن صَدَّقَ لی، وآمَنَ بی، وأحَبَّکَ وعِترَتَکَ مِن بَعدِکَ، وسَلَّمَ الأَمرَ لَکَ ولِلأَئِمَّةِ مِن بَعدِکَ.(37)
3388 . بحار الأنوار عن أنَس بن مالِکٍ: قالَ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله: «اَلَّذِینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اَللهِ أَلا بِذِکْرِ اَللهِ تَطْمَئِنُّ اَلْقُلُوبُ» ، أتَدری مَن هُم یَا بنَ اُمِّ سُلَیمٍ؟ قُلتُ: مَن هُم یا رَسولَ اللهِ؟ قالَ: نَحنُ أهلَ البَیتِ وشیعَتُنا.(38)
ج اِستِکمالُ الدّینِ
3389 . رسول الله صلى الله علیه و آله: حُبُّ أهلِ بَیتی وذُرِّیَّتِی استِکمالُ الدّینِ.(39)
3390 . عنه صلى الله علیه و آله: فَضلُ عَشیرَتی وأهلِ بَیتی وذُرِّیَّتی کَفَضلِ الماءِ عَلى کُلِّ شَیءٍ، بِالماءِ یَبقى کُلٌّ ویَحیى کَما قالَ رَبّی تبارَکَ وتَعالى: «وَ جَعَلْنا مِنَ اَلْماءِ کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ أَ فَلا یُؤْمِنُونَ»(40) ومَحَبَّةُ(41) أهلِ بَیتی وعَشیرَتی وذُرِّیَّتی یَستَکمِلُ الدّینَ.(42)
ب آرامش یافتن دل
3386 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله هنگامىکه آیه: «هان! با یاد خداست که دلها آرام مىگیرد» نازل شداین، درباره کسى است که خدا و فرستاده او را دوست بدارد و اهل بیت مرا صادقانه، نه به دروغ، دوست بدارد و مؤمنان را در پیشِ رو و پشت سرِ آنان، دوست بدارد. هان! با یاد خداست که همدیگر را دوست مىدارند.
3387 . امام صادق علیه السلام درباره آیه: «کسانى که ایمان آوردهاند و دلهایشان به یاد خدا آرام مىگیرد. هان! با یاد خداست که دلها آرام مىگیرد» : پیامبر صلى الله علیه و آله به على علیه السلام فرمود: «مىدانى [این آیه]درباره چه کسى نازل شده است؟»
گفت: خدا و فرستاده او بهتر مىدانند.
فرمود: «درباره کسى که مرا تصدیق کند و به من ایمان آورد و تو و عترت تو را دوست بدارد و کار را به تو و امامان پس از تو وا گذارد و تسلیم فرمان شما باشد» .
3388 . بحار الأنوار به نقل از اَنَس بن مالک : پیامبر خدا، آیه: «کسانى که ایمان آوردهاند و دلهایشان به یاد خدا آرام مىگیرد هان! با یاد خداست که دلها آرام مىگیرد» را تلاوت کرد و فرمود: «اى پسر اُمّ سُلَیم! آیا مىدانى اینها چه کسانى هستند؟» .
گفتم: چه کسانى هستند، اى پیامبر خدا؟
فرمود: «ما اهل بیت و پیروان ما» .
ج کامل شدن دین
3389 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: دوست داشتن اهل بیت من و فرزندانم، کمال دین است.
3390 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: برترى خاندان و اهل بیت و ذریّه من، مانند برترى آب بر چیزهاى دیگر است. با آب است که همه چیز، باقى و زنده مىمانَد، چنان که خداى تبارک و تعالى فرموده: «و هر چیز زندهاى را از آب پدید آوردیم. آیا ایمان نمىآورند؟» . با محبّت اهل بیت و خاندان و ذریّه من است که دین، کامل مىشود.
د شَفاعَةُ أهلِ البَیتِ علیهم السلام
3391 . رسول الله صلى الله علیه و آله: شَفاعَتی لِاُمَّتی مَن أحَبَّ أهلَ بَیتی، وهُم شیعَتی.(43)
3392 . عنه صلى الله علیه و آله: اِلزَموا مَوَدَّتَنا أهلَ البَیتِ، فَإِنَّهُ مَن لَقِیَ اللهَ یَومَ القِیامَةِ وهُوَ یَوُدُّنا دَخَلَ الجَنَّةَ بِشَفاعَتِنا.(44)
ه نورُ یَومِ القِیامَةِ
3393 . رسول الله صلى الله علیه و آله: أکثَرُکُم نورًا یَومَ القِیامَةِ أکثَرُکُم حُبًّا لِالِ مُحَمَّدٍ صلى الله علیه و آله.(45)
3394 . عنه صلى الله علیه و آله: أما وَاللهِ لا یُحِبُّ أهلَ بَیتی عَبدٌ إلّا أعطاهُ اللهُ عز و جل نورًا حَتّى یَرِدَ عَلَیَّ الحَوضَ، ولا یُبغِضُ أهلَ بَیتی عَبدٌ إلَا احتَجَبَ اللهُ عَنهُ یَومَ القِیامَةِ.(46)
و الأَمنُ یَومَ القِیامَةِ
3395 . رسول الله صلى الله علیه و آله: مَن أحَبَّنا أهلَ البَیتِ حَشَرَهُ اللهُ تَعالى آمِنًا یَومَ القِیامَةِ.(47)
د شفاعت اهل بیت
3391 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: شفاعت من از امّتم، شامل کسانى مىشود که اهل بیت مرا دوست داشته باشند. آنان، پیروان من هستند.
3392 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: به دوستى ما اهل بیت، چنگ زنید؛ زیرا هر کس در روز قیامت، خدا را در حالى دیدار کند که ما را دوست داشته باشد، با شفاعت ما به بهشت مىرود.
ه روشنایى روز قیامت
3393 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: پرنورترینِ شما در روز قیامت، کسى است که خاندان محمّد را بیشتر دوست بدارد.
3394 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هان! به خدا سوگند، هیچ بندهاى اهل بیت مرا دوست نمىدارد، مگر این که خداوند عز و جل به او نورى عطا مىفرماید، تا این که در کنار حوض [کوثر] بر من در آید و هیچ بندهاى اهل بیت مرا دشمن نمىدارد، مگر این که در روز قیامت، خداوند از او در پرده مىمانَد.
و امان روز قیامت
3395 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که ما اهل بیت را دوست بدارد، خداوند متعال، روز قیامت، او را در امان محشور مىفرماید.
3396 . عنه صلى الله علیه و آله: ألا ومَن أحَبَّ آلَ مُحَمَّدٍ أمِنَ مِنَ الحِسابِ وَالمیزانِ وَالصِّراطِ.(48)
3397 . عنه صلى الله علیه و آله: حُبّی وحُبُّ أهلِ بَیتی نافِعٌ فی سَبعَةِ مَواطِنَ أهوالُهُنَّ عَظیمَةٌ: عِندَ الوَفاةِ، وفِی القَبرِ، وعِندَ النُّشورِ، وعِندَ الکِتابِ، وعِندَ الحِسابِ، وعِندَ المیزانِ، وعِندَ الصِّراطِ.(49)
ز الثَّباتُ عَلَى الصِّراطِ
3398 . رسول الله صلى الله علیه و آله: أثبَتُکُم عَلَى الصِّراطِ أشَدُّکُم حُبًّا لی ولِأَهلِ بَیتی.(50)
3399 . عنه صلى الله علیه و آله: أثبَتُکُم قَدَمًا عَلَى الصِّراطِ أشَدُّکُم حُبًّا لِأَهلِ بَیتی.(51)
3400 . عنه صلى الله علیه و آله: ما أحَبَّنا أهلَ البَیتِ أحَدٌ فَزَلَّت بِهِ قَدَمٌ إلّا ثَبَّتَتهُ قَدَمٌ اُخرى حَتّى یُنجِیَهُ اللهُ یَومَ القِیامَةِ.(52)
ح النَّجاةُ مِنَ النّارِ
3401 . رسول الله صلى الله علیه و آله فی بَیانِ فَضلِ فاطِمَةَ علیهاالسلام یَومَ القِیامَةِ : یوحِی اللهُ عز و جلإلَیها: یا فاطِمَةُ، سَلینی اُعطِکِ، وتَمَنّی عَلَیَّ اُرضِکِ فَتَقولُ: إلهی أنتَ المُنى وفَوقَ المُنى، أسأَلُکَ ألّا تُعَذِّبَ مُحِبّی ومُحِبَّ عِترَتی بِالنّارِ فَیوحِی اللهُ إلَیها: یا فاطِمَةُ، وعِزَّتی وجَلالی وَارتِفاعِ مَکانی، لَقَد آلَیتُ عَلى نَفسی، مِن قَبلِ أن أخلُقَ السَّماواتِ وَالأَرضَ بِأَلفَی عامٍ، أن لا اُعَذِّبَ مُحِبّیکِ ومُحِبّی عِترَتِکِ بِالنّارِ.(53)
3396 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بدانید که هر کس خاندان محمّد را دوست داشته باشد، از حساب و میزان و صراط، در امان خواهد بود.
3397 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: دوست داشتن من و دوست داشتن اهل بیت من، در هفت جاى بسیار وحشتناک، سود مىبخشد: هنگام مردن، در قبر، روز محشر، هنگام دادن نامه اعمال، هنگام حساب، نزد میزان، و در [عبور از] صراط.
ز استوارى بر صراط
3398 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: استوارترینِ شما بر صراط، کسى است که علاقهاش نسبت به من و اهل بیتم بیشتر باشد.
3399 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: پابرجاترینِ شما بر صراط، کسى است که محبّتش به اهل بیت من بیشتر باشد.
3400 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هیچ کس نیست که ما اهل بیت را دوست داشته باشد، مگر این که هر گاه یک گامش بلغزد، گام دیگرش او را استوار گردانَد، تا این که خداوند در روز قیامت، نجاتش بخشد.
ح رهایى از آتش دوزخ
3401 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در بیان فضیلت فاطمه علیهاالسلام در روز قیامت : خداوند عز و جل به او وحى مىفرماید که: «اى فاطمه! از من بخواه تا به تو عطا کنم و از من تمنّا کن تا راضىات گردانم» .
پس، فاطمه مىگوید: خداى من! تو خود، آرزویى و بالاتر از آرزویى از تو مىخواهم که دوستدار من و دوستدار عترتم را به آتش، عذاب نکنى.
خداوند به او وحى مىفرماید که: «اى فاطمه! به عزّت و جلال و عظمت مقامم سوگند که من، دو هزار سال پیش از آن که آسمانها و زمین را بیافرینم، به خود
سوگند خوردهام که دوستداران تو و دوستداران عترتت را در آتش، عذاب نکنم» .
3402 . تاریخ بغداد عن بِلال بن حَمامَةَ: خَرَجَ عَلَینا رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله ذاتَ یَومٍ ضاحِکًا مُستَبشِرًا، فَقامَ إلَیهِ عَبدُ الرَّحمن بنُ عَوفٍ فَقالَ: ما أضحَکَکَ یا رَسولَ اللهِ؟ قالَ: بِشارَةٌ أتَتنی مِن عِندِ رَبّی، إنَّ اللهَ لَمّا أرادَ أن یُزَوِّجَ عَلِیًّا فاطِمَةَ أمَرَ مَلَکًا أن یَهُزَّ شَجَرَةَ طوبى، فَهَزَّها فَنَثَرَت رِقاقًا یَعنی صِکاکًا وأنشَأَ اللهُ مَلائِکَةً اِلتَقَطوها، فَإِذا کانَتِ القِیامَةُ ثارَتِ المَلائِکَةُ فِی الخَلقِ، فَلا یَرَونَ مُحِبًّا لَنا أهلَ البَیتِ مَحضًا إلّا دَفَعوا إلَیهِ مِنها کِتابًا: بَراءَةٌ لَهُ مِنَ النّارِ مِن أخی وَابنِ عَمّی وَابنَتی فِکاکُ رِقابِ رِجالٍ ونِساءٍ مِن اُمَّتی مِنَ النّارِ.(54)
ط الحَشرُ مَعَ أهلِ البَیتِ علیهم السلام
3403 . رسول الله صلى الله علیه و آله وقد أخَذَ بِیَدِ حَسَنٍ وحُسَینٍ : مَن أحَبَّنی وأحَبَّ هذَینِ وأباهُما واُمَّهُما کانَ مَعی فی دَرَجَتی یَومَ القِیامَةِ.(55)
3404 . الإمام علیّ علیه السلام: عَنِ النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله قالَ: أنَا وفاطِمَةُ وحَسَنٌ وحُسَینٌ مُجتَمِعونَ ومَن أحَبَّنا یَومَ القِیامَةِ، نَأکُلُ ونَشرَبُ حَتّى یُفَرَّقَ بَینَ العِبادِ فَبَلَغَ ذلِکَ رَجُلاً مِنَ النّاسِ، فَسَأَلَ عَنهُ فَأَخبَرتُهُ فَقالَ: کَیفَ بِالعَرضِ وَالحِسابِ؟ فَقُلتُ لَهُ: کَیفَ کانَ لِصاحِبِ یاسینَ(56) بِذلِکَ حینَ اُدخِلَ الجَنَّةَ مِن ساعَتِهِ؟(57)
3405 . رسول الله صلى الله علیه و آله: یَرِدُ عَلَیَّ الحَوضَ أهلُ بَیتی ومَن أحَبَّهُم مِن اُمَّتی کَهاتَینِ یَعنِی السَّبّابَتَینِ.(58)
3402 . تاریخ بغداد به نقل از بلال بن حمامَه : روزى پیامبر خدا، خندان وشادان به سوى ما آمد. عبد الرحمان بن عوف گفت: اى پیامبر خدا! براى چه مىخندى؟
فرمود: «بشارتى از جانب پروردگارم به من رسید. هنگامىکه خدا خواست فاطمه را به همسرى على در آورد، به فرشتهاى دستور داد درخت طوبا را تکان دهد و او آن را تکان داد و اوراق مکتوبى پراکنده شدند. خداوند، فرشتگانى را ایجاد کرد که آنها را جمع کردند پس چون قیامت شود، آن فرشتگان در میان خلایق مىگردند و هر یک از دوستداران بااخلاص ما اهل بیت را ببینند، یکى از آن نوشتهها را به او مىدهند که در آن نوشته شده است: «این، اماننامهاى از آتش است، از جانب برادرم و پسر عمویم و دخترم، براى رهایى مردان و زنانى از امّتم از آتش دوزخ».
ط محشور شدن با اهل بیت
3403 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله آن گاه که دست حسن و حسین علیهماالسلام را گرفت : هر که مرا و این دو و پدر و مادر این دو را دوست داشته باشد، روز قیامت در کنارم همدرجه من خواهد بود.
3404 . امام على علیه السلام: پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «من و فاطمه و حسن و حسین و دوستداران ما در روز قیامت، گِرد هم مىآییم و مىخوریم و مىآشامیم، تا زمانى که حسابرسى بندگان تمام شود» .
این خبر به گوش یکى از مردم رسید و درباره آن سؤال کرد و من، خبر را براى او گفتم. او گفت: پس عرضه اعمال و حسابرسى چه مىشود؟
به او گفتم: این امر، براى صاحب یاسین (مؤمن یاد شده در سوره یس)(59) چگونه بود که در دَم به بهشت رفت؟
3405 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اهل بیت من و کسانى از امّت من که آنان را دوست دارند، مانند این دو
[انگشت اشاره که در پهلوى هم قرار گرفته باشند،] در کنار حوض [کوثر] بر من وارد مىشوند.
3406 . کفایة الأثر عن أبی ذر: سَمِعتُ رَسولَ اللهِ صلى الله علیه و آله یَقولُ: مَن أحَبَّنی وأهْلَ بَیتی کُنّا نَحنُ وهُوَ کَهاتَینِ وأشارَ بِالسَّبّابَةِ وَالوُسطى.(60)
3407 . رسول الله صلى الله علیه و آله: مَن أحَبَّنا أهلَ البَیتِ فِی اللهِ حُشِرَ مَعَنا وأدخَلناهُ مَعَنَا الجَنَّةَ.(61)
3408 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن أحَبَّنا کانَ مَعَنا یَومَ القِیامَةِ، ولَو أنَّ رَجُلاً أحَبَّ حَجَرًا لَحَشَرَهُ اللهُ مَعَهُ.(62)
3409 . الأمالی للطوسی عن أبی ذَرٍّ: قُلتُ: یا نَبِیَّ اللهِ، إنّی اُحِبُّ أقوامًا ما أبلُغُ أعمالَهُم فَقالَ: یا أبا ذَرٍّ، المَرءُ مَعَ مَن أحَبَّ ولَهُ مَا اکتَسَبَ قُلتُ: فَإِنّی اُحِبُّ اللهَ ورَسولَهُ وأهلَ بَیتِ نَبِیِّهِ قالَ: فَإِنَّکَ مَعَ مَن أحبَبتَ.(63)
ی دخول الجَنَّة
3410 . رسول الله صلى الله علیه و آله وقَد أخَذَ بِیَدِ الحُسَینِ بنِ عَلِیٍّ : أیُّهَا النّاسُ، جَدُّ الحُسَینِ أکرَمُ عَلَى اللهِ مِن جَدِّ یوسُفَ بنِ یَعقوبَ، وإنَّ الحُسَینَ فِی الجَنَّةِ وأباهُ فِی الجَنَّةِ واُمَّهُ فِی الجَنَّةِ وأخاهُ فِی الجَنَّةِ ومُحِبَّهُم فِی الجَنَّةِ ومُحِبَّ مُحِبِّهِم فِی الجَنَّةِ.(64)
3411 . الإمام الصادق علیه السلام: بَینا رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله فی سَفَرٍ إذ نَزَلَ فَسَجَدَ خَمسَ سَجَداتٍ، فَلَمّا رَکِبَ قالَ لَهُ بَعضُ أصحابِهِ: رَأَیناکَ یا رَسولَ اللهِ صَنَعتَ ما لَم تَکُن تَصنَعُهُ! قالَ: نَعَم، أتانی جَبرَئیلُ علیه السلام فَبَشَّرَنی أنَّ عَلِیًّا فِی الجَنَّةِ، فَسَجَدتُ شُکرًا للهِِ تَعالى، فَلَمّا رَفَعتُ رَأسی قالَ: وفاطِمَةُ فِیالجَنَّةِ، فَسَجَدتُ شُکرًا للهِِ تَعالى، فَلَمّا رَفعتُ رَأسی قالَ:
وَالحَسَنُ وَالحُسَینُ سَیِّدا شَبابِ أهلِ الجَنَّةِ، فَسَجَدتُ شُکرًا للهِِ تَعالى، فَلَمّا رَفَعتُ رَأسی قالَ: ومَن یُحِبُّهُم فِی الجَنَّةِ، فَسَجَدتُ للهِِ تَعالى شُکرًا، فَلَمّا رَفَعتُ رَأسی قالَ: ومَن یُحِبُّ مَن یُحِبُّهُم فِی الجَنَّةِ فَسَجَدتُ شُکرًا للهِِ تَعالى.(65)
3406 . کفایة الأثر به نقل از ابو ذر : از پیامبر خدا صلى الله علیه و آله شنیدم که مىفرمود: «هر که من و اهل بیتم را دوست داشته باشد، ما و او مانند این دو خواهیم بود» و انگشت اشاره و میانه خود را نشان داد
3407 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که ما اهل بیت را براى خدا دوست داشته باشد، با ما محشور مىشود و او را با خود به بهشت مىبریم.
3408 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که ما را دوست بدارد، روز قیامت با ما خواهد بود. انسان، حتّى اگر سنگى را دوست بدارد، خداوند، او را با همان سنگ، محشور مىکند.
3409 . الأمالى، طوسى به نقل از ابو ذر : گفتم: اى پیامبر خدا! من مردمى را دوست دارم؛ امّا در اعمالشان به پاى آنها نمىرسم.
فرمود: «اى ابو ذر! آدمى با کسى محشور مىشود که دوستش مىدارد و نتیجه عمل خود را مىبیند» .
گفتم: من، خدا و فرستاده خدا و اهل بیت پیامبرش را دوست دارم.
فرمود: «پس تو با همان کسى خواهى بود که دوستش دارى» .
ى ورود به بهشت
3410 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در حالى که دست حسین بن على علیهماالسلام را گرفته بود : اى مردم! جدّ حسین نزد خداوند، گرامىتر از جدّ یوسف بن یعقوب است. حسین، اهل بهشت است و پدر او، اهل بهشت است و مادرش، اهل بهشت است و برادرش، اهل بهشت است و دوستدار آنان، اهل بهشت است و دوستدارِ دوستدار آنان نیز اهل بهشت است.
3411 . امام صادق علیه السلام: پیامبر صلى الله علیه و آله در سفرى از مَرکب خود پیاده شد و پنج سجده به جاى آورد. چون بر مَرکب نشست، یکى از یارانش گفت: اى پیامبر خدا! ما کارى از تو دیدیم که قبلاً نکرده بودى!
فرمود: «آرى. جبرئیل علیه السلام نزد من آمد و مرا بشارت داد که على، اهل بهشت است. من نیز به شکرانه آن در پیشگاه خداى متعال، سجده کردم. چون سر برداشتم، گفت: “فاطمه
هم اهل بهشت است”. من نیز به شکرانه آن، خداى متعال را سجده کردم. چون سر برداشتم، گفت: “حسن و حسین، سَرور جوانان بهشتىاند”. من باز به شکرانه آن، خداى متعال را سجده کردم. چون سر برداشتم، گفت: “دوستدار آنان نیز اهل بهشت است”. من هم براى خداى متعال، سجده شکر به جاى آوردم و چون سر برداشتم، گفت: “هر کس دوستدار ایشان را دوست بدارد، او نیز اهل بهشت است”. من باز به شکرانه آن، در پیشگاه خداى متعال، سجده کردم» .
3412 . الفضائل عن جابِر بن عَبدِ اللهِ الأَنصارِیِّ: بَینا نَحنُ بَینَ یَدَی رَسولِ اللهِ صلى الله علیه و آله فی مَسجِدِهِ بِالمَدینَةِ فَذَکَرَ بَعضُ الصَّحابَةِ الجَنَّةَ، فَقالَ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله: إنَّ للهِِ لِواءً مِن نورٍ وعَمودُهُ مِن زَبَرجَدٍ، خَلَقَهُ اللهُ تَعالى قَبلَ أن یَخلُقَ السَّماءَ بِأَلفَی عامٍ، مَکتوبٌ عَلَیهِ: لا إلهَ إلَا اللهُ مُحَمَّدٌ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله، وآلُ مُحَمَّدٍ خَیرُ البَرِیَّةِ، وأنتَ یا عَلِیُّ أکرَمُ القَومِ.
فَعِندَ ذلِکَ قالَ عَلِیٌّ علیه السلام: الحَمدُ للهِِ الَّذی هَدانا لِهذا وأکرَمَنا بِکَ وشَرَّفَنا بِکَ، فَقالَ صلى الله علیه و آله: یا عَلِیُّ، أما عَلِمتَ أنَّ مَن أحَبَّنا وَاتَّخَذَ مَحَبَّتَنا أسکَنَهُ اللهُ تَعالى مَعَنا، وتَلا هذِهِ الآیَةَ: «فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ(66) » .(67)
3413 . رسول الله صلى الله علیه و آله: یاعَلِیُّ، مَن أحَبَّ وُلدَکَ فَقَد أحَبَّکَ، ومَن أحَبَّکَ فَقَد أحَبَّنی، ومَن أحَبَّنی فَقَد أحَبَّ اللهَ، ومَن أحَبَّ اللهَ أدخَلَهُ الجَنَّةَ ومَن أبغَضَهُم فَقَد أبغَضَکَ، ومَن أبغَضَکَ فَقَد أبغَضَنی، ومَن أبغَضَنی فَقَد أبغَضَ اللهَ، ومَن أبغَضَ اللهَ کانَ حَقیقًا عَلَى اللهِ أن یُدخِلَهُ النّارَ.(52)
3414 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن أحَبَّنا بِقَلبِهِ وأعانَنا بِیَدِهِ ولِسانِهِ کُنتُ أنَا وهُوَ فی عِلِّیّینَ، ومَن أحَبَّنا بِقَلبِهِ وأعانَنا بِلِسانِهِ وکَفَّ یَدَهُ فَهُوَ فِی الدَّرَجَةِ الَّتی تَلیها، ومَن أحَبَّنا بِقَلبِهِ وکَفَّ عَنّا لِسانَهُ ویَدَهُ فَهُوَ فِی الدَّرَجَةِ الَّتی تَلیها.(68)
3412 . الفضائل به نقل از جابر بن عبد الله انصارى : ما در مسجد پیامبر خدا، در مدینه، نزد ایشان بودیم که یکى از یاران ایشان، سخن از بهشت به میان آورد. پیامبر خدا فرمود: «خداوند، بیرقى از نور دارد که دستهاش از زِبَرجَد است. خداوند متعال، دو هزار سال پیش از آن که آسمان را بیافریند، این بیرق را آفرید و بر آن نوشته شده است: معبودى جز الله نیست. محمّد، فرستاده خداست و خاندان محمّد، بهترینِ مردماند و تو اى على گرامىترینِ خلق هستى»
در این هنگام، على علیه السلام گفت: ستایش، خداى را که ما را بدین [دین] رهنمون شد و به واسطه تو، ما را کرامت و شرافت بخشید.
پیامبر خدا فرمود: «اى على! آیا نمىدانى که هر کس ما را دوست بدارد و دوستىِ ما را به دل بگیرد، خداوند متعال، او را با ما سکونت مىدهد؟» .
سپس این آیه را تلاوت فرمود: «در قرارگاه راستى، نزد پادشاهى توانا» .
3413 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به على علیه السلام : اى على! هر کس فرزندان تو را دوست بدارد، تو را دوست داشته است و هر کس تو را دوست بدارد، مرا دوست داشته است و هر کس مرا دوست بدارد، خدا را دوست داشته است و هر کس خدا را دوست بدارد، خداوند، او را به بهشت مىبرد. هر کس فرزندان تو را دشمن بدارد، تو را دشمن داشته است و هر کس تو را دشمن بدارد، مرا دشمن داشته است و هر کس مرا دشمن بدارد، خدا را دشمن داشته است و هر کس خدا را دشمن بدارد، بر خداوند رواست که او را به دوزخ ببرد.
3414 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس ما را در دلش دوست بدارد و با دست و زبانش یارىمان رساند، من و او در عِلّیّین(69) خواهیم بود. هر کس ما را در دل، دوست بدارد و با زبانش یارىمان رساند، امّا با دست خود، ما را یارى نرساند، در درجه پایینتر آن خواهد بود و هر کس ما را در دل، دوست بدارد و دست و زبانش را از ما دریغ کند، در درجه پایینترى قرار خواهد گرفت.
3415 . عنه صلى الله علیه و آله: فِی الجَنَّةِ ثَلاثُ دَرَجاتٍ وفِی النّارِ ثَلاثُ دَرَکاتٍ، فَأَعلى دَرَجاتِ الجَنَّةِ لِمَن أحَبَّنا بِقَلبِهِ ونَصَرَنا بِلِسانِهِ ویَدِهِ، وفِی الدَّرَجَةِ الثّانِیَةِ مَن أحَبَّنا بِقَلبِهِ ونَصَرَنا بِلِسانِهِ، وفِی الدَّرَجَةِ الثّالِثَةِ مَن أحَبَّنا بِقَلبِهِ.(70)
ک خَیرُ الدُّنیا وَالآخِرَةِ
3416 . رسول الله صلى الله علیه و آله: مَن أرادَ التَّوَکُّلَ عَلَى اللهِ فَلیُحِبَّ أهلَ بَیتی، ومَن أرادَ أن یَنجُوَ مِن عَذابِ القَبرِ فَلیُحِبَّ أهلَ بَیتی، ومَن أرادَ الحِکمَةَ فَلیُحِبَّ أهلَ بَیتی، ومَن أرادَ دُخولَ الجَنَّةِ بِغَیرِ حِسابٍ فَلیُحِبَّ أهلَ بَیتی، فَوَاللهِ ما أحَبَّهُم أحَدٌ إلّا رَبِحَ الدُّنیا وَالآخِرَةَ.(71)
16 / 6
جَوامِعُ آثارِ حُبِّهِم
3417 . رسول الله صلى الله علیه و آله: مَن رَزَقَهُ اللهُ حُبَّ الأَئِمَّةِ مِن أهلِ بَیتی فَقَد أصابَ خَیرَ الدُّنیا وَالآخِرَةِ، فَلا یَشُکَّنَّ أحَدٌ أنَّهُ فِی الجَنَّةِ، فَإِنَّ فی حُبِّ أهلِ بَیتی عِشرینَ خَصلَةً، عَشرٌ مِنها فِی الدُّنیا، وعَشرٌ مِنها فِی الآخِرَةِ.
أمَّا الَّتی فِی الدُّنیا: فَالزُّهدُ، وَالحِرصُ عَلَى العَمَلِ، وَالوَرَعُ فِی الدّینِ، وَالرَّغبَةُ فِی العِبادَةِ، وَالتَّوبَةُ قَبلَ المَوتِ، وَالنَّشاطُ فی قِیامِ اللَّیلِ، وَالیَأسُ مِمّا فی أیدِی النّاسِ، وَالحِفظُ لِأَمرِ اللهِ ونَهیِهِ عز و جل، وَالتّاسِعَةُ بُغضُ الدُّنیا، وَالعاشِرَةُ السَّخاءُ.
وأمَّا الَّتی فِی الآخِرَةِ: فَلا یُنشَرُ لَهُ دیوانٌ، ولا یُنصَبُ لَهُ میزانٌ، ویُعطى کِتابَهُ
بِیَمینِهِ، وتُکتَبُ لَهُ بَراءَةٌ مِنَ النّارِ، ویَبیَضُّ وَجهُهُ، ویُکسى مِن حُلَلِ الجَنَّةِ، ویُشَفَّعُ فی مِائَةٍ مِن أهلِ بَیتِهِ، ویَنظُرُ اللهُ عز و جل إلَیهِ بِالرَّحمَةِ، ویُتَوَّجُ مِن تیجانِ الجَنَّةِ، وَالعاشِرَةُ یَدخُلُالجَنَّةَ بِغَیرِ حِسابٍ، فَطوبى لِمُحِبّی أهلِ بَیتی.(72)
3415 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بهشت، سه درجه دارد و دوزخ، سه دَرَک (درجه نزولى یا طبقه زیرین) بالاترین درجه بهشت، براى کسى است که در دل، ما را دوست بدارد و با زبان و دستش یارىمان کند. در درجه دوم، کسى جاى مىگیرد که در دل، ما را دوست بدارد و با زبانش یارىمان رساند. در درجه سوم نیز کسى قرار مىگیرد که در دل، ما را دوست بدارد.
ک خیر دنیا و آخرت
3416 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که خواهان توکّل کردن به خداست، اهل بیت مرا دوست بدارد و هر که خواهان رَستن از عذاب قبر است، اهل بیت مرا دوست بدارد و هر که خواهان حکمت است، اهل بیت مرا دوست بدارد و هر که مىخواهد بىحساب به بهشت وارد شود، اهل بیت مرا دوست بدارد؛ زیرا به خدا سوگند، هیچ کس دوستدار آنان نشد، مگر این که دنیا و آخرت را بُرد.
16 / 6
کلّیّاتى درباره آثار دوستى اهل بیت
3417 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که خداوند، محبّت اهل بیت مرا روزىاش کند، بىگمان به خیر دنیا و آخرت رسیده است و در این که او اهل بهشت است، هیچ کس نباید شک کند؛ زیرا دوست داشتن اهل بیت من، بیست نتیجه به بار مىآورد: ده تا در دنیا و ده تا در آخرت.
نتایج آن در دنیا عبارتاند از: زهد، شوق به کار، پارسایى در دین، رغبت به عبادت، توبه پیش از مرگ، نشاط در شبزندهدارى، چشم برکَنْدن از آنچه مردم دارند، حفظ اوامر و نواهى خداوند عز و جل، نُهم دشمن داشتن دنیا، و دهم بخشندگى.
و نتایج آن در آخرت، عبارتاند از: نامه اعمالى برایش گشوده نمىشود، میزانى برایش برپا نمىشود، نامه اعمالش به دست راست او داده مىشود، بَرات آزادى از آتش دوزخ برایش نوشته مىشود، روسفید مىشود، از جامههاى بهشت بر قامت او پوشانده مىشود، شفاعت او درباره صد نفر از خانوادهاش پذیرفته مىگردد، خداوند عز و جل به او با رحمت مىنگرد، از تاجهاى بهشت بر سرش مىنهند، و دهم این که بدون حسابرسى به بهشت مىرود. پس خوشا به حال دوستداران اهل بیت من!
3418 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ماتَ شَهیدًا.
ألا ومَن ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ماتَ مَغفورًا لَهُ.
ألا ومَن ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ماتَ تائِبًا.
ألا ومَن ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ماتَ مُؤمِنًا مُستَکمِلَ الإِیمانِ.
ألا ومَن ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ بَشَّرَهُ مَلَکُ المَوتِ بِالجَنَّةِ ثُمَّ مُنکَرٌ ونَکیرٌ.
ألا ومَن ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ یُزَفُّ إلَى الجَنَّةِ کَما تُزَفُّ العَروسُ إلى بَیتِ زَوجِها.
ألا ومَن ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ فُتِحَ لَهُ فی قَبرِهِ بابانِ إلَى الجَنَّةِ.
ألا ومَن ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ جَعَلَ اللهُ قَبرَهُ مَزارَ مَلائِکَةِ الرَّحمَةِ.
ألا ومَن ماتَ عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ صلى الله علیه و آله ماتَ عَلَى السُّنَّةِ وَالجَماعَةِ.(73)
3418 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس با دوستى خاندان محمّد بمیرد، شهید از دنیا رفته است.
بدانید که هر کس با دوستى خاندان محمّد بمیرد، آمرزیده از دنیا رفته است.
بدانید که هر کس با دوستى خاندان محمّد بمیرد، توبه کننده از دنیا رفته است.
بدانید که هر کس با دوستى خاندان محمّد بمیرد، مؤمن و با ایمان کامل از دنیا رفته است.
بدانید که هر کس با دوستى خاندان محمّد بمیرد، ابتدا فرشته مرگ و سپس مُنکر و نکیر، مژده بهشت به او مىدهند.
بدانید که هر کس با دوستى خاندان محمّد بمیرد، همان گونه که عروس را به خانه شوهرش مىفرستند، او را به سوى بهشت روانه مىکنند.
بدانید که هر کس با دوستى خاندان محمّد بمیرد، دو در در قبر وى به سوى بهشت برایش باز مىشود.
بدانید که هر کس با دوستى خاندان محمّد بمیرد، خداوند، گور وى را مزارِ فرشتگان رحمت قرار مىدهد.
بدانید که هر کس با دوستى خاندان محمّد بمیرد، بر طریق سنّت و جماعت از دنیا رفته است.
1) الکافی: ج 2 ص 46 ح 2 عن مدرک بن عبد الرحمن عن الإمام الصادق علیه السلام، بحارالأنوار: ج 68 ص 343 ح 15.
2) کنز العمّال: ج 13 ص 645 ح 37631 عن ابن عساکر عن علیّ بن حمزة الصوفیّ عن أبیه عن موسى بن جعفر عن آبائه علیهم السلام.
3) الأمالی للطوسی: ص84 ح126 عن جابر بن یزید عن الإمام الباقر عن أبیه علیهماالسلام، بحارالأنوار: ج 27 ص 82 ح 22.
4) الأمالی للصدوق: ص 384 ح 16 عن الأصبغ بن نباتة، بحارالأنوار: ج 27 ص 88 ح 38.
5) سنن الترمذی: ج 5 ص 622 ح 3789؛ الأمالی للصدوق: ص 298 ح 6 کلاهما عن ابن عبّاس، بحارالأنوار: ج 27 ص 76 ح 5.
6) أی ثیاب منسوجة من صوف الأغنام وأشعار الماعز.
7) تاریخ دمشق: ج 14 ص 154 ح 3473.
8) الکافی: ج 2 ص 46 ح 3 عن عبد العظیم بن عبد الله الحسنیّ عن الإمام الجواد عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 68 ص 341 ح 13.
9) الفردوس: ج 2 ص 142 ح 2721 عن ابن مسعود.
10) الأمالی للطوسی: ص 526 ح 1162 عن أبی ذرّ، بحارالأنوار: ج 77 ص 74 ح 3.
11) تاریخ دمشق: ج 42 ص 288 ح 8818 عن أنس.
12) الأمالی للطوسی: ص 455 ح 1018 عن الحسین بن زید وعبد الله بن إبراهیم الجعفریّ عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 27 ص 146 ح 3.
13) الأمالی للصدوق: ص 384 ح 14 عن زید بن علیّ عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 27 ص 146 ح 5.
14) المناقب للخوارزمی: ص 323 ح 330 عن ابن عبّاس وراجع: الخصال: ص 577 ح 1.
15) الأمالی للطوسی: ص 583 ح 1207، بحارالأنوار: ج 3 ص 13 ح 30.
16) إحقاق الحقّ: ج9 ص 454 نقلاً عن المناقب المرتضویّة و خلاصة الأخبار.
17) المعجم الأوسط: ج 6 ص 59 ح 5790؛ الأمالی للصدوق: ص 274 ح 9 کلاهما عن عبد الرحمن بن أبی لیلى عن أبیه، بحارالأنوار: ج 27 ص 75 ح 4.
18) کفایة الأثر: ص110 عن واثلة بن الأسقع، بحارالأنوار: ج 36 ص 322 ح 178.
19) تاریخ دمشق: ج 42 ص 270 ح 8800 عن یعلى بن مرّة الثقفی.
20) سنن النسائی: ج8 ص117 عن زرّ بن حبیش.
21) مسند ابن حنبل: ج 10 ص 176 ح 26569 وراجع: المحاسن: ج 1 ص 248 ح 465 وشرح نهج البلاغة: ج4 ص83 قال: قد اتّفقت الأخبار الصحیحة التی لا ریب فیها عند المحدّثین على أنّ النبیّ صلى الله علیه و آله قال: «لا یبغضک إلّا منافق ولا یحبّک إلّا مؤمن».
22) تاریخ دمشق: ج 42 ص 277 ح 8804؛ الغارات: ج2 ص520 عن حبّة العرنیّ عن الإمام علیّ علیه السلام نحوه.
23) عیون أخبار الرضا علیه السلام: ج 2 ص 62 ح 258 عن الحسن بن عبداللهبن محمّدبن العبّاس الرازیّ التمیمیّ عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 7 ص 260 ح 8.
24) المعجم الکبیر: ج 11 ص 84 ح 11177 عن أبی برزة؛ الأمالی للصدوق: ص42 ح9 عن إسحاق بن موسى عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم السلام عنه صلى الله علیه و آله، بحارالأنوار: ج 7 ص 258 ح 1.
25) المعجم الأوسط: ج 2 ص 348 ح 2191 وراجع: المناقب للخوارزمی: ص77 ح59.
26) إحقاق الحقّ: ج18 ص498 نقلاً عن الروضة البهیّة.
27) کنز العمّال: ج 16 ص 456 ح 45409 نقلاً عن عبد الکریم الشیرازیّ فی فوائده والدیلمیّ وابن النجّار عن الإمام علیّ علیه السلام؛ إحقاق الحقّ: ج18 ص497 نقلاً عن أبی یعلى فی مسنده عن الإمام الحسین علیه السلام.
28) مسند ابن حنبل: ج 4 ص 85 ح 11379 عن أبی سعید الخُدری.
29) تِجْفافًا بکسر التاء وسکون الجیم: شیء من سلاح یترک على الفرس یقیه الأذى (النهایة: ج1 ص 279).
30) المستدرک على الصحیحین: ج 4 ص 367 ح 7944 عن أبی ذرّ.
31) السنن الکبرى: ج 6 ص 197 ح 11649.
32) رام بالمکان: أقام وثبت، ولم یزل فیه (المنجد: ص 290).
33) المعجم الکبیر: ج 18 ص 84 ح 155.
34) الأمالی للطوسی: ص 164 ح 274 عن علیّ بن مهدیّ عن أبیه عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 68 ص 100 ح 5.
35) الرعد:28.
36) کنز العمّال: ج 2 ص 442 ح 4448 نقلاً عن ابن مردویه عن الإمام علیّ علیه السلام؛ الجعفریّات: ص224 بطریقه عنه صلى الله علیه و آله.
37) تفسیر فرات: ص 207 ح 274، بحارالأنوار: ج 23 ص 367 ح 36.
38) بحار الأنوار: ج 35 ص 405 ح 29 و ج 23 ص 184 ح 48 کلاهما نقلاً عن ابن بطریق فی المستدرک عن أنس بن مالک وراجع: تهذیب الکمال: ج 3 ص 353 الرقم 568.
39) الأمالی للصدوق: ص 161 ح 1 عن الحسن بن عبد الله عن أبیه عن جدّه الإمام الحسن علیه السلام، بحارالأنوار: ج 37 ص 37 ح 4.
40) الأنبیاء:30.
41) کذا، ولعلّ الصواب «وبمحبّة».
42) الاختصاص: ص37 عن الحسین بن عبد الله عن أبیه عن جدّه عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام.
43) تاریخ بغداد: ج2 ص146 عن الإمام علیّ علیه السلام.
44) المعجم الأوسط: ج 2 ص 360 ح 2230 عن ابن أبی لیلى عن الإمام الحسن علیه السلام؛ الأمالی للمفید: ص13 ح1 عن ابن أبی لیلى عن الإمام الحسین علیه السلام عنه صلى الله علیه و آله، بحارالأنوار: ج 27 ص 101 ح 63.
45) شواهد التنزیل: ج 2 ص 310 ح 948 عن سالم عن أبیه.
46) شواهد التنزیل: ج 2 ص 310 ح 947 عن أبی سعید الخدریّ.
47) عیون أخبار الرضا علیه السلام: ج 2 ص 58 ح 220 عن أبی محمّدالحسن بن عبد الله بن محمّد بن العبّاس الرازی التمیمیّ عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 27 ص 79 ح 15.
48) فضائل الشیعة: ص47 ح1 عن ابن عمر، بحارالأنوار: ج 7 ص 222 ح 133؛ المناقب للخوارزمی: ص73 ح51 عن ابن عمر.
49) الخصال: ص 360 ح 49 عن جابر عن الإمام الباقر عن أبیه علیهماالسلام، بحارالأنوار: ج 27 ص 158 ح 3.
50) جامع الأحادیث للقمّی: ص231 عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 27 ص 133 ح 128.
51) فضائل الشیعة: ص48 ح3 عن إسماعیل بن مسلم الشعیریّ عن الإمام الصادق عن أبیه علیهماالسلام، بحارالأنوار: ج 8 ص 69 ح 16؛ کنز العمّال: ج 12 ص 97 ح 34163 عن الدیلمیّ عن الإمام علیّ علیه السلام عنه صلى الله علیه و آله وزاد فیه «ولأصحابی».
52) درر الأحادیث النبویّة: ص51.
53) تأویل الآیات الظاهرة: ج 2 ص 485 ح 12 عن أبی ذرّ، بحارالأنوار: ج 27 ص 140 ح 144.
54) تاریخ بغداد: ج4 ص210 وراجع: الخرائج والجرائح: ج 2 ص 536 ح 11.
55) سنن الترمذی: ج 5 ص 641 ح 37733؛ الأمالی للصدوق: ص 190 ح 11 کلاهما عن علیّ بن جعفر عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 23 ص 116 ح 27.
56) الظاهر أنّه إشارة إلى الآیات 20 27 من سورة یس التی لم تجعل بین إیمانه ودعوته الناس لاتّباع الهدى ودخول الجنّة فرقا، حتّى شهادته.
57) المعجم الکبیر: ج 3 ص 41 ح 2623 عن عمر بن علیّ.
58) مقاتل الطالبیّین: ص76 عن سفیان عن الإمام الحسن علیه السلام؛ الغارات: ج2 ص586 عن الإمام الحسن علیه السلام، بحارالأنوار: ج 44 ص 59.
59) گویا اشاره به حبیب نَجّار (یا تئوفیل) از مردم انطاکیه باشد که موضوع آیه 20 تا 27 از سوره یس است و قرآن، میان ایمان آوردن او به رسولان عیسى علیه السلام و دعوتش از مردم به پیروى از رسولان و ورودش به بهشت، هیچ فاصلهاى (حتّى شهادتش) را ذکر نمىکند (لغتنامه دهخدا: ذیل «حبیب نجّار»).
60) کفایة الأثر: ص35 عن أبی ذرّ، بحارالأنوار: ج 36 ص 293 ح 122.
61) کفایة الأثر: ص 296 عن زید بن علیّ عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 46 ص 202 ح 77.
62) الأمالی للصدوق: ص 174 ح 9 عن نوف عن الإمام علیّ علیه السلام، بحارالأنوار: ج 77 ص 383 ح 9.
63) الأمالی للطوسی: ص 632 ح 1303، بحارالأنوار: ج 27 ص 104.
64) مقتل الحسین للخوارزمی: ج 1 ص 67 عن حذیفة.
65) الأمالی للمفید: ص21 ح2 عن أبی عبد الرحمن، بحارالأنوار: ج 68 ص 111 ح 24.
66) القمر:55.
67) الفضائل: ص104.
68) إحقاق الحقّ: ج9 ص484 نقلاً عن وسیلة المآل، قال: رواه أبو نعیم بن حمّاد عن الإمام علیّ علیه السلام.
69) علّیین، درجهاى است والا در بهشت.
70) المحاسن: ج 1 ص 251 ح 472 عن أبی حمزة الثمالیّ عن الإمام زین العابدین علیه السلام، بحارالأنوار: ج 27 ص 93 ح 53.
71) مقتل الحسین للخوارزمی: ج1 ص59؛ جامع الأخبار: ص62 ح77 کلاهما عن ابن عمر، بحارالأنوار: ج 27 ص 116 ح 92.
72) الخصال: ص 515 ح 1 عن أبی سعید الخدری، بحارالأنوار: ج 27 ص 78 ح 12.
73) الکشّاف: ج3 ص403؛ بشارة المصطفى: ص 197 عن جریر بن عبدالله، بحارالأنوار: ج 23 ص 233.