جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

باب سوم: دعا و ذکر

زمان مطالعه: 2 دقیقه

در این باب، اهمّیت «دعا» ، همّت والاى اولیاى الهى در دعا، جایگاه والاى دعا، سلاح مؤمن بودن آن، برکات دعا و از جمله این که کلید رحمت الهى است، زشتىِ تن زدن از دعا و گردن‌فرازى در برابر آن (استکبار) ، در فصول آغازین این باب آمده است. آن گاه، گزارش احادیث نبوى است درباره آنچه قبل از دعا شایسته است و آنچه باید بدان دعا شروع شود و آنچه به هنگام دعا لازم است و آنچه باید دعا بِدان فرجام یابد. پس از آنچه آمد، تحلیلى کوتاه درباره به کار گیرى آداب دعا به هنگام دعا خواندن آمده است.

بهترین زمان‌ها و مکان‌ها براى خداى را خواندن، راه‌نمایى پیامبر خدا به چگونگى دعا خواندن و چگونگى حالت ظاهرى انسان در هنگام دعا، موضوعات فصول بعدى است.

فصل چهاردهم، احادیث نبوى مرتبط با «زمینه‌هاى اجابت دعا» و «موانع اجابت

دعا» است با تفسیرى از اجابت و نقش «اسماى حُسناى الهى» در اجابت. چه کسانى چون دعا کنند و خداى را بخوانند، خداوند به آنان پاسخ خواهد داد؟ چه کسى دعایش مستجاب نخواهد شد؟ چگونه دعاهایى اجابتشان طولانى مى‌شود؟ این همه در فصل چهاردهم گزارش شده است.

از جمله آداب مهمّ دعا و خواندن خداوند، دعا براى دیگران است. احادیث نبوى از یک سو بر این حقیقت ترغیب کرده‌اند و از سوى دیگر، مرزهاى آن را نمایانده‌اند که چه کسانى را باید دعا کرد و از دعا کردن به چه کسانى باید تن زد. در پى این احادیث، تحلیلى آمده است درباره این که: چرا باید به مشرکان، کافران و. . . دعا نکرد؟

پیامبر خدا به چه کسانى دعا کرده و علیه چه کسانى خداى را خوانده است؟ افراد و گروه‌ها، و احادیث در این موضوعات، پایان‌بخش این فصل‌اند.

فصل هفدهم، ویژه «ذکر» است با عناوینى چون: اهمّیت ذکر، ترغیب بر کثرت ذکر، ذاکران کیان‌اند؟ آثار ذکر چیست؟ حقیقت ذکر چیست؟ آن که ذاکر است و خداى را فرا یاد دارد، داراى چه ویژگى‌هاست؟ ذکر پنهان و ادب ذکر و. . . .

پس از آنچه یاد شد، موضوع «استغفار» آمده است و روایات بسیارى که بر استغفار و شتاب کردن به سوى آن، امر مى‌کنند او استغفار کنندگان در پگاهان را مى‌ستایند، آثار استغفار، و تبیین و تفسیر استغفار مقرّبان، در این فصل عرضه شده است.