باب دوم این بخش، در دوازده فصل، به «امّت» پرداخته است و مسائل مرتبط با
آن در فصل یکم آمده و عوامل پیشتازى امّت از نگاه پیامبر صلى الله علیه و آله گزارش شده است. در فصل دوم، احادیث نبوىِ نشانگر عوامل فروپاشى و هلاکت جامعه و امّت آمده که خواندنى و تنبّه‌آفرین است، مانند: دنیازدگى، فسادگسترى، تن زدن از نهى از منکر، سبُک‌شمارى حقوق فرودستان، فسادها و ناهنجارى‌هاى فرهنگى و نابه‌سامانى‌هاى اقتصادى و. . . .
در فصل سوم، نکات بسیار آموزنده‌اى درباره عبرت‌آموزى از تاریخ گذشتگان ارائه مى‌شود.
احادیث مرتبط با ویژگى‌هاى امّت اسلامى با عنوان‌هایى چون: «امّت رحمت شده» ، «امّت مبارک» و «بهترینِ امّت‌ها» در فصل چهارم آمده است و آن گاه، در فصول بعدى چهارم تا هفتم درباره ویژگى‌هاى امّت محمّد صلى الله علیه و آله آمده که آمران به معروف و ناهیان از منکرند، عابدان شب و شیران روزند، اعتدال، شیوه آنان در گستره زندگى است و. . . و این که چه خواهد شد اگر این امّت آرمانى، این همه را نداشته باشند و بدانها آراسته نشوند، معروف را از دستْ فرو گذارند و منکر را در صحنه زندگى بگسترانند و دم نزنند.
در فصل هشتم، احادیث درباره آینده امّت محمّدى است که تکان دهنده و تنبّه‌آفرین است. ویژگى‌هاى امّت محمّدى در قیامت، در فصل نهم گزارش شده است و این که این امّت، با محتوا و درون‌مایه استوار و ارجمند (و نه با کژاندیشى و کج‌رفتارى و. . .) دوام مى‌یابد.
برترینِ امّت‌ها، چگونه امّتى است و بدترینِ آنها چگونه؟ پیامبر خدا، در گفتارهایى حکیمانه و بیدارگر، از آنچه گفته آمد، چهره‌نمایى کرده است. در فصل دهم، پس از آن که روایاتى نشانگر سه گونه بودنِ امّت‌ها آمده است، بهترینِ امّت‌ها معرّفى شده است: امّتى که مردمانش حاملان قرآن، داعیان إلى اللّه، عفت‌مدارانِ
قانع، نیکوکردارانِ مهربان، اندیشورانِ دنیاگریز و. . . هستند و در مقابل، بدترینِ امّت‌ها، مردمانش شرآفرین، تنعّم‌زده، عیّاش و مترف‌اند و. . . . پایان‌بخش این فصل، احادیثى است از پیامبر صلى الله علیه و آله در ستایش مردم فارس، گروندگان به حق، چنگ اندازندگان به دانش که بیشترین بهره را از اسلام ناب برده‌اند، و آیا تاریخ، جز این را گواهى مى‌دهد؟ !
