جامعه بشرى، در آغاز پیدایش، امّت واحده بوده است، بدین معنا که مردم در جوامع اوّلیه، گرایش هایى یکسان داشته اند و اختلافى میان آنها وجود نداشته است؛ بلکه یگانگى و وحدت، بر آنان حکومت مى کرده است. پایین بودن سطح فکرى انسان هاى اوّلیه، ایجاب مى کرد که نتوانند از ره نمودهاى انبیاى الهى و رهبرىِ دینى، بهره ی لازم را ببرند. از این رو، آنان تنها به بخشى از وظایف انسانىِ خود ـ که فطرت الهىِ آنان ایجاب مى کرد ـ عمل مى کردند. گم راه نبودند؛ امّا در جهت رشد و تعالى نیز حرکت نمى کردند و به تعبیر احادیث:
کانُوا قَبلَ نُوحٍ علیه السلام أُمّةً واحِدَةً عَلى فِطرَةِ اللّهِ لا مُهتَدینَ وَلا ضُلّالاً. (1)
پیش از نوح علیه السلام، قومى بودند که بر فطرت خداوندى یک صدا بودند؛ نه ره یافته بودند و نه گم راه.
فطرت الهى انسان ها و ره نمود انبیا و پیشوایان دینى از یک سو، و تمایلات درونى (2) و وسوسه هاى شیاطین جِن و اِنس (3) از سوى دیگر، به تدریج، زمینه را براى رشد و تکامل جامعه ی بشر فراهم کردند و بدین سان، مردم در آزمون سختى قرار گرفتند و میان آنان اختلاف پدید آمد. در این دوران از زندگى بشر، انبیاى الهى موظّف شدند به عنوان بخشى از وظایف خود، از طریق احکام و قوانین دینى، براى رفع اختلاف مردم اقدام کنند.
عدّه اى دعوت انبیا را پذیرفتند و سعادتمند شدند؛ امّا بیشتر امّت ها، تحت تأثیر تمایلات درونى و القائات شیطانى، در آزمون الهى شکست خوردند و هلاک گردیدند.
1) ر. ک: ص 20 ح 1.
2) ر. ک: ص 31 ح 10و 11.
3) ر. ک: انعام: آیه ی 112.
