جستجو
این کادر جستجو را ببندید.

ما یعصم من آفات التنمیة (موجبات مصونیت از آفات توسعه)

زمان مطالعه: 12 دقیقه

4 / 1

إیثارُ الآخِرَةِ

10668.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : أیُّهَا النّاسُ ، أقبِلوا إلى ما کُلِّفتُموهُ مِن إصلاحِ آخِرَتِکُم ، وأعرِضوا عَمّا ضُمِنَ لَکُم مِن دُنیاکُم.(1)

4 / 2

الإِجمالُ فِی الطَّلَبِ

10669.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : إنَّ اللّه َ عز و جل یوفی عَبدَهُ ما کَتَبَ لَهُ مِنَ الرِّزقِ ، فَأَجمِلوا فِی الطَّلَبِ ؛ خُذوا ما حَلَّ ودَعوا ما حَرُمَ.(2)

10670.عنه صلى الله علیه و آله : لا تَستَبطِئُوا الرِّزقَ ؛ فَإِنَّهُ لَم یَکُن عَبدٌ لِیَموتَ حَتّى یَبلُغَ آخِرُ رِزقٍ هُوَ لَهُ ، فَأَجمِلوا فِی الطَّلَبِ : أخذِ الحَلالِ وتَرکِ الحَرامِ.(3)

4 / 1

ترجیح دادن آخرت

10668.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : اى مردم! به وظیفه خویش براى اصلاح آخرتتان روى آورید و از دنیاتان که براى شما تضمین گشته ، روى برگردانید.

4 / 2

اعتدال در طلب

10669.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : همانا خداوند ، آن روزىِ مقدّر براى بنده خویش را کامل به وى عطا مى کند. پس در طلب ، اعتدال را رعایت کنید ، حلال را بر گیرید و حرام را وا گذارید.

10670.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : روزى را کُند مشمارید ؛ که هیچ بنده اى نیست که پیش از مرگ ، همه روزىِ خود را در نیابد. پس در طلب ، میانه روى کنید : حلال را بگیرید و حرام را رها نمایید.

10671.عنه صلى الله علیه و آله : أجمِلوا فی طَلَبِ الدُّنیا ؛ فَإِنَّ کُلّاً مُیَسَّرٌ لِما خُلِقَ لَهُ.(4)

10672.عنه صلى الله علیه و آله : الدُّنیا دُوَلٌ ، فَاطلُب حَظَّکَ مِنها بِأَجمَلِ الطَّلَبِ حَتّى تَأتِیَکَ دَولَتُکَ.(5)

10673.عنه صلى الله علیه و آله : ألا وإنَّ روحَ القُدُسِ ) قَد ) نَفَثَ فی روعی ، وأخبَرَنی أن لا تَموتَ نَفسٌ حَتّى تَستَکمِلَ رِزقَها ، فَاتَّقُوا اللّه َ عز و جل ، وأجمِلوا فِی الطَّلَبِ ، ولا یَحمِلَنَّکُمُ استِبطاءُ شَیءٍ مِنَ الرِّزقِ أن تَطلُبوهُ بِمَعصِیَةِ اللّه ِ عز و جل ، فَإِنَّهُ لا یُنالُ ما عِندَ اللّه ِ ـ جَلَّ اسمُهُ ـ إلّا بِطاعَتِهِ.(6)

10674.عنه صلى الله علیه و آله : أجمِلوا فی طَلَبِ الدُّنیا ؛ فَإِنَّ اللّه َ قَد تَکَفَّلَ بِأَرزاقِکُم.(7)

10675.عنه صلى الله علیه و آله : لَیسَ أحَدٌ مِنکُم بِأَکسَبَ مِن أحَدٍ ، قَد کَتَبَ اللّه ُ المُصیبَةَ وَالأَجَلَ ، وقَسَمَ المَعیشَةَ وَالعَمَلَ ، فَالنّاسُ یَجرونَ فیها إلى مُنتَهىً.(8)

4 / 3

الِاقتِصارُ عَلَى الکَفافِ

10676.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : خَیرُ الرِّزقِ ما یَکفی.(9)

10677.عنه صلى الله علیه و آله ـ فی عیشَةِ الدُّنیا ـ: یَکفیکَ مِنها ما سَدَّ جَوعَتَکَ ووارى عَورَتَکَ ، فَإِن یَکُن بَیتٌ یَکُنُّکَ فَذاکَ ، وإن تَکُن دابَّةٌ تَرکَبُها فَبَخ ؛ فِلقُ الخُبزِ وماءُ الجَرِّ ، وما بَعدَ ذلِکَ حِسابٌ عَلَیکَ أو عَذابٌ.(10)

10671.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : در طلب روزى ، میانه روى کنید ؛ چرا که هر کس به آنچه برایش آفریده شده ، دست مى یابد.

10672.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : دنیا ، دست به دست مى گردد. پس بهره خود را با معتدل ترین تلاش ، از آن بر گیر تا باز ، نوبت تو رسد.

10673.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هلا! فرشته وحى بر من فرود آمد و آگاهم کرد که هیچ کس نمى میرد ، مگر آن که همه روزىِ خود را در مى یابد. پس ، از خداوند عز و جل پروا دارید و در طلب ، میانه روى کنید. مبادا آهسته رسیدنِ روزى سبب شود که آن را با نافرمانى خداوند عز و جلطلب نمایید ؛ زیرا آنچه نزد خداى والامرتبه است ، جز با اطاعتِ او به دست نمى آید.

10674.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : در طلب دنیا ، میانه روى پیشه سازید ؛ چرا که خداوند ، روزى هاى شما را تضمین کرده است.

10675.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هیچ یک از شما روزى یاب تر از دیگرى نیست. خداوند ، مصیبت و مرگ را نوشته و روزى و عمل را هم تقسیم فرموده است. پس مردم در این روند به سرانجام ، راه مى سپارند.

4 / 3

اکتفا کردن به مقدار نیاز

10676.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بهترین روزى ، آن است که کفایت کند.

10677.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ درباره گذران دنیا ـ: از دنیا همان تو را بس است که گرسنگى ات را رفع نماید و برهنگى ات را بپوشانَد. اگر خانه باشد و جایت دهد ، نیکوست ؛ و اگر چارپایى باشد و سوارى ات دهد ، پسندیده است ؛ و نیز نیمى نان و مَشکى آب ؛ و هر چه بیش از این باشد ، مایه مؤاخذه و عذاب توست.

10678.عنه صلى الله علیه و آله : لا یَلومُ اللّه ُ عَلَى الکَفافِ.(11)

10679.عنه صلى الله علیه و آله : قَد أفلَحَ مَن أسلَمَ ، ورُزِقَ کَفافا ، وقَنَّعَهُ اللّه ُ بِما آتاهُ.(12)

10680.عنه صلى الله علیه و آله : ما طَلَعَت شَمسٌ قَطُّ إلّا بُعِثَ بِجَنبَتَیها مَلَکانِ یُنادِیانِ ـ یُسمِعانِ أهلَ الأَرضِ إلَا الثَّقَلَینِ ـ : یا أیُّهَا النّاسُ ، هَلُمّوا إلى رَبِّکُم! فَإِنَّ ما قَلَّ وکَفى خَیرٌ مِمّا کَثُرَ وألهى.(13)

10681.عنه صلى الله علیه و آله : اللّهُمَّ ارزُق مُحَمَّدا وآلَ مُحَمَّدٍ ومَن أحَبَّ مُحَمَّداً وآلَ مُحَمَّدٍ العَفافَ وَالکَفافَ ، وَارزُق مَن أبغَضَ مُحَمَّدا المالَ وَالوَلَدَ.(14)

10682.عنه صلى الله علیه و آله : اللّهُمَّ مَن آمَنَ بی وصَدَّقَنی ، وعَلِمَ أنَّ ما جِئتُ بِهِ هُوَ الحَقُّ مِن عِندِکَ فَأَقلِل مالَهُ ووَلَدَهُ ، وحَبِّب إلَیهِ لِقاءَکَ ، وعَجِّل لَهُ القَضاءَ ، ومَن لَم یُؤمِن بی ولَم یُصَدِّقنی ولَم یَعلَم أنَّ ما جِئتُ بِهِ الحَقُّ مِن عِندِکَ ، فَأَکثِر مالَهُ ووَلَدَهُ وأطِل عُمُرَهُ.(15)

10683.عنه صلى الله علیه و آله : اللّهُمَّ اجعَل قوتَ آلِ مُحَمَّدٍ کَفافا ؛ فَلَم یَطلُب مِنَ الدُّنیا إلّا ما یَتَمَحَّضُ خَیرُهُ.(16)

10684.عنه صلى الله علیه و آله : خَیرُ الرِّزقِ ما کان یَوما بِیَومٍ کَفافا.(17)

10678.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خداوند ، دارایى به قدر نیاز را ملامت نمى فرماید.

10679.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که اسلام آورَد و به قدر کفاف ، روزى یابد و آنچه خداوند به او دهد ، قانعش سازد ، رستگار مى گردد.

10680.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هیچ گاه خورشید سر بر نمى زند ، مگر آن که در کناره هاى آن ، دو فرشته بر مى خیزند و به گونه اى ندا مى دهند که همه زمینیان ، جز جن و انس را نیز بشنوانند که : «اى مردم! به سوى پروردگارتان بشتابید. همانا آنچه کم باشد و کفایت کند ، بهتر از آن است که بسیار باشد و فریبگرى کند».

10681.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بار خدایا! محمّد و خاندانش را و نیز هر که را که محمّد و خاندانش را دوست دارد ، پاک دامنى و روزى کافى نصیب فرما و آن کس را که به محمّد ، کینه ورزد ، مال و فرزند [فراوان] بخش.

10682.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بار خدایا! هر که به من گروید و تصدیقم کرد و دانست که آنچه آورده ام ، حقّى از سوى توست ، مال و فرزندانش را کم کن و دیدارت را برایش دوست داشتنى نما و عمرش را کوتاه ساز ؛ و آن که به من نگروید و تصدیقم نکرد و در نیافت که آنچه من آورده ام ، حقّى از سوى توست ، مال و فرزندانش را فراوان گردان و عمرش را دراز ساز.

10683.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بار خدایا! روزىِ خاندان محمّد را به قدر نیاز ، قرار ده تا از دنیا ، جز آنچه سراسر خیرش در آن است ، طلب نکند.

10684.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بهترین روزى ، آن است که کفاف هر روز را ، یک به یک ، بدهد.

10685.عنه صلى الله علیه و آله : ما مِن غَنِیٍّ ولا فَقیرٍ إلّا وَدَّ یَومَ القِیامَةِ أنَّهُ اُوتِیَ مِنَ الدُّنیا قوتا.(18)

10686.عنه صلى الله علیه و آله ـ لِأبی ذرّ ـ: یا أبا ذَرٍّ ، إنّی قَد دَعَوتُ اللّه َ ـ جَلَّ ثَناؤُهُ ـ أن یَجعَلَ رِزقَ مَن یُحِبُّنی کَفافا ، وأن یُعطِیَ مَن یُبغِضُنی کَثرَةَ المالِ وَالوَلَدِ.(19)

10687.عنه صلى الله علیه و آله : إذا دَعَوتُم لِأَحَدٍ مِنَ الیَهودِ وَالنَّصارى فَقولوا : أکثَرَ اللّه ُ مالَکَ ووَلَدَکَ.(20)

10688.عنه صلى الله علیه و آله ـ إذ قالَ لَهُ ثَعلَبَةُ بنُ حاطِبٍ : یا رَسولَ ا: قَلیلٌ تُؤَدّی شُکرَهُ خَیرٌ مِن کَثیرٍ لا تُطیقُهُ.(21)

10689.الإمام زین العابدین علیه السلام : مَرَّ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله بِراعی إبِلٍ فَبَعَثَ یَستَسقیهِ ، فَقالَ : أمّا ما فی ضُروعِها فَصَبوحُ الحَیِّ ، وأمّا فی آنِیَتِنا فَغَبوقُهُم ، فَقالَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : اللّهُمَّ أکثِر مالَهُ ووَلَدَهُ. ثُمَّ مَرَّ بِراعی غَنَمٍ ، فَبَعَثَ إلَیهِ یَستَسقیهِ ، فَحَلَبَ لَهُ ما فی ضُروعِها ، وأکفَأَ ما فی إنائِهِ فی إناءِ رَسولِ اللّه ِ صلى الله علیه و آله ، وبَعَثَ إلَیهِ بِشاةٍ ، وقالَ : هذا ما عِندَنا ، وإن أحبَبتَ أن نَزیدَکَ زِدناکَ. قالَ : فَقالَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : اللّهُمَّ ارزُقهُ الکَفافَ. فَقالَ لَهُ بَعضُ أصحابِهِ : یا رَسولَ اللّه ِ ، دَعَوتَ لِلَّذی رَدَّکَ بِدُعاءٍ عامَّتُنا نُحِبُّهُ ، ودَعَوتَ لِلَّذی أسعَفَکَ بِحاجَتِکَ بِدُعاءٍ کُلُّنا نَکرَهُهُ؟! فَقالَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : إنَّ ما قَلَّ وکَفى خَیرٌ مِمّا کَثُرَ وألهى. اللّهُمَّ ارزُق مُحَمَّدا وآلَ مُحَمَّدٍ الکَفافَ.(22)

10690.الأمالی للطوسی عن أبی ذرّ : قالَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : یا أبا ذَرٍّ ، اِستَغنِ بِغَناءِ اللّه ِ یُغنِکَ اللّه ُ. فَقُلتُ : وما هُوَ یا رَسولَ اللّه ِ؟ فَقالَ: غَداءُ یَومٍ وعَشاءُ لَیلَةٍ، فَمَن قَنِعَ بِما رَزَقَهُ اللّه ُ فَهُوَ أغنَى النّاسِ.(23)

10685.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هیچ توانگر و فقیرى نیست ، مگر آن که در روز قیامت ، آرزو مى کند که در دنیا ، تنها به قدر کفافش روزى مى داشت.

10686.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ به ابو ذر ـ: اى ابو ذر! همانا خداوند ـ که ذکرش بِشکوه باد ـ را خواسته ام که روزىِ هر کس را که مرا دوست مى دارد ، به قدرِ کفاف قرار دهد و به هر که مرا دشمن مى شمارد ، مال و فرزند بسیار بخشد.

10687.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هرگاه یکى از یهودیان و مسیحیان را دعا مى کنید ، بگویید: «خداوند ، مال و فرزندانت را بسیار گردانَد!».

10688.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ آن گاه که ثعلبة بن حاطب به ایشان گفت: اى پیامبر: مال اندکى که شکرش را به جاى آورى ، بهتر از مال فراوانى است که نتوانى شکر آن را به جا آورى.

10689.امام زین العابدین علیه السلام : پیامبر صلى الله علیه و آله بر شترچرانى گذر کرد. کسى را فرستاد تا از او چیزى براى آشامیدن بخواهد. شتربان گفت: آنچه در پستان شتران است ، صبحانه مردم قبیله است و آنچه در ظرف هاى ماست ، غذاى شامشان. پیامبر خدا فرمود : «بار خدایا! مال و فرزندان او را بسیار گردان». سپس به گوسفندچرانى گذر نمود و کسى را فرستاد تا از او چیزى براى آشامیدن بخواهد. وى گوسفندها را دوشید و هر چه در ظرف داشت ، در ظرف پیامبر خدا ریخت و نیز گوسفندى براى ایشان فرستاد و پیغام داد: این ، چیزى است که نزد ما آماده بود. اگر مى خواهى ، آن را افزون کنیم. پیامبر خدا گفت : «بار خدایا! او را به قدر کفاف ، روزى ده». یکى از یارانش گفت: اى پیامبر خدا ! آن را که خواهشت را رد کرد ، چنان دعا فرمودى که ما همه دوستار آنیم ؛ و این را که خواهشت را روا نمود ، چنین دعا فرمودى که ما همه ، آن را ناخوش مى داریم! پیامبر خدا فرمود: «همانا آنچه کم باشد و کفایت نماید ، بهتر از آن است که فراوان باشد و بفریبد. بار خدایا! محمّد و خاندان محمّد را به قدر کفاف ، روزى بخش».

10690.الأمالى ، طوسى ـ به نقل از ابو ذر ـ: پیامبر خدا فرمود: «به توانگرى اى که خدا به تو مى دهد، توانگر شو». گفتم: اى پیامبر خدا! آن چیست؟ فرمود : «صبحانه یک روز و غذاى شام یک شب. پس هر که به آنچه خدا روزى اش نموده ، قناعت ورزد ، توانگرترینِ مردم است».

10691.مسند ابن حنبل عن أبی اُمامة عن النبیّ صلى الله عل إنَّ أغبَطَ النّاسِ عِندی عَبدٌ مُؤمِنٌ خَفیفُ الحاذِ ، ذو حَظٍّ مِن صَلاةٍ ، أطاعَ رَبَّهُ ، وأحسَنَ عِبادَتَهُ فِی السِّرِّ ، وکانَ غامِضا فِی النّاسِ لا یُشارُ إلَیهِ بِالأَصابِعِ ، وکانَ عَیشُهُ کَفافا ، وکانَ عَیشُهُ کَفافا ـ قالَ : وجَعَلَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله یَنقُرُ بِإصبَعَیهِ ـ وکانَ عَیشُهُ کَفافا ، وکانَ عَیشُهُ کَفافا ، فَعُجِّلَت مَنِیَّتُهُ ، وقَلَّت بَواکیهِ ، وقَلَّ تُراثُهُ.(24)

10692.تنبیه الخواطر : قیلَ : خَطَبَ النّاسَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله یَوما وعَلَیهِ عَباءَةٌ شامِیَّةٌ ، فَقالَ : ما قَلَّ وکَفى خَیرٌ مِمّا کَثُرَ وألهى ، وإنَّ صاحِبَ الدِّرهَمَینِ أطوَلُ حِسابا مِن صاحِبِ الدِّرهَمِ.(25)

4 / 4

عَدَمُ الِاغتِمامِ لِرِزقِ الغَدِ

10693.رسول اللّه صلى الله علیه و آله ـ لِعَلیٍّ علیه السلام ـ: یا عَلِیُّ ، لا تَهتَمَّ لِرِزقِ غَدٍ ؛ فَإِنَّ کُلَّ غَدٍ یَأتی رِزقُهُ.(26)

10694.عنه صلى الله علیه و آله ـ لِعبدِاللّه ِ بن مَسعودٍ ـ: یَابنَ مَسعودٍ ، لا تَهتَمَّ لِلرِّزقِ ؛ فَإِنَّ اللّه َ تَعالى یَقولُ : «وَمَا مِن دَآبَّةٍ فِى الْأَرْضِ إِلَا عَلَى الله رِزْقُهَا»(27) ، وقالَ : «وَفِى السَّمَآءِ رِزْقُکُمْ وَمَا تُوعَدُونَ»(28).(29)

10691.مسند ابن حنبل ـ به نقل از ابو اُمامه ـ: پیامبر خدا فرمود : «هر آینه ، رشک بردنى ترینِ مردم نزد من ، بنده مؤمنى است که سبک بار باشد و از نماز ، بهره برده ، پروردگارش را فرمان برَد و در نهان ، خداى را نیکْ عبادت نماید و در میان مردمْ گم نام به سر بَرَد ، چندان که انگشت نما نباشد ؛ و روزى اش به قدر کفاف باشد ؛ و روزى اش به قدر کفاف باشد». در این حال ، با نوک دو انگشت خود مى کوبید و فرمود : «و روزى اش به قدر کفاف باشد ؛ و روزى اش به قدر کفاف باشد ؛ و مرگش زود فرا رسد و گریه کنندگانش اندک باشند و از او میراث اندک به جاى مانَد».

10692.تنبیه الخواطر: گفته اند که روزى پیامبر خدا ، در حالى که عبایى شامى بر دوش داشت ، براى مردم خطبه خواند و فرمود: «همانا آنچه کم باشد و کفایت نماید ، بهتر از آن است که فراوان باشد و بفریبد. هر آینه ، دارنده دو درهم ، حسابرسى اش طولانى تر از دارنده یک درهم است».

4 / 4

غم نخوردن براى روزىِ فردا

10693.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ به على علیه السلام ـ: اى على! اندوه روزىِ فردا را مخور ، که هر فردایى روزى اش فرا مى رسد.

10694.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ـ به عبد اللّه بن مسعود ـ: اى پسر مسعود! اندوهِ روزى را مخور ؛ چرا که خداى متعال مى فرماید: «هیچ جنبنده اى در زمین نیست ، مگر آن که روزى اش بر عهده خداست» ؛ و هم مى فرماید: «در آسمان است روزىِ شما و آنچه وعده داده مى شوید»

10695.المعجم الکبیر عن أبی هریرة : إنَّ رَسولَ اللّه ِ صلى الله علیه و آله دَخَلَ عَلى بِلالٍ فَوَجَدَ عِندَهُ صُبَرا مِن تَمرٍ ، فَقالَ : ما هذا یا بِلالُ؟ فَقالَ : تَمرٌ أدَّخِرُهُ. قالَ : وَیحَکَ یا بِلالُ! أوَ ما تَخافُ أن یَکونَ لَهُ بُخارٌ فِی النّارِ ؟! أنفِق یا بِلالُ ، ولا تَخشَ مِن ذِی العَرشِ إقلالاً.(30)

10696.حلیة الأولیاء عن أنس بن مالک : اُهدِیَ إلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله طَوائِرُ ثَلاثٍ ، فَأَکَلَ طَیرا وَاستَخبَأَ خادِمُهُ طَیرَینِ ، فَرَدَّهُما عَلَیهِ مِنَ الغَدِ ، فَقالَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله : ألَم أنهَکَ أن تَرفَعَ شَیئا لِغَدٍ؟! إنَّ اللّه َ یَأتی بِرِزقِ کُلِّ غَدٍ.(31)

10697.مسند ابن حنبل عن أنس بن مالک : اُهدِیَت لِرَسولِ اللّه ِ صلى الله علیه و آله ثَلاثُ طَوائِرَ ، فَأَطعَمَ خادِمَهُ طائِرا ، فَلَمّا کانَ مِنَ الغَدِ أتَتهُ بِهِ ، فَقالَ لَها رَسولُ اللّه ِ صلى الله علیه و آله : ألَم أنهَکِ أن تَرفَعی شَیئا؟! فَإِنَّ اللّه َ عز و جل یَأتی بِرِزقِ کُلِّ غَدٍ.(32)

10695.المعجم الکبیر ـ به نقل از ابو هریره ـ: پیامبر خدا بر بلال در آمد و نزد او مقدارى خرما یافت. فرمود : «این چیست ، اى بلال؟». گفت: ذخیره خرماست. فرمود : «واى بر تو ، اى بلال! آیا بیم ندارى که آن در آتش ، دود شود؟! اى بلال! انفاق کن و بیم مدار که خداى دارنده عرش ، روزى ات را کم سازد».

10696.حِلیة الأولیاء ـ به نقل از اَنَس بن مالک ـ: سه پرنده براى پیامبر صلى الله علیه و آله هدیه آورده شد. یکى را خورد و خدمتکارش آن دو دیگر را پنهان نمود. روز بعد ، آن دو را نزد پیامبر صلى الله علیه و آله آورد. ایشان فرمود : «آیا تو را نهى نکردم که چیزى براى فردا نگذارى؟ همانا خداوند ، روزىِ هر فردایى را مى رساند».

10697.مسند ابن حنبل ـ به نقل از اَنَس بن مالک ـ: سه پرنده براى پیامبر صلى الله علیه و آله هدیه آورده شد. یکى را غذاى خدمتکارش ساخت. روز بعد ، خدمتکار ، آن را نزد پیامبر خدا آورد. ایشان فرمود: «آیا تو را نهى نکردم که چیزى ذخیره نکنى؟ همانا خداوند ، روزىِ هر فردایى را مى رساند».


1) أعلام الدین : ص 339 ح 23 عن أبی سعید الخدری ، بحار الأنوار: ج 77 ص 182 ح 23 وج 103 ص 25 ح 28.

2) مسند أبی یعلى : ج 6 ص 100 ح 6552 عن أبی هریرة.

3) المستدرک على الصحیحین : ج 2 ص 4 ح 2134 عن جابر بن عبد اللّه.

4) سنن ابن ماجة : ج 2 ص 724 ح 2142 عن أبی حمید الساعدی.

5) الخصال : ص 633 ح 10 عن أبی بصیر ومحمّد بن مسلم عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام ، بحار الأنوار : ج 103 ص 26 ح 32.

6) الکافی : ج 5 ص 83 ح 11 عن جابر عن الإمام الباقر علیه السلام وص 80 ح 3 عن أبی البلاد عن أحدهما علیهماالسلامعنه صلى الله علیه و آله و ح 1 عن أبی حمزة الثمالی عن الإمام الباقر علیه السلام عنه صلى الله علیه و آله نحوه ، بحارالأنوار : ج 5 ص 148 ح 13 ؛ المستدرک على الصحیحین : ج 2 ص 5 ح 2136 عن ابن مسعود نحوه.

7) شُعب الإیمان : ج 7 ص 488 ح 11085 عن عمر.

8) حلیة الأولیاء : ج 6 ص 116 عن عبد اللّه بن مسعود.

9) مسند ابن حنبل : ج 1 ص 364 ح 1477 و ص 381 ح 1559 و ص 395 ح 1623 عن سعد بن مالک ؛ إرشاد القلوب : ص 74 ، بحارالأنوار : ج 77 ص 168 ح 4.

10) الخصال : ص 161 ح 211 عن أبی الدرداء ، بحارالأنوار : ج 77 ص 114 ح 7 ؛ حلیة الأولیاء : ج 5 ص 249 عن أبی الدرداء نحوه.

11) الکافی : ج 4 ص 26 ح 1 عن عبد الأعلى عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحارالأنوار : ج 78 ص 266 ح 179 ؛ مسند ابن حنبل : ج 3 ص 287 ح 8751 عن أبی هریرة.

12) صحیح مسلم : ج 2 ص 730 ح 125 عن عبد اللّه بن عمرو بن العاص.

13) مسند ابن حنبل : ج 8 ص 168 ح 21780 عن أبی الدرداء.

14) الکافی : ج 2 ص 140 ح 3 عن السکونی عن الإمام الصادق علیه السلام.

15) سنن ابن ماجة : ج 2 ص 1385 ح 4133 عن عمرو بن غیلان الثقفی.

16) تنبیه الخواطر : ج 1 ص 159.

17) الفردوس : ج 2 ص 180 ح 2907 عن أنس.

18) سنن ابن ماجة : ج 2 ص 1387 ح 4140 عن أنس ؛ کتاب من لا یحضره الفقیه : ج 4 ص 363 ح 5762 عن حمّاد بن عمرو وأنس بن محمّد عن أبیه جمیعا عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام عنه صلى الله علیه و آله نحوه ، بحارالأنوار : ج 72 ص 66 ح 22.

19) مکارم الأخلاق : ج 2 ص 369 ح 2661 عن أبی ذرّ ، بحارالأنوار : ج 77 ص 81 ح 3.

20) تاریخ دمشق : ج 55 ص 208 ح 11679 عن ابن عمر.

21) تاریخ دمشق : ج 12 ص 9 ح 2889 ؛ تنبیه الخواطر : ج 2 ص 282 ، بحار الأنوار : ج 22 ص 40.

22) الکافی : ج 2 ص 140 ح 4 ، بحار الأنوار : ج 72 ص 61 ح 4.

23) الأمالی للطوسی : ص 536 ح 1162 ، بحار الأنوار : ج 77 ص 88 ؛ الزهد لابن المبارک : ص 411 ح 1167 عن واصل مولى أبی عیینة نحوه.

24) مسند ابن حنبل : ج 8 ص 282 ح 22259 ؛ الکافی : ج 2 ص 140 ح 1 عن أبی عبیدة الحذّاء عن الإمام الباقر علیه السلام عنه صلى الله علیه و آله وص 141 ح 6 عن الأزدی عن الإمام الصادق علیه السلام عنه صلى الله علیه و آله وکلاهما نحوه ، بحارالأنوار : ج 84 ص 267 ح 69.

25) تنبیه الخواطر : ج 2 ص 230.

26) تحف العقول : ص 14 ، بحارالأنوار: ج 77 ص 67 ح 6.

27) هود : 6.

28) الذاریات : 22.

29) مکارم الأخلاق : ج 2 ص 356 ح 2660 عن ابن مسعود ، بحار الأنوار : ج 77 ص 106 ح 1.

30) المعجم الکبیر : ج 1 ص 341 ح 1024 وص 340 ح 1020 وج 10 ص 155 ح 10300 کلاهما عن عبد اللّه نحوه.

31) حلیة الأولیاء : ج 10 ص 243.

32) مسند ابن حنبل : ج 4 ص 394 ح 13042.