6 / 1 البَسمَلَةُ
7704 . رسول الله صلى الله علیه و آله: لا یُرَدُّ دُعاءٌ أوَّلُهُ: بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ.(1)
7705 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن حَزَنَهُ أمرٌ تَعاطاهُ فَقالَ: «بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ» وهُوَ مُخلِصٌ للهِ‌ِ یُقبِلُ بِقَلبِهِ إلَیهِ، لَم یَنفَکَّ مِن إحدَى اثنَتَینِ: إمّا بُلوغِ حاجَتِهِ فِی الدُّنیا، وإمّا یُعَدُّ لَهُ عِندَ رَبِّهِ ویُدَّخَرُ لَدَیهِ، وما عِندَ اللهِ خَیرٌ وأبقى لِلمُؤمِنینَ.(2)
6 / 2 الحَمدُ وَالثَّناءُ
7706 . رسول الله صلى الله علیه و آله: مَن قالَ: «الحَمدُ للهِ‌ِ رَبِّ العالَمینَ» أربَعَ مَرّاتٍ، قالَ اللهُ عز و جل: سَل تُعطَهُ.(3)
7707 . مکارم الأخلاق عن رسول الله صلى الله علیه و آله: إنَّ کُلَّ دُعاءٍ لا یَکونُ قَبلَهُ تَمجیدٌ فَهُوَ أبتَرُ، إنَّمَا التَّمجیدُ ثُمَّ الدُّعاءُ.
قُلتُ(4) : ما أدنى ما یُجزِئُ مِنَ التَّمجیدِ؟
قالَ صلى الله علیه و آله: قُل: اللهُمَّ أنتَ الأَوَّلُ فَلَیسَ قَبلَکَ شَیءٌ، وأنتَ الآخِرُ فَلَیسَ بَعدَکَ شَیءٌ، وأنتَ الظّاهِرُ فَلَیسَ فَوقَکَ شَیءٌ، وأنتَ الباطِنُ فَلَیسَ دونَکَ شَیءٌ، وأنتَ العَزیزُ الحَکیمُ.(5)
6 / 1
آغاز کردن به نام خدا
7704 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: دعایى که با «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیم» آغاز گردد، رد نمى‌شود.
7705 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس اندوهى بدو برسد و از روى اخلاص و با توجّه قلبى به خدا، بگوید: «بسم الله الرحمن الرحیم» ، از دو حال خارج نمى‌شود: یا در همین دنیا به حاجتش مى‌رسد و یا نزد پروردگارش به حساب مى‌آید و در نزد او ذخیره مى‌گردد. و البتّه آنچه نزد خداست، براى اهل ایمان، بهتر و ماندگارتر است.
6 / 2
ستایش و ثناى خداوند گفتن
7706 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس چهار مرتبه بگوید: «الحمد لله رب العالمین؛ ستایش، خداوندى راى که پروردگار جهانیان است»، خداوند عز و جل مى‌فرماید: «بخواه، تا به تو عطا شود».
7707 . مکارم الأخلاق: پیامبر خدا فرمود: «هر دعایى که پیش از آن تمجیدى نباشد، [درخواستى]ناقص است. نخست تمجید [ِ خداوند] و سپس دعا!»
[راوى مى‌گوید:]گفتم: کمترین حدّ تمجید که کفایت مى‌کند، چیست؟
فرمود: «بگو: پروردگارا! تو آغازینى و پیش از تو چیزى نیست. تو واپسینى و پس از تو چیزى نیست. تو پیدایى و پیداتر از تو چیزى نیست. تو نهانى و نهان‌تر از تو چیزى نیست. تو عزیز و حکیمى».
7708 .تنبیه الغافلین عن میمونة بنت سعد خادمة رسول الله صلى الله علیه و آله: مَرَّ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله بِسَلمانَ وهُوَ یَدعو فی دُبُرِ الصَّلاةِ.
فَقالَ: یا سَلمانُ ألَکَ حاجَةٌ إلى رَبِّکَ؟ قالَ: نَعَم یا رَسولَ اللهِ.
قالَ: فَقَدِّم بَینَ یَدَی دُعائِکَ ثَناءً عَلى رَبِّکَ، وصِفهُ کَما وَصَفَ نَفسَهُ، وسَبِّحهُ تَسبیحا وتَحمیدا وتَهلیلاً. فَقالَ سَلمانُ: وکَیفَ اُقَدِّمُ ثَناءً یا رَسولَ اللهِ؟
قالَ: تَقرَأُ فاتِحَةَ الکِتابِ ثَلاثا، فَإِنَّها ثَناءُ اللهِ تَعالى. قالَ: فَکَیفَ أصِفُهُ؟
قالَ: تَقرَأُ سورَةَ الصَّمَدِ ثَلاثا فَإِنَّها صِفَةُ اللهِ، وَصَفَ بِها نَفسَهُ. قالَ: فَکَیفَ اُسَبِّحُ؟
قالَ: قُل: «سُبحانَ اللهِ وَالحَمدُ للهِ‌ِ ولا إلهَ إلَا اللهُ وَاللهُ أکبَرُ» ثُمَّ تَسأَلُ حاجَتَکَ.(6)
6 / 3
الإِقرارُ بِالذَّنبِ
7709 . رسول الله صلى الله علیه و آله مِن دُعائِهِ فی حَجَّةِ الوَداعِ -: أنَا البائِسُ الفَقیرُ، المُستَغیثُ المُستَجیرُ، الوَجِلُ المُشفِقُ، المُقِرُّ المُعتَرِفُ بِذَنبِهِ، أسأَ لُکَ مَسأَلَةَ المُستَکینِ، وأبتَهِلُ إلَیکَ ابتِهالَ المُذنِبِ الذَّلیلِ، وأدعوکَ دُعاءَ الخائِفِ الضَّریرِ.(7)
7708 . تنبیه الغافلین به نقل از میمونه دختر سعد، خدمت‌گزار پیامبر خدا-: پیامبر صلى الله علیه و آله بر سلمان که نمازش را خوانده و مشغول دعا کردن بود گذشت و فرمود: «اى سلمان! از پروردگارت حاجتى دارى؟»
گفت: آرى، اى پیامبر خدا!
فرمود: «پس، پیش از دعایت پروردگارت را ثنا بگو و او را چنان که خود، خویشتن را وصف کرده است، وصف کن و او را با «سبحان الله» و «الحمد لله» و «لا اله إلّا الله» تسبیح بگو».
سلمان گفت: اى پیامبر خدا! چگونه ثنایش گویم؟
فرمود: «سه مرتبه فاتحة الکتاب (سوره حمد) را بخوان؛ زیرا آن، ثناى خداوند است».
گفت: چگونه وصفش کنم؟
فرمود: «سه مرتبه سوره صَمَد (توحید) را بخوان؛ زیرا آن، وصف خداست که خداوند، خویشتن را بدان وصف کرده است».
گفت: چگونه تسبیح او بگویم؟
فرمود: «بگو: «سُبْحانَ اللهِ وَالحَمدُ للهِ ولا إله إلّا اللهُ واللهُ أکبَرُ (پاک است خدا، و ستایشْ ویژه اوست، و هیچ معبودى جز خداى یگانه نیست، و خدا، بزرگ‌تر است) «. سپس، حاجتت را از او درخواست کن».
6 / 3
اعتراف به گناه
7709 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در دعایش در آخرین سفر حج : [خداوندا!] منم تهى‌دستِ نیازمند، دادخواهِ پناهجو، بیمناکِ نگران؛ کسى که به گناهِ خود، اقرار دارد و اعتراف مى‌کند. از تو مى‌خواهم، چنان که زمینگیرى درخواست کند، و به سوى تو زارى مى‌کنم، چنان که خطاکارى خاکسار زارى کند، و تو را مى‌خوانم، چنان که ترسانى گرفتار بخواند.
4 / 6 الصَّلاةُ عَلى النبیّ وآلِهِ
7710 . رسول الله صلى الله علیه و آله: ما مِن دُعاءٍ إلّا بَینَهُ وبَینَ السَّماءِ حِجابٌ، حَتّى یُصَلّى عَلَى النَّبِیِّ وعَلى آلِ مُحَمَّدٍ، فَإِذا فُعِلَ ذلِکَ خُرِقَ ذلِکَ الحِجابُ ودَخَلَ الدُّعاءُ، فَإِذا لَم یُفعَل ذلِکَ رَجَعَ الدُّعاءُ.(8)
7711 . عنه صلى الله علیه و آله: لا یَزالُ الدُّعاءُ مَحجوبا حَتّى یُصَلّى عَلَیَّ وعَلى أهلِ بَیتی.(9)
7712 . عنه صلى الله علیه و آله: صَلاتُکُم عَلَیَّ مُجَوِّزَةٌ لِدُعائِکُم، ومَرضاةٌ لِرَبِّکُم، وزَکاةٌ لأَِبدانِکُم.(10)
7713 . عنه صلى الله علیه و آله: لا تَجعَلونی کَقَدَحِ الرّاکِبِ(11)؛ فَإِنَّ الرّاکِبَ یَملأَ قَدَحَهُ فَیَشرَبُهُ إذا شاءَ، اجعَلونی فی أوَّلِ الدُّعاءِ، وفی آخِرِهِ، وفی وَسَطِهِ.(12)
7714 . الکافی عن مرازم عن الإمام الصادق علیه السلام: إنَّ رَجُلاً أتى رَسولَ اللهِ صلى الله علیه و آله فَقالَ: یا رَسولَ اللهِ، إنّی جَعَلتُ ثُلُثَ صَلَواتی لَکَ. فَقالَ لَهُ خَیرا. فَقالَ لَهُ: یا رَسولَ اللهِ، إنّی جَعَلتُ نِصفَ صَلَواتی لَکَ. فَقالَ لَهُ: ذاکَ أفضَلُ. فَقالَ: إنّی جَعَلتُ کُلَّ صَلَواتی لَکَ.
فَقالَ: إذا یَکفِیَکَ اللهُ عز و جل ما أهَمَّکَ مِن أمرِ دُنیاکَ وآخِرَتِکَ.
فَقالَ لَهُ رَجُلٌ: أصلَحَکَ اللهُ، کَیفَ یَجعَلُ صَلاتَهُ لَهُ؟
فَقالَ أبو عَبدِ اللهِ علیه السلام: لا یَسأَلُ اللهَ عز و جل شَیئا إلّا بَدَأَ بِالصَّلاةِ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِهِ.(13)
6 / 4
درود فرستادن بر پیامبر و خاندان او
7710 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هیچ دعایى نیست، مگر این که میان آن و آسمان، پرده‌اى هست، تا آن گاه که بر پیامبر و بر خاندان محمّد، درود فرستاده شود. چون درود فرستاده شود، آن پرده مى‌دَرَد و دعا وارد مى‌شود، و هر گاه درود فرستاده نشود، دعا بر مى‌گردد.
7711 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: دعا، پیوسته در حجاب است [و به درگاه خدا بالا نمى‌رود]، تا آن گاه که بر من و بر خانواده من، درود فرستاده شود.
7712 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: درود فرستادن شما بر من، پروانه عبورِ دعاى شما و موجب خشنودىِ پروردگارتان و زکات بدن‌هاى شماست.
7713 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: مرا چون پیاله سوار قرار ندهید که هر گاه مى‌خواهد، پیاله‌اش را پُر مى‌کند و مى‌آشامد؛(14) بلکه مرا در آغاز و در آخر و در وسط دعایتان قرار دهید.
7714 . الکافى به نقل از مُرازم : امام صادق علیه السلام فرمود: مردى نزد پیامبر خدا آمد و گفت: اى پیامبر خدا! من، یکْ سومِ درود فرستادن‌هایم را به تو اختصاص مى‌دهم.
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «خوب است».
گفت: اى پیامبر خدا! نصف درود فرستادن‌هایم را به تو اختصاص مى‌دهم.
فرمود: «این، بهتر است».
گفت: همه درود فرستادن‌هایم را به تو اختصاص مى‌دهم.
فرمود: «در این صورت، خداوند عز و جل خواست‌هاى دنیا و آخرتت را برآورده مى‌سازد».
مردى به امام صادق علیه السلام گفت: خداوند، تو را به سلامت بدارد! چگونه درود را به او اختصاص مى‌داد؟
فرمود: «چیزى از خداوند عز و جل درخواست نمى‌کرد، مگر این که با درود فرستادن بر محمّد و خاندان او آغاز مى‌کرد».
7715 . الکافی عن أبی بصیر: سَأَلتُ أبا عَبدِ اللهِ علیه السلام: ما مَعنى أجعَلُ صَلَواتی کُلَّها لَکَ؟
فَقالَ: یُقَدِّمُهُ بَینَ یَدَی کُلِّ حاجَةٍ، فَلا یَسأَلُ اللهَ عز و جل شَیئا حَتّى یَبدَأَ بِالنَّبِیِّ صلى الله علیه و آله، فَیُصَلِّیَ عَلَیهِ ثُمَّ یَسأَلُ اللهَ حَوائِجَهُ.(15)
7716 . رسول الله صلى الله علیه و آله: إذا صَلّى أحَدُکُم فَلیَبدَأ بِتَحمیدِ رَبِّهِ جَلَّ وعَزَّ وَالثَّناءِ عَلَیهِ، ثُمَّ یُصَلّی عَلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله، ثُمَّ یَدعو بَعدُ بِما شاءَ.(16)
7717 . سنن الترمذی عن فضالة بن عبید: بَینا رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله قاعِدٌ(17) إذ دَخَلَ رَجُلٌ فَصَلّى، فَقالَ: اللهُمَّ اغفِر لی وَارحَمنی.
فَقالَ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله: عَجِلتَ أیُّهَا المُصَلّی، إذا صَلَّیتَ فَقَعَدتَ فَاحمَدِ اللهَ بِما هُوَ أهلُهُ وصَلِّ عَلَیَّ ثُمَّ ادعُهُ.
قالَ: ثُمَّ صَلّى رَجُلٌ آخَرُ بَعدَ ذلِکَ فَحَمِدَ اللهَ وصَلّى عَلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله.
فَقالَ لَهُ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله: أیُّهَا المُصَلی، اُدعُ تُجَب.(18)
7718 . الإمام الصادق علیه السلام: دَخَلَ رَجُلٌ المَسجِدَ فَابتَدَأَ قَبلَ الثَّناءِ عَلَى اللهِ وَالصَّلاةِ عَلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه و آله، فَقالَ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله: عاجَلَ العَبدُ رَبَّهُ.
ثُمَّ دَخَلَ آخَرُ فَصَلّى وأثنى عَلَى اللهِ عز و جل وصَلّى عَلى رَسولِ اللهِ صلى الله علیه و آله، فَقالَ رَسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله: سَل تُعطَهُ.(19)
7715 . الکافى به نقل از ابو بصیر -: از امام صادق علیه السلام پرسیدم: معناى این که «همه درود فرستادن‌هایم را براى تو قرار مى‌دهم» چیست؟
فرمود: «پیشاپیشِ هر درخواستى، او (پیامبر صلى الله علیه و آله) را پیش بفرستد؛ یعنى هیچ چیزى از خدا درخواست نکند، مگر آن که با پیامبر صلى الله علیه و آله آغاز نماید و بر او درود فرستد و سپس درخواست‌هایش را از خداوند بخواهد».
7716 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر گاه یکى از شما نماز خواند، پس ابتدا پروردگارش را حمد و ثنا گوید و سپس بر پیامبر، درود فرستد و آن گاه، هر دعایى خواست، بکند.
7717 . سنن الترمذى به نقل از فضالة بن عبید -: پیامبر خدا نشسته بود که مردى وارد شد و نماز خواند و گفت: بار خدایا! مرا بیامرز و بر من، رحمت آوَر.
پیامبر خدا فرمود: «عجله کردى، اى مرد نمازگزار! هر گاه نماز خواندى، بنشین و خدا را به آنچه شایسته آن است، بستاى و بر من درود فرست و آن گاه، دعا کن».
پس از او مرد دیگرى [آمد و] نماز خواند و حمد خدا کرد و بر پیامبر صلى الله علیه و آله درود فرستاد. پیامبر صلى الله علیه و آله به او فرمود: «اى مرد نمازگزار! دعا کن که اجابت مى‌شوى».
7718 . امام صادق علیه السلام: مردى وارد مسجد شد و پیش از آن که ثناى خدا گوید و بر پیامبر صلى الله علیه و آله درود فرستد، شروع به دعا کرد. پیامبر خدا فرمود: «این بنده، در خواهش از پروردگارش شتاب ورزید».
سپس مرد دیگرى درآمد و ابتدا، نماز خواند و خداوند عز و جل را ثنا گفت و بر پیامبر خدا، درود فرستاد. پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «[اکنون] بخواه تا به تو عطا شود».
7719 . فلاح السائل عن الحسین بن سعید: قالَ الحَلَبِیُّ لأَِبی عَبدِ اللهِ علیه السلام: إنَّ لی جارِیَةً تُعجِبُنی فَلَیسَ یَکادُ یَبقى لی مِنها وَلَدٌ، ولی مِنها غُلامٌ، وهُوَ یَبکی ویَفزَعُ بِاللَّیلِ، وأتَخَوَّفُ عَلَیهِ ألّا یَبقى.
فَقالَ أبو عَبدِ اللهِ علیه السلام: فَأَینَ أنتَ مِنَ الدُّعاءِ؟ قُم مِن آخِرِ اللَّیلِ وتَوَضَّأ وأسبِغِ الوُضوءَ، وصَلِّ رَکعَتَینِ، فَاحمَدِ اللهَ، وإیّاکَ أن تَسأَلَهُ حَتّى تَمدَحَهُ رَدَّدَ ذلِکَ عَلَیهِ مِرارا یَأمُرُهُ بِالمِدحَةِ فَإِذا فَرَغتَ مِن مِدحَةِ رَبِّکَ فَصَلِّ عَلى نَبِیِّکَ صلى الله علیه و آله، ثُمَّ سَلهُ یُعطِکَ.
أما بَلَغَکَ أنَّ رَسولَ اللهِ صلى الله علیه و آله أتى عَلى رَجُلٍ وهُوَ یُصَلّی، فَلَمّا قَضَى الرَّجُلُ الصَّلاةَ أقبَلَ یَسأَلُ رَبَّهُ حاجَتَهُ، فَقالَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله: عَجَّلَ العَبدُ عَلى رَبِّهِ.
وأتى عَلى آخَرَ وهُوَ یُصَلّی، فَلَمّا قَضى صَلاتَهُ مَدَحَ رَبَّهُ، فَلَمّا فَرَغَ مِن مِدحَةِ رَبِّهِ صَلّى عَلى نَبِیِّهِ صلى الله علیه و آله، فَقالَ لَهُ النَّبِیُّ صلى الله علیه و آله: سَل تُعطَ، سَل تُعطَ.(20)
6 / 5
الاِستِشفاعُ بأهل البَیت
الکتاب
«یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا اِتَّقُوا اَللهَ وَ اِبْتَغُوا إِلَیْهِ اَلْوَسِیلَةَ وَ جاهِدُوا فِی سَبِیلِهِ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» .(21)
7719 . فلاح السائل به نقل از حسین بن سعید -: حلبى به امام صادق علیه السلام گفت: کنیزى دارم که مورد علاقه من است و از او براى من، تقریبا فرزندى نمانده است و تنها یک پسر از وى دارم که شب‌ها گریه و بى‌تابى مى‌کند و مى‌ترسم که او نیز زنده نماند.
امام صادق علیه السلام فرمود: «چرا دعا نمى‌کنى؟ آخرِ شب برخیز و وضوى کاملى بگیر و دو رکعت نماز بگزار و خدا را بستاى و تا او را نستوده‌اى، از او درخواست مکن».
امام علیه السلام چندین بار این جمله را بازگفت و او را به ستودنِ خدا توصیه کرد [و افزود]: «و چون از ستایش پروردگارت فراغت یافتى، بر پیامبرت درود فرست و آن گاه از او بخواه، که عطایت مى‌کند.
مگر نشنیده‌اى که پیامبر خدا بر مردى وارد شد که نماز مى‌خواند و چون نمازش را تمام کرد، شروع به درخواستِ حاجت خود از پروردگارش کرد و پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «این بنده، زود از پروردگارش تقاضا کرد» و مرد دیگرى را دید که نماز مى‌خواند و چون نمازش را به پایان بُرد، پروردگارش را ستود و پس از ستایش پروردگارش، بر پیامبر او درود فرستاد و پیامبر صلى الله علیه و آله به او فرمود: «بخواه، که به تو داده مى‌شود؛ بخواه، که به تو داده مى‌شود»؟».
6 / 5
توسّل جستن به اهل بیت
قرآن
«اى کسانى که ایمان آورده‌اید! از خدا پروا کنید و [براى تقرّب] به سوى او، وسیله بجویید و در راهش جهاد کنید، باشد که رستگار شوید».
الحدیث
7720 . رسول الله صلى الله علیه و آله: أکثِرُوا الصَّلاةَ عَلَیَّ؛ فَإِنَّ صَلاتَکُم عَلَیَّ مَغفِرَةٌ لِذُنوبِکُم، وَاطلُبوا لِیَ الدَّرَجَةَ وَالوَسیلَةَ؛ فَإِنَّ وَسیلَتی عِندَ رَبّی شَفاعَةٌ لَکُم.(22)
7721 . عنه صلى الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام -: یا عَلِیُّ، إذا هالَکَ أمرٌ أو نَزَلَت بِکَ شِدَّةٌ فَقُل:
اللهُمَّ إنّی أسأَ لُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ أن تُصَلِّیَ عَلى مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ، وأن تُنجِیَنی مِن هذَا الغَمِّ.(23)
7722 . عنه صلى الله علیه و آله لِعَلِیٍّ علیه السلام : الأَئِمَّةُ مِن وُلدِکَ بِهِم تُسقى اُمَّتِیَ الغَیثَ، وبِهِم یُستَجابُ دُعاؤُهم، وبِهِم یَصرِفُ اللهُ عَنهُمُ البَلاءَ، وبِهِم تَنزِلُ الرَّحمَةُ مِنَ السَّماءِ.(24)
7723 . سنن الترمذی عن عثمان بن حنیف: إنَّ رَجُلاً ضَریرَ البَصَرِ أتَى النَّبِیَّ صلى الله علیه و آله فَقالَ: اُدعُ اللهَ أن یُعافِیَنی.
قالَ: إن شِئتَ دَعَوتُ، وإن شِئتَ صَبَرتَ فَهُوَ خَیرٌ لَکَ. قالَ: فَادعُهُ.
قالَ: فَأَمَرَهُ أن یَتَوَضَّأَ فَیُحسِنَ وُضوءَهُ، ویَدعُوَ بِهذَا الدُّعاءِ: اللهُمَّ إنّی أسأَ لُکَ وأتَوَجَّهُ إلَیکَ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ نَبِیِّ الرَّحمَةِ، [یا مُحَمَّدُ](25) إنّی تَوَجَّهتُ بِکَ إلى رَبّی فی حاجَتی هذِهِ لِتُقضى لی، اللهُمَّ فَشَفِّعهُ فِیَّ.(26)
حدیث
7720 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بسیار بر من درود بفرستید؛ زیرا درود فرستادن شما بر من، موجب آمرزش گناهان شماست. و براى من [از خداوند] درجه و وسیله طلب کنید؛ چرا که وسیله من نزد پروردگارم، شفاعت براى شماست.
7721 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به على علیه السلام -: اى على! هر گاه کارى تو را هراسانْد یا دچار سختى شدى، بگو: «بار خدایا! به حقّ محمّد و خاندان محمّد، از تو درخواست مى‌کنم که بر محمّد و خاندان محمّد، درود فرستى و مرا از این غم، بِرَهانى».
7722 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به على علیه السلام : امامان از نسل تو هستند به برکت وجود آنهاست که به امّتم باران داده مى‌شود و دعایشان مستجاب مى‌شود و خداوند بلا را از آنان مى‌گردانَد و رحمت، از آسمان فرود مى‌آید.
7723 . سنن الترمذى به نقل از عثمان بن حنیف : مرد نابینایى نزد پیامبر صلى الله علیه و آله آمد و گفت: دعا کن که خدا، مرا شفا بخشد.
فرمود: «اگر بخواهى، دعا مى‌کنم؛ امّا اگر صبر پیشه کنى، برایت بهتر است».
گفت: دعا کن.
به او فرمود که وضویى نیکو بگیرد و این دعا را بخواند: «بار خدایا! از تو درخواست مى‌کنم و به واسطه پیامبرت محمّد، پیامبرِ رحمت، به درگاهت روى مى‌آورم. اى محمّد! من به واسطه تو، به درگاه پروردگارم روى آوردم تا این حاجتم برآورده شود. بار خدایا! شفاعت او را درباره من بپذیر».
1) تنبیه الخواطر: ج 1 ص 32، بحار الأنوار: ج 93 ص 313 ح 17.
2) التوحید: ص 232 عن الإمام زین العابدین عن أبیه الإمام الحسین عن أخیه الإمام الحسن عن أبیه الإمام علیّ علیهم السلام، بحار الأنوار: ج 92 ص 233 ح 14.
3) الدعاء للطبرانی: ص 491 ح 1726 عن أبی اُمامة.
4) کذا فی المصدر، من دون ذکرٍ للقائل.
5) مکارم الأخلاق: ج 2 ص 80 ح 2206، بحار الأنوار: ج 93 ص 317 ح 21.
6) تنبیه الغافلین: ص 544 ح 876.
7) المعجم الکبیر: ج 11 ص 140 ح 11405 عن ابن عبّاس؛ بحار الأنوار: ج 94 ص 225 ح 1 نقلاً عن کتاب الاختیار لابن الباقی عن فاطمة علیهاالسلام.
8) بشارة المصطفى: ص 236 عن الحارث عن الإمام علیّ علیه السلام، بحار الأنوار: ج 27 ص 258 ح 7؛ الفردوس: ج 4 ص 47 ح 6148 عن الإمام علیّ علیه السلام ولیس فیه «وعلى آل محمّد».
9) کفایة الأثر: ص 39 عن أبی ذرّ، بحار الأنوار: ج 94 ص 66 ح 53.
10) الجعفریّات: ص 215 عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم السلام، بحار الأنوار: ج 94 ص 68 ح 56.
11) أی: لا تؤخّرونی فی الذکر؛ لأنّ الراکب یعلّق قَدَحه فی آخر رحْله عند فراغه من ترحاله، ویجعله خلفه (النهایة: ج 4 ص 19 «قدح»).
12) الکافی: ج 2 ص 492 ح 5 عن ابن القدّاح عن الإمام الصادق علیه السلام، بحار الأنوار: ج 93 ص 316 ح 21؛ المصنّف لعبد الرزّاق: ج 2 ص 216 ح 3117 عن جابر نحوه.
13) الکافی: ج 2 ص 493 ح 12، بحار الأنوار: ج 94 ص 60 ح 42.
14) یعنى: جایگاه ویژه‌اى براى یادکرد از من قرار دهید، نه این که با بى‌اهمّیت شمردن یاد من، هر گاه خواستید، مرا یاد کنید. گفتنى است که در النهایه‌ى ابن اثیر، در معناى این حدیث، چنین توضیح آمده است: یاد مرا به آخرِ کارتان وا مگذارید؛ زیرا سواره، وقتى اثاثیه‌اش را بست، کاسه‌اش را در آخرِ کار به اثاثیه‌اش آویزان مى‌کند و به پشتش مى‌اندازد.
15) الکافی: ج 2 ص 492 ح 4.
16) سنن أبی داوود: ج 2 ص 77 ح 1481 عن فضالة بن عبید.
17) فی المصدر: «قاعدا» ، والتصویب من المعجم الکبیر: ج 18 ص 308 وغیره.
18) سنن الترمذی: ج 5 ص 516 ح 3476؛ مکارم الأخلاق: ج 2 ص 17 ح 2031 عن الإمام الصادق علیه السلام نحوه.
19) الکافی: ج 2 ص 485 ح 7 عن أبی کهمس.
20) فلاح السائل: ص 90 ح 24، بحار الأنوار: ج 93 ص 318 ح 24.
21) المائدة:35.
22) تاریخ دمشق: ج 61 ص 381 ح 12661 عن أبی صالح عن الإمام الحسن علیه السلام.
23) مُهَج الدعوات: ص 15 عن موسى بن إبراهیم عن الإمام الکاظم عن أبیه عن جدّه علیهم السلام، بحار الأنوار: ج 95 ص 280 ح 3.
24) کمال الدین: ص 206 ح 21 عن أبی الطفیل عن الإمام الباقر علیه السلام، بحار الأنوار: ج 36 ص 232 ح 14.
25) ما بین المعقوفین لا یوجد فی المصدر، وأثبتناه من المصادر الاُخرى.
26) سنن الترمذی: ج 5 ص 569 ح 3578.
