7 / 1
فضل الایمان
أ- أحب الأشیاء الی الله.
944. رسول الله صلی الله علیه و آله- فی وصیته لأبی ذر-: یا أباذر، ما من شیء أحب الی الله تعالی منالایمان به و ترک ما أمر أن یترک.(1).
ب- لا یعطیه الا من أحبه
945. رسول الله صلی الله علیه و آله: ان الله یعطی المال من یحب و من لا یحب، ول ا یعطی الایمان الا من یحب، فاذا أحب الله عبدا أعطاه الایمان.(2).
ج- ثمن الجنة
946. رسول الله صلی الله علیه و آله الایمان ثمن الجنة، والحمد ثمن کل نعمة، و یتقاسمون الجنة
7 / 1
فضیلت ایمان
الف- محبوب ترین ها در نزد خداوند
944. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله- در سفارش به ابوذر-: ای ابوذر! هیچ چیز نزد خداوند متعال، دوست داشتنی تر از این دو نیست: ایمان آوردن به او، و ترک آنچه به ترک آن فرمان داده است.
ب- خداوند، ایمان را جز به محبوبانش نمی دهد
945. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: خداوند، مال و ثروت را هم به کسی می دهد که دوست دارد و هم به کسی که دوست ندارد؛ اما ایمان را جز به کسی که دوست دارد، نمی دهد. پس هر گاه خداوند بنده ای را دوست بدارد، به او ایمان عطا می کند.
ج- بهای بهشت
946. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: ایمان، بهای بهشت است و سپاس گفتن، بهای هر نعمتی است و
بأعمالهم.(3).
7 / 2
مکان المؤمن من الله
947. رسول الله صلی الله علیه و آله: نزل جبرئیل علیه السلام فقال: یا محمد ان الله یقرئ علیک السلام و یقول: اشتقت للمؤمن اسما من أسمائی سمیته مؤمنا، فالمؤمن منی و أنا منه.(4).
7 / 3
کرامة المؤمن
أ- أعظم حرمة من الکعبة
948. سنن ابن ماجه عن عبدالله بن عمرو: رأیت رسول الله صلی الله علیه و آله یطوف بالکعبة و یقول: ما أطیبک و أطیب ریحک، ما أعظمک و أعظم حرمتک، والذی نفس محمد بیده، لحرمة المؤمن أعظم عندالله حرمة منک، ماله و دمه و أن نظن به الا خیرا.(5).
949. تنبیه الخواطر عن ابن عباس: نظر رسول الله صلی الله علیه و آله الی الکعبة فقال: مرحبا بک من بیت، ما أعظمک و ما أعظم حرمتک، والله ان المؤمن أعظم حرمة عندالله منک، لأن الله تعالی حرم منک واحدة و حرم من المؤمن ثلاثا: دمه و ماله و أن یظن به ظن السوء.(6).
[مردم] بهشت را با اعمال خویش تقسیم می کنند.
7 / 2
جایگاه مؤمن در پیشگاه خداوند
947. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: جبرئیل علیه السلام فرود آمد و گفت: ای محمد! خداوند تو را درود می رساند و می فرماید: «برای مؤمن، نامی را از نام های خودم برگرفتم و او را مؤمن نامیدم. پس مؤمن از من است و من از او هستم».
7 / 3
کرامت مؤمن
الف- برتری حرمت مؤمن بر کعبه
948. سنن ابن ماجة- به نقل از عبدالله بن عمرو-: پیامبر صلی الله علیه و آله را دیدم که کعبه را طواف می کند و می فرماید: «خوشا تو و خوشا بوی تو! وه که چه بزرگی تو و چه بزرگ است حرمت تو! لیک سوگند به آن که جان محمد در دست اوست، حرمت مؤمن نزد خداوند، بزرگ تر از حرمت توست؛ هم حرمت مالش و هم حرمت جانش، و هم حرام بودن این که به او جز گمان نیک ببریم».
949. تنبیه الخواطر- به نقل از ابن عباس-: پیامبر خدا به کعبه نگریست و فرمود «آفرین بر تو خانه! چه بزرگی تو و چه بزرگ است حرمت تو! [اما] به خدا سوگند که مؤمن نزد خداوند، با حرمت تر از توست؛ زیرا خدای تعالی از تو تنها یک چیز را حرام کرد و از مؤمن، سه چیز را: مالش را، جانش را، و گمان بد بردن به او را».
ب- أعظم حرمة من الملک المقرب
950. رسول الله صلی الله علیه و آله: مثل المؤمن عندالله عزوجل کمثل ملک مقرب، و ان المؤمن عندالله أعظم من ذلک، و لیس شیء أحب الی الله من مؤمن تائب أو مؤمنة تائبة.(7).
951. عنه صلی الله علیه و آله: ان المؤمن یعرف فی السماء کما یعرف الرجل أهله و ولده، و انه لأکرم علی الله من ملک مقرب.(8).
952. عنه صلی الله علیه و آله: المؤمن أکرم علی الله عزوجل من بعض ملائکته.(9).
ج- أکرم الأشیاء علی الله.
953- رسول الله صلی الله علیه و آله: لیس أکرم علی الله من المؤمن.(10).
د- أطیب الأشیاء ریحا فی الآفاق
954. رسول الله صلی الله علیه و آله: ما من شیء أطیب من ریح المؤمن، و ان ریحه لتوجد بالآفاق، و ریحه عمله و الثناء علیه.(11).
7 / 4
نور المؤمن
955. رسول الهل صلی الله علیه و آله: تقول جهنم للمؤمن یوم القیامة: جز یا مؤمن فقد أطفا نورک لهبی.(12).
ب- برتری حرمت مؤمن از فرشته مقرب
950. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: مرمن در نزد خداوند عزوجل، مانند فرشته مقرب است. مؤمن نزد خداوند، از این هم بالاتر است. هیچ چیز نزد خداوند، دوست داشتنی تر از مرد یا زن مؤمن توبه گر نیست.
951. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: مؤمن را در آسمان چنان می شناسند که مرد، زن و فرزندش را می شناسد. او نزد خداوند، از فرشته ای مقرب هم گرامی تر است.
952. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: مؤمن برای خداوند عزوجل، از برخی فرشتگانش گرامی تر است.
ج- گرامی ترین چیزها در نزد خداوند
953. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: هیچ چیز برای خداوند، گرامی تر از مؤمن نیست.
د- خوش بوترین چیزها در هستی
954. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: هیچ چیز خوش بوتر از مؤمن نیست. بوی او، در همه جا پراکنده است. بوی او، همان کردار او و ستایش [مردمان] از او [و نام نیک او] است.
7 / 4
نور مؤمن
955. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: در روز قیامت، دوزخ به مؤمن می گوید: «عبور کن ای مؤمن! زیرا نور تو شعله ی مرا خاموش کرده است».
7 / 5
برکة لمؤن فی الکون
956. رسول الله صلی الله علیه و آله: قال الله تبارک و تعالی: لو لم یکن من خلقی فی الأرض فیما بین المشرق والمغرب الا مؤمن وحد مع امام عادل لاستغنیت بهما عن جمیع ما خلقت فی أرضی و لقامت سبع سماوات و أرضین بهما، و جعلت لهما من ایمانهما أنسا لا یحتاجان الی أنس سواهما.(13).
957. عنه صلی الله علیه و آله: قال الله تبارک و تعالی: لو لم یکن فی الأرض الا مؤمن واحد لاستغنیت به عن جمع خلقی و لجعلت له من ایمانه انسا لا یحتاج الی أحد.(14).
7 / 6
برکة المؤمن فی المجتمع
958. رسول الله صلی الله علیه و آله: ان الله تبارک و تعالی اذا رأی أهل قریة قد أسرفوا فی المعاصی و فیها ثلاثة نفر من المؤمنین ناداهم جل جلاله و تقدست أسماؤه: یا أهل معصیتی لولا من فیکم من المؤمنین المتحابین بجلالی، العامرین بصلاتهم أرضی و مسجدی، والمستغفرین بالأسحار خوفا منی لأنزلت بکم عذابی ثم لا ابالی.(15).
959. عنه صلی الله علیه و آله: ان الله لیدفع بالمؤمن الصالح عن مئة أهل بیت من جیرانه البلاء.(16).
7 / 5
برکت مؤمن در هستی
956. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: خداوند- که خجسته و والاست- می فرماید: «اگر در روی زمین، از خاور تا باختر آن، آفریده ای نداشتم بجز یک مؤمن با یک پیشوای دادگر، وجود همان دو، بس بود و نیازی به هیچ یک از دیگر آفریدگانم در زمین نبود و به واسطه ی [برکت وجود] آن دو، هفت آسمان و زمین برپا می شد، و از ایمان آن دو، بر ایشان همدمی قرار می دادم که به همدمی غیر از خود، نیاز نمی داشتند».
957. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: خداوند- تبارک و تعالی- فرموده است: «اگر در روی زمین، تنها یک مؤمن هم وجود می داشت، نیازی به دیگر آفریدگانم نبود، و برای او از ایمانش همدمی می آفریدم کهبه کسی دیگر نیاز نداشته باشد».
7 / 6
برکت مؤمن در جامعه
958. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: خداوند- تبارک و تعالی- هرگاه اهل شهری را ببیند که در گناهان زیاده روی کرده اند، اگر [حتی] سه نفر مؤمن نیز در میان آنان باشد، او- که شکوهش گرامی است و نام هایش مقدس اند- آنان را ندا می دهد که: «ای نافرمانان من! اگر در میان شما مؤمنانی نبودند که به خاطر عظمت من، با یکدیگر دوستی می ورزند و با نماز خود، زمین مرا و مسجدهای مرا آباد می کنند و از بیم من، در سحرگاهان آمرزش می طلبند، بی گمان، عذابم را بر شما فرو می فرستادم و باکی نداشتم».
959. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: خداند به برکت وجود مؤمن صالح، بلا را از صد خانواده ی همساهی ی او دور می کند.
7 / 7
الذین یؤمنون بالنبی و لم یروه
960. رسول الله صلی الله علیه و آله: یا علی أعجب الناس ایمانا و أعظمهم یقینا قوم یکونون فی آخر الزمان لم یلحقوا النبی و حجب عنهم الحجة فآمنوا بسواد علی بیاض.(17).
961. عنه صلی الله علیه و آله: طوبی لمن رآنی و آمن بی، طوبی ثم طوبی- یقولها سبعا- لمن لم یرنی و آمن بی.(18).
962. مسند ابن حنبل عن أبی سعید الخدری عن رسول الله صلی الله علیه و آله، قال: ان رجلا قال له: یا رسول الله، طوبی لمن رآک و آمن بک! قال: طوبی لمن رآنی و آمن بی، ثم طوبی، ثم طوبی، ثم طوبی لمن آمن بی و لم یرنی.(19).
963. مسند ابن حنبل عن أبی جمعة: تغدینا مع رسول الله صلی الله علیه و آله و معنا أبوعبیدة بن الجراح. قال: فقال: یا رسول الله هل أحد خیر منا؟! أسلمنا معک، وجاهدنا معک، قال: نعم، قوم یکونون من بعدکم یؤمنون بی و لم یرونی.(20).
964. مسند ابن حنبل عن أنس عن رسول الله صلی الله علیه و آله: وددت أنی لقیت اخوانی.
قال: فقال أصحاب النبی صلی الله علیه و آله: أو لیس نحن اخوانک؟! قال: أنتم أصحابی، و لکن
7 / 7
کسانی که نادیده به پیامبر، ایمان آورده اند
960. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله- به امام علی علیه السلام-: ای علی! آن مردمی شگفت آورتر و یقینشان با عظمت تر است که در آخر زمان خواهند بود؛ پیامبر را ندیده اند و حجت هم از آنان در پرده ی [غیبت] است و با این حال، به سیاهی ای که بر روی سفیدی است (یعنی قرآن)، ایمان آورند.
961. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: خوشا آن که مرا دید و به من، ایمان آورد! خوشا، خوشا (هفت مرتبه این کلمه را فرمود) آن که مرا ندید و به من، ایمان آورد!
962. مسند ابن حنبل- به نقل از ابوسعید خدری-: مردی نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد و گفت: ای پیامبر خدا! خوشا به حال آن که تو را دید و به تو ایمان آورد!
پیامبر خدا فرمود: «خوشا به حال کسی که مرا دید و به من ایمان آورد! اما خوشا و خوشا و خوشا به حال آن کس که مرا ندیده، به من ایمان آورد!».
963. مسند ابن حنبل- به نقل از ابوجمعه-: با پیامبر خدا چاشت تناول کردیم. ابوعبیده جراح نیز با ما بود. او گفت: ای پیامبر خدا! آیا کسی هست که بهتر از ما باشد که همراه تو اسلام آوردیم و همراه تو جهاد کردیم؟!
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «آری. مردمانی که بعد از شما می آیند و با آن که مرا ندیده اند، به من ایمان می آورند».
964. مسند ابن حنبل- به نقل از انس-: پیامبر خدا فرمود: «دوست داشتم برادرانم را می دیدم».
یاران پیامبر صلی الله علیه و آله گفتند: مگر ما برادران شما نیستیم؟!
اخوانی الذین آمنوا بی و لم یرونی.(21).
965. مسند أبی یعلی عن عمر: کنت مع رسول الله صلی الله علیه و آله جالسا فقال: أنبئونی بأفضل أهل الایمان ایمانا، قالوا: یا رسول الهل الملائکة، قال: هم کذلک و یحق لهم ذلک، و ما یمنعهم و قد أنزلهم الله المنزلة التی أنزلهم بها بل غیرهم.
قالوا: یا رسول الله الأنبیاء الذین أکرمهم الله برسالته و النبوة، قال: هم کذلک و یحق لهم، و ما یمنعهم و قد أنزلهم الله المنزلة التی أنزلهم بها!
قالوا: یا رسول الله الهشداء الذین استشهدوا مع الأنبیاء، قال: هم کذلک، و یحق لهم، و ما یمنعهم و قد أکرمهم الله بالشهادة مع الأنبیاء! بل غیرهم.
قالوا: فمن یا رسول الله! قال: أقوام فی أصلاب الرجال، یأتون من بعدی، یؤمنون بی و لم یرونی، و یصدقون بی و لم یرونی، یجدون الورق المعلق فیعملون بما فیه، فهؤلاء أفضل أهل الایمان ایمانا.(22).
فرمود: «شما یاران من هستید. برادران من، کسانی هستند که مرا ندیده، به من ایمان می آورند»
965. مسند ابی یعلی- به نقل از عمر-: با پیامبر خدا نشسته بودم که فرمود: «به من بگویید که ایمان کدام مؤمنان، برتر است؟».
یاران گفتند: فرشتگان، ای پیامبر خدا!
فرمود: «آنها چنین اند (مؤمن اند) و باید هم چنین باشند. با آن منزلتی که خداوند بدیشان داده است، چرا نباید این گونه باشند؟ نه، مقصودم غیر اینهاست».
گفتند: پیامبران- ای پیامبر خدا- که خداوند، آنان را به رسالت خویش و پیامبری، گرامی داشته است.
فرمود: «آنها نیز چنین اند و باید هم چنین باشند. با آن منزلتی که خداوند بدیشان داده است، چرا نباید این گونه باشند؟!».
گفتند: ای پیامبر خدا! شهیدانی که در رکاب پیامبران، به شهادت رسیدند.
فرمود: «آنها نیز چنین اند و باید هم چنین باشند. چرا چنین نباشند، در حالی که خداوند، آنان را به شهادت در رکاب پیامبران، گرامی داشته است!؟ نه، مقصودم کسان دیگری است».
گفتند: پس، چه کسی؟ ای پیامبر خدآ!
فرمود: «اقوامی که [اینک] در صلب مردان اند؛ پس از من می آیند و به من ایمان می آورند و تصدیقم می کنند، با این که مرا ندیده اند. کاغذی آویخته می بینند و به آنچه در آن است، عمل می کنند. پس ایمان اینان، برترین ایمان است».
1) الأمالی للطوسی: ص 531 ح 1162 عن أبی ذر، بحارالأنوار: ج 67 ص 71 ح 37.
2) المستدرک علی الصحیحین: ج 1 ص 89 ح 95 و ج 4 ص 183 ح 7301 نحه کلاهما عن عبدالله بن مسعود.
3) کنز العمال: ج 1 ص 77 ح 307 نقلا عن الدیلمی عن أنس.
4) کشف الریبة: ص 94 عن عبدالله بن سلیمان النوفلی عن الامام الصادق عن آباه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 75 ص 364.
5) سنن ابن ماجة: ج 2 ص 1297 ح 3932.
6) تنبیه الخواطر: ج ص 52، بحارالأنوار: ج 67 ص 71 ح 39؛ شعب الایمان: ج 5 ص 296 ح 6706.
7) عیون أخبار الرضا علیه السلام: ج 2 ص 29 ح 33 عن أحمد بن عامر الطائی عن الامام الرضا عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 67 ص 72 ح 41؛ تفسیر القرطبی: ج 3 ص 29.
8) عیون أخبار الرضا علیه السلام: ج 2 ص 33 ح 62 عن أحمد بن عامر الطائی عن الامام الرضا عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 68 ص 18 ح 26.
9) سنن ابن ماجة: ج 2 ص 1302 ح 3947 عن أبی هریرة.
10) المعجم الصغیر: ج 2 ص 47 عن عبدالله بن عمرو.
11) تاریخ الاسلام للذهبی: ج 9 ص 650 عن أنس.
12) تاریخ بغداد: ج 5 ص 194 و ج 12 ص 111 عن یعلی بن منبه؛ مجمع البیان: ج 6 ص 812، بحارالأنوار: ج 8 ص 249.
13) مشکاة الأنوار: ص 494 ح 1648 عن الامام الصادق علیه السلام، بحارالأنوار: ج 67 ص 149 ح 9.
14) الکافی: ج 2 ص 245 ح 2 عن معلی بن خنیس عن الامام الصادق علیه السلام و ص 246 ح 6 عن منصور الصیقل والمعلی بن خنیس عنالامام الصادق علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله نحوه، بحارالأنوار: ج 67 ص 148 ح 5.
15) الأمالی للصدوق: ص 267 ح 289 عن مسعدة بن صدقة عن الامام الصادق عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 83 ص 383 ح 57.
16) تفسیر الطبری: ج 2 الجزء 2 ص 633 عن ابن عمر.
17) کتاب من لا یحضره الفقیه: ج 4 ص 366 ح 5762 عن حماد بن عمرو و أنس بن محمد عن أبیه جمیعا عن الامام الصادق عن آبائه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 77 ص 56 ح 3.
18) الخصال: ص 342 ح 6 عن أبی امامة، بحارالأنوار: ج 22 ص 305 ح 1؛ مسند ابن حنبل: ج 4 ص 310 ح 12579 عن أنس.
19) مسند ابن حنبل: ج 4 ص 141 ح 11673.
20) مسند ابن حنبل: ج 6 ص 42 ح 16973؛ الأمالی للطوسی: ص 391 ح 858 نحوه، بحارالأنوار: ج 22 ص 307 ح 7.
21) مسند ابن حنبل: ج 4 ص 310 ح 12580؛ بصائر الدرجات: ص 84 ح 4 عن أبی بصیر عن الامام الباقر علیه السلام عنه صلی الله علیه و آله نحوه، بحارالأنوار: ج 52 ص 123 ح 8.
22) مسند أبی یعلی: ج 1 ص 109 ح 155؛ مجمع البیان: ج 4 ص 750 نحوه.
