7 / 1
ما یُوجِبُ قَبولَ الصَّلاةِ
أ – الوَرَع
7576 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: لَو صَلَّیتُم حَتّى تَکونوا کَأَوتادٍ ) / کَأَوتارٍ) و صُمتُم حَتّى تَکونوا کَالحَنایا(1) لَم یَقبَلِ اللّهُ مِنکُم إلّا بِوَرعٍ حاجِزٍ.(2)
ب – الصَّلاةُ خَلفَ الوَرِع
7577 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: الصَّلاةُ خَلفَ رَجُلٍ وَرِعٍ مَقبولَةٌ.(3)
7 / 2
ما یَمنَعُ قَبولَ الصَّلاةِ
أ – شُربُ الخَمر
7578 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: مَن شَرِبَ خَمرًا حَتّى یَسکَرَ لَم یَقبَلِ اللّهُ عزوجل مِنهُ صَلاتَهُ أربَعینَ
7 / 1
عوامل پذیرش نماز
الف – پارسایى
7576 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اگر نماز مىخواندید تا چون میخ ) / زِه کمان) مىشدید و روزه مىگرفتید تا چون کمان مىشدید، خداوند از شما نمىپذیرفت، جز با پروا کردن از گناه.
ب – نماز گزاردن پشت سرِ پارسا
7577 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: نماز، پشت سرِ مرد پارسا، پذیرفته است.
7 / 2
موانع پذیرش نماز
الف – مىگسارى
7578 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند تا چهل روز، نماز آن را که شراب مىنوشد تا مست شود، نمىپذیرد.
صَباحًا.(4)
ب – اغتِیابُ المُسلِم
7579 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: مَنِ اغتابَ مُسلِمًا أو مُسلِمَةً لَم یَقبَلِ اللّهُ تَعالى صَلاتَهُ و لا صِیامَهُ أربَعینَ یَومًا و لَیلَةً إلّا أن یَغفِرَ لَهُ صاحِبُهُ.(5)
ج – المَظلِمَة
7580 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: أوحَى اللّهُ إلَیَّ أن یا أخَا المُرسَلینَ و یا أخَا المُنذِرین، أنذِر قَومَکَ لا یَدخُلوا بَیتًا مِن بُیوتی و لأِحَدٍ مِن عِبادی عِندَ أحَدٍ مِنهُم مَظلِمَةٌ فَإِنّی ألعَنُهُ مادامَ قائِمًا یُصَلّی بَینَ یَدَیَّ حَتّى یَرُدَّ تِلکَ المَظلِمَةَ.(6)
د – لُبسُ الحَرام
7581 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: مَنِ اشتَرى ثَوبًا بِعَشرَةِ دَراهِمَ و فیهِ دِرهَمٌ حَرامٌ لَم یَقبَلِ اللّهُ لَهُ صَلاةً ما دامَ عَلَیهِ.(7)
ه – تِلکَ الخِصال
7582 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: خَمسَةٌ لَیسَ لَهُم صَلاةٌ: امرَأَةٌ سَخِطَ عَلَیها زَوجُها. و مُصارِمٌ لا یَتَکَلَّمُ(8)
ب – غیبت مسلمان
7579 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداى متعال، تا چهل شبانه روز، نماز و روزه غیبت کننده از مرد یا زن مسلمان را نمىپذیرد، مگر این که غیبت شونده از او در گذرد.
ج – ستم
7580 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند به من وحى کرد که: اى از تبار فرستادگان و بیمدهندگان، قومت را بترسان از این که به خانهاى از خانههاى من در آیند در حالى که چیزى از بندگانم به ستم نزد آنها باشد، که پیوسته او را در طول ایستادن به نماز در پیشگاهم، لعنت مىکنم تا آن گاه که آنچه را به ستم گرفته، باز گردانَد
د – پوشاک حرام
7581 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس جامهاى به ده دینار بخرد و یک درهمش حرام باشد، خداوند تا هنگامى که در برِ اوست، نمازش را نمىپذیرد.
ه – این خصلتها
7582 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: پنج نفر نمازى ندارند: زنى که شوهرش بر او خشمگین است. . . و شخصى که با برادرش قطعِ رابطه کرده، بیش از سه روز با او گفتگو نکند؛ و آن که
أخاهُ فَوقَ ثَلاثَةِ أیّامٍ، و مُدمِنُ خَمرٍ، و إمامُ قوَمٍ یُصَلّی بِهِم و هُم لَهُ کارِهونَ.(9)
7583 . عنه صلى الله علیه و آله: ثَلاثَةٌ لا تَرتَفِعُ صَلاتُهُم فَوقَ رُؤوسِهِم شِبرًا: رَجُلٌ أمَّ قَومًا و هُم لَهُ کارِهونَ، و امرَأَةٌ باتَت و زَوجُها عَلَیها ساخِط، و أخَوانِ مُتَصارِمانِ.(10)
پیوسته شراب می نوشد و امام (جماعت) گروهی که بر آنان، نماز می خواند، حال آن که او را دوست ندارند.
7583 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: نماز سه نفر، از بالاى سرشان، یک وجب هم بالا نمىرود: مردى که امامِ جماعت گروهى شده است، حال آن که از او ناخشنودند؛ زنى که شب را به روز مىبرد، حال آنکه شوهرش بر او خشمگین است؛ و دو برادرِ از هم جدا شده.
1) جمع حَنِیَّة أو حَنِیّ: و هما القوس، فعیل بمعنى مفعول؛ لأنّها مَحنیّة أی معطوفة (النهایة: ج 1 ص 454).
2) عدّة الداعی: ص 140.
3) الفردوس: ج 2 ص 405 ح 3802 عن البراء بن عازب.
4) الکافی: ج 6 ص 401 ح 10 عن أبی بصیر عن الإمام الصادق علیه السلام؛ سنن الترمذی: ج 4 ص 290 ح 1862 عن عبد اللّه بن عمرو مع زیادة فی من یعود إلى شربه.
5) جامع الأخبار: ص 412 ح 1141، بحارالأنوار: ج 75 ص 258 ح 53.
6) عدّة الداعی: ص 129، بحارالأنوار: ج 84 ص 257 ح 55.
7) مسند ابن حنبل: ج 2 ص 417 ح 5736 عن ابن عمر.
8) و الظاهر أنّ الصحیح «لا یکلّم» کما فی مستدرک الوسائل: ج 9 ص 98 ح 10334.
9) عوالی اللآلی: ج 1 ص 267 ح 65.
10) سنن ابن ماجة: ج 1 ص 311 ح 971 عن ابن عبّاس.