12 / 1
الفُرسُ أعظَمُ الناسِ نَصیبا فی الإسلامِ
3780 . رسول الله صلى الله علیه و آله: أعظَمُ الناسِ نَصیبا فی الإسلامِ أهلُ فارِسَ.(1)
3781 . عنه صلى الله علیه و آله: أسْعَدُ العَجَمِ بالإسلامِ أهلُ فارِسَ.(2)
3782 . کنز العمّال عن ابن عمرَ عن رسول الله صلى الله علیه و آله: رَأیتُ غَنَما کثیرةً سُودا دَخَلَت فیها غَنَمٌ کثیرَةٌ بِیضٌ، قالوا: فما أوَّلَتَهُ یارسولَ اللهِ؟ قالَ: العجمُ یَشرَکُونَکُم فی دِینِکُم وأنسابِکُم، لو کانَ الإیمانُ مُعَلَّقا بالثُّرَیّا لَنالَهُ رِجالٌ مِن العَجَمِ، وأسعَدُهُم بهِ الفارِسُ.(3)
3783 . رسول الله صلى الله علیه و آله: رَأیتُنِی أنزعُ مِن بِئرٍ وعلَیها مَن یَنزُو علَیها مِعزى، ثُمّ وَرَدَت عَلَیَّ ضَأنٌ کثیرَةٌ، فأوَّلْتُهُمُ الأعاجِمَ یَدخُلُونَ فی الإسلامِ.(4)
12 / 1
پارسیان، بزرگ‌ترین سهم را در اسلام دارند
3780 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بزرگ‌ترین سهم را در اسلام، پارسیان دارند
3781 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خوش‌بخت‌ترینِ غیر عرب به واسطه اسلام، پارسیان‌اند
3782 . کنز العمّال به نقل از ابن عمر پیامبر خدا فرمود: «خواب دیدم که یک رمه گوسفند سفید، وارد یک رمه گوسفند سیاه شد» .
گفتند: این را چه تعبیر مى‌کنى، اى پیامبر خدا؟
فرمود: «عجم‌ها در دین و نَسَب شما با شما شریک مى‌شوند. اگر ایمان، به ثریّا آویزان باشد، مردانى از عجم به آن دست مى‌یابند و خوش‌بخت‌ترینِ آنها به لحاظ ایمان، پارسیان هستند» .
3783 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خواب دیدم که از چاهى آب مى‌کشم و یک نفر از روى آن مى‌جَهَد و کنار آن، شمارى بُز قرار دارد. سپس تعداد بسیارى میش، نزد من آمدند. من، آنها را به عجم‌ها تعبیر کردم که به اسلام در مى‌آیند.
12 / 2
الفُرسُ والإیمانُ
الکتاب
«ها أَنْتُمْ هؤُلاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اَللهِ فَمِنْکُمْ مَنْ یَبْخَلُ وَ مَنْ یَبْخَلْ فَإِنَّما یَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَ اَللهُ اَلْغَنِیُّ وَ أَنْتُمُ اَلْفُقَراءُ وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا یَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَیْرَکُمْ ثُمَّ لا یَکُونُوا أَمْثالَکُمْ» .(5)
«إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ أَیُّهَا اَلنّاسُ وَ یَأْتِ بِآخَرِینَ وَ کانَ اَللهُ عَلى ذلِکَ قَدِیراً» .(6)
«یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اَللهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى اَلْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَى اَلْکافِرِینَ یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اَللهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِکَ فَضْلُ اَللهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اَللهُ واسِعٌ عَلِیمٌ» .(7)
«وَ آخَرِینَ مِنْهُمْ لَمّا یَلْحَقُوا بِهِمْ وَ هُوَ اَلْعَزِیزُ اَلْحَکِیمُ» .(8)
«وَ لَوْ نَزَّلْناهُ عَلى بَعْضِ اَلْأَعْجَمِینَ – فَقَرَأَهُ عَلَیْهِمْ ما کانُوا بِهِ مُؤْمِنِینَ» .(9)
الحدیث
3784 . رسول الله صلى الله علیه و آله: لو کانَ الإیمانُ مُعَلَّقا بالثُّرَیّا لا تَنالُهُ العَرَبُ لَنالَهُ رِجالٌ مِن فارِسَ.(10)
3785 . عنه صلى الله علیه و آله: لوکانَ الدِّینُ مُعَلَّقا بالثُّرَیّا لَتَناوَلَهُ اُناسٌ مِن أبناءِ فارِسَ.(11)
12 / 2
پارسیان و ایمان
قرآن
«شما همان [مردمى] هستید که براى انفاق در راه خدا فرا خوانده شده‌اید. پس برخى از شما بخل مى‌ورزند، و هر کس بخل ورزد، تنها به زیان خود بخل ورزیده، و [گرنه] خدا، بى‌نیاز است و شما نیازمندید. و اگر روى برتابید، [خدا] جاى شما را به مردمى غیر از شما خواهد داد که مانند شما نخواهند بود» .
«اى مردم! اگر [خدا] بخواهد، شما را [از میان] مى‌بَرَد و دیگران را [پدید] مى‌آورد و خدا بر این [کار]تواناست» .
«اى کسانى که ایمان آورده‌اید! هر کس از شما از دین خود برگردد، به زودى، خدا گروهى [دیگر] را مى‌آورد که آنان را دوست مى‌دارد و آنان [نیز] او را دوست دارند. [اینان] با مؤمنان، فروتن [و] بر کافران سرفرازند. در راه خدا جهاد مى‌کنند و از سرزنش هیچ ملامتگرى نمى‌ترسند. این، فضل خداست. آن را به هر که بخواهد، مى‌دهد؛ و خدا گشایشگرِ داناست» .
«و [نیز بر جماعت‌هایى] دیگر از ایشان که هنوز به آنها نپیوسته‌اند؛ و اوست ارجمند سنجیده‌کار» .
«و اگر آن را بر برخى از غیر عرب‌زبانان نازل مى‌کردیم و [پیامبر] آن را بر ایشان مى‌خواند، به آن ایمان نمى‌آوردند» .
حدیث
3784 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اگر ایمان، به ثریّا آویزان باشد که عرب به آن دست نیابد، مردانى از فارس به آن دست خواهند یافت.
3785 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اگر دین به ثریّا آویخته باشد، مردمانى از فارس، آن را به دست خواهند آورد.
3786 . مجمع البیان: رُویَ أنّ النبیّ صلى الله علیه و آله سُئلَ عن هذهِ الآیةِ: «یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اَللهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ. . .» فَضَربَ بیَده على عاتِقِ سلمانَ، فقالَ: هذا وذَوُوهُ، ثُمّ قالَ: لو کانَ الدِّینُ مُعَلّقا بالثُّریّا لَتَناوَلَهُ رِجالٌ مِن أبناءِ فارِسَ.(12)
3787 . الدرّ المنثور عن أبی هریرة: کنّا جُلُوسا عِند النبیِّ صلى الله علیه و آله حینَ اُنزِلَت سُورَةُ الجُمُعَةِ، فَتَلاها، فلَمّا بَلَغَ «وَ آخَرِینَ مِنْهُمْ لَمّا یَلْحَقُوا بِهِمْ» قالَ لَهُ رجُلٌ: یا رسولَ اللهِ، مَن هؤلاءِ الذینَ لم یَلحَقُوا بِنا؟ فَوَضَعَ یَدَهُ على رَأسِ سلمانَ الفارِسیِّ وقالَ: والذی نفسِی بیَدِهِ لو کانَ الإیمانُ بالثُّریّا لَنالَهُ رِجالٌ مِن هؤلاءِ.(13)
3788 . سنن الترمذی عن أبی هریرة: تلا رسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله هذه الآیة یوما: «وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا یَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَیْرَکُمْ ثُمَّ لا یَکُونُوا أَمْثالَکُمْ» قالوا: و مَن یستبدِل بِنا؟ قال: فضربَ رسولُ اللهِ صلى الله علیه و آله على مَنکبِ سلمانَ ثمّ قالَ: هذا وقومُهُ.(14)
12 / 3
الفُرسُ والعلمُ
3789 . رسول الله صلى الله علیه و آله: إنّ إبراهیمَ هَمَّ أن یَدعُوَ على أهلِ العِراقِ(15)، فَأوحَى اللهُ تعالى إلَیهِ: لا تَفعَلْ، إنّی جَعَلتُ خَزائنَ عِلمِی فیهِم وأسکَنتُ الرَّحمَةَ قُلوبَهُم.(16)
3790 . عنه صلى الله علیه و آله: لو کانَ العِلمُ بالثُّریّا لَتَناوَلَهُ رِجالٌ مِن فارِسَ.(17)
3786 . مجمع البیان: روایت شده که پیامبر خدا در پاسخ به سؤال از آیه: «اى کسانى که ایمان آورده‌اید! هر کس از شما از دین خود برگردد، به زودى، خدا گروهى [دیگر] را مى‌آورد که آنها را دوست مى‌دارد و آنان [نیز] او را دوست مى‌دارند. . .» ، در حالى که به شانه سلمان مى‌زد، فرمود: «[آنان] این مرد و هموطنان اویند» .
سپس فرمود: «اگر دین به ثریّا آویخته باشد، مردانى از فارس به آن دست مى‌یابند» .
3787 . الدرّ المنثور به نقل از ابو هریره : زمانى که سوره جمعه نازل شد، ما خدمت پیامبر صلى الله علیه و آله نشسته بودیم. ایشان، سوره را تلاوت کرد و چون به آیه: «و دیگرانى از ایشان که هنوز به آنها نپیوسته‌اند» رسید، مردى گفت: اى پیامبر خدا! اینان که هنوز به ما نپیوسته‌اند، چه کسانى هستند؟
پیامبر صلى الله علیه و آله دستش را روى سرِ سلمان نهاد و فرمود: «سوگند به آن که جانم در دست اوست، اگر ایمان در ثریّا باشد، مردانى از اینان به آن مى‌رسند» .
3788 . سنن الترمذى به نقل از ابو هریره روزى پیامبر خدا، آیه: «و اگر روى برتابید، [خدا]جاى شما را به مردمى غیر از شما خواهد داد که مانند شما نخواهند بود» را تلاوت کرد.
گفتند: اینهایى که جاى ما را خواهند گرفت، کیان‌اند؟
ایشان، دست بر شانه‌هاى سلمان زد و فرمود: «این مرد و قومش» .
12 / 3
پارسیان و دانش
3789 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: ابراهیم علیه السلام خواست عراقیان(18) را نفرین کند. خداوند متعال به او وحى فرمود: «این کار را نکن؛ [زیرا] من گنجینه‌هاى دانش خود را در میان آنان نهاده‌ام و رحمت (مهربانى) را در دل‌هاى ایشان جاى داده‌ام» .
3790 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: دانش، اگر در ثریّا باشد، بى‌گمان، مردانى از فارس به آن دست مى‌یابند
12 / 4
مَن یُقادُ إلَى الجَنَّةِ کَرها!
3791 . رسول الله صلى الله علیه و آله: إنّی لَأرى اُمَما تُقادُ بِالسَّلاسِلِ إلَى الجَنَّةِ.(19)
3792 . عنه صلى الله علیه و آله: عَجِبتُ مِن قَومٍ یَدخُلُونَ الجَنَّةَ فی السَّلاسِلِ!(20)
3793 . کنز العمّال عن أبی الطفیل عن رسول الله صلى الله علیه و آله: ألا تَسألُونِی مِمَّ ضَحِکتُ؟ رَأیتُ ناسا مِن اُمَّتِی یُساقُونَ إلَى الجَنَّةِ فی السَّلاسِلِ کَرها قیلَ: یا رسولَ اللهِ، مَن هُم؟ قالَ: قَومٌ مِن العَجَمِ یَسبِیهِمُ المُجاهِدونَ فیُدخِلُونَهُم الإسلامَ.(21)
12 / 4
کسانى که به زور به سوى بهشت کشانده مى‌شوند!
3791 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر آینه، من امّت‌هایى را مى‌بینم که بسته در زنجیر به سوى بهشت، کشانده مى‌شوند
3792 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: در شگفتم از مردمى که بسته در زنجیر، به بهشت مى‌روند!
3793 . کنز العمّال به نقل از ابو الطفیل : پیامبر خدا فرمود: «نمى‌پرسید از چه خندیدم؟ مردمى از امّت خود را دیدم که بسته در زنجیر، با زور به سوى بهشت کشانده مى‌شوند» .
گفته شد: اى پیامبر خدا! آنان کیستند؟
فرمود: «مردمانى از عجم که مجاهدان، آنها را اسیر مى‌کنند و به اسلامشان در مى‌آورند» .
1) کنز العمّال: ج 12 ص 90 ح 34126 عن أبی هریرة.
2) کنز العمّال: ج 12 ص 90 ح 34125 نقلاً عن أبی نعیم فی المعرفة عن إسماعیل بن محمّد بن طلحة الأنصاری عن أبیه عن جدّه.
3) کنز العمّال: ج 12 ص 92 ح 34134.
4) کنز العمّال: ج 12 ص 92 ح 34135 نقلاً عن الدیلمی عن أبی هریرة.
5) محمّد:38.
6) النساء:133.
7) المائدة:54.
8) الجمعة:3.
9) الشعراء:198 و 199.
10) کنز العمّال: ج 12 ص91 ح 34129 عن قیس بن سعد.
11) کنز العمّال: ج12 ص 91 ح 34130 عن ابن مسعود.
12) مجمع البیان: ج 3 ص 321.
13) الدرّ المنثور: ج 8 ص 152.
14) سنن الترمذى: ج 5 ص 383 ح 3260.
15) الظاهر أنّ المراد من العراق فی الحدیث هو عراق العجم، ویحتمل أیضا أن یکون الحدیث ناظرا إلى زمانٍ کانت مساحات واسعة من العراق الحالی جزءا من إیران.
16) کنز العمّال: ج 12 ص 91 ح 34127 عن معاذ.
17) کنز العمّال: ج 12 ص91 ح 34131 عن أبی هریرة.
18) ظاهرا مراد از عراق در این حدیث، عراق عجم است نیز احتمال دارد ناظر به زمانى باشد که بخش اصلى عراق کنونى، جزو ایران) و از سکونتهاى پارسیان بوده است م.
19) کنز العمّال: ج 12 ص93 ح 34140 نقلاً عن الحاکم فی الکنى عن أبی هریرة.
20) کنز العمّال: ج 12 ص 93 ح 34142 عن أبی هریرة.
21) کنز العمّال: ج 4 ص 314 ح 10669 وج 12 ص 93 ح 34141 وفیه «فارسا» بدل «ناسا».
