امت هایى که خداوند، راه نمایى شان کرد و امت هایى که محکوم به گم راهى شدند

قرآن

(و در حقیقت، در میان هر امّتى فرستاده اى برانگیختیم [تا بگوید:] «خدا را بپرستید و از طاغوت [فریبگر] بپرهیزید». پس، از ایشان کسى است که خدا [او را] هدایت کرده است، و از ایشان، کسى است که گم راهى بر او سزاوار است. بنابراین، در زمین بگردید و ببینید که فرجام تکذیب کنندگان، چگونه بوده است. اگر [چه] بر هدایت آنان حرص ورزى؛ ولى خدا، کسى را که فرو گذاشته است، هدایت نمى کند، و براى ایشان، یارى کنندگانى نیست).

(و از میان قوم موسى، جماعتى هستند که به حق، راه نمایى مى کنند و به حق، داورى مى نمایند. و آنان را به دوازده عشیره ـ که هر یک امّتى بودند ـ تقسیم کردیم، و به موسى ـ وقتى قومش از او آب خواستند ـ وحى کردیم که: با عصایت بر آن تخته سنگ بزن. پس، از آن، دوازده چشمه جوشید. هر گروهى آبشخورِ خود را شناخت؛ و ابر را بر فراز آنان، سایبان کردیم، و گزانگبین و بِلدرچین بر ایشان فرو فرستادیم. از چیزهاى پاکیزه اى که روزى تان کرده ایم، بخورید؛ و بر ما ستم نکردند، لیکن بر خودشان ستم مى کردند).

(و از میان کسانى که آفریده ایم، گروهى هستند که به حق، هدایت مى کنند و به حق، داورى مى نمایند).

ر. ک: اعراف: آیه ی 163 ـ 166.

حدیث

7. تفسیر الطبرى ـ به نقل از قَتاده، درباره ی این سخن خداوند که: (و از میان کسانى که آفریده ایم، گروهى هستند که به حق هدایت مى کنند) ـ: به ما خبر رسیده است که پیامبر خدا صلی الله علیه وآله، هر گاه این آیه را مى خوانْد، مى فرمود: «این، در حقّ شماست و مانند این، به مردم پیش از شما نیز داده شد: (و از میان قوم موسى، جماعتى هستند که به حق، راه نمایى مى کنند و به حق، داورى مى نمایند).

8. امام على علیه السلام ـ درباره ی این سخن خداوند متعال: (و از میان کسانى که آفریده ایم، گروهى هستند که به حق، هدایت مى کنند و به حق، داورى مى نمایند) ـ: مقصود، امّت محمّد صلی الله علیه وآله است.

9. امام على علیه السلام: بنى اسرائیل، پس از موسى علیه السلام، به هفتاد و یک گروه تقسیم شدند که همگى آنان، در آتش اند، بجز یک گروه، و نصارا، پس از عیسى علیه السلام، به هفتاد و دو گروه تجزیه شدند که همگى آنان، در آتش اند، بجز یک گروه، و این امّت (اسلام) به هفتاد و سه گروه تقسیم مى شوند که همه ی آنها در آتش اند، مگر یک گروه.

امّا یهود؛ خداوند مى فرماید: (و از میان قوم موسى، جماعتى هستند که به حق، راه نمایى مى کنند و به حق، داورى مى نمایند). درباره ی نصارا، خداوند مى فرماید: (از میان آنان، گروهى میانه رو هستند) و این، گروهى اند که نجات مى یابند. و درباره ی ما [مسلمانان] مى فرماید: (و از میان کسانى که آفریده ایم، گروهى هستند که به حق، هدایت مى کنند و به حق، داورى مى نمایند). از این امّت هم، این گروه نجات مى یابند.

ر. ک: ص 47 (امّت / فصل دوم: عبرت گرفتن از امّت ها / اندک بودن امّت هاى نجات یافته).