العلم (دانش)

1 / 1

دَورُ العِلمِ فِی التَّقَدُّمِ

الکتاب

«یَرْفَعِ الله الَّذِینَ ءَامَنُواْ مِنکُمْ وَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْعِلْمَ دَرَجَـتٍ وَالله بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ «.(1)

» یُؤْتِى الْحِکْمَةَ مَن یَشَآءُ وَمَن یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِىَ خَیْرًا کَثِیرًا وَمَا یَذَّکَّرُ إِلَا أُوْلُواْ الْأَلْبَـبِ «.(2)

الحدیث

10030.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : خَیرُ الدُّنیا وَالآخِرَةِ مَعَ العِلمِ.(3)

10031.عنه صلى الله علیه و آله : العِلمُ رَأسُ الخَیرِ کُلِّهِ.(4)

10032.عنه صلى الله علیه و آله : مَن عَمِلَ عَلى غَیرِ عِلمٍ کانَ ما یُفسِدُ أکثَرَ مِمّا یُصلِحُ.(5)

1 / 1

نقش دانش در پیشرفت

قرآن

» خدا [رتبه] کسانى از شما را که گرویده اند و کسانى را که دانشمندند ، [بر حَسَب] درجات بلند مى گرداند ؛ و خدا به آنچه مى کنید ، آگاه است».

«[خدا] به هر کس که بخواهد ، حکمت مى بخشد، و به هر کس حکمت داده شود، به یقین، خیرى فراوان داده شده است؛ و جز خردمندان، کسى پند نمى گیرد».

حدیث

10030.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خیر دنیا و آخرت ، همراه دانش است.

10031.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : دانش ، سرآمدِ همه خیرهاست.

10032.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر کس بر پایه اى جز دانش رفتار کند ، بیش از آن که اصلاح کند ، فساد به بار مى آورد.

10033.عنه صلى الله علیه و آله : إنَّما یُدرَکُ الخَیرُ کُلُّهُ بِالعَقلِ ، ولا دینَ لِمَن لا عَقلَ لَهُ.(6)

1 / 2

دَورُ الجَهلِ فِی التَّخَلُّفِ

10034.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : شَرُّ الدُّنیا وَالآخِرَةِ مَعَ الجَهلِ.(3)

10035.عنه صلى الله علیه و آله : الجَهلُ رَأسُ الشَّرِّ کُلِّهِ.(4)

10033.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : جز این نیست که سراسرِ خیر با عقل درک مى شود ؛ و آن را که عقل نیست ، دین ندارد.

1 / 2

نقش نادانى در عقب ماندگى

10034.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : شرّ دنیا و آخرت ، همراهِ نادانى است.

10035.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : نادانى ، سرآمدِ همه بدى هاست.

1) المجادلة : 11.

2) البقرة : 269.

3) مشکاة الأنوار : ص 239 ح 691 ، بحار الأنوار : ج 1 ص 204 ح 23.

4) جامع الأحادیث للقمّی : ص 102 ، بحار الأنوار : ج 77 ص 175 ح 9.

5) الکافی : ج 1 ص 44 ح 3 عن الإمام الصادق علیه السلام ، بحار الأنوار : ج 77 ص 150 ح 87 ؛ کتاب الفقیه والمتفقّه : ج 1 ص 19 عن عمر بن عبد العزیز.

6) تحف العقول : ص 54 ، بحار الأنوار : ج 77 ص 158 ح 143.