20 / 1
أهَمِیَّةُ الصُّلح بینَ النّاسِ
الکتاب
» مَّن یَشْفَعْ شَفَـعَةً حَسَنَةً یَکُن لَّهُ نَصِیبٌ مِّنْهَا وَمَن یَشْفَعْ شَفَـعَةً سَیِّئَةً یَکُن لَّهُ کِفْلٌ مِّنْهَا وَکَانَ اللهُ عَلَى کُلِّ شَىْ ءٍ مُّقِیتًا » .(1)
» یَسْألُونَکَ عَنِ الأَْنفَالِ قُلِ الأَْنفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ فَاتَّقُواْ اللهَ وَأَصْلِحُواْ ذَاتَ بَیْنِکُمْ وَأَطِیعُواْ اللهَ وَرَسُولَهُ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ » .(2)
» إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُواْ بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَ اتَّقُواْ اللهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ » .(3)
» لَا خَیْرَ فِى کَثِیرٍ مِّن نَّجْوَاهُمْ إِلَا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلَـحٍ بَیْنَ النَّاسِ وَمَن یَفْعَلْ ذَ لِکَ ابْتِغَآءَ مَرْضَاتِ اللهِ فَسَوْفَ نُؤْتِیهِ أَجْرًا عَظِیمًا » .(4)
» وَلَا تَجْعَلُواْ اللهَ عُرْضَةً لِّأَیْمَـنِکُمْ أَن تَبَرُّواْ وَتَتَّقُواْ وَتُصْلِحُواْ بَیْنَ النَّاسِ وَاللهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ » .(5)
راجع : البقرة : 208 ، الأنفال : 61 ، النساء : 91 ـ 94 .
20 / 1
اهمّیت آشتى دادن میان مردم
قرآن
«هر کس شفاعتِ پسندیده کند، از آن، نصیبى خواهد داشت و هر کس شفاعتِ ناپسندیده اى کند، او [نیز] از آن، سهمى خواهد داشت. و خدا همواره به هر چیزى تواناست».
«[اى پیامبر!] از تو درباره غنایم جنگى مى پرسند. بگو: «غنایم جنگى، به خدا و فرستاده [او]اختصاص دارد. پس، از خدا پروا دارید و با یکدیگر ، سازش کنید. و اگر ایمان دارید، از خدا و فرستاده اش اطاعت کنید»» .
«در حقیقت، مؤمنان ، با هم برادرند. پس میان برادرانتان را سازش دهید و از خدا پروا بدارید، امید که مورد رحمت ، قرار گیرید» .
«در بسیارى از رازگویى هاى ایشان، خیرى نیست، مگر کسى که [بدین وسیله] به صدقه یا کار پسندیده یا سازشى میان مردم، فرمان دهد. و هر کس براى طلب خشنودىِ خدا چنین کند، به زودى ، او را پاداش بزرگى خواهیم داد» .
«و خدا را دستاویز سوگندهاى خود قرار مدهید، [به بهانه] نیکوکارى و پرهیزگارى و سازش دادن میان مردم. و خدا ، شنواىِ داناست» .
ر . ک : بقره : آیه 208 ، انفال : آیه 61 ، نساء : آیه 91 ـ 94 .
الحدیث
11603.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : ألا اُخبِرُکم بِأفضلَ مِن دَرَجَةِ الصِّیامِ والصَّلاةِ والصَّدَقةِ؟ إصلاحُ ذاتِ البَینِ؛ فإنّ فسادَ ذاتِ البَینِ هِی الحالِقةُ .(6)
11604.عنه صلى الله علیه و آله : یا أبا أیُّوبَ ، ألا اُخبِرُکَ وأدُلُّکَ على صَدَقَةٍ یُحِبُّها اللّه ُ ورسولُهُ ؟ تُصلِحُ بینَ الناسِ إذا تَفاسَدُوا وتَباعَدُوا .(7)
20 / 2
ما لا یَجوزُ مِن الصُّلحِ
الکتاب
«فَلَا تَهِنُواْ وَ تَدْعُواْ إِلَى السَّلْمِ وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللهُ مَعَکُمْ وَ لَن یَتِرَکُمْ أَعْمَــلَکُمْ» .(8)
الحدیث
11605.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : الصُّلحُ جائزٌ بینَ المُسلمینَ ، إلّا صُلحا أحَلَّ حَراما أو حَرَّمَ حَلالاً .(9)
حدیث
11603.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : آیا شما را به چیزى با فضیلت تر از نماز و روزه و صدقه (زکات) ، آگاه نکنم؟ آن چیز، اصلاحِ میان مردم است ؛ زیرا اختلاف و خصومت میان مردم، کُشنده و براندازنده است .
11604.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : اى ابو ایّوب! آیا تو را به صدقه اى که خدا و فرستاده اش آن را دوست دارند ، آگاه و راه نمایى نکنم؟ [آن صدقه، این است که]هر گاه مردم با هم بد شدند و از یکدیگر دورى کردند ، میان آنها را اصلاح کنى .
20 / 2
مصالحه ناروا
قرآن
«پس سُستى نَوَرزید که [در نتیجه ، کافران را]به آشتى بخوانید ، در حالى که شما برترید و خدا با شماست» .
حدیث
11605.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : مصالحه میان مسلمانان، رواست، مگر مصالحه اى که حرامى را حلال یا حلالى را حرام کند .
1) النساء : 85.
2) الأنفال : 1.
3) الحجرات : 10.
4) النساء : 114.
5) البقرة : 224.
6) کنز العمّال : ج 3 ص 58 ح 5480 عن أبی الدرداء.
7) تنبیه الخواطر : ج 1 ص 6.
8) محمّد : 35.
9) کتاب من لا یحضره الفقیه : ج 3 ص 32 ح 3267 ، بحارالأنوار : ج 103 ص 178 ح 1 نقلاً عن الهدایة.
