13 / 1
المُلُوکُ أشقَى النّاسِ
11508.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : أشقَى النّاسِ المُلوکُ .(1)
11509.عنه صلى الله علیه و آله : أقَلُّ النّاسِ وفاءً المُلوکُ، وأقَلُّ النّاسِ صَدیقا المَلِکُ(2)، وأشقى النّاسِ المُلُوکُ .(3)
13 / 2
غَضَبُ اللّه عَلى مَلِکِ الأملاکِ
11510.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : اِشتَدَّ غضَبُ اللّه ِ على مَن زَعَمَ أنّهُ مَلِکُ الأملاکِ ، لا مَلِکَ إلّا اللّه ُ .(4)
11511.عنه صلى الله علیه و آله : أغیَظُ رجُلٍ علَى اللّه ِ یَومَ القِیامَةِ وأخبَثُهُ وأغیَظُهُ علَیهِ رجُلٌ کانَ یُسمَّى مَلِکَ الأملاکِ ، لامَلِکَ إلّا اللّه ُ عَزَّوجلَّ .(5)
13 / 1
پادشاهان ، بدبخت ترینِ مردم
11508.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : بدبخت ترینِ مردمان ، پادشاهان اند.
11509.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : کم وفاترینِ مردمان، پادشاهان اند، و کم دوست ترینِ مردم، پادشاه است… و بدبخت ترینِ انسان ها، پادشاهان اند .
13 / 2
خشم خداوند بر شاهِ شاهان
11510.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : خشم خدا ، سخت است بر کسى که خود را شاهنشاه بخوانَد، در حالى که شاهى، جز خدا نیست!
11511.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : در روز قیامت ، مغضوب ترین و پلیدترین فرد نزد خدا، مردى است که شاهِ شاهان نامیده مى شده، حال آن که پادشاهى، جز خداوند عز و جل نیست.
11512.عنه صلى الله علیه و آله : إنّ أخنَعَ اسمٍ عندَ اللّه ِ رجُلٌ تَسمَّى مَلِکَ الأملاکِ .(6)
13 / 3
مُخالَطَةُ السُّلطانِ الجائِرِ
11513.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : إیّاکُم ومُخالَطَةَ السُّلطانِ فإنّهُ ذَهابُ الدِّینِ ، وإیّاکُم ومَعُونَتَهُ فإنّکُم لا تَحمَدُونَ أمرَهُ.(7)
11514.عنه صلى الله علیه و آله : مَن لَزِمَ السُّلطانَ اُفتُتِنَ ، وما یَزدادُ مِنَ السُّلطانِ قُربا إلّا ازدادَ مِنَ اللّه ِ بُعدا .(8)
11515.عنه صلى الله علیه و آله : إیّاکُم وأبوابَ السُّلطانِ وحَواشِیَها؛ فإنَّ أقرَبَکُم مِن أبوابِ السُّلطانِ وحَواشِیها أبعَدُکم مِنَ اللّه ِ تَعالى ، ومَن آثَرَ السُّلطانَ على اللّه ِ عَزَّوجلَّ أذهَبَ اللّه ُ عَنهُ الوَرَعَ وجَعَلَهُ حَیرانا .(9)
13 / 4
طاعَةُ السُّلطانِ فی مَعصِیَةِ اللّه ِ
الکتاب
» وَ قَالُواْ رَبَّنَآ إِنَّـآ أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَ کُبَرَآءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِیلَا – رَبَّنَآ ءَاتِهِمْ ضِعْفَیْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْنًا کَبِیرًا » .(10)
11512.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : ننگین ترین نام نزد خداوند، [نام]مردى است که شاهِ شاهان نامیده مى شود.
13 / 3
مصاحبت با سلطان ستمگر
11513.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : زنهار از مصاحبت با سلطان ؛ چرا که این کار ، دین را مى بَرَد! و زنهار از کمک کردن به او ؛ زیرا شما ، کارهاى او را نمى پسندید!
11514.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که ملازمت سلطانْ اختیار کند ، به فتنه [و گم راهى] مى افتد و هر چه به سلطانْ نزدیک تر گردد ، از خدا دورتر مى شود .
11515.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : زنهار از درگاه و درباریان سلطان ؛ زیرا نزدیک ترینِ شما به درگاه و درباریان سلطان ، دورترینِ شماست از خداوند متعال ، و هر که سلطان را بر خداوند عز و جل ترجیح دهد ، خداوند ، پارسایى را از او مى بَرَد و سرگشته اش مى سازد .
13 / 4
فرمانبرى از سلطان در نافرمانى از خدا
قرآن
«و مى گویند: «پروردگارا! ما رؤسا و بزرگ ترانِ خویش را اطاعت کردیم و ما را از راه به در کردند . پروردگارا! آنان را دو چندان ، عذاب ده و لعنتشان کن ؛ لعنتى بزرگ!»» .
الحدیث
11516.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : مَن أرضى سُلطانا بما یُسخِطُ اللّه َ خَرَجَ عن دِینِ اللّه ِ عَزَّوجلَّ .(11)
13 / 5
الخُضُوعُ لِلسُّلطانِ الجائِرِ
11517.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : مَن خَفَّ لِسُلطانٍ جائرٍ فی حاجَةٍ کانَ قَرِینَهُ فی النارِ .(12)
11518.عنه صلى الله علیه و آله : مَن مَدَحَ سُلطانا جائرا وتَخَفَّفَ وتَضَعضَعَ لَهُ طَمَعا فیهِ ، کانَ قَرِینَهُ إلى النارِ .(13)
13 / 6
فَضلُ السُّلطانِ العادِلِ
11519.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : السُّلطانُ العادِلُ المُتَواضِعُ ظِلُّ اللّه ِ ورُمحُهُ فی الأرضِ .(14)
11520.عنه صلى الله علیه و آله : السُّلطانُ ظِلُّ اللّه ِ فی الأرضِ ، یَأوِی إلَیهِ الضَّعیفُ ، وبهِ یُنصَرُ المَظلومُ .(15)
11521.عنه صلى الله علیه و آله : السُّلطانُ ظِلُّ اللّه ِ فی الأرضِ ، فَمَن غَشَّهُ ضَلَّ ، ومَن نَصَحَهُ اهتَدى .(16)
حدیث
11516.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر کس دلِ فرمان روایى را با چیزى به دست آورَد که موجب خشم خدا باشد ، از دین خداوند عز و جل خارج شده است .
13 / 5
خضوع در برابر سلطانِ ستمگر
11517.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که به خاطر نیازى ، در برابر سلطان ستمگرى کُرنش کند ، همدم او در آتش خواهد بود .
11518.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که به طمع چیزى ، سلطانِ ستمگرى را مدح گوید و خود را در برابر او خوار و پست سازد ، همنشینِ او در آتش خواهد بود .
13 / 6
فضیلت سلطان دادگر
11519.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : سلطانِ دادگرِ فروتن ، سایه خدا و نیزه او در زمین است .
11520.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : سلطان [عادل] ، سایه خدا در زمین است ؛ ناتوان به او پناه مى بَرَد و ستم دیده ، به وسیله او یارى مى شود .
11521.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : سلطان [عادل] ، سایه خدا در زمین است . پس هر که با او از درِ ناراستى درآید، گم راه مى شود و هر که نسبت به او خیرخواه [و یک رنگ] باشد، هدایت مى شود .
11522.عنه صلى الله علیه و آله : الوالی العادِلُ ظِلُّ اللّه ِ ورُمحُهُ فی الأرضِ ، فَمَن نَصَحَهُ فی نفسِهِ وفی عِبادِ اللّه ِ أظَلَّهُ اللّه ُ فی ظِلِّهِ ، ومَن غَشَّهُ فی نفسِهِ وفی عِبادِ اللّه ِ خَذَلَهُ اللّه ُ یَومَ القِیامَةِ .(17)
13 / 7
الحَثُّ عَلى إکرامِ سُلطانِ اللّه ِ
11523.رسول اللّه صلى الله علیه و آله : مَن أکرَمَ سُلطانَ اللّه ِ فی الدنیا أکرَمَهُ اللّه ُ یَومَ القِیامَةِ ، ومَن أهانَ سُلطانَ اللّه ِ فی الدنیا أهانَهُ اللّه ُ یَومَ القِیامَةِ .(18)
11524.عنه صلى الله علیه و آله : مَن مَشى إلى سلطانِ اللّه ِ لِیُذِلَّهُ أذَلَّهُ اللّه ُ یَومَ القِیامَةِ مَع ما ذَخَرَ لَهُ مِنَ العذابِ .(19)
11522.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : فرمان رواىِ دادگر، سایه و نیزه خدا در روى زمین است . پس هر که او را درباره امور خودش و امور بندگان خدا ، راه نمایى کند، خداوند ، وى را در زیر سایه خود در مى آورد و هر که درباره امور او و بندگان خدا با او ناراستى کند ، در روز قیامت ، خداوند ، یارى اش نخواهد کرد .
13 / 7
ترغیب به گرامى داشتن سلطانِ خدایى
11523.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که سلطانِ خدا (امام یا رهبر خدایى) را در دنیا گرامى بدارد ، خداونْد در روز قیامت ، گرامى اش مى دارد و هر که به سلطان خدا در دنیا بى حرمتى کند ، خداوندْ در روز قیامت ، به او بى احترامى مى کند .
11524.پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر که نزد سلطانِ خدا[یى] برود تا او را خوار گردانَد ، خداوندْ در روز قیامت ، افزون بر عذابى که برایش اندوخته است ، او را خوار نیز مى کند .
1) مشکاة الأنوار : ص 399 ح 1319.
2) فی بعض نسخ المصدر : «وأقلُّ النّاسِ صدقا المَملوک».
3) الأمالی للصدوق : ص 73 ح 41 عن یونس بن ظبیان عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام ، بحارالأنوار : ج 75 ص 340 ح 17.
4) کنز العمال : ج 16 ص 426 ح 45244 عن أبی هریرة.
5) کنز العمال : ج 16 ص 429 ح 45271 عن أبی هریرة.
6) صحیح مسلم : ج 3 ص 1688 ح 20 عن أبی هریرة.
7) بحار الأنوار : ج 10 ص 368 ح 7 نقلاً عن الشیخ محمّد بن علی الجبائی عن داوود بن سلیمان الغازی عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام.
8) الأمالی للطوسی : ص 264 ح 483 عن أبی هریرة ، بحار الأنوار : ج 75 ص 371 ح 13.
9) ثواب الأعمال : ص 310 ح 2 عن السکونیّ عن الإمام الصادق عن أبیه علیهماالسلام ، بحار الأنوار : ج 75 ص 372 ح 19.
10) الأحزاب : 67 و 68.
11) عیون أخبار الرضا علیه السلام : ج 2 ص 69 ح 318 عن دارم بن قبیصة النهشلى عن الإمام الرضا عن آبائه علیهم السلام ، بحارالأنوار : ج 73 ص 393 ح 7.
12) ثواب الأعمال : ص 331 ح 1 عن أبی هریرة وعبداللّه بن عباس ، بحار الأنوار : ج 76 ص 360 ح 30.
13) الأمالی للصدوق : ص 513 ح 707 عن الحسین بن یزید عن الإمام الصادق عن آبائه علیهم السلام ، بحارالأنوار : ج 75 ص 332.
14) کنز العمّال : ج 16 ص 6 ح 14589 نقلاً عن أبی الشیخ عن أبی بکر.
15) کنز العمّال : ج 6 ص 5 ح 14582 نقلاً عن ابن النجار عن أبی هریرة.
16) کنز العمّال : ج 6 ص 5 ح 14583 عن أنس.
17) کنز العمّال : ج 6 ص 11 ح 14620 نقلاً عن ابن شاهین و الأصبهانی معاً فی الترغیب.
18) کنز العمّال : ج 1 ص 214 ح 1072 عن أبی بکرة.
19) کنز العمّال : ج 1 ص 215 ح 1074 نقلاً عن السجزی فی الأبانة عن ابن عبّاس.
