19 / 1 ذمُّ الرِّیاءِ والتَّحذِیرُ مِنهُ
الکتاب
«وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ خَرَجُوا مِنْ دِیارِهِمْ بَطَراً وَ رِئاءَ اَلنّاسِ وَ یَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اَللّهِ وَ اَللّهُ بِما یَعْمَلُونَ مُحِیطٌ» (1)
الحدیث
6599 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: یا أبا ذَرٍّ، اِتَّقِ اللّهَ ولا تُرِ الناسَ أنَّکَ تَخشَى اللّهَ فَیُکرِمُوکَ وقَلبُکَ فاجِرٌ(2)
6600 . عنه صلى الله علیه و آله: یابنَ مسعودٍ، إیّاک أن تُظهِرَ مِن نفسِکَ الخُشوعَ والتواضُعَ للآدَمِیِّینَ وأنتَ فیما بَینَکَ وبَینَ ربِّکَ مُصِرٌّ على المَعاصِی والذُّنوبِ یقولُ اللّهُ تعالى: «یَعْلَمُ خائِنَةَ اَلْأَعْیُنِ وَ ما تُخْفِی اَلصُّدُورُ»(3) (4)
19 / 1
نکوهش ریاکارى و هشدار درباره آن
قرآن
«و مانند کسانى مباشید که از خانه‌هایشان با حالت سرمستى و ریاکارانه خارج شدند و [مردم را] از راه خدا باز مى‌داشتند، و خدا به آنچه مى‌کنند، احاطه دارد» .
حدیث
6599 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله به ابو ذر : اى ابو ذر! از خدا بترس و در حالى که دلى تبهکار دارى، براى جلب احترام مردم، نزد آنان خود را خداترس وانمود مکن
6600 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اى پسر مسعود! مبادا خود را براى مردم، خداترس و فروتن نشان دهى، در حالى که میان خود و پروردگارت بر نافرمانى‌ها و گناهان، پاى مى‌فشارى خداوند متعال مى‌فرماید: «خداوند، نگاه‌هاى دزدانه و آنچه را سینه‌ها پنهان مى‌دارند، مى‌داند» .
6601 . عنه صلى الله علیه و آله: ویلٌ للذینَ یَجتَلِبُونَ الدنیا بالدِّینِ، یَلبَسُونَ للناسِ جُلودَ الضَّأنِ مِن لِینِ ألسِنَتِهِم، کلامُهُم أحلى مِن العَسَلِ وقُلوبُهُم قُلوبُ الذِئابِ، یقولُ اللّهُ تعالى: أبی یَغتَرُّونَ؟ ! (5)
6602 . عنه صلى الله علیه و آله: أبغَضُ العِبادِ إلى اللّهِ تعالى مَن کانَ ثَوباهُ خَیرا مِن عَمَلِهِ، أن تکونَ ثِیابُهُ ثِیابَ الأنبیاءِ وعَمَلُهُ عَمَلَ الجَبّارینَ(6)
6603 . عنه صلى الله علیه و آله: أشَدُّ الناسِ عَذابا یومَ القِیامةِ مَن یَرى الناسُ أنَّ فیهِ خَیرا ولا خَیرَ فیهِ(7)
19 / 2 عَمَلُ المُرائِی لا یَصعَدُ
6604 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: إنّ المَلَکَ لَیَصعَدُ بعَملِ العَبدِ مُبتَهِجا بهِ، فإذا صَعِدَ بحَسَناتِهِ یقولُ اللّهُ عز و جل: اجعَلُوها فی سِجِّینٍ إنّهُ لَیسَ إیّایَ أرادَ بِها(8)
6605 . عنه صلى الله علیه و آله: وتَصعَدُ الحَفَظَةُ بعَملِ العَبدِ مبتَهِجا بهِ. . . فَیَطَؤونَ الحُجُبَ کُلَّها حتّى یَقُومُوا بَینَ یَدَیهِ فَیَشهَدُوا لَهُ بِعَمَلٍ صالِحٍ ودُعاءٍ، فیقولُ اللّهُ: أنتُم حَفَظَةُ عَمَلِ عَبدِی، وأنا رَقیبٌ على ما فی نَفسِهِ، لم یُرِدنی بهذا العَملِ، علَیهِ لَعنَتِی(9)
19 / 3 عَمَلُ المُرائی غَیرُ مَقبولٍ
6606 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: إنّ اللّهَ لا یَقبَلُ عَملاً فیهِ مِثقالُ ذَرَّةٍ مِن ریاءٍ(10)
6601 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: واى بر کسانى که دین را وسیله کسب دنیا مى‌کنند و با زبان نرم خود در برابر مردم به لباس میش در مى‌آیند، گفتارشان از عسل، شیرین‌تر است و دل‌هایشان، دل گرگ است خداوند متعال مى‌فرماید: «آیا به [رحمت] من غرّه مى‌شوند؟ !» .
6602 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: مبغوض‌ترین بنده نزد خداوند، کسى است که جامه‌هایش بهتر از کردارش باشد: جامه‌اش جامه پیامبران باشد و کردارش کردار جبّاران
6603 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: سخت‌ترین عذاب را در روز قیامت، کسى دارد که مردم، او را آدم خوبى بدانند؛ امّا هیچ خوبى و خیرى در وجود او نباشد
19 / 2
عمل ریاکار، بالا نمى‌رود
6604 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: فرشته با خوش‌حالى عمل بنده را بالا مى‌برَد و چون کارهاى نیکش را بالا برد، خداوند عز و جل مى‌فرماید: «آنها را در سجّین(11)
6607 . عنه صلى الله علیه و آله: یابنَ مسعودٍ، إذا عَمِلتَ عَملاً مِن البِرِّ وأنتَ تُریدُ بذلکَ غَیرَ اللّهِ فلا تَرجُ بذلکَ مِنهُ ثَوابا فإنّهُ یقولُ: «فَلا نُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ اَلْقِیامَةِ وَزْناً»(12) (13)
6608 . عنه صلى الله علیه و آله: إنّ المُرائیَ یُنادى یَومَ القِیامَةِ: یا فاجِرُ! یا غادِرُ! یا مُرائی! ضَلَّ عَمَلُکَ، وبَطَلَ أجرُکَ، اذهَبْ فَخُذْ أجرَکَ مِمَّن کُنتَ تَعمَلُ لَهُ(14)
6609 . عنه صلى الله علیه و آله: یقولُ اللّهُ سبحانَهُ: إنّی أغنَى الشُّرَکاءِ فَمَن عَمِلَ عَمَلاً ثُمّ أشرَکَ فیهِ غَیرِی فأنا مِنهُ بَرِیءٌ، وهو لِلَّذِی أشرَکَ بهِ دُونی(15)
19 / 4 حُرمَةُ الجَنَّةِ عَلَى المُرائی
6610 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: إنَّ اللّهَ تعالى حَرَّمَ الجَنَّةَ على کُلِّ مُراءٍ(16)
6611 . عنه صلى الله علیه و آله: إنّ الجَنَّةَ تَکَلَّمَتْ وقالَت: إنّی حَرامٌ على کُلِّ بَخیلٍ ومُراءٍ(17)
19 / 5 طَریقُ النَّجاةِ
6612 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله حِینَ سَألَهُ رَجُلٌ: یا رسولَ اللّهِ صلى الله علیه و آله، فِیمَ النَّجاةُ؟ : ألّا یَعمَلَ العَبدُ بطاعَةِ اللّهِ یُریدُ بها الناسَ(18)
6607 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: اى پسر مسعود! اگر کار خوبى کردى و در آن نیّتى جز خدا داشتى، امیدِ پاداش از خداوند نداشته باش؛ زیرا مى‌فرماید: «در روز قیامت، ما براى آنان ارزشى قائل نیستیم» .
6608 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: روز قیامت به ریاکار ندا مى‌شود: «اى نابکار، اى فریبکار، اى ریاکار! عملت بر باد شد و مزدت از بین رفت برو و مزد خود را از همان بگیر که به خاطر او کار مى‌کردى» .
6609 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداى سبحان مى‌فرماید: «همانا من، بى‌نیازترین شریکم پس، هر که کارى بکند و کسى جز مرا در آن شریک گردانَد، من از آن کار بیزارم و آن براى کسى باشد که او را شریک من قرار داده است» .
19 / 4
حرام بودن بهشت بر ریاکار
6610 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند متعال، بهشت را بر هر ریاکارى حرام کرده است
6611 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بهشت به سخن در آمد و گفت: «من بر هر بخیل و ریاکارى، حرام هستم» .
19 / 5
راه نجات
6612 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در پاسخ مردى که پرسید: اى پیامبر خدا! نجات در چیست؟ : در این که بنده، طاعت خدا را به خاطر مردم انجام ندهد
6613 . الإمامُ الباقرُ علیه السلام: إنّ رسولَ اللّهِ صلى الله علیه و آله سُئلَ: فیما النجاةُ غَدا؟ فقالَ: إنّما النجاةُ فی أن لا تُخادِعُوا اللّهَ فَیَخدَعَکُم، فإنَّه مَن یُخادِعِ اللّهَ یَخدَعْهُ ویَخلَعْ مِنهُ الإیمانَ ونَفسَهُ یَخدَعُ لو یَشعُرُ فقیلَ لَهُ: وکیفَ یُخادِعُ اللّهَ؟ ! قالَ: یَعمَلُ بِما أمَرَهُ اللّهُ، ثُمّ یُرِیدُ بهِ غَیرَهُ(19)
19 / 6 الرِّیاءُ والشِّرکُ
الکتاب
«قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحى إِلَیَّ أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً» (20)
الحدیث
6614 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله وقد رَآهُ شَدَّادُ بنُ أوسٍ یَبکی فَسَألَهُ عمّا یُبکِیهِ : إنّی تَخَوَّفتُ على اُمَّتِی الشِّرکَ، أما إنّهُم لا یَعبُدُونَ صَنَما ولا شَمسا ولا قَمَرا ولکنّهُم یُراؤونَ بأعمالِهِم(21)
6615 . عدّة الداعی: قالَ رَسولُ اللّهِ إنّ أخوَفَ ما أخافُ علَیکُمُ الشِّرکَ الأصغرَ قالوا: وما الشِّرکُ الأصغَرُ یا رسولَ اللّهِ؟ قالَ: الریاءُ(22)
6613 . امام باقر علیه السلام: از پیامبر صلى الله علیه و آله سؤال شد که فردا [ى قیامت] نجات در چیست؟
پیامبر خدا فرمود: «راه نجات، فقط این است که با خدا از در نیرنگ در نیایید، که در غیر این صورت، با شما از در نیرنگ در مى‌آید؛ زیرا هر که بخواهد خدا را بفریبد، خداوند نیز با او نیرنگ مى‌کند و ایمانش را مى‌گیرد او اگر فهم داشته باشد، در حقیقت، خود را فریفته است» .
گفته شد: چگونه با خداوند، نیرنگ مى‌کند؟
فرمود: » [این گونه که] به فرمان خدا عمل کند؛ امّا نیّتش غیرِ خدا باشد» .
19 / 6
ریا و شرک
قرآن
«بگو: من هم مثل شما بشرى هستم؛ و [لى] به من وحى مى‌شود که خداى شما خدایى یگانه است. پس هر کس به لقاى پروردگار خود امید دارد، باید به کار شایسته بپردازد و هیچ کس را در پرستش پروردگارش شریک نسازد» .
حدیث
6614 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در پاسخ شدّاد بن اوس که ایشان را در حال گریه دید و علّت را جویا شد: براى امّتم از شرک مى‌ترسم نه این که آنان بت و خورشید و ماه را بپرستند؛ بلکه اعمال خود را ریاکارانه انجام مى‌دهند
6615 . عدّة الداعى: پیامبر خدا فرمود: «بیشترین نگرانى من براى شما شرک کوچک است» .
گفتند: اى پیامبر خدا! شرک کوچک چیست؟
فرمود: «ریا» .
19 / 7 سوءُ عاقِبَةِ أهلِ الرِّیاءِ
6616 . مستدرک الوسائل: قال رسول اللّه صلى الله علیه و آله: إنّ النارَ وأهلَها یَعِجُّونَ مِن أهلِ الریاءِ، فقیلَ: یا رسولَ اللّهِ، وکیفَ تَعِجُّ النارُ؟ ! قالَ: مِن حَرِّ النارِ التی یُعَذَّبُونَ بها(23)
6617 . عنه صلى الله علیه و آله: ومَن قَرَأَ القرآنَ یُرِیدُ بهِ السُّمعَةَ والتِماسَ شَیءٍ لَقِیَ اللّهَ عز و جل یَومَ القِیامَةِ ووَجهُهُ عَظمٌ لَیسَ علَیهِ لَحمٌ، وزَجَّ القرآنُ فی قَفاهُ حتّى یُدخِلَهُ النارَ ویَهوِی فیها مَع مَن یَهوِی(24)
19 / 8 مُحاسَبةُ المُرائی
6618 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: إنَّ أوَّلَ مَن یُدعى یَومَ القِیامةِ رَجُلٌ جَمَعَ القرآنَ ورَجُلٌ قُتِلَ فی سبیلِ اللّهِ ورجلٌ کثیرُ المالِ، فیقولُ اللّهُ عز و جل للقارِی: ألَم اُعَلِّمْکَ ما أنزَلتُ عَلى رَسُولی؟ فیقولُ: بَلى یا ربِّ، فیقولُ: ما عَمِلتَ فیما عَلِمتَ؟ فیقولُ: یا ربِّ قُمتُ به فی آناءِ اللیلِ وأطرافِ النهارِ، فیقولُ اللّهُ: کَذَبتَ وتقولُ الملائکةُ: کَذَبتَ، ویقولُ اللّهُ تعالى: إنّما أرَدتَ أن یُقالَ: فُلانٌ قارِئٌ، فقد قیلَ ذلکَ(25)
6619 . عنه صلى الله علیه و آله: إنّ أوَّلَ الناسِ یُقضى یومَ القِیامةِ علَیهِ رَجُلٌ اُستُشْهِدَ فَاُتِیَ بهِ فَعَرَّفَهُ نِعَمَهُ فَعَرَفَها، قالَ: فما عَمِلتَ فیها؟ قال: قاتَلتُ فیکَ حتّى استُشْهِدْتُ، قالَ: کَذَبتَ، ولکنّکَ قاتَلتَ لِیُقالَ جَرِیءٌ! فقد قیلَ ذلکَ، ثُمّ اُمِرَ بهِ فسُحِبَ على وَجهِهِ
حتّى اُلقِیَ فی النارِ(26)
19 / 7
فرجامِ بدِ ریاکاران
6616 . مستدرک الوسائل: پیامبر خدا فرمود: «دوزخ و دوزخیان، از دست ریاکاران، فریاد بر مى‌آورند» .
گفته شد: اى پیامبر خدا! آتش، دیگر چرا فریاد بر مى‌آورد؟
فرمود: «از گرماى آتشى که [ریاکاران] با آن عذاب مى‌شوند» .
6617 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که براى شهرت‌طلبى و به دست آوردن چیزى قرآن بخواند، در روز قیامت با چهره‌اى از اسکلت بدون گوشت، خداوند عز و جل را دیدار مى‌کند و قرآن، همواره به پسِ گردنش مى‌زند، تا او را به دوزخ در آورَد و با دیگر دوزخیان، در آن سقوط کند
19 / 8
حسابرسىِ ریاکار
6618 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: نخستین کسى که در روز قیامت فرا خوانده مى‌شود، مردى است که [آیات] قرآن را در سینه خود گِرد آورده و مردى که در راه خدا کشته شده است و مرد ثروتمند پس خداوند عز و جل به قارى قرآن مى‌فرماید: «آیا آنچه را بر فرستاده خود نازل کردم، به تو نیاموختم؟» .
مى‌گوید: چرا، اى پروردگار من!
مى‌فرماید: «با آنچه آموختى، چه عملى کردى؟» .
مى‌گوید: پروردگارا! در نیمه‌هاى شب و اوقات روز، آن را تلاوت مى‌کردم.
پس خداوند مى‌فرماید: «دروغ مى‌گویى» .
فرشتگان نیز [به او] مى‌گویند: دروغ مى‌گویى.
خداوند متعال مى‌فرماید: «هدف تو این بود که گفته شود: «فلانى، قارى قرآن است» و این هم گفته شد» .
6619 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: در روز رستاخیز، نخستین کسى که محاکمه مى‌شود، مردى است که به شهادت رسیده است او را مى‌آورند و خداوند، او را از نعمت‌هایى که عطایش کرده بود، آگاه مى‌کند و او آگاه مى‌شود سپس مى‌فرماید: «با این نعمت‌ها چه کردى؟» .
مى‌گوید: در راه تو جنگیدم تا به شهادت رسیدم.
خداوند مى‌فرماید: «دروغ مى‌گویى؛ بلکه جنگیدى تا گفته شود: «چه دلیر است» و این هم گفته شد» .
سپس دستور مى‌رسد او را در حالى که به رو افتاده است، بکِشند تا در آتش افکنده شود
19 / 9
عَلاماتُ المُرائِی
6620 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: أمّا علامةُ المُرائِی فَأربَعةٌ: یَحرِصُ فی العَمَلِ للّهِ‌ِ إذا کانَ عِندَهُ أحَدٌ ویَکسَلُ إذا کانَ وَحدَهُ، ویَحرِصُ فی کُلِّ أمرِهِ على المَحمَدَةِ، ویُحسِّنُ سَمتَهُ بِجُهدِهِ(27)
19 / 10 ما لَیسَ مِنَ الرِّیاء
6621 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله وقد قِیلَ لَهُ أرَأیتَ الرجُلَ یَعمَلُ العَمَلَ مِن الخیرِ ویَحمَدُهُ الناسُ علَیهِ : تلکَ عاجِلُ بُشرَى المؤمنِ، یَعنِی البُشرى المُعَجَّلَةَ لَهُ فی الدنیا، والبُشرَى الاُخرى قولُهُ سبحانَهُ: «بُشْراکُمُ اَلْیَوْمَ جَنّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا اَلْأَنْهارُ»(28) (29)
6622 . عدّة الداعی: جاءَ رجلٌ إلى النبیِّ صلى الله علیه و آله فقالَ: إنّی أتَصَدَّقُ وأصِلُ الرَّحِمَ ولا أصنَعُ ذلکَ إلّا للّهِ‌ِ فَیُذکَرُ مِنّی واُحمَدُ علَیهِ فَیَسُرُّنی ذلکَ واُعجَبُ بهِ فَسَکَتَ رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله ولم یَقُلْ شیئا، فَنَزَلَ قوله تعالى: «. . . فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً»(20) (30)
19 / 9
نشانه‌هاى ریاکار
6620 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: براى ریاکار، چهار نشانه است: در حضور دیگرى خود را بر طاعت خدا حریص نشان مى‌دهد؛ در تنهایى، سستى مى‌ورزد؛ در هر کارى شیفته ستایش است؛ و در ظاهرسازى مى‌کوشد
19 / 10
آنچه ریا نیست
6621 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله آن گاه که به ایشان گفته شد: کسى کار خوبى انجام مى‌دهد و مردم او را به سبب آن مى‌ستایند : این، نوید زودرس مؤمن است؛ یعنى نویدى که زودتر در دنیا بدو مى‌دهند و نوید دیگر، این سخن خداى سبحان است که: «در آن روز، بشارتتان باد به بهشت‌هایى که در آنها، نهرها روان است!» .
6622 . عدّة الداعى: مردى خدمت پیامبر خدا آمد و گفت: من صدقه مى‌دهم و صله رَحِم به جا مى‌آورم و این کارها را جز براى خدا نمى‌کنم؛ امّا مردم به سبب این اعمال، مرا مى‌ستایند و من، خوشم مى‌آید و خوش‌حال مى‌شوم.
پیامبر خدا، سکوت کرد و چیزى نفرمود پس این آیه نازل شد: «پس هر که امید دیدار پروردگارش را دارد، باید کار شایسته انجام دهد و در عبادت پروردگارش هیچ کس را شریک نکند» .
19 / 11 الوَسوَسَة فِی الرِّیاءِ
6623 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: إذا أتَى الشیطانُ أحَدَکُم وهُو فی صلاتِهِ فقالَ: إنّکَ مُراءٍ، فَلیُطِلْ صلاتَهُ ما بَدا لَهُ ما لَم یَفُتهُ وَقتُ فَریضَةٍ، وإذا کانَ على شیءٍ مِن أمرِ الآخِرَةِ فَلْیَتَمَکَّثْ ما بَدا لَهُ، وإذا کانَ على شَیءٍ مِن أمرِ الدنیا فَلْیَبرَحْ(31)
6624 . الإمامُ علیٌّ علیه السلام: قُلنا: یا رسولَ اللّهِ صلى الله علیه و آله، الرَّجُلُ مِنَّا یَصومُ ویُصَلِّی فَیَأتِیهِ الشیطانُ فیقولُ: إنّکَ مُراءٍ! فقال رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله: فَلْیَقُلْ أحَدُکُم عندَ ذلکَ: أعُوذُ بکَ أن اُشرِکَ بِکَ شَیئا، وأنا أعلَمُ وأستَغفِرُکَ لِما لا أعلَمُ(32)
19 / 12 عَظمةُ عِبادَةِ الخَفاءِ
6625 . رسول اللّه صلى الله علیه و آله: أعظَمُ العِبادَةِ أجرا أخفاها(33)
6626 . عنه صلى الله علیه و آله: السِّرُّ أفضَلُ مِن العَلانِیَةِ، والعلانِیَةُ لِمَن أرادَ الاقتِداءَ(34)
19 / 11
وسوسه ریا داشتن
6623 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر گاه یکى از شما مشغول نماز بود و شیطان به سراغش آمد و گفت: «تو ریاکار هستى» ، تا جایى که مى‌تواند نمازش را طول دهد، به شرط آن که وقت فریضه فوت نشود و اگر مشغول به کارى آخرتى بود، تا جایى که مى‌تواند آن را به درازا بکشانَد و اگر سرگرم کارى دنیوى بود، آن را رها کند
6624 . امام على علیه السلام: گفتیم اى پیامبر خدا! کسى از ما با زبان روزه، مشغول خواندن نماز مى‌شود و شیطان به سراغش مى‌آید و مى‌گوید: تو ریاکارى.
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «آن کس، در چنین حالتى بگوید: «بار خدایا! به تو پناه مى‌برم از این که دانسته، چیزى را شریک تو قرار دهم و اگر ندانسته چنین مى‌کنم، از تو آمرزش مى‌خواهم»» .
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: «آن کس، در چنین حالتى بگوید: «بار خدایا! به تو پناه مى‌برم از این که دانسته، چیزى را شریک تو قرار دهم و اگر ندانسته چنین مى‌کنم، از تو آمرزش مى‌خواهم»» .
19 / 12
عظمت عبادت پنهانى
6625 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: عبادتى اجرش بیشتر است که مخفیانه‌تر باشد
6626 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: [عبادت و حسنه] نهانى، بهتر از آشکار است انجام دادن آشکار این کارها براى کسى [خوب] است که بخواهد الگو قرار گیرد
1) الأنفال:47.
2) مکارم الأخلاق: ج 2 ص 370 ح 2661 عن أبی ذرّ، بحارالأنوار: ج 77 ص 81 ح 3.
3) غافر:19.
4) مکارم الأخلاق: ج 2 ص 360 ح 2660 عن عبداللّه بن مسعود، بحارالأنوار: ج 77 ص 109 ح 1.
5) أعلام الدین: ص 295، بحارالأنوار: ج 77 ص 173 ح 8.
6) کنز العمّال: ج 3 ص ح 7483 عن عائشة.
7) کنز العمّال: ج 3 ص 473 ح 7485 نقلاً عن أبی عبد الرحمن السلمی فی الأربعین عن ابن عمر.
8) الکافی: ج 2 ص 295 ح 7 عن السکونیّ عن الإمام الصادق علیه السلام، بحارالأنوار: ج 72 ص 287 ح 7.
9) فلاح السائل: ص 123 عن معاذ بن جبل، بحارالأنوار: ج 70 ص 247 ح 20.
10) تنبیه الخواطر: ج 1 ص 187، بحارالأنوار: ج 72 ص 304 ح 51.
11) 1بگذارید این کارها براى من انجام نشده است» .6605 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: فرشتگان نگهبان [ِ اعمال] ، با خوش‌حالى عمل بنده را بالا مى‌برند. حجاب‌ها را یکى پس از دیگرى طى مى‌کنند، تا آن که در برابر خداى سبحان مى‌ایستند و مى‌گویند که عملى صالح و دعایى آورده‌اند.خداوند متعال مى‌فرماید: «شما نگهبانان عمل [ظاهرىِ] بنده من هستید و من، ناظر درون اویم او این عمل را براى من انجام نداده است لعنت من بر او باد!» .19 / 3 عمل ریاکار، پذیرفته نمى‌شود6606 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند، عملى را که در آن به وزن ذرّه‌اى ریا باشد، نمى‌پذیرد**صفحه=592
12) الکهف:105.
13) مکارم الأخلاق: ج 2 ص 353 ح 2660 عن عبداللّه بن مسعود، بحارالأنوار: ج 77 ص 103 ح 1.
14) منیة المرید: ص 318، بحارالأنوار: ج 72 ص 303 ح 50.
15) عدّة الداعی: ص 203، بحارالأنوار: ج 72 ص 304 ح 51.
16) الجامع الصغیر: ج 1 ص 263 ح 1725.
17) بحار الأنوار: ج 72 ص 305 ح 52 نقلاً عن أسرار الصلاة.
18) تنبیه الخواطر: ج 1 ص 186، بحارالأنوار: ج 72 ص 304 ح 51.
19) الأمالی للصدوق: ص 677 ح 921 عن مسعدة بن زیاد عن الإمام الصادق عن أبیه علیهماالسلام، بحارالأنوار: ج 84 ص 227.
20) الکهف:110.
21) شرح نهج البلاغة: ج 2 ص 179 عن شداد بن أوس.
22) عدّة الداعی: ص 214، بحارالأنوار: ج 72 ص 304 ح 51.
23) مستدرک الوسائل: ج 1 ص 107 ح 109 نقلاً عن اسرار الصلاة.
24) ثواب الأعمال: ص 337 ح 1 عن أبی هریرة وعبداللّه بن عبّاس، بحارالأنوار: ج 7 ص 215 ح 116.
25) بحار الأنوار: ج 72 ص 305 ح 52 نقلاً عن اسرار الصلاة.
26) منیة المرید: ص 134، بحارالأنوار: ج 70 ص 249 ح 24.
27) تحف العقول: ص 22، بحارالأنوار: ج 1 ص 121 ح 11.
28) الحدید:12.
29) بحار الأنوار: ج 72 ص 294 ح 18 نقلاً عن العامة عن أبی ذرّ.
30) عدّة الداعی: ص 209، بحارالأنوار: ج 84 ص 347.
31) قرب الإسناد: ص 86 ح 281 عن مسعدة بن زیاد عن الإمام الصادق عن أبیه، بحارالأنوار: ج 72 ص 295 ح 20.
32) النوادر للراوندی: ص 238 عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم السلام، بحار الأنوار: ج 72 ص 303 ح 48.
33) قرب الإسناد: ص 135 ح 475 عن أبی البختری عن الإمام الصادق عن أبیه عن جدّه علیهم السلام، بحارالأنوار: ج 70 ص 251 ح 1.
34) کنز العمّال: ج 3 ص 25 ح 5273 عن ابن عمر.
