8 / 1
المُقرَّبونَ عند الله
الکتاب
«ثُمَّ أَوْرَثْنَا اَلْکِتابَ اَلَّذِینَ اِصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اَللهِ ذلِکَ هُوَ اَلْفَضْلُ اَلْکَبِیرُ» .(1)
«وَ اَلسّابِقُونَ اَلسّابِقُونَ – أُولئِکَ اَلْمُقَرَّبُونَ» .(2)
«فَأَمّا إِنْ کانَ مِنَ اَلْمُقَرَّبِینَ – فَرَوْحٌ وَ رَیْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعِیمٍ» .(3)
«عَیْناً یَشْرَبُ بِهَا اَلْمُقَرَّبُونَ» .(4)
الحدیث
1943 . رسول الله صلى الله علیه و آله فی قولِهِ تعالى: «وَ اَلسّابِقُونَ اَلْأَوَّلُونَ مِنَ اَلْمُهاجِرِینَ وَ اَلْأَنْصارِ»(5) وقولهِ:
«وَ اَلسّابِقُونَ اَلسّابِقُونَ – أُولئِکَ اَلْمُقَرَّبُونَ» : أنزَلَها اللهُ تعالى فی الأنبیاءِ وأوصیائهِم، فأنا أفضَلُ أنبیاءِ اللهِ ورُسُلِهِ، وعلیُّ بنُ أبی طالبٍ وَصِیِّی أفضَلُ الأوصیاءِ.(6)
8 / 1
نزدیکان به خدا
قرآن
«سپس این کتاب را به آن بندگان خود که [آنان را]برگزیده بودیم، به میراث دادیم پس برخى از آنان بر خود ستمکارند و برخى از ایشان، میانه‌رو، و برخى از آنان در کارهاى نیک به فرمان خدا پیشگام‌اند؛ و این خود، توفیق بزرگ است».
«و سبقت‌گیرندگان مقدّم‌اند؛ آنان‌اند همان مقرّبان [خدا]».
«و امّا اگر [او] از مقرّبان باشد، [در] آسایش و راحت و بهشت پُر نعمت [خواهد بود]».
«چشمه‌اى که مقرّبان [خدا] از آن مى‌نوشند».
حدیث
1943 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله درباره آیه «و پیشتازان اوّلیه مهاجران و انصار» و آیه «و پیشتازان مقدّم‌اند. آنان، مقرّبان‌اند» : خداوند متعال، این آیات را درباره پیامبران و
اوصیا نازل فرمود امّا من، برترینِ پیامبران و فرستادگان خدا هستم و وصىّ من، على بن ابى طالب، برترینِ اوصیاست
1944 . عنه صلى الله علیه و آله فی قولِهِ تعالى: «ثُمَّ أَوْرَثْنَا اَلْکِتابَ اَلَّذِینَ اِصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا» : أمّا السابِقُ فَیَدخُلُ الجَنَّةَ بغیرِ حِسابٍ، وأمّا المُقتَصِدُ فَیُحاسَبُ حِسابا یَسیرا، وأمّا الظالِمُ لنفسِهِ فیُحبَسُ فی المَقامِ ثُمّ یَدخُلُ الجَنّةَ، فهُمُ الذینَ قالوا: «اَلْحَمْدُ لِلّهِ اَلَّذِی أَذْهَبَ عَنَّا اَلْحَزَنَ»(7) (8)
8 / 2
اقتراب الله إلى من اقترب إلیه أکثر
1945 . رسول الله صلى الله علیه و آله: یقولُ اللهُ: . . . مَنِ اقتَرَبَ إلَیَّ شِبرا اقتَرَبتُ إلَیهِ ذِراعا، ومَنِ اقتَرَبَ إلَیَّ ذِراعا اقتَرَبتُ إلَیهِ باعا، ومَن أتانی یَمشی أتَیتُهُ هَروَلَةً.(9)
1946 . عنه صلى الله علیه و آله: قالَ اللهُ عز و جل: . . . مَن تَقَرَّبَ إلَیَّ شِبرا تَقَرَّبتُ إلَیهِ ذِراعا، ومَن تَقَرَّبَ إلَیَّ ذِراعا تَقَرَّبتُ إلَیهِ باعا، وإذا أقبَلَ إلَیَّ یَمشی أقبَلتُ إلَیهِ اُهَروِلُ.(10)
1947 . عنه صلى الله علیه و آله: مَن تَقَرَّبَ إلَى اللهِ عز و جل شِبرا تَقَرَّبَ إلَیهِ ذِراعا، ومَن تَقَرَّبَ إلَیهِ ذِراعا تَقَرَّبَ إلَیهِ باعا، ومَن أقبَلَ إلَى اللهِ عز و جل ماشِیا أقبَلَ إلَیهِ مُهَروِلاً، واللهُ أعلى وأجَلُّ، واللهُ أعلى وأجَلُّ، واللهُ أعلى وأجَلُّ.(11)
1944 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله درباره آیه «آن گاه، این کتاب را به آن بندگان خود که [آنان را] برگزیده بودیم، به میراث دادیم» : پیشى‌گیرنده، بدون حسابرسى به بهشت مى‌رود میانه‌رو، اندکى حسابرسى مى‌شود و ستمگر به خویش، در صحراى محشر، نگه داشته مى‌شود و سپس به بهشت مى‌رود همین عدّه هستند که مى‌گویند: «ستایش، خدا را که غم و اندوه را از ما زُدود» .
8 / 2
نزدیک‌تر بودن خدا به کسى که به او نزدیک مى‌شود
1945 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند مى‌فرماید: «. . هر که یک وَجَب به من نزدیک شود، یک گز به او نزدیک مى‌شوم و هر که یک گز به من نزدیک شود، یک رَش (12) به او نزدیک مى‌شوم و هر که به سوى من قدم‌زنان بیاید، شتابان به سویش مى‌روم» .
1946 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند عز و جل فرمود: «. . هر که یک وَجَب به من نزدیک شود، یک گز به او نزدیک مى‌شوم و هر که یک گز به من نزدیک شود، یک رَش به او نزدیک مى‌شوم و هر گاه قدم‌زنان سوى من بیاید، من دوان دوان به سویش مى‌روم» .
1947 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر که یک وجب به خداوند عز و جل نزدیک شود، خداوند، یک گز به او نزدیک شود و هر که یک گز به او نزدیک شود، خداوند، یک رَش به او نزدیک گردد و هر که قدم‌زنان به سوى خداوند عز و جل برود، خداوند، دوان دوان به سوى او مى‌رود، حال آن که خدا برتر و بلند مرتبه‌تر است؛ حال آن که خدا برتر و بلند مرتبه‌تر است؛ حال آن که خدا برتر و بلند مرتبه‌تر است
1948 . عنه صلى الله علیه و آله: قالَ اللهُ تعالى: یابنَ آدَمَ، قُمْ إلَیَّ أمشِ إلَیکَ، وامشِ إلَیَّ اُهَروِلْ إلَیکَ.(13)
8 / 3
صفة أولیاء الله والمقربین إلیه
1949 . رسول الله صلى الله علیه و آله لَمّا سُئلَ عَن قَولِهِ تعالى: «أَلا إِنَّ أَوْلِیاءَ اَللهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ» : هُمُ الّذینَ یَتَحابُّونَ فی اللهِ.(14)
1950 . عنه صلى الله علیه و آله لَمّا سُئلَ عَن أولِیاءِ اللهِ : الّذینَ إذا رُؤوا ذُکِرَ اللهُ.(15)
1951 . عنه صلى الله علیه و آله: ثَلاثُ خِصالٍ مِن صِفَةِ(16) أولیاءِ اللهِ تعالى: الثِّقَةُ باللهِ فی کلِّ شیءٍ، والغِنى بهِ عَن کلِّ شیءٍ، والافتِقارُ إلَیه فی کلِّ شیءٍ.(17)
1948 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خداوند متعال فرمود: «اى فرزند آدم! براى آمدن نزد من، از جا برخیز، به سوى تو مى‌آیم به سوى من، قدم‌زنان بیا، من، دوان دوان به سویت مى‌آیم» .
8 / 3
وصف اولیاى خدا و نزدیکان او
1949 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله هنگامى که درباره آیه «آگاه باشید، که بر دوستان خدا، نه بیمى است، و نه آنان اندوهگین مى‌شوند» سؤال شد : آنها کسانى هستند که دوستْ داشتنشان براى خداست
1950 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله هنگامى که از اولیاى خدا سؤال شد : اولیاى خدا، کسانى هستند که دیدن آنان، خدا را به یاد مى‌آورد
1951 . پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: سه خصلت از صفات اولیاى خداوند متعال است: اطمینان به خداوند در هر چیزى، بى‌نیازى به واسطه خداوند از هر چیزى، و نیاز به خداوند در هر چیزى
1) فاطر:32.
2) الواقعة:10 و 11.
3) الواقعة:88 و 89.
4) المطفّفین:28.
5) التوبة:100.
6) کمال الدین: ص 276 ح 25 عن سلیم بن قیس الهلالی عن الإمام علیّ علیه السلام، بحارالأنوار: ج 33 ص 146 ح 421.
7) فاطر:34.
8) مجمع البیان: ج 8 ص 638 عن أبی الدرداء، بحارالأنوار: ج 23 ص 213.
9) کنز العمّال: ج 1 ص 225 ح 1133 عن أبی ذرّ.
10) الترغیب والترهیب: ج 4 ص 103 ح 30 عن أبی هریرة.
11) الترغیب والترهیب: ج 4 ص 104 ح 31 عن أبی ذرّ.
12) رَش: فاصله دو دست است وقتى که از هم باز شوند.
13) کنز العمّال: ج 1 ص 226 ح 1138 عن رجل.
14) الدرّ المنثور: ج 4 ص 373 عن جابر بن عبدالله.
15) الدرّ المنثور: ج 4 ص 370 عن ابن عبّاس.
16) فى المصدر «صنعة» وما اثبتناه من بحار الأنوار.
17) کنزالفوائد: ج 2 ص 193، بحار الأنوار: ج 103 ص 20 ح 2.
